Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Độc đáo nghệ thuật trang trí cây nêu trong văn hóa người Co ở Quảng Ngãi

T.Nhân - H.Trường - 21:34, 17/03/2025

Cây nêu, bộ gu và trang trí cây nêu, là biểu tượng tâm linh, nét văn hóa đặc sắc, độc đáo của người Co, bởi nó có một vị trí đặc biệt quan trọng và xuyên suốt không thể thiếu trong đời sống tinh thần và hoạt động lễ hội như lễ hội ăn trâu, múa cà đáo, múa cồng chiêng... Nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng huyện Trà Bồng (18/3/1975 – 18/3/2025), UBND huyện đã tổ chức hoạt động trưng bày trang trí cây nêu của dân tộc Co trên địa bàn huyện.

UBND huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) tổ chức hoạt động dựng cây nêu của người Co nhân kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng huyện
UBND huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) tổ chức hoạt động dựng cây nêu của người Co nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng huyện

Theo Nghệ nhân Nhân dân Hồ Văn Đường (69 tuổi, xã Sơn Trà, huyện Trà Bồng), cây nêu, bộ gu và trang trí cây nêu là biểu tượng tâm linh, nét văn hóa đặc sắc, độc đáo của người Co, bởi nó có một vị trí đặc biệt quan trọng và xuyên suốt không thể thiếu trong đời sống tinh thần và hoạt động lễ hội như lễ hội ăn trâu, múa cà đáo, múa cồng chiêng,… 

“Rất lâu rồi, người Co mới có cơ hội giao lưu cùng các địa phương trong huyện về nghệ thuật trang trí cây nêu. Người dân rất vui mừng khi đón nhận tin nghệ thuật trang trí cây nêu được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia”, ông Đường phấn khởi chia sẻ.

Cô gái Co giới thiệu về cây nêu truyền thống của dân tộc mình
Cô gái Co giới thiệu về cây nêu truyền thống của dân tộc mình

Theo lời các nghệ nhân lớn tuổi: Cây nêu là cây thiêng, tượng trưng cho sự kết nối giữa con người với thần linh nên vị trí đặt cây nêu rất quan trọng. Người Co thường dựng cây nêu giữa làng hoặc trước nhà để làm cột lễ trong các nghi thức quan trọng. Vì người Co tin rằng, dựng cây nêu sẽ giúp xua đuổi tà ma, cầu mong sự bình an và mùa màng bội thu.

Tùy theo nơi diễn ra lễ hội ở vùng đường rừng, đường nước mà cây nêu trang trí khác nhau. Cây nêu của người Co thường được làm từ thân gỗ, vỏ, hoa và cây tre rừng cao khoảng 4 – 8m, được trang trí bằng lá cây, hoa, các tua vải màu sắc rực rỡ.

Cây nêu được trang trí với những hoa văn truyền thống rất đẹp mắt
Cây nêu được trang trí với những hoa văn truyền thống rất đẹp mắt

Một cây nêu thông thường có 3 bộ phận là gốc nêu để buộc trâu, thân nêu và ngọn nêu. Đáng chú ý là phần thân cây nêu được trang trí hoa văn 2 màu đen, đỏ tượng trưng cho trời và đất. Thân cây nêu còn treo những bộ gu được điêu khắc những hình ảnh hay họa tiết mang yếu tố tâm linh của người Co. Có thể coi đây là những tác phẩm nghệ thuật điêu khắc tạo hình và hội họa dân gian đặc sắc.

Trên cây nêu còn được treo những con chim chèo bẻo gỗ. Đây là hình tượng một loài chim luôn bắt sâu, châu chấu, cào cào để bảo vệ cây lúa. Người Co coi chim chèo bẻo là chim trời do thần linh phái xuống giúp dân làng. Chính vì thế, người Co không bao giờ săn bắt hay ăn chim chèo bẻo.

Nhiều du khách chăm chú nghê nghệ nhân giới thiệu về cây nêu của người Co
Nhiều du khách chăm chú nghe Nghệ nhân giới thiệu về cây nêu của người Co

Cuối cùng, lá phướn được đan bằng nan nứa, dài bằng ngọn cây nêu, đầu có các vạch đen, đỏ, trắng tựa hình con rắn và có đuôi thon dài để mắc vào các đỉnh cây nêu. Hai bên mặt của thân lá phướn, người ta vẽ các họa tiết hình tam giác cân, nối liền nhau tô màu đen kết hợp đỏ trên nền trắng và trang trí các tua bằng que tre, nứa.

Một cây nêu được trang trí rất công phu
Một cây nêu được trang trí rất công phu

Ông Hồ Văn Thịnh, Phó Chủ tịch UBND huyện Trà Bồng, cho biết: Nghệ thuật trang trí cây nêu của người Co đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du Lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Sau khi được công nhận, địa phương đã xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản này. 

"Hoạt động trang trí cây nêu giữa các xã trong huyện là cơ hội để các nghệ nhân giao lưu kinh nghiệm và cơ hội để thế hệ trẻ biết cách làm cây nêu, giữ gìn nét đặc trưng văn hóa bản sắc dân tộc".

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Bình Định: Xây dựng mô hình điểm giữ gìn văn hoá vùng đồng bào DTTS

Bình Định: Xây dựng mô hình điểm giữ gìn văn hoá vùng đồng bào DTTS

Nhằm gìn giữ và phát huy bản sắc văn hoá tốt đẹp của đồng bào các DTTS, các ngành chức năng tỉnh Bình Định đã xây dựng các mô hình xây dựng đời sống văn hoá trong vùng đồng bào DTTS. Điển hình như mô hình văn hoá cồng chiêng của đồng bào Ba Na ở xã Vĩnh Kim, huyện Vĩnh Thạnh và mô hình bảo tồn, phát huy dân ca, dân vũ, dân nhạc cho đồng bào Hrê xã An Trung, huyện An Lão.
Tin nổi bật trang chủ
Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì Hội nghị thông qua dự thảo báo cáo kết luận kiểm tra tại Hưng Yên

Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì Hội nghị thông qua dự thảo báo cáo kết luận kiểm tra tại Hưng Yên

Chủ trì Hội nghị thông qua dự thảo báo cáo của Đoàn kiểm tra đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hưng Yên, chiều 19/3, tại thành phố Hưng Yên, Chủ tịch nước Lương Cường, Trưởng Đoàn kiểm tra số 1907 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2025, khẳng định, nhiều nội dung kiểm tra cho thấy, tỉnh Hưng Yên làm tốt cả về phương pháp, cách làm và phù hợp tình hình cụ thể của tỉnh, tạo sự đồng thuận cao trong tổ chức Đảng, trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân.
Xác lập kỷ lục

Xác lập kỷ lục "Tháp chuông gió lớn nhất Việt Nam"

Media - BDT - 20:00, 19/03/2025
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 19/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Năm Du lịch quốc gia Huế 2025 - “Lời tự tình dòng sông”. Nhà thờ màu hồng tuyệt đẹp ở Đà Lạt. Độc đáo tục bắt cá suối của người Gié Triêng. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Đoàn kiểm tra của Bộ Chính trị, Ban Bí thư thông qua dự thảo Báo cáo kết quả kiểm tra đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa

Đoàn kiểm tra của Bộ Chính trị, Ban Bí thư thông qua dự thảo Báo cáo kết quả kiểm tra đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 19:37, 19/03/2025
Chiều 19/3, Đoàn kiểm tra số 1922 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư do Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến làm Trưởng đoàn, đã làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa, để thông qua dự thảo Báo cáo kết quả kiểm tra việc triển khai thực hiện một số chuyên đề công tác trọng tâm năm 2025, theo quyết định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Phú Yên kích cầu du lịch với thông điệp “Đi Phú Yên đi”

Phú Yên kích cầu du lịch với thông điệp “Đi Phú Yên đi”

Du lịch - T.Nhân - H.Trường - 19:35, 19/03/2025
UBND tỉnh Phú Yên vừa ban hành Kế hoạch kích cầu, thu hút khách du lịch năm 2025. Năm nay, với thông điệp “Đi Phú Yên đi”, tỉnh đã đưa ra hàng loạt các gói sản phẩm du lịch hấp hẫn.
Quảng Nam tổ chức Hội thảo công bố bộ chữ viết Cơ Tu

Quảng Nam tổ chức Hội thảo công bố bộ chữ viết Cơ Tu

Tìm trong di sản - T.Nhân - H.Trường - 19:34, 19/03/2025
Ngày 19/3, UBND tỉnh Quảng Nam phối hợp với Viện Ngôn ngữ học - Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, tổ chức hội thảo công bố bộ chữ viết Cơ Tu.
Hungary sẵn sàng giúp Việt Nam đào tạo 1.000 chuyên gia vận hành điện hạt nhân

Hungary sẵn sàng giúp Việt Nam đào tạo 1.000 chuyên gia vận hành điện hạt nhân

Thời sự - PV - 19:20, 19/03/2025
Chiều 19/3, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tiếp Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Kinh tế đối ngoại Hungary Szijjártó Péter đang thăm chính thức Việt Nam từ ngày 18-19/3/2025.
Lễ hội Hoa gạo Tam Đỉnh

Lễ hội Hoa gạo Tam Đỉnh

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 19/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Lễ hội Hoa gạo Tam Đỉnh. Chùa Thiên Mụ - “Đệ nhất cổ tự" đất Cố đô. Người nặng tình với văn hóa Cao Lan. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang khảo sát công tác quản lý, phòng chống cháy rừng trong mùa khô

Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang khảo sát công tác quản lý, phòng chống cháy rừng trong mùa khô

Trang địa phương - Tào Đạt - Phương Vũ - 18:27, 19/03/2025
Ngày 19/3, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang Nguyễn Tiến Hải đã làm Trưởng đoàn, đến khảo sát công tác quản lý rừng trên địa bàn huyện Hòn Đất (Kiên Giang); thăm, làm việc tại Trung đoàn 893, nắm tình hình huấn luyện, đời sống chiến sĩ mới tại Tiểu đoàn 207 thuộc Trung đoàn 893; nắm tình hình hoạt động Hải đội dân quân thường trực, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Kiên Giang.
Những nụ cười “Hạnh phúc” trên Cao nguyên đá Đồng Văn

Những nụ cười “Hạnh phúc” trên Cao nguyên đá Đồng Văn

Du lịch - Quỳnh Lưu - 18:17, 19/03/2025
Cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang) là nơi sinh sống của các DTTS thuộc 4 huyện: Quản Bạ, Yên Minh, Mèo Vạc và Đồng Văn. Dù điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, nhưng từ khi có Đảng và con đường “Hạnh Phúc” nối thành phố Hà Giang với các huyện vùng cao, đời sống của người dân nơi đây đã từng bước đổi thay.
Giữ lửa rèn đỏ mãi...

Giữ lửa rèn đỏ mãi...

Phóng sự - Hồng Phúc - Văn Sơn - 18:14, 19/03/2025
Sáng sớm, mặt trời lên cao, nắng vàng trải đều khắp các thôn làng. Thiên nhiên vùng cao Trà Nam hiện lên thật thanh bình, yên ả. Men theo từng tiếng búa đập, tiếng đe, chúng tôi đến nhà của ông Hồ Văn Dương sống tại Khu dân cư Tắc Vin (thôn 1) xã Trà Nam, huyện Nam Trà My (Quảng Nam). Bức tranh lao động thật đẹp với hình ảnh em Hồ Gia Huy đang quay khò lửa, những tia lửa từ các thanh sắt đỏ rực bắn tung tóe, còn ông Hồ Văn Dương đang dùng búa đập, hai người phối hợp nhịp nhàng, làm việc say sưa mặc cho áo đã ướt đẫm mồ hôi.
Phong Nha là điểm đến tiết kiệm nhất vào kỳ nghỉ mùa Xuân

Phong Nha là điểm đến tiết kiệm nhất vào kỳ nghỉ mùa Xuân

Tin tức - H. Phúc - 18:12, 19/03/2025
Theo Agoda, Phong Nha - một điểm đến nằm ở tỉnh Quảng Bình, Việt Nam, đứng đầu trong danh sách các điểm đến tiết kiệm nhất trong khu vực, lý tưởng cho những chuyến du lịch mùa Xuân năm 2025.
Quảng Ngãi: Triển khai thực hiện các nhiệm vụ về lâm nghiệp năm 2025

Quảng Ngãi: Triển khai thực hiện các nhiệm vụ về lâm nghiệp năm 2025

Kinh tế - T.Nhân - H.Trường - 18:09, 19/03/2025
UBND tỉnh Quảng Ngãi vừa có công văn yêu cầu thủ trưởng các sở, ban, ngành, đơn vị trực thuộc UBND tỉnh và Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện các nhiệm vụ về lâm nghiệp năm 2025.