Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Độc đáo nghệ thuật trang trí cây nêu trong văn hóa người Co ở Quảng Ngãi

T.Nhân - H.Trường - 21:34, 17/03/2025

Cây nêu, bộ gu và trang trí cây nêu, là biểu tượng tâm linh, nét văn hóa đặc sắc, độc đáo của người Co, bởi nó có một vị trí đặc biệt quan trọng và xuyên suốt không thể thiếu trong đời sống tinh thần và hoạt động lễ hội như lễ hội ăn trâu, múa cà đáo, múa cồng chiêng... Nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng huyện Trà Bồng (18/3/1975 – 18/3/2025), UBND huyện đã tổ chức hoạt động trưng bày trang trí cây nêu của dân tộc Co trên địa bàn huyện.

UBND huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) tổ chức hoạt động dựng cây nêu của người Co nhân kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng huyện
UBND huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) tổ chức hoạt động dựng cây nêu của người Co nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng huyện

Theo Nghệ nhân Nhân dân Hồ Văn Đường (69 tuổi, xã Sơn Trà, huyện Trà Bồng), cây nêu, bộ gu và trang trí cây nêu là biểu tượng tâm linh, nét văn hóa đặc sắc, độc đáo của người Co, bởi nó có một vị trí đặc biệt quan trọng và xuyên suốt không thể thiếu trong đời sống tinh thần và hoạt động lễ hội như lễ hội ăn trâu, múa cà đáo, múa cồng chiêng,… 

“Rất lâu rồi, người Co mới có cơ hội giao lưu cùng các địa phương trong huyện về nghệ thuật trang trí cây nêu. Người dân rất vui mừng khi đón nhận tin nghệ thuật trang trí cây nêu được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia”, ông Đường phấn khởi chia sẻ.

Cô gái Co giới thiệu về cây nêu truyền thống của dân tộc mình
Cô gái Co giới thiệu về cây nêu truyền thống của dân tộc mình

Theo lời các nghệ nhân lớn tuổi: Cây nêu là cây thiêng, tượng trưng cho sự kết nối giữa con người với thần linh nên vị trí đặt cây nêu rất quan trọng. Người Co thường dựng cây nêu giữa làng hoặc trước nhà để làm cột lễ trong các nghi thức quan trọng. Vì người Co tin rằng, dựng cây nêu sẽ giúp xua đuổi tà ma, cầu mong sự bình an và mùa màng bội thu.

Tùy theo nơi diễn ra lễ hội ở vùng đường rừng, đường nước mà cây nêu trang trí khác nhau. Cây nêu của người Co thường được làm từ thân gỗ, vỏ, hoa và cây tre rừng cao khoảng 4 – 8m, được trang trí bằng lá cây, hoa, các tua vải màu sắc rực rỡ.

Cây nêu được trang trí với những hoa văn truyền thống rất đẹp mắt
Cây nêu được trang trí với những hoa văn truyền thống rất đẹp mắt

Một cây nêu thông thường có 3 bộ phận là gốc nêu để buộc trâu, thân nêu và ngọn nêu. Đáng chú ý là phần thân cây nêu được trang trí hoa văn 2 màu đen, đỏ tượng trưng cho trời và đất. Thân cây nêu còn treo những bộ gu được điêu khắc những hình ảnh hay họa tiết mang yếu tố tâm linh của người Co. Có thể coi đây là những tác phẩm nghệ thuật điêu khắc tạo hình và hội họa dân gian đặc sắc.

Trên cây nêu còn được treo những con chim chèo bẻo gỗ. Đây là hình tượng một loài chim luôn bắt sâu, châu chấu, cào cào để bảo vệ cây lúa. Người Co coi chim chèo bẻo là chim trời do thần linh phái xuống giúp dân làng. Chính vì thế, người Co không bao giờ săn bắt hay ăn chim chèo bẻo.

Nhiều du khách chăm chú nghê nghệ nhân giới thiệu về cây nêu của người Co
Nhiều du khách chăm chú nghe Nghệ nhân giới thiệu về cây nêu của người Co

Cuối cùng, lá phướn được đan bằng nan nứa, dài bằng ngọn cây nêu, đầu có các vạch đen, đỏ, trắng tựa hình con rắn và có đuôi thon dài để mắc vào các đỉnh cây nêu. Hai bên mặt của thân lá phướn, người ta vẽ các họa tiết hình tam giác cân, nối liền nhau tô màu đen kết hợp đỏ trên nền trắng và trang trí các tua bằng que tre, nứa.

Một cây nêu được trang trí rất công phu
Một cây nêu được trang trí rất công phu

Ông Hồ Văn Thịnh, Phó Chủ tịch UBND huyện Trà Bồng, cho biết: Nghệ thuật trang trí cây nêu của người Co đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du Lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Sau khi được công nhận, địa phương đã xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản này. 

"Hoạt động trang trí cây nêu giữa các xã trong huyện là cơ hội để các nghệ nhân giao lưu kinh nghiệm và cơ hội để thế hệ trẻ biết cách làm cây nêu, giữ gìn nét đặc trưng văn hóa bản sắc dân tộc".

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khám phá Lễ cầu mùa của người Dao Lô Gang

Khám phá Lễ cầu mùa của người Dao Lô Gang

Lễ hội Cầu mùa (Lễ Cầu mùa) của người Dao Lô Gang huyện Sơn Động (Bắc Giang) đã có truyền thống từ lâu đời, được duy trì và gìn giữ qua nhiều thế hệ. Hiện nay, Lễ hội được huyện đưa vào danh sách bảo tồn nhằm phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch.
Nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh ung thư phổ biến thứ 3 ở nữ giới

Nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh ung thư phổ biến thứ 3 ở nữ giới

Sức khỏe - Minh Nhật - 1 giờ trước
Theo xếp loại của Globocan (một dự án của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế), với gần 17.000 ca mắc mới mỗi năm, ung thư đại trực tràng đã vượt ung thư dạ dày, trở thành loại phổ biến thứ 4 tại Việt Nam. Riêng ở phụ nữ, ung thư đại trực tràng xếp hàng thứ 3, sau ung thư vú và phổi.
495 huyện đã hoàn thành cơ sở dữ liệu địa chính với trên 46 triệu thửa đất

495 huyện đã hoàn thành cơ sở dữ liệu địa chính với trên 46 triệu thửa đất

Tin tức - Minh Nhật - 1 giờ trước
Theo thông tin mới nhất từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cả nước hiện có 495/696 đơn vị cấp huyện đã hoàn thành cơ sở dữ liệu địa chính với trên 46 triệu thửa đất đưa vào vận hành phục vụ công tác quản lý nhà nước và giải quyết thủ tục hành chính về đất đai cho người dân, doanh nghiệp.
54 địa phương phê duyệt nhu cầu nhà tạm, nhà dột nát cần xóa trong năm 2025

54 địa phương phê duyệt nhu cầu nhà tạm, nhà dột nát cần xóa trong năm 2025

Tin tức - Minh Nhật - 1 giờ trước
Chính phủ vừa điều chỉnh mục tiêu đến ngày 31/10/2025, sẽ cơ bản hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước. Hiện có 54 địa phương đã phê duyệt nhu cầu nhà tạm, nhà dột nát cần xóa.
Linh thiêng Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa

Linh thiêng Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa

Media - BDT - 3 giờ trước
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 18/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Linh thiêng Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa. Ngôi cổ tự ở Bắc Ninh. Tiềm năng du lịch cộng đồng ở Bàu Ếch. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Quy định mới về chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy

Quy định mới về chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy

Thời sự - Minh Nhật - 5 giờ trước
Chính phủ ban hành Nghị định số 67/2025/NĐ-CP ngày 15/3/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 178/2024/NĐ-CP ngày 31/12/2024 của Chính phủ về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máycủa hệ thống chính trị.
Linh thiêng Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa

Linh thiêng Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 18/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Linh thiêng Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa. Ngôi cổ tự ở Bắc Ninh. Tiềm năng du lịch cộng đồng ở Bàu Ếch. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Lời mời gọi từ Thái Nguyên...

Lời mời gọi từ Thái Nguyên...

Phóng sự - Thanh Hải - 21:44, 17/03/2025
Tôi chưa từng đặt chân lên con tàu du lịch nối Hà Nội với Thái Nguyên. Nhưng, lời giới thiệu rất đỗi thiết tha từ nữ cán bộ của Trung tâm Thông tin xúc tiến du lịch tỉnh Thái Nguyên, thì thật tâm cũng rất muốn ngồi trên chính con tàu hỏa ấy để đến vùng đất bên dòng sông Cầu. Lời giới thiệu như những tiếng lòng, thôi thúc, mời gọi đến khó chối từ.
Ba Chẽ (Quảng Ninh): Cần quan tâm giải bài toán đầu tư trạm tiếp sóng viễn thông ở thôn, bản

Ba Chẽ (Quảng Ninh): Cần quan tâm giải bài toán đầu tư trạm tiếp sóng viễn thông ở thôn, bản

Khoa học - Công nghệ - Mỹ Dung - 21:35, 17/03/2025
Theo phản ánh của người dân, hiện nay tại một số thôn của huyện Ba Chẽ (Quảng Ninh) vẫn trong tình trạng “lõm” sóng di động. Điều này đã gây không ít khó khăn cho việc liên lạc cũng như tiếp cận chuyển đổi số đối với người dân, chính quyền; cũng như ảnh hưởng không ít đến việc phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
Độc đáo nghệ thuật trang trí cây nêu trong văn hóa người Co ở Quảng Ngãi

Độc đáo nghệ thuật trang trí cây nêu trong văn hóa người Co ở Quảng Ngãi

Sắc màu 54 - T.Nhân - H.Trường - 21:34, 17/03/2025
Cây nêu, bộ gu và trang trí cây nêu, là biểu tượng tâm linh, nét văn hóa đặc sắc, độc đáo của người Co, bởi nó có một vị trí đặc biệt quan trọng và xuyên suốt không thể thiếu trong đời sống tinh thần và hoạt động lễ hội như lễ hội ăn trâu, múa cà đáo, múa cồng chiêng... Nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng huyện Trà Bồng (18/3/1975 – 18/3/2025), UBND huyện đã tổ chức hoạt động trưng bày trang trí cây nêu của dân tộc Co trên địa bàn huyện.
Lào Cai: Tập trung nguồn lực, khẩn trương hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm

Lào Cai: Tập trung nguồn lực, khẩn trương hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 21:28, 17/03/2025
Là tỉnh vùng cao còn nhiều khó khăn lại hứng chịu thiệt hại nặng nề do cơn bão số 3; tuy nhiên, với quyết tâm chính trị cao nhất, tỉnh Lào Cai đang phấn đấu đến hết tháng 5/2025 sẽ hoàn thành việc xóa 100% nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn toàn tỉnh với nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ.
Quyết tâm cao thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng, khắc phục

Quyết tâm cao thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng, khắc phục "điểm nghẽn của điểm nghẽn"

Thời sự - PV - 21:00, 17/03/2025
Chiều 17/3, ngay sau Hội nghị thông báo dự thảo báo cáo của Đoàn kiểm tra số 1910 đối với Đảng ủy Chính phủ, Đoàn Kiểm tra số 1908 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2025 tổ chức Hội nghị thông báo dự thảo báo cáo của Đoàn đối với Đảng ủy Quốc hội.