Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Điều đặc biệt trong các loại muối chấm của đồng bào Tây Nguyên

Lê Hường - 10:13, 28/03/2022

Đồng bào các DTTS ở Tây Nguyên có văn hóa ẩm thực độc đáo, đi kèm với những món ăn truyền thống ngon và lạ, là các loại muối chấm hấp dẫn. Các loại muối chấm không chỉ làm nên hương vị độc đáo và riêng biệt cho từng món ăn, mà còn là lễ vật cúng thần linh trong các lễ hội...

 Mâm cơm truyền thống của người Ê Đê, thịt gác bếp chấm muối cỏ thơm, ớt rừng
Mâm cơm truyền thống của người Ê Đê, thịt gác bếp chấm muối cỏ thơm, ớt rừng

Hương vị “muối rừng”

Sống gắn bó với rừng, muối chấm của đồng bào Tây Nguyên được chế biến từ các loại lá cây rừng, côn trùng, ớt và muối hạt. Vì thế người ta hay nói rằng, món muối của đồng bào Tây Nguyên là muối rừng. 

Đối với đồng bào Tây Nguyên, muối chấm là thực phẩm ăn kèm với các món ăn và nó luôn có sẵn trong gian bếp của mỗi gia đình từ bao đời nay. Tùy từng món ăn để tạo ra chén (bát) muối chấm riêng làm cho món ăn thêm đậm đà. Đồng bào Tây Nguyên làm muối theo mùa, họ chọn thời điểm nắng vàng rực phơi khô nguyên liệu để bảo quản được lâu.

Quá nửa đời người gắn bó giữ nghề dệt thổ cẩm, ủ rượu cần và chế biến các món ăn, bà H’yam Bkrông, buôn Tơng Jú, xã Ea Kao, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk hiểu rất tự hào về văn hóa ẩm thực của dân tộc mình.

Bà H’yam bảo: Ẩm thực Tây Nguyên luôn ẩn chứa những điều thú vị, nhìn mộc mạc, đơn giản nhưng lại có sức hấp dẫn lạ kỳ. Ngay cả đến muối chấm của đồng bào có nhiều loại, mỗi loại muối chấm ăn kèm một món ăn truyền thống. Ví dụ, gà nướng không thể thiếu chén muối lá é, một loại lá có mùi thơm gần như húng quế, vị chua đậm rất riêng. Lá é là loại lá rừng chỉ có ở vùng đất cao nguyên đầy nắng, gió này. Mùi thơm của lá é, mùi cay nồng của quả ớt rừng quện thêm hương vị cho thịt gà. Còn muối kiến vàng thì ăn với bò một nắng, muối cỏ thơm ăn với thịt hương rừng, muối gừng ăn với cá…

Muối kiến vàng, hiện là loại được đặc biệt yêu thích bởi sự độc đáo và hấp dẫn của nó. Kiến vàng làm tổ trên cây rừng hoặc cây muồng, cà phê trong rẫy,… kiến có vị chua chua, ngậy ngậy.

Kiến vàng phơi khô để làm muối kiến vàng ăn kèm bò một nắng
Kiến vàng phơi khô để làm muối kiến vàng ăn kèm bò một nắng

Theo ông Nay Mơ, dân tộc Jrai - thợ săn kiến ở huyện Chư Drăng, huyện Krông, tỉnh Gia Lai, kiến vàng được mệnh danh là đặc sản của vùng đất này. Đồng bào thường vào rừng bắt kiến vì kiến sạch không bị dính tạp chất.

 Người dân bắt kiến từ tháng 12 đến tháng 3 năm sau, là mùa kiến ngon nhất vì kiến có trứng ăn rất béo. Khi lấy tổ kiến xuống phải ngâm trong nước muối nhiều giờ, rửa sạch cho hết bụi bẩn. Rồi mang kiến, muối hạt, ớt cho vào cối giã thành hỗn hợp dẻo, màu vàng nâu. Muối kiến có thể ăn tươi hoặc rang khô để ăn dần. Để sử dụng được lâu người ta phơi kiến vàng thật khô.

Điểm chung của các món muối chấm là khi làm, đồng bào luôn chọn muối hạt, kết hợp với từng trái ớt rừng. Tất cả đều rất dân dã, nhưng quy trình làm muối lại rất công phu, nguyên liệu làm muối phải được nắng, no gió thì muối mới thật sự thơm ngon.

Muối lá é tạo vị đậm đà cho thịt gà nướng
Muối lá é tạo vị đậm đà cho thịt gà nướng

Vượt ra khỏi buôn làng

Đơn giản chỉ là muối chấm, nhưng hương vị cay cay, the the của các loại nguyên liệu đặc trưng từ núi rừng, đã tạo nên nét đặc sắc riêng trong ẩm thực của đồng bào Tây Nguyên.

Người Tây Nguyên không những làm muốn để ăn, mà còn là lễ vật trên mỗi mâm cơm cúng tế thần linh trong các lễ hội. Ngày nay, các loại muối như muối trứng kiến, muối cỏ thơm, muối lá é, muối teng leng, muối tre lá é… ăn cùng với các món đặc sản như bò một nắng, nai một nắng, heo rừng… đang được người dân nhiều địa phương ưa chuộng, đặc biệt là các dịp lễ tết. 

Già Ama Huyên ở huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk chia sẻ: Ngày xưa cuộc sống khó khăn, người Tây Nguyên làm các loại muối để ăn trong bữa cơm hàng ngày. Nhưng bây giờ các món muối này đã xuất hiện ở các nhà hàng, khu du lịch, và được xem là món ăn đặc biệt mà khách du lịch rất thích thú, mua làm quà mỗi khi đến vùng đất này. Đây cũng xem là đã tạo sinh kế, nguồn thu nhập cho nhiều người dân nơi đây.

Ngoài muối kiến vàng, muối cỏ thơm hay còn gọi “muốn groach” cũng là đặc trưng của vùng đất Krông Pa, tỉnh Gia Lai. Muối thành phẩm có vị cay nồng của ớt, vị mặn của muối biển và hương thơm đặc biệt của cỏ. Muối groach có thể dùng với tất cả các loại đồ ăn và trái cây nhưng ngon nhất vẫn là thịt nướng và thịt gác bếp.

Chị Ksor H’Djom ở xã Ia Dreh, Krông Pa là người chuyên chế biến muối cỏ thơm, bán cho khách trong và ngoài tỉnh. Chị bảo: ở Gia Lai muối cỏ thơm rất được ưa chuộng. Sản phẩm muối chấm của chị làm ra không đủ để cung ứng ra thị trường, nhất là dịp lễ tết.

“Một lọ muối cỏ thơm 100 gram hiện chúng tôi bán giá 50.000 đồng. Khách hàng không chỉ trong huyện mà khắp cả trong và ngoài tỉnh đặt mua. Nhờ món muối chấm này gia đình chị có thêm khoản thu nhập khá, cải thiện cuộc sống”- chị Ksor H’Djom cho biết.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.