Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Tiêu Dao - 06:53, 29/03/2024

Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.

Chồng chất nhiều khó khăn

Tích hợp liên môn là một điểm mới trong Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 và được áp dụng từ năm học 2021-2022, hướng tới giúp học sinh giảm tải, phát triển khả năng tổng hợp, phát huy được năng lực của học sinh trong việc lĩnh hội và vận dụng kiến thức vào cuộc sống hằng ngày. Năm học 2023 - 2024 là năm thứ 3 thực hiện Chương trình GDPT 2018 ở cấp Trung học cơ sở (THCS). Chương trình GDPT mới của bậc THCS có 2 môn tích hợp đáng quan tâm, là môn Khoa học tự nhiên (tích hợp từ 3 môn Vật lý, Hóa học, Sinh học) và môn Lịch sử - Địa lý (tích hợp 2 môn Lịch sử, Địa lý). Tuy nhiên, khi triển khai các môn học tích hợp này lại bộc lộ những bất cập đối với nhà trường, giáo viên và học sinh ở cấp học này, đặc biệt là tại vùng DTTS, miền núi, vốn dĩ giáo dục khó khăn lại chồng chất khó khăn.

Theo khảo sát của nhóm các nhà nghiên cứu thuộc Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam. Hiện nay, chỉ 4% giáo viên rất tự tin giảng dạy môn tích hợp do việc đào tạo này ở nhiều nơi mới dừng ở mức khai vỡ, còn đào tạo “thực chiến” vẫn hạn chế dẫn đến giáo viên gặp lúng túng khi triển khai. Ngược lại, có một số giáo viên sau khi được bồi dưỡng và tự rèn luyện tích cực, khi trở về trường lại không có điều kiện để giảng dạy trong thực tiễn vì các điều kiện khác nhau.

Việc bố trí giáo viên, đảm bảo chất lượng dạy học vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa. Các khó khăn chủ yếu của các địa phương, cơ sở giáo dục là thiếu giáo viên, thiếu trang thiết bị và vật dụng thí nghiệm, lúng túng trong tổ chức thực hiện hoạt động, trong tổ chức kiểm tra đánh giá và khó khăn về kinh phí. Hiện tại ở nhiều địa phương miền núi, vùng sâu, vùng xa việc triển khai Chương trình tích hợp cũng gặp những khó khăn nhất định như: Việc tích hợp các môn Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội còn bất cập khi các thầy, cô giáo trong trường đều là đơn môn, không có thầy, cô giáo nào được học đầy đủ tất cả các môn tích hợp, nhà trường phải phân công mỗi giáo viên đảm nhiệm 1 phần kiến thức trong môn tích hợp để đảm bảo truyền tải đến học sinh. Cơ cấu giáo viên không đồng đều giữa các phân môn để đảm bảo dạy đúng chuyên môn. Một số giáo viên còn thiếu kinh nghiệm trong việc giảng dạy môn tích hợp hoặc không được đào tạo đầy đủ, chưa đủ điều kiện, tự tin để dạy được các chủ đề trong chương trình môn học.

Tỷ lệ học sinh ở miền núi, vùng sâu vùng xa là con em đồng bào dân tộc thiểu số nên khả năng để học sinh tiếp thu được là rất khó.
Học sinh ở miền núi, vùng sâu vùng xa đang gặp khó khăn trong quá trình học tích hợp

Nguyên nhân khác nữa, đó là sách giáo khoa môn tích hợp vẫn được biên soạn theo những phân môn độc lập riêng biệt, không mang tính tích hợp về nội dung. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều thầy, cô giáo cùng dạy một quyển sách và cùng chấm một bài khi kiểm tra, phân chia thời khóa biểu. Giải pháp tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên dạy tích hợp cũng chưa thật sự hiệu quả. 

Thực tế trong những năm qua, nhiều trường học trên cả nước, trong đó có một số trường học thuộc vực miền núi, vùng sâu vùng xa vẫn bố trí giáo viên dạy theo từng phân môn riêng lẻ. Bên cạnh các môn tích hợp, nhiều trường không có giáo viên Mỹ thuật, Âm nhạc, Tin học nên tất cả các giáo viên còn lại đều phải kiêm nhiệm thêm một trong các môn học này, dù không có chuyên môn. Nhiều trường đang phải điều giáo viên bố trí “2 trong 1”, “3 trong 1”, thậm chí nhiều hơn. Trong khi đó, với những lớp học, cấp học thấp hơn thì việc đảm bảo kiến thức nhiều giáo viên còn cố gắng nỗ lực, nhưng với những lớp học cao hơn như từ lớp 8 trở lên, điều này sẽ không hiệu quả vì chương trình nặng, đòi hỏi chuyên môn sâu.

Ngoài ra, với đặc thù là những trường miền núi, tỷ lệ học sinh người DTTS đông, nhiều trường còn thiếu giáo viên, các thầy cô hầu như phải thêm giờ, thêm tiết, soạn nhiều bài hơn, vất vả hơn. Cùng với đó, những khó khăn về sử dụng thiết bị, ứng dụng công nghệ và kết nối Internet... cũng khiến các thầy, cô giáo gặp khó khăn khi làm chủ để có thể giảng dạy giúp học sinh theo kịp chương trình học tập. Trong bối cảnh đó, việc nâng cao chất lượng là điều hết sức khó khăn. Số giáo viên có thể đảm đương dạy trọn vẹn môn tích hợp không nhiều khiến phụ huynh học sinh băn khoăn, lo lắng.

Gỡ khó cho môn tích hợp

Để việc dạy học tích hợp đem lại hiệu quả, các thầy cô giáo và học sinh trường miền núi đã và đang nỗ lực mỗi ngày khắc phục những khó khăn. Để gỡ khó trong dạy học môn tích hợp, các giáo viên đều nhận định rằng mỗi thầy cô giáo phải là người giữ vai trò quan trọng trong việc chuyển tải tinh thần của chương trình GDPT mới tới các em học sinh. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực, chủ động, tâm huyết của các trường, các thầy cô giáo trong việc cần thay đổi tư duy, phương pháp giảng dạy; bồi dưỡng năng lực thường xuyên, tìm tòi, nghiên cứu kiến thức.

Đồng thời, mỗi thầy cô giáo phải thay đổi tư duy, phương pháp giảng dạy, phải nắm rõ chương trình, mục tiêu, chuẩn đầu ra của môn học. Các trường học vẫn thường xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn cho giáo viên, để chia sẻ kinh nghiệm, phương pháp giảng dạy môn tích hợp nhằm giúp các thầy cô và nhà trường tháo gỡ những khó khăn mà đơn vị mình gặp phải và có giải pháp nâng cao chất lượng cho môn học này.

Mỗi thầy cô giáo phải là người giữ vai trò quan trọng trong việc chuyển tải tinh thần của chương trình GDPT mới tới các em học sinh.
Mỗi thầy cô giáo phải là người giữ vai trò quan trọng trong việc chuyển tải tinh thần của chương trình GDPT mới tới các em học sinh.

Để gỡ khó cho việc triển khai các môn tích hợp, nhiều trường học cũng đã quan tâm đến việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên. Do đó, nhiều trường đã xác định cụ thể lộ trình đào tạo, bồi dưỡng và tạo điều kiện cho giáo viên tự bồi dưỡng để có vốn tri thức rộng, khả năng vận dụng tổng hợp kiến thức các môn học liên quan. Nhiều trường cũng đã lựa chọn đội ngũ giáo viên cốt cán của cấp học, các môn học để tham gia bồi dưỡng thực hiện Chương trình GDPT mới, đồng thời triển khai hỗ trợ giáo viên đại trà tự bồi dưỡng tại địa phương. Các nhà trường đã tổ chức cho giáo viên sinh hoạt chuyên môn tại trường hoặc theo cụm trường; chọn bài, tổ chức dạy thử rút kinh nghiệm; tổ chức xem băng hình để nắm rõ hơn về quy trình, cách thức tổ chức dạy học từng môn; bồi dưỡng về phương pháp dạy học, nghiên cứu bài học, chuyên đề ứng dụng công nghệ thông tin để khai thác và sử dụng thành thạo học liệu điện tử. Việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học đảm bảo đủ các bước: Xây dựng bài học minh họa; tổ chức dạy học minh họa và dự giờ; phân tích bài học; vận dụng kết quả sinh hoạt chuyên môn vào bài học hằng ngày.

Tuy nhiên, để có thể dạy và học tốt chương trình mới vẫn cần có thời gian và lộ trình cụ thể để các nhà trường, giáo viên và học sinh cùng thích ứng.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Yêu cầu cấp thiết thống nhất một bộ sách giáo khoa

Yêu cầu cấp thiết thống nhất một bộ sách giáo khoa

Nghị quyết 71 ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị đặt yêu cầu rà soát chương trình phổ thông, tiến tới bảo đảm có một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc, phấn đấu tới năm 2030 cung cấp miễn phí sách cho tất cả học sinh. Đây được coi là định hướng quan trọng, nhằm bảo đảm sự đồng bộ, công bằng và tiết kiệm cho nền giáo dục, hướng đến một nền giáo dục đồng bộ trên phạm vi cả nước.
Tin nổi bật trang chủ
Chủ động tham mưu chính sách giúp vùng dân tộc thiểu số phát triển bền vững

Chủ động tham mưu chính sách giúp vùng dân tộc thiểu số phát triển bền vững

Công tác Dân tộc - Bảo Khánh - 22:20, 15/09/2025
Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà đề nghị tỉnh Bắc Ninh chủ động tham mưu chính sách phù hợp, thúc đẩy phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.
Lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh thăm, tặng quà đồng bào dân tộc Khmer nhân dịp Lễ Sene Dolta

Lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh thăm, tặng quà đồng bào dân tộc Khmer nhân dịp Lễ Sene Dolta

Dân tộc - Tôn giáo - Tào Đạt - 21:59, 15/09/2025
Ông Phạm Minh Tuấn - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP. Hồ Chí Minh đã thăm hỏi, động viên chức sắc Phật giáo Nam tông Khmer và đồng bào dân tộc Khmer trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đón Lễ Sene Dolta năm 2025 an lành, hạnh phúc.
Phát triển các xã biên giới kết hợp với củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại tỉnh Lạng Sơn

Phát triển các xã biên giới kết hợp với củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại tỉnh Lạng Sơn

Tin tức - Minh Anh - 17:53, 15/09/2025
Tỉnh Lạng Sơn đã ban hành cơ chế, chính sách đặc thù để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường củng cố an ninh, quốc phòng; huy động hơn 12,8 tỷ đồng và trên 31.000 ngày công xây dựng đường kiểm tra cột mốc bảo vệ biên giới.
Bộ đội Biên phòng Lai Châu kịp thời cứu cháu bé dân tộc Dao bị ngã cầu, chấn thương nặng

Bộ đội Biên phòng Lai Châu kịp thời cứu cháu bé dân tộc Dao bị ngã cầu, chấn thương nặng

Tin tức - Minh Anh - 17:49, 15/09/2025
Bộ đội Biên phòng Lai Châu đã cấp cứu kịp thời cháu bé dân tộc Dao bị ngã xuống cầu chấn thương nặng
Lâm Đồng: Bàn giao Nhà tình nghĩa quân - dân cho hộ đồng bào DTTS

Lâm Đồng: Bàn giao Nhà tình nghĩa quân - dân cho hộ đồng bào DTTS

Nhịp cầu nhân ái - Nguyễn Hoàn - 17:21, 15/09/2025
Tại tổ dân phố Đạ Nghịch (phường 3 Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng) Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực 3 - Bảo Lâm (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Lâm Đồng) đã phối hợp với cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương tổ chức Lễ bàn giao Nhà tình nghĩa Quân - Dân cho gia đình bà Ka Dềm.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Mô hình lúa chuyên canh chất lượng cao ở ĐBSCL đạt lợi nhuận trên 36 triệu/ha

Mô hình lúa chuyên canh chất lượng cao ở ĐBSCL đạt lợi nhuận trên 36 triệu/ha

Kinh tế - Như Tâm - Tào Đạt - 17:20, 15/09/2025
Qua thống kê cho thấy, có 10/11 mô hình chuyên canh chất lượng cao ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có lợi nhuận từ 14,5 - 36,3 triệu đồng/ha, tăng 4,6 - 15,8 triệu đồng/ha so với diện tích lúa ngoài mô hình.
Việt Nam sẽ cập nhật chiến lược AI quốc gia và Luật AI vào cuối năm 2025

Việt Nam sẽ cập nhật chiến lược AI quốc gia và Luật AI vào cuối năm 2025

Khoa học - Công nghệ - Minh Nhật - 17:06, 15/09/2025
Cuối năm nay, Việt Nam sẽ có bản cập nhật Chiến lược AI quốc gia và Luật AI. Đây không chỉ là khung pháp lý, mà còn là tuyên ngôn về tầm nhìn quốc gia, AI phải trở thành hạ tầng trí tuệ của đất nước, phục vụ Nhân dân, phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
An cư cho đồng bào DTTS vùng sạt lở Mường Lý vẫn chưa trọn vẹn

An cư cho đồng bào DTTS vùng sạt lở Mường Lý vẫn chưa trọn vẹn

Dân tộc - Tôn giáo - Quỳnh Trâm - 17:05, 15/09/2025
Trước nguy cơ sạt lở rất cao ở xã Mường Lý (Thanh Hóa), những năm qua, chính quyền địa phương đã nhanh chóng có giải pháp đầu tư để xây dựng các khu tái định cư đảm bảo cuộc sống của các hộ đồng bào DTTS nơi đây được an toàn, nhất là trong những ngày mưa lũ. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều hộ dân dù được bố trí nơi ở mới nhưng đến nay vẫn chưa thể dựng nhà...
Người Xơ Đăng bảo tồn giống sâm quý trên đỉnh Ngọc Linh

Người Xơ Đăng bảo tồn giống sâm quý trên đỉnh Ngọc Linh

Photo - Nguyễn Quang Vinh - 16:59, 15/09/2025
Mùa mưa lại đến trên những khoảnh rừng phòng hộ xã Đăk Sao, phía Tây tỉnh Quảng Ngãi, bà con người Xơ Đăng hàng ngày cần mẫn bảo vệ chăm sóc rừng đã giao khoán, đồng thời phát triển mô hình kinh tế vườn rừng vun trồng giống sâm Ngọc Linh quý hiếm - Bảo vật Quốc gia.
Phá đường dây chế tạo, mua bán, tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng với quy mô lớn

Phá đường dây chế tạo, mua bán, tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng với quy mô lớn

Pháp luật - Minh Nhật - 16:55, 15/09/2025
Cục Cảnh sát Hình sự (Bộ Công an), Phòng Cảnh sát Hình sự Công an các tỉnh Lai Châu, Hà Tĩnh, Bắc Ninh và Hải Phòng, huy động gần 200 cán bộ, chiến sĩ để triệt phá đường dây này.