Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đậm nét mẫu hệ trong lễ hỏi chồng của người Ê Đê

Lê Hường - 09:30, 22/06/2023

Phụ nữ Ê Đê có vai trò, quyền lực đặc biệt trong gia đình, trong đó quyền cưới chồng là một trong những quyền quan trọng. Khi người con gái “ưng bụng” chàng trai nào thì về báo cho cha mẹ, nhờ người mai mối hỏi cưới chồng. Nhà trai được đặc quyền thách cưới và nhà gái lo mọi chi phí cưới hỏi mới được làm lễ rước rể về nhà. Đây là nét văn hóa thể hiện rõ nét vai trò của người phụ nữ trong hôn nhân mà người Ê Đê ở các buôn làng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk vẫn giữ gìn.

Tái hiện nghi lễ cưới của đồng bào Ê Đê. (Trong ảnh: Đại diện hai bên gia đình thỏa thuận với nhau)
Tái hiện nghi lễ cưới của đồng bào Ê Đê, tại Liên hoan văn hóa cồng chiêng tỉnh Đắk Lắk năm 2022. (Trong ảnh: Đại diện hai bên gia đình thỏa thuận với nhau)

Già Y Drin Niê, xã Ea Tu, TP. Buôn Ma Thuột cho biết: Đồng bào Ê Đê theo chế độ mẫu hệ, vì thế vai trò của người phụ nữ rất quan trọng, thường làm chủ hộ trong gia đình. Bao đời nay, người Ê Đê quan niệm khi sinh con ra, công sinh thành nuôi dưỡng, mang nặng, đẻ đau là công của người mẹ. Con cái sinh ra phải mang họ của người mẹ, trong hôn nhân người con gái phải đi hỏi cưới chồng. Ngày nay, mặc dù thực hiện nếp sống văn minh, bà con tổ chức lễ cưới hiện đại hơn, nhưng các nghi thức cưới hỏi vẫn được giữ gìn.

Tùy theo điều kiện, hoàn cảnh mỗi gia đình, người Ê Đê thường chọn thời gian rảnh rỗi sau khi kết thúc mùa vụ, thóc lúa về đầy nhà, rượu cần đã ủ xong, lễ vật cũng chuẩn bị xong để tổ chức lễ cưới. Gia đình nhà gái chọn ngày lành tháng tốt báo với bà con buôn làng mang lễ vật đến nhà trai cùng thưa chuyện hỏi chồng.

Lễ vật trong nghi thức cưới nhà gái phải chuẩn bị gồm: Một con gà trống và mâm xôi; chiếc chăn; 8 vòng đồng; 1 bát đồng; 1 con bò hoặc trâu (tùy gia cảnh); 2 ché rượu, 2 con heo thiến; tiền gửi dâu, tiền cược thề giao ước…

Chúng tôi có dịp được tham dự phục dựng Lễ cưới chồng của người Ê Đê do các nghệ nhân ở Tp. Buôn Ma Thuột thực hiện. Cô dâu thuộc dòng họ Niê ở buôn Ko Tam, xã Ea Tu và chú rể dòng họ Êban ở buôn Cư M’lim, xã Ea Kao.

Theo phong tục, lễ cưới chồng của người Ê Đê gồm: Lễ ăn hỏi, Lễ thách cưới, Lễ cưới, Lễ tòng thê và ở dâu. Trong đó Lễ thách cưới là quan trọng nhất, quyết định việc đám cưới được diễn ra hay không.

Theo đó, nhà trai có quyền yêu cầu các lễ vật thách cưới nhà gái, còn nhà gái có thể xin bớt, giảm cho phù hợp với điều kiện gia đình. Nếu hai bên đồng ý, thì mới thực hiện các nghi lễ còn lại. Để cuộc thách cưới thuận lợi, nhà gái chọn ông mai có nhiều kinh nghiệm, ăn nói lưu loát, am hiểu luật tục đại diện đứng ra thỏa thuận với nhà trai.

Tái hiện nghi lễ cưới của đồng bào Ê Đê. (Trong ảnh: Cô dâu, chú rể trao vòng đồng cho nhau)
Tái hiện nghi lễ cưới của đồng bào Ê Đê,tại Liên hoan văn hóa cồng chiêng tỉnh Đắk Lắk năm 2022. (Trong ảnh: Cô dâu, chú rể trao vòng đồng cho nhau)

Xong phần thỏa thuận thách cưới, đại diện nhà trai, nhà gái tiếp tục làm nhiệm vụ giảng giải cho đôi trẻ nghe những khó khăn phát sinh trong cuộc sống vợ chồng. Đồng thời khuyên, cô dâu giữ trọn đức hạnh, siêng năng, đảm đang chu toàn việc gia đình, chú rể chăm chỉ làm ăn, san sẻ công việc với vợ, không nhậu nhẹt triền miên, có khó khăn nhờ người giúp đỡ không được bỏ nhau. Đặc biệt, không được ngoại tình, quan hệ bất chính, nếu vi phạm sẽ bị phạt nặng, thịt trâu, bò để thiết đãi dân làng, đền tiền bạc và bị dân làng coi khinh.

Hai bên thực hiện nghi thức cưới, cô gái chàng trai trao vòng đồng cho nhau trước mặt hai bên dòng họ, chính thức nên duyên vợ chồng. Xong xuôi mọi thủ tục, nhà trai mở tiệc thiết đãi nhà gái, dòng họ bằng một bữa tiệc ấm cúng.

Sau khi các nghi thức lễ cưới thực hiện xong, dàn chiêng nổi lên, cô dâu, chú rể cầm cần rượu trao còng (vòng đồng) cho nhau, rồi lần lượt đến mẹ và thứ tự đến bà con trong dòng họ hai bên đến chúc mừng, chung vui uống rượu cần, múa xoang.

Đôi trai tài gái sắc về chung một nhà, thương yêu nhau, có vui cùng hưởng, có họa cùng lo, cùng nhau làm ăn xây dựng gia đình và buôn làng ấm no, tươi đẹp...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tin nổi bật trang chủ
Tỉnh Sơn La về đích trong thực hiện công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát

Tỉnh Sơn La về đích trong thực hiện công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát

Tin tức - Tào Đạt - 19:55, 15/05/2025
Chiều 15/5, Tỉnh ủy Sơn La tổ chức Hội nghị tổng kết công tác xóa nhà tạm và nhà dột nát trên địa bàn. Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà đã đến dự và phát biểu tại Hội nghị.
Đề xuất đưa hát ta lêu, ca chôi vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia quốc gia

Đề xuất đưa hát ta lêu, ca chôi vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia quốc gia

Tin tức - Nguyễn Trang - 18:23, 15/05/2025
Ngày 15/5, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có tờ trình gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị xem xét đưa hai làn điệu dân ca ta lêu và ca chôi của dân tộc Hrê vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Yên Bái và Lào Cai thống nhất các nội dung chuẩn bị cho sáp nhập

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Yên Bái và Lào Cai thống nhất các nội dung chuẩn bị cho sáp nhập

Dân tộc - Tôn giáo - Trọng Bảo - 18:08, 15/05/2025
Chiều 15/5, tại thành phố Lào Cai, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Yên Bái đã có buổi làm việc với Sở Dân tộc và Tôn giáo Lào Cai, để thống nhất các nội dung chuẩn bị cho sáp nhập hai đơn vị.
Kon Tum: Hội thảo khoa học

Kon Tum: Hội thảo khoa học "Các nghiên cứu mới về Sâm Ngọc Linh - Thành tựu và ứng dụng"

Kinh tế - Ngọc Chí - 17:55, 15/05/2025
Chiều 15/5, UBND tỉnh Kon Tum tổ chức Hội thảo khoa học "Các nghiên cứu mới về Sâm Ngọc Linh - Thành tựu và ứng dụng". Dự Hội thảo có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Kon Tum Nguyễn Đức Tuy; lãnh đạo các Sở, ngành của tỉnh Kon Tum và các nhà khoa học trong cả nước.
Mưa lớn gây nhiều thiệt hại ở Lai Châu và Lào Cai

Mưa lớn gây nhiều thiệt hại ở Lai Châu và Lào Cai

Môi trường sống - Minh Nhật - 17:46, 15/05/2025
Đêm 14 và sáng 15/5, tại khu vực hai tỉnh Lai Châu và Lào Cai đã xảy ra mưa lớn kéo dài, gây sạt lở đất, khiến 1 người tử vong, thiệt hại nặng nề về cơ sở hạ tầng và sản xuất nông nghiệp trên địa bàn.
Trải nghiệm các hoạt động tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Trải nghiệm các hoạt động tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Nằm yên bình giữa không gian xanh mát của vùng ngoại ô Hà Nội, Làng Văn hóa - Du lịch các Dân tộc Việt Nam tựa như một bức tranh thu nhỏ, sống động và đầy màu sắc về cộng đồng 54 dân tộc anh em. Với diện tích rộng lớn lên đến 1.544 ha, trải dài trên khu vực hồ Đồng Mô, thuộc thị xã Sơn Tây, Hà Nội, nơi đây không chỉ là một điểm đến du lịch độc đáo mà còn là một trung tâm bảo tồn, gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam.
Ngày thế giới không thuốc lá 2025: “Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo”

Ngày thế giới không thuốc lá 2025: “Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo”

Sức khỏe - Thúy Hồng - 17:18, 15/05/2025
Ngày Thế giới không thuốc lá (31/5) năm 2025, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chọn chủ đề “Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo” với mục tiêu nhằm phơi bày chiến thuật của các tập đoàn thuốc lá trên thế giới trong việc quảng cáo sai sự thật, gây hiểu lầm thuốc lá không có hại, để mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt là trong giới trẻ.
WB luôn đồng hành, hỗ trợ Việt Nam phát triển các dự án hạ tầng chiến lược

WB luôn đồng hành, hỗ trợ Việt Nam phát triển các dự án hạ tầng chiến lược

Thời sự - PV - 17:14, 15/05/2025
Sáng 15/5, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp bà Mariam J. Sherman, Giám đốc Quốc gia của Văn phòng Ngân hàng thế giới (WB) khu vực Việt Nam, Lào, Campuchia.
Tổng Bí thư Tô Lâm dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Kim Liên

Tổng Bí thư Tô Lâm dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Kim Liên

Thời sự - An Yên - 17:08, 15/05/2025
Hướng tới kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, chiều 15/5, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng đoàn đại biểu Trung ương, tỉnh Nghệ An về Khu Di tích Kim Liên (huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An) thành kính dâng hoa, dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Ấn tượng sản phẩm âm nhạc kết hợp rap và múa rối nước của nghệ sĩ nhí Xệ Xệ

Ấn tượng sản phẩm âm nhạc kết hợp rap và múa rối nước của nghệ sĩ nhí Xệ Xệ

Tin tức - Anh Trúc - 16:13, 15/05/2025
Nghệ sĩ nhí Xệ Xệ ra mắt MV "Thánh Gióng", kết hợp rap hiện đại với nghệ thuật múa rối nước truyền thống, mang đến làn gió mới cho âm nhạc thiếu nhi Việt.
Lấy ý kiến quy trình kiểm tra việc thực hiện chính sách dân tộc và tôn giáo

Lấy ý kiến quy trình kiểm tra việc thực hiện chính sách dân tộc và tôn giáo

Chính sách Dân tộc - Văn Hoa - 16:02, 15/05/2025
Ngày 15/5, tại Hà Nội, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Hội thảo “Lấy ý kiến quy trình kiểm tra việc thực hiện chính sách dân tộc và tôn giáo”. Ông Võ Văn Bảy - Chánh Thanh tra Bộ Dân tộc và Tôn giáo, chủ trì Hội thảo.