Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đưa di sản Nón lá vào trường học qua giáo dục STEAM

Minh Nhật - 16:23, 28/02/2024

Giáo dục STEAM và STEM là chương trình giáo dục hiện đại, phổ biến tại nhiều nước phát triển. Tại Việt Nam, phương pháp giáo dục này đã được ứng dụng trong chương trình giảng dạy của nhiều trường học, giúp học sinh được trải nghiệm môi trường sáng tạo, phát triển tư duy và ứng dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn.

Đưa di sản Nón lá vào trường học qua giáo dục STEAM
Nghệ nhân Triệu Thị Nhường dạy học sinh Gia Thanh làm nón lá

Nhiều sáng kiến hay tại các trường học vùng đồng bào DTTS đã mang lại hiệu quả thiết thực, giúp các em cởi mở chia sẻ quan điểm, góc nhìn của bản thân không chỉ trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học mà còn cả văn hóa truyền thống và lịch sử của dân tộc, điển hình như sáng kiến đưa nón lá Việt Nam vào trường học của Trường THCS Gia Thanh, huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ.

Nghề làm nón lá ở xã Gia Thanh thuộc huyện miền núi Phù Ninh, Phú Thọ đã có truyền thống gần 100 năm, tạo việc làm cho người dân trong xã. Ít ai ngờ, chiếc nón lá giản dị ấy còn mang lại giải thưởng trị giá 1.000 USD cho cô trò Trường THCS Gia Thanh (Phù Ninh) khi là 1 trong 6 trường học trên thế giới được UNESCO vinh danh. Sáng kiến đưa nón lá vào trường học thông qua giáo dục STEM không chỉ giúp bảo tồn và gìn giữ nét văn hóa truyền thống làng nghề, mà còn góp phần đưa hình ảnh nón lá Việt Nam ra thế giới.

Cô giáo Trần Thị Minh Tâm dạy môn Ngữ văn, kiêm phụ trách Câu lạc bộ STEM nón lá của trường THCS Gia Thanh chia sẻ: Khi nhận nhiệm vụ nhà trường giao, bản thân tôi phấn khởi vì được nhà trường tin tưởng giao trọng trách nhưng cũng có nhiều băn khoăn, lo lắng. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, được sự hướng dẫn, chỉ đạo của ban giám hiệu, cùng với đồng nghiệp và tổ chuyên môn, chúng tôi nghiên cứu, tìm tòi và mọi việc được triển khai khá thuận lợi. 

STEM không chỉ tạo hứng thú cho học sinh mà ngay cả giáo viên cũng được thúc đẩy sự sáng tạo. Bài giảng STEM nón lá tập trung vào thay đổi nhận thức việc sử dụng nón và phát triển làng nghề. Về góc độ giáo viên, việc đưa những thứ gần gũi, quen thuộc, thiết thực vào bài giảng vừa tiết kiệm, mở ra những hướng đi mới trong giảng dạy vừa hướng nghiệp cho người học. Học sinh rất hào hứng, say mê với các bài học. Các em được truyền cảm hứng và có thêm các ý tưởng để phát huy, bảo tồn những giá trị di sản của địa phương, tính tương tác thầy cô với học sinh khá nhịp nhàng, hiệu quả.

Đưa di sản Nón lá vào trường học qua giáo dục STEAM 1
Cô Trần Thị Minh Tâm và các em Câu lạc bộ STEM nón lá của trường. Sáng kiến nón lá Việt Nam của Trường THCS Gia Thanh, huyện Phù Ninh nhận giải thưởng sáng tạo trong phương pháp giảng dạy của UNESCO.

Với việc vận dụng STEM nón lá vào giảng dạy, các tiết học trở nên hấp dẫn, sinh động hơn. Học sinh được tìm hiểu quy trình sản xuất nón lá, các thông số đặc trưng của nón lá Việt Nam; tìm hiểu về loại lá cây truyền thống dùng để làm nón, khám phá các phản ứng hóa học khi xử lý lá cây làm nón... Ngoài ra, việc khuyến khích học sinh thảo luận về ý nghĩa văn hóa, xã hội, thời trang và nguyên liệu xanh của chiếc nón lá giúp học sinh mở rộng kiến thức, cởi mở chia sẻ quan điểm, góc nhìn của bản thân.

Đối với môn Toán, thông qua hoạt động thiết kế và thực hành, học sinh áp dụng kiến thức toán học để tính toán kích thước, tỷ lệ, diện tích liên quan đến nón lá, sử dụng nón lá để rút ra kiến thức liên quan đến việc vẽ hình, tưởng tượng, tư duy khám phá hình học và phương pháp tính toán trong toán học.

Với môn Mỹ thuật, học sinh thực hành vẽ phong cảnh làng quê trang trí nón, từ đó hình thành cho các em tình yêu quê hương, đất nước. Ở môn Hoạt động giáo dục địa phương, môn Ngữ văn, Lịch sử, các em được tìm hiểu ý nghĩa, nguồn gốc của nón lá ở các làng quê Việt Nam, được tiếp cận ca dao, dân ca, các bài thơ, bài hát có hình ảnh nón lá... Qua đó, thấy được vai trò, ý nghĩa, nguồn gốc và vì sao cần gìn giữ giá trị sản phẩm làng nghề.

Đưa di sản Nón lá vào trường học qua giáo dục STEAM 2
Hình ảnh chiếc nón lá được đưa vào bài học tại Trường THCS Gia Thanh

Sáng kiến nón lá Việt Nam của Trường THCS Gia Thanh, huyện Phù Ninh nhận giải thưởng sáng tạo trong phương pháp giảng dạy của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO). Trường THCS Gia Thanh đã đưa chiếc nón vào bài giảng môn Toán, môn khoa học tự nhiên, khoa học xã hội lớp 6, lớp 7, môn Ngữ văn, Lịch sử, môn Công nghệ, môn Nghệ thuật (Âm nhạc và Mỹ thuật). 

Trường THCS Gia Thanh cũng là 1 trong 6 trường học trên thế giới nhận được tài trợ 1.000 USD để thí điểm các bài học sử dụng di sản sống của UNESCO. Cô giáo Trần Thị Minh Tâm còn đưa sản phẩm nón lá vào các đề tài nghiên cứu khoa học; hướng dẫn học sinh vận dụng thành công nội dung nón lá trong Cuộc thi khoa học kỹ thuật các cấp. 

Với đề tài “Bảo tồn, phát huy giá trị sản phẩm làng nghề truyền thống nón lá Gia Thanh thông qua hoạt động giáo dục STEM”, em Hán Phương Thảo và Lưu Thị Thanh Hằng, học sinh lớp 8B của Trường THCS Gia Thanh đã đoạt giải Nhì Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh năm học 2022 - 2023.

Năm học 2023 - 2024, nón lá được đưa vào giảng dạy ở hầu hết các bộ môn. Nội dung của các bài học STEM nón lá được xây dựng chặt chẽ, theo chương trình học và liên kết với di sản ở địa phương. Điều này giúp học sinh chủ động hơn trong việc tiếp nhận, ứng dụng kiến thức vào thực tế thông qua các hoạt động học tập cụ thể, đồng thời kích thích khả năng sáng tạo của học sinh. 

Thầy giáo Ngô Ngọc Thụy - Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: Việc đưa nón lá, đưa “di sản sống” vào giảng dạy ở các môn học là giải pháp đổi mới đem lại hiệu quả tích cực, tạo hứng thú, khơi gợi sự say mê, sáng tạo cho người học. Đặc biệt, qua đó góp phần lan tỏa để sản phẩm nón lá truyền thống đến gần hơn với thế hệ trẻ và bạn bè thế giới.

Đưa di sản Nón lá vào trường học qua giáo dục STEAM 3
Giờ học Ngữ văn của học sinh Trường THCS Gia Thanh

Ông Bùi Tuấn Long - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Phù Ninh chia sẻ: “Giáo dục STEM không còn là điều xa lạ đối với cộng đồng giáo viên và học sinh ở Phù Ninh, đặc biệt là ở cấp trường trung học cơ sở. STEM với việc sử dụng nón lá tại Trường THCS Gia Thanh không chỉ đóng góp vào việc bảo tồn mà còn thúc đẩy giá trị văn hóa của nón lá Gia Thanh. Qua việc tiếp xúc với nón lá thông qua STEM, học sinh được trải nghiệm một cách toàn diện hơn, hiểu sâu hơn và trân trọng hơn nghề thủ công truyền thống của quê hương”.

Việc đưa di sản  nón lá Gia Thanh vào dạy học STEM tại Trường THCS Gia Thanh là một bước tiến quan trọng. Nó không chỉ giúp học sinh hiểu sâu hơn về di sản văn hóa mà còn kích thích sự tò mò, sáng tạo, học hỏi và nâng cao ý thức giữ gìn di sản. Sự kết hợp này giúp học sinh xây dựng kỹ năng không chỉ làm giàu kiến thức mà còn là kỹ năng sống và hiểu biết văn hóa, tạo ra những công dân toàn cầu có bản lĩnh.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

“Sáng nay anh xuống bản/Con chim rừng hót reo/Nhành cây rừng nhường lối/ Sương tan dưới chân đèo...”. Vào đêm trước ngày lên Hà Giang làm phóng viên thường trú của Báo Dân tộc và Phát triển, tôi đã viết trong cuốn sổ tay của mình những dòng thơ ấy như một lời dặn lòng nhẹ nhàng, nhưng cũng đầy háo hức. Niềm hạnh phúc khi mỗi ngày trôi qua được cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc và cùng chung bếp lửa với đồng bào giúp tôi thêm yêu nghề và yêu cả những khó khăn làm nên bản sắc của người làm báo vùng cao.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.