Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Dự Lễ mừng lúa mới với đồng bào Gia Rai ở làng Ó

Minh Ngọc - Hoàng Ngọc - 19:44, 02/12/2021

Già Rơ Lan Tôm cất một tiếng hú dài, nam nữ trong làng tấu lên những chinh chiêng rộn rã và ngày Lễ mừng lúa mới bắt đầu.

Già làng Rơ Lan Tôm làm chủ Lễ mừng lúa mới. (Ảnh Hoàng Ngọc)
Già làng Rơ Lan Tôm làm chủ Lễ mừng lúa mới. (Ảnh Hoàng Ngọc)

Tờ mờ sáng, già làng Rơ Lan Tôm ở làng Ó (xã Ia Vê, huyện Chư Prông, Gia Lai) đã thức dậy sửa soạn, đóng khố chỉnh tề chuẩn bị cho buổi lễ quan trọng nhất trong năm. Thanh niên trong làng cũng chuẩn bị rượu thịt sẵn sàng, phụ nữ làng Ó vui vẻ hơn ngày thường khi mặc những bộ đồ thổ cẩm rực rỡ, đậm chất truyền thống. Hôm đó (ngày 26/11) là ngày diễn ra Lễ mừng lúa mới được tổ chức ở làng. Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San phối hợp với Trung tâm Văn hóa -Thông tin và Thể thao huyện Chư Prông là hai đơn vị phối hợp tổ chức phục dựng lại sự kiện quan trọng này. .

Cũng như một số dân tộc khác ở Tây Nguyên, người Gia Rai ở huyện Chư Prông có quan niệm tín ngưỡng vạn vật hữu linh. Đồng bào tin rằng, xung quanh họ có rất nhiều vị thần gọi là Yang. Người Gia Rai có một hệ thống những truyện cổ giải thích các hiện tượng tín ngưỡng xung quanh. Những vị thần trong tín ngưỡng nông nghiệp là Yang Sri (Thần Lúa). Ngoài ra, mỗi cộng đồng còn có những vị thần riêng, tùy thuộc vào các điều kiện tự nhiên trong vùng.

Dân làng cùng tập trung đông đủ để cùng già làng tiến hành các nghi thức Lễ mừng lúa mới
Dân làng tập trung đông đủ để cùng già làng tiến hành các nghi thức Lễ mừng lúa mới

Già làng Rơ Lan Tôm hồ hởi kể lại rằng, Lễ mừng lúa mới là lễ hội truyền thống lớn nhất trong năm của người Gia Rai, thường được tổ chức vào tháng 10, 11, 12 hằng năm. Khi đã xong mùa vụ, lúa thóc về đầy kho, người Gia Rai sẽ làm Lễ mừng lúa mới, tạ ơn thần linh đã ban cho dân làng mùa màng tươi tốt, cuộc sống ấm no. Đây cũng là dịp để dân làng quây quần, chia sẻ niềm vui được mùa, hưởng thành quả lao động và cầu mong thần linh tiếp tục phù hộ cho vụ mùa tiếp theo mưa thuận, gió hòa. Đây còn là lễ hội hội tụ những giá trị văn hóa độc đáo của cư dân nông nghiệp, thể hiện lòng thành của dân làng đối với các thần linh; đồng thời thể hiện tình đoàn kết gắn bó giữa các thành viên tạo nên sức mạnh của cộng đồng.

Quan niệm của người Gia Rai, con người có nhà để ở thì thóc cũng phải có kho. Người Gia Rai tin rằng, lúa cũng có thần cai quản và thần lúa đã ban cho con người lương thực, sức khỏe. Nếu kho chứa không đàng hoàng, Yàng sẽ giận, không ban cho mùa màng bội thu. Lúa đến kỳ thu hoạch bị chim, sâu, sóc trên rừng ăn mất, dân làng sẽ đói kém. Khi lấy thóc đem đi xay, giã làm gạo, người Gia Rai phải xin phép Yàng và thần linh bởi thóc là sản vật quý, không ai được hoang phí. Với người Gia Rai, kho lúa có ý nghĩa bảo vệ thành quả, công sức cả năm nông dân vất vả kiếm được, ngăn không cho chuột và các loại động vật khác phá hoại. Nhà nào cũng có kho thóc, người ít một cái, nhiều lúa hai cái. "Nhìn vào số lượng kho thóc nhiều hay ít, lớn hay nhỏ, người ta còn đoán được sự khá giả của gia đình đó, của làng đó", già làng Rơ Lan Tôm nói.

Lễ vật trong buổi Lễ mừng lúa mới
Lễ vật trong buổi Lễ mừng lúa mới

Sau mùa vụ thu hoạch lúa hằng năm, đồng bào Gia Rai lại tổ chức Lễ hội cúng lúa mới để tạ ơn với thần linh, tổ tiên đã cho một năm mưa thuận gió hòa. Đây là dịp để toàn thể dân làng tạ ơn với Yang Sri đã giúp dân làng có được một vụ mùa bội thu, no đủ. Đây cũng là một lễ hội lớn, có ý nghĩa quan trọng đối với dân tộc Gia Rai.

Theo phong tục, để tiến hành làm Lễ mừng lúa mới, già làng chọn ngày rồi thông báo họp làng, thống nhất ngày tổ chức làm lễ, địa điểm tổ chức tại nhà Rông. Lễ vật trong Lễ mừng lúa mới gồm một con heo khoảng 60-70kg, 2 con gà (1 con gà sống, 1 con gà đã nướng sẵn),  thịt heo nướng và 5kg cốm, cơm mới, bột gạo, măng... cùng 3 ghè rượu lớn là lễ cúng của làng.

Già làng phân công nhiệm vụ cho từng người, đàn ông dựng dàn cúng (chơ đang), phụ nữ cột ghè rượu, khiêng nước để chuẩn bị cho Lễ mừng ăn cơm mới của làng. Khoảng 8h sáng, khi mặt trời đã lên cao, già trẻ, gái trai trong làng đã tề tựu đầy đủ ở quanh nhà Rông. Tiếng cồng, tiếng chiêng vang lên nhịp nhàng trong điệu múa xoang nhẹ nhàng say đắm, già làng bắt đầu đọc lời khấn lễ:  “Ơ Yang Sri, Yang tốt đẹp, Yang trên núi Chư Prông, Yang sông hôm nay lũ làng chúng tôi tổ chức lễ mừng lúa mới đầu tiên… báo cho các Yang về đây cùng ăn cùng uống, cùng chung vui với dân làng, phù hộ cho dân làng sống khỏe mạnh, không bệnh tật ốm đau; phù hộ cho dân làng năm sau lại được mùa màng tươi tốt”.

Cúng xong, hội mừng lúa mới bắt đầu. Mọi người vừa thưởng thức rượu cần, vừa hát ca hòa mình vào tiếng cồng chiêng và các điệu múa xoang, sau đó các già làng vào từng nhà thăm và chúc sức khỏe…  

Các già làng mời khách uống rượu cần, ăn cơm mới. (Ảnh Hoàng Ngọc)
Các già làng mời khách uống rượu cần, ăn cơm mới. (Ảnh Hoàng Ngọc)

Ông Nguyễn Ngọc Long, Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San cho biết: “Trải qua bao thăng trầm, cùng với Lễ cúng rừng, Lễ mừng lúa mới của đồng bào Gia Rai vẫn giữ được nhiều nét truyền thống văn hóa". Phục dựng nghi thức, nghi lễ của đồng bào DTTS là hoạt động hằng năm của Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San nhằm bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.