Ðồng bào Khmer Nam Bộ hiện có hơn 1,3 triệu người, sinh sống thành cộng đồng, đan xen với các dân tộc Kinh, Hoa và một số dân tộc khác. Hằng năm, cứ đến giữa tháng Tư, đồng bào Khmer lại rộn ràng vui đón Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây - lễ hội quan trọng nhất, đánh dấu thời điểm năm mới theo lịch cổ truyền của đồng bào dân tộc Khmer.
Với chủ đề "Hương sắc Việt Nam", Chương trình trình diễn Áo dài nghệ thuật do Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức nhằm góp phần tôn vinh giá trị của Áo dài - Bộ quốc phục trong đời sống, văn hóa, xã hội, đồng thời khơi dậy tình yêu, niềm tự hào, trách nhiệm giữ gìn, phát huy giá trị di sản Áo dài và quảng bá hình ảnh, văn hóa, đất nước, con người Việt Nam nói chung và phụ nữ Việt Nam nói riêng đến đông đảo bạn bè trong nước và quốc tế.
Tây Nguyên, vùng đất nổi bật với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, còn là nơi lưu giữ nền văn hóa đa dạng của các dân tộc thiểu số như Ê Đê, M'Nông, Gia Rai, Ba Na… Những nghi lễ truyền thống tại đây phản ánh đời sống tâm linh, lịch sử và sự gắn kết mật thiết giữa con người với thiên nhiên. Tuy nhiên, trong bối cảnh xã hội hiện đại, các giá trị văn hóa này đang đứng trước nhiều thách thức.
Theo thông tin từ Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, vào các tối 12 và 13/4, khán giả Thủ đô sẽ được hòa mình vào không gian văn hóa, nghệ thuật Tây Nguyên ngay tại Hà Nội với chương trình âm nhạc, nghệ thuật dân gian “Tiếng gọi Cao nguyên” và vở ca kịch “Khát vọng Dam Săn” do Đoàn Ca múa Dân tộc Đắk Lắk biểu diễn, mang đến cho khán giả một không gian văn hóa đặc sắc của vùng đất Tây Nguyên ngay tại Thủ đô Hà Nội.
Làng Trà Dòn, thôn 2, xã Trà Thủy, huyện Trà Bồng là một trong những bản làng tiêu biểu ở miền núi Quảng Ngãi. Năm 1969, khi nghe tin Bác Hồ qua đời, 100% người Co trong làng đã tự nguyện mang họ Hồ để tưởng nhớ Bác. Từ đó đến nay, bao thế hệ người Co nơi đây luôn nhắc nhở nhau sống, học tập và làm theo di chúc Bác Hồ để lại. Tiêu biểu trong phong trào này là anh Hồ Văn Nam, con trai của già làng Hồ Văn Thuận.
Dù ai đi ngược về xuôi/Nhớ ngày Giỗ Tổ mùng mười tháng ba. Câu ca ấy bao đời nay đã ăn sâu vào tiềm thức mỗi người dân đất Việt. Dù ở bất cứ nơi đâu, cứ đến ngày Giỗ Tổ, con dân đất Việt trên mọi miền Tổ quốc, kiều bào ta ở nước ngoài đều hướng về Đền Hùng (Phú Thọ), một lòng thành kính tri ân công đức tổ tiên.
Theo thông lệ hơn 10 năm nay, mỗi dịp mùng 10 tháng 3 (Âm lịch) hằng năm, huyện Đăk Hà (Kon Tum) tổ chức Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương với ý nghĩa hướng về cội nguồn dân tộc. Hòa cùng ngày lễ của đất nước, cán bộ, Nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện cũng thể hiện được đạo lý uống nước nhớ nguồn, hun đúc thêm truyền thống yêu nước và các giá trị nhân văn tốt đẹp của dân tộc.
Từ huyền thoại con Rồng, cháu Tiên đến khát vọng vươn mình hùng cường, thịnh vượng - dân tộc Việt Nam chưa bao giờ thôi khao khát khẳng định chính mình ở tầm vóc lớn hơn.
“Em sinh ra từ đất bazan cao nguyên huyền thoại. K'Bing ơ, K'Bing ah!. Em lớn lên từ bầu sữa mẹ. K'Bing ah, K'Bing ơi!...” - Lời ca hòa lẫn tiếng đàn guitar vọng ra từ ngôi nhà sàn dưới chân núi Lang Biang lúc trầm, lúc bổng, da diết, mà sâu lắng do Nghệ sĩ Krajan Plin, 64 tuổi, dân tộc Cơ Ho, ở Tổ dân phố Đăng Ja, thị trấn Lạc Dương, huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng thể hiện.
Trong nắng gió Bình Thuận, giữa những làng Chăm cổ kính nhuốm màu thời gian, có một người đàn ông tóc đã ngả màu sương trắng nhưng đôi tay vẫn dẻo dai bên từng nhịp trống ginang, đôi chân vẫn miệt mài nâng từng bước múa biyén. Đó là Nghệ nhân Ưu tú Lâm Tấn Bình - người gần như dành cả cuộc đời để lưu giữ, bảo tồn và lan tỏa giá trị văn hóa Chăm trên mảnh đất Bình Thuận.
Đến với xã vùng cao Quảng Đức, huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh, nếu đúng dịp, bạn sẽ được tham dự Lễ hội Sóng Mun. Đây là lễ hội truyền thống lâu đời có ý nghĩa quan trọng trong đời sống sinh hoạt văn hóa, tinh thần của người Dao Thanh Y tại mảnh đất vùng cao nơi đây.
Từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719), cuối năm 2024, Nhóm cộng đồng bảo tồn nghề thêu thổ cẩm và may trang phục truyền thống dân tộc Cơ Lao thôn Tà Chải, xã Túng Sán, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang được thành lập với 12 thành viên. Mô hình không chỉ giữ vai trò quan trọng trong việc bảo tồn nghề thêu thổ cẩm và may trang phục truyền thống của dân tộc Cơ Lao mà còn tạo việc làm, góp phần xóa nghèo, phát triển kinh tế địa phương.
Lễ hội Gầu Tào là lễ hội lớn nhất của đồng bào dân tộc Mông. Tuy nhiên, ở mỗi vùng miền khác nhau thì nét đặc trưng văn hóa của dân tộc lại được thể hiện trong đời sống một cách khác nhau, dù vẫn có điểm tương đồng. Đối với người Mông ở Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu, Lễ hội Gầu Tào là “món ăn tinh thần” vừa quen thuộc, vừa mới lạ.
“Vùng văn hóa các dân tộc thiểu số Quảng Nam là một trong ba vùng văn hóa điển hình của khu vực Trường Sơn - Tây Nguyên” - Nguyễn Tri Hùng viết. Lần nữa, người đọc “bước vào đời sống của đồng bào miền núi Quảng Nam” một cách nguyên sơ, chân thật nhất.
Từ xa xưa, Tết Thanh minh (được tổ chức vào mùng 3 tháng Ba Âm lịch hằng năm) đã trở thành ngày lễ quan trọng, thiêng liêng đối với người Việt. Đối với đồng bào Tày, Nùng ở miền núi phía Bắc nói chung, tỉnh Bắc Kạn nói riêng, Tết Thanh minh là một trong những ngày Tết lớn sau Tết Nguyên đán. Đây không chỉ là dịp tưởng nhớ tổ tiên mà còn là lúc con cháu sum vầy, thấm tình gắn kết dòng tộc.
Tại những buôn làng Tây Nguyên, mỗi sản phẩm thủ công không chỉ là vật dụng mà còn là tác phẩm nghệ thuật mang dấu ấn văn hóa. Những chiếc bình gốm, ché hay con vật bằng đất sét là kết tinh từ đôi tay khéo léo của những người phụ nữ buôn làng - nơi sự sáng tạo hòa quyện với tình yêu đất đai, quê hương.
Chúng tôi gặp Nhà thơ - Nhà nghiên cứu văn hóa Kiều Maily khi chị vừa từ TP. Hội An về làng Phước Nhơn dâng trầu cau tưởng nhớ tổ tiên trong tuần cuối của tháng Tịnh chay Ramưwan 2025. Khoác trên mình bộ trang phục trắng tinh khôi của phụ nữ Chăm, chị cùng mẹ chuẩn bị vật phẩm đến cơ sở thờ tự của làng để thực hiện nghi lễ lạy tạ tổ tiên, cầu mong cuộc sống an lành, thành đạt. Kiều Maily là điển hình tiêu biểu của người phụ nữ tâm huyết bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa Chăm.
Như lời hẹn ước thiêng liêng, tháng Ba về, triệu triệu trái tim con dân đất Việt lại cùng chung nhịp đập hướng về non thiêng Nghĩa Lĩnh chờ đón nhịp trống đồng khai hội Đền Hùng, tìm về nơi phát tích cội nguồn dân tộc với lòng tôn kính, tri ân công đức tổ tiên khai sơn, phá thạch, gây dựng nền móng giang sơn gấm vóc trao truyền cho cháu con xuyên suốt chiều dài hàng nghìn năm lịch sử…
Hai nhà sáng tạo nội dung người Dao đỏ, chủ tài khoản Mẩy Kim Dao Đỏ và Mẩy Chan Sa Pa, đã thu hút hàng triệu lượt xem trên mạng xã hội. Không chỉ quảng bá văn hóa đồng bào vùng cao, họ còn mở ra nhiều hướng đi mới để phát triển cuộc sống.
Ngày 29/3 Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP. Cần Thơ tổ chức Họp báo để thông tin kế hoạch tổ chức Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và Lễ hội Bánh dân gian Nam Bộ lần thứ XII năm 2025 tại TP. Cần Thơ.
