Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người thầy hơn 30 năm cống hiến để bảo tồn, phổ biến ngôn ngữ Bru Vân Kiều

Khánh Ngân - 19:34, 22/11/2022

Suốt hành trình hơn 30 năm, tận tâm từ giảng dạy đến biên soạn nhiều tài liệu tiếng Bru Vân Kiều, thầy Hồ Quang Tuyến - giáo viên Trường PTDT Nội trú Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị, đã thực hiện được mong muốn của mình “không để ngôn ngữ, chữ viết của người Bru Vân kiều bị mai một”.

Thầy Hồ Quang Tuyến miệt mài cống hiến cho việc bảo tồn tiếng nói, chữ viết Bru Vân Kiều
Thầy Hồ Quang Tuyến miệt mài cống hiến cho việc bảo tồn tiếng nói, chữ viết Bru Vân Kiều

Tận tâm cống hiến

Sau khi tốt nghiệp trường Đại học Sư phạm Vinh (2003), thầy Tuyến được phân công về Trường PTDT Nội trú Vĩnh Linh. Ngoài giờ lên lớp, thầy dành phần lớn thời gian cho việc nghiên cứu, biên soạn nhiều giáo trình, tài liệu tiếng Bru Vân Kiều chất lượng.

Để thực hiện được việc này, thầy Hồ Quang Tuyến đã chủ động tìm hiểu về nguồn gốc ngôn ngữ, văn hóa, tập quán người Bru Vân Kiều, thông qua các nguồn tư liệu có từ trước và thường xuyên gặp gỡ già làng, trưởng bản, bậc cao niên tại nhiều địa phương trong tỉnh để củng cố thêm kiến thức. 

Thầy Tuyến chia sẻ, ngôn ngữ Bru Vân Kiều đa âm, chữ viết ra đời muộn. Cái khó là ở chỗ chữ viết chưa được phổ biến rộng rãi, mà đồng bào chỉ lưu truyền bằng miệng. Do đó, các tài liệu về chữ viết không nhiều, nên khó khăn trong khâu biên soạn, hệ thống chữ viết. Cùng với đó, nhiều từ gốc bị mất đi, nên phải vay mượn từ ngôn ngữ khác để thay thế. Vì vậy, việc truyền giữ ngôn ngữ này gặp nhiều khó khăn. 

Để hệ thống lại chữ viết, thầy Tuyến phải đi khắp các bản làng vùng đồng bào Bru Vân Kiều để tìm gặp những người biết chữ để sưu tập, nâng cao hiểu biết, với mong muốn biên soạn ra được tài liệu dễ hiểu nhất, đúng nhất phục vụ cho việc dạy và học tiếng Bru Vân Kiều.

Với tâm niệm “không để cho ngôn ngữ và chữ viết của đồng bào mình bị mai một”, thầy Tuyến đã triển khai ngay ý tưởng ấp ủ nhiều năm trước đó, tranh thủ ngoài giờ để dạy tiếng nói và chữ viết Bru Vân Kiều cho cả học sinh lẫn giáo viên nhà trường. Với sáng kiến “20 từ Bru Vân Kiều/1 bảng tin/1 tuần”, tạo điều kiện thuận lợi về môi trường giao tiếp cho học sinh, giáo viên. Xây dựng mối quan hệ gắn kết hơn giữa học sinh dân tộc Bru Vân Kiều với đội ngũ cán bộ, giáo viên người dân tộc Kinh, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường.

Giáo trình, tài liệu tiếng Bru Vân Kiều do thầy Hồ Quang Tuyến biên soạn đã được đưa vào giảng trên địa bàn tỉnh Quảng Trị
Giáo trình, tài liệu tiếng Bru Vân Kiều do thầy Hồ Quang Tuyến biên soạn đã được đưa vào giảng trên địa bàn tỉnh Quảng Trị

Chắp cánh ước mơ

Với hiểu biết sâu rộng và kinh nghiệm truyền thụ tiếng nói, chữ viết Bru Vân Kiều, tận tâm với công việc, năm 2011, thầy Tuyến được Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Trị điều động tham gia Hội đồng bộ môn tiếng Bru Vân Kiều. Cũng từ đó, ý tưởng truyền dạy để bảo tồn tiến tới phổ biến tiếng Bru Vân Kiều được lan tỏa trong cộng đồng dân tộc Bru Vân Kiều.

Từ chủ trương của ngành giáo dục, các cấp các ngành ở Quảng Trị, những lớp học tiếng Bru Vân Kiều liên tục được khai giảng. Cán bộ ở các sở, ban, ngành cấp tỉnh hoạt động vùng đồng bào DTTS được cử đi học tiếng Bru Vân Kiều. Rồi những lớp học dành cho công chức, viên chức các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh… cũng được triển khai. Thầy Hồ Quang Tuyến lại miệt mài lên lớp dạy tiếng Bru Vân Kiều trong niềm say sưa. Hết lớp này đến lớp khác được truyền dạy, ấp ủ dự định của thầy Tuyến dần được hiện thực hóa. Ngôn ngữ Bru Vân Kiều không những được bảo tồn mà đang hướng tới phổ biến.

Từ năm 2013 - 2019, thầy Tuyến đã tham gia chỉnh sửa, biên soạn nhiều tài liệu quan trọng liên quan đến ngôn ngữ Bru Vân Kiều như, tài liệu giảng dạy cho học sinh người Bru Vân Kiều trong các trường học; bồi dưỡng tiếng Bru Vân Kiều dành cho cán bộ, công chức, viên chức đang công tác tại vùng DTTS, miền núi tỉnh Quảng Trị do UBND tỉnh chủ trì; tự học tiếng Bru Vân Kiều do Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì…

Dân tộc Bru Vân Kiều có chữ viết và ngôn ngữ riêng
Dân tộc Bru Vân Kiều có chữ viết và ngôn ngữ riêng

Hơn 30 năm âm thầm cống hiến, thầy Tuyến đã "thổi hồn" và góp phần bảo tồn, phổ biến tiếng nói, chữ viết Bru Vân Kiều. Trước vòng xoáy của cơ chế thị trường, hội nhập sâu rộng, tiếng nói và chữ viết người Bru Vân Kiều vẫn có một chỗ đứng vững chắc không mai một.

Thầy Tuyến cho biết, thầy ấp ủ dự định sẽ phối hợp thực hiện giới thiệu văn hóa dân tộc Bru Vân Kiều thông qua mạng xã hội để phản ánh một cách cụ thể, từ nguồn gốc, ngôn ngữ, phong tục tập quán, lễ hội đến phong cảnh, đời sống, trang phục, ẩm thực, làn điệu dân ca… Qua đó, lưu giữ những nét đẹp cho thế hệ sau hiểu hơn về cội nguồn, khơi dậy ý thức, tình yêu, lòng tự hào đối với truyền thống dân tộc.

Những năm qua, từ những chương trình, chính sách ưu tiên phát huy giá trị văn hóa vùng DTTS  nói chung, dân tộc Bru Vân Kiều nói riêng, còn có sự đóng góp tích cực của rất nhiều nghệ nhân, đội ngũ cán bộ trí thức, và những giáo viên như thầy Tuyến, đang cống hiến âm thầm công sức, trí tuệ, mà không đòi hỏi bất cứ thù lao nào cho công tác bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc... nhờ đó nhiều loại hình văn hóa đặc sắc của đồng bào DTTS được bảo tồn và phát huy giá trị.

Để tiếp tục phát huy thành quả này, trong Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS đã đặt ra nhiều mục tiêu, trong đó có mục tiêu xây dựng chính sách và hỗ trợ nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú người DTTS trong việc lưu truyền, phổ biến hình thức sinh hoạt văn hóa truyền thống và đào tạo, bồi dưỡng, truyền dạy người kế cận...

Tin rằng, với sự triển khai quyết liệt, hiệu quả của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS, miền núi, bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các DTTS sẽ tiếp tục được lan tỏa, sống mãi trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Thực hiện Chương trình MTQG 1719: Tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ (Bài 3)

Thực hiện Chương trình MTQG 1719: Tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ (Bài 3)

Sau hơn 2 năm triển khai thực hiện, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị bằng tinh thần khẩn trương, quyết liệt, Chương trình MTQG 1719 đã mang lại những hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, nhìn chung, tiến độ thực hiện các dự án thuộc chương trình còn chậm so với kế hoạch. Nguyên nhân được chỉ ra là do đây là chương trình mới, phạm vi thực hiện rộng, liên quan đến nhiều Bộ ngành, địa phương; việc xây dựng, ban hành hệ thống văn bản hướng dẫn chưa thực sự đồng bộ, kịp thời...
Quy trình kỹ thuật nuôi cá tra thương phẩm

Quy trình kỹ thuật nuôi cá tra thương phẩm

Bạn của nhà nông - Như Ý - 21:29, 30/05/2023
Những năm gần đây, nghề nuôi cá tra đã trở thành một trong những đối tượng xuất khẩu chủ lực của ngành thủy sản Việt Nam, góp phần lớn trong việc cải thiện đời sống cho bà con. Tuy nhiên với môi trường nước ngày càng ô nhiễm, con giống suy thoái về chất lượng… dẫn đến giá thành sản xuất tăng cao, giảm lợi nhuận của người nuôi. Sau đây là quy trình kỹ thuật nuôi cá tra thương phẩm mang lại hiệu quả kinh tế cao mời bà con tham khảo.
Ninh Thuận sẵn sàng cho Lễ hội Nho - Vang và đón bằng UNESCO

Ninh Thuận sẵn sàng cho Lễ hội Nho - Vang và đón bằng UNESCO

Trang địa phương - PV - 21:25, 30/05/2023
Lễ đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh Nghệ thuật làm gốm của người Chăm và Lễ hội Nho - Vang năm 2023 sẽ diễn ra từ ngày 13 - 18/6 tại Ninh Thuận.
Thái Nguyên: Cơ hội cho trẻ em DTTS sống tại vùng đặc biệt khó khăn được đến nhà trẻ

Thái Nguyên: Cơ hội cho trẻ em DTTS sống tại vùng đặc biệt khó khăn được đến nhà trẻ

Xã hội - Trí Phương - 21:18, 30/05/2023
Ngày 30/5, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh Thái Nguyên tổ chức Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh về quy định chính sách hỗ trợ tiền ăn trưa và học phí đối với trẻ em nhà trẻ (trẻ từ 3 - 36 tháng tuổi) trong các cơ sở giáo dục mầm non công lập thuộc tỉnh Thái Nguyên quản lý.
Quảng Ninh: Đạt chuẩn phổ cập giáo dục xóa mù chữ mức độ 2

Quảng Ninh: Đạt chuẩn phổ cập giáo dục xóa mù chữ mức độ 2

Giáo dục - Mỹ Dung - 21:16, 30/05/2023
Bộ Giáo dục và Đào tạo (Bộ GD&ĐT) vừa ban hành Quyết định số 1510/QĐ-BGDĐT về việc công nhận tỉnh Quảng Ninh đạt chuẩn xóamù chữ mức độ 2, năm 2022.
Tổ chức Liên hoan Âm nhạc toàn quốc đợt I - năm 2023 tại An Giang

Tổ chức Liên hoan Âm nhạc toàn quốc đợt I - năm 2023 tại An Giang

Giải trí - Anh Trúc - 20:45, 30/05/2023
Hướng tới kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Tôn Đức Thắng (20/8/1888 - 20/8/2023), Hội Nhạc sĩ Việt Nam phối hợp với tỉnh An Giang tổ chức Liên hoan Âm nhạc toàn quốc đợt I - năm 2023 tại Tp. Long Xuyên, tỉnh An Giang.
Then King Pang – Nghi lễ tạ ơn quan trọng của người Thái

Then King Pang – Nghi lễ tạ ơn quan trọng của người Thái

Xuất phát từ tín ngưỡng đa thần, Then Kin Pang là lễ hội không thể thiếu trong đời sống tâm linh của đồng bào dân tộc Thái trắng ở huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu được tổ chức vào 10/3 Âm lịch hằng năm. Trong đó nghi lễ cúng then là sự kết hợp hài hòa giữa âm nhạc, múa và diễn xướng... đã góp phần gìn giữ và bảo tồn các giá trị văn hóa nghệ thuật cổ truyền của người Thái ở Lai Châu.
Cần cẩn trọng trong việc khai thác chất liệu văn hóa các DTTS

Cần cẩn trọng trong việc khai thác chất liệu văn hóa các DTTS

Sắc màu 54 - Vy Nguyễn Thái Ninh - 20:34, 30/05/2023
Trong những năm gần đây, các giá trị truyền thống, văn hóa của cộng đồng các dân DTTS ở nước ta ngày càng được quan tâm, khai thác và phát huy trong nhiều lĩnh vực của đời sống, đặc biệt trong thời kỳ bùng nổ của Internet và mạng xã hội. Tuy nhiên, việc thiếu cẩn trọng trong nghiên cứu các chất liệu thuộc về giá trị truyền thống, văn hóa của cộng đồng các DTTS đã khiến nhiều tổ chức và cá nhân rơi vào những tranh cãi không đáng có.
Tin trong ngày - 30/5/2023

Tin trong ngày - 30/5/2023

Media - BDT - 20:00, 30/05/2023
Bản tin hôm nay có những thông tin đáng chú ý sau: Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng gặp mặt đoàn đại biểu người có công tỉnh Vĩnh Long; Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi); Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh tiếp Đoàn đại biểu cấp cao Hội đồng Quốc gia Mặt trận Đoàn kết Phát triển Tổ quốc Campuchia; cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Gia Lai: Tặng Bằng khen cho 50 gương tiêu biểu “Tuổi trẻ sáng tạo”

Gia Lai: Tặng Bằng khen cho 50 gương tiêu biểu “Tuổi trẻ sáng tạo”

Gương sáng - Ngọc Thu - 19:25, 30/05/2023
Chiều 30/5, Tỉnh đoàn - Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tỉnh Gia Lai đã tổ chức Liên hoan “Tuổi trẻ sáng tạo”, diễn đàn “Phát huy tài năng trẻ” và hoạt động đồng hành cùng thanh niên công nhân năm 2023 tại Công ty TNHH Một thành viên Cao su Chư Păh (tỉnh Gia Lai).
Kon Tum: Tập huấn quy trình sản xuất Sâm Ngọc Linh cho đồng bào Xơ Đăng

Kon Tum: Tập huấn quy trình sản xuất Sâm Ngọc Linh cho đồng bào Xơ Đăng

Kinh tế - P.Nguyên - T.Nhân - 18:40, 30/05/2023
Ngày 30/5, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở NN&PTNT tỉnh Kon Tum) đã tổ chức lớp tập huấn Quy trình sản xuất Sâm Ngọc Linh cho hơn 40 hộ đồng bào Xơ Đăng ở xã Ngọc Lây, huyện Tu Mơ Rông.
Biên Hòa (Đồng Nai): Nhiều cơ sở y tế bị khám xét do nghi ngờ hành vi trục lợi bảo hiểm

Biên Hòa (Đồng Nai): Nhiều cơ sở y tế bị khám xét do nghi ngờ hành vi trục lợi bảo hiểm

Pháp luật - Lê Vũ - 18:15, 30/05/2023
Ngày 30/5, Công an Tp. Biên Hòa (Đồng Nai) cho biết, đã phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ liên quan khám xét khoảng 10 cơ sở y tế tại nhiều phường, xã trên địa bàn, để làm rõ hành vi trục lợi bảo hiểm xã hội.