Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người thầy tâm huyết bảo tồn, truyền dạy chữ Thái

Đình Tuân - Ngọc Ánh - 10:43, 23/10/2022

Thực hiện Thông tư 32/2021/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn Nghị định 82/2010/NĐ-CP về việc dạy và học tiếng nói, chữ viết của DTTS trong các cơ sở giáo dục phổ thông và trung tâm giáo dục thường xuyên, tại huyện Tương Dương (Nghệ An), nhiều nghệ nhân dân tộc Thái đã tham gia vào công tác soạn thảo tài liệu và truyền dạy chữ Thái tại địa phương. Thầy giáo Vi Khăn Mun ở bản Xiêng Líp, xã Yên Hòa là một điển hình như vậy.

Thầy giáo Vi Khăn Mun đang truyền dạy chữ Thái Lai Pao cho các em học sinh
Thầy giáo Vi Khăn Mun đang truyền dạy chữ Thái cho các em học sinh

Trăn trở bảo tồn chữ viết dân tộc

Tốt nghiệp ngành Sư phạm, thầy giáo Vi Khăn Mun đã có hơn 30 năm làm nghề giáo dạy chữ cho con em đồng bào Thái, Kinh, Mông, Khơ Mú tại quê hương Tương Dương. Trong quá trình công tác, thầy Mun nhận thấy vốn quý chữ Thái cổ Lai Pao của dân tộc mình đang có nguy cơ mai một. Nhiều cán bộ người dân tộc Thái, các giáo viên và học sinh là con em đồng bào đều không biết, không quan tâm đến chữ viết dân tộc. Thầy Mun rất trăn trở…

Năm 2013, Huyện ủy - UBND huyện Tương Dương chỉ đạo Phòng Văn hóa Thông tin huyện mở 1 lớp truyền dạy chữ Thái Lai Pao 5 ngày cho cán bộ, giáo viên và các nghệ nhân dân gian trên địa bàn huyện. Thầy Vi Khăn Mun lúc đó vừa mới nghỉ hưu đã được cán bộ Phòng Văn hóa huyện mời ra tham dự lớp học.

“Có lẽ, tôi được trời phú cho chút ít năng khiếu về ngôn ngữ nên tiếp cận rất nhanh. Chỉ mấy ngày tham gia lớp học chữ Thái, tôi đã tiếp thu tốt và có thể hướng dẫn, dạy lại cho các học viên cùng lớp học”, thầy Vi Khăn Mun nhớ lại.

Thầy giáo Vi Khăn Mun đã kỳ công soạn ra những bài giảng sinh động để giúp học viên dễ nhớ
Thầy giáo Vi Khăn Mun đã kỳ công soạn ra những bài giảng sinh động để giúp học viên dễ nhớ

Thời gian sau đó, được sự gợi ý và hỗ trợ của Ban Dân tộc tỉnh cùng Phòng Văn hóa Thông tin huyện, thầy Vi Khăn Mun bắt tay vào nghiên cứu, soạn thảo bộ chữ Lai Pao đầu tiên để phục vụ cho công tác truyền dạy chữ Thái theo chủ trương của Đảng và Nhà nước về bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của các DTTS. “Sau hơn 2 tháng miệt mài soạn thảo, tôi đã hoàn thiện bộ tài liệu dạy chữ Thái Lai Pao đầu tiên tại huyện Tương Dương. Bộ tài liệu được Phòng Văn hóa Thông tin huyện sử dụng làm tài liệu phục vụ công tác truyền dạy chữ Lai Pao cho cán bộ, học sinh và người dân tộc Thái trên địa bàn huyện Tương Dương. Tôi cũng được huyện gửi cho 6 triệu đồng thù lao kinh phí hỗ trợ soạn thảo giáo án dạy chữ dân tộc”, thầy Mun chia sẻ.

Để dạy cho các học viên biết đọc, biết viết và hiểu ý nghĩa của từng từ, từng câu là một quá trình không hề đơn giản. Thầy Mun đã dày công soạn ra những bài giảng có nội dung gần gũi, thiết thực gắn với đời sống sinh hoạt hàng ngày, nhằm giúp học viên dễ dàng tiếp nhận chữ Thái Lai Pao.

Hành trình gieo chữ Lai Pao

Từ năm 2013 đến nay, được sự quan tâm của Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An cùng Huyện ủy, UBND huyện và Phòng Văn hóa Thông tin; Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tương Dương, thầy Mun đã được mời tham gia truyền dạy chữ Thái Lai Pao cho hơn 20 lớp học với hàng ngàn học viên theo học. Ngoài các lớp dạy chữ Thái cho cán bộ, giáo viên tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên huyện Tương Dương, thầy Mun còn đứng lớp dạy chữ Lai Pao cho cán bộ, giáo viên và người dân tại các xã có đông đông bào Thái sinh sống như Tam Thái, Tam Đình, Yên Hòa…

Được đứng trên bục giảng để truyền dạy chữ Thái Lai Pao là một niềm vui lớn đối với thầy giáo Vi Khăn Mun
Được đứng trên bục giảng để truyền dạy chữ Thái Lai Pao là một niềm vui lớn đối với thầy giáo Vi Khăn Mun

“Tôi còn được Ban Dân tộc tỉnh mời sang dạy chữ Thái cho cán bộ, giáo viên và người dân tại các huyện Con Cuông, Thanh Chương, Kỳ Sơn... Có nhiều lớp thu hút cả trăm học viên theo học. Già có, trẻ có, cán bộ có, dân thường có và cả nhiều cháu học sinh cũng theo học. Nhận thấy nhiều bà con người Thái vẫn rất yêu quý ngôn ngữ, chữ viết của cha ông mình, tôi cũng thấy vui lắm!”, thầy Mun bộc bạch.

Hỏi về kinh phí hỗ trợ khi tham gia truyền dạy chữ Thái, thầy Mun cởi mở: “Mỗi lớp học tôi tham gia truyền dạy khoảng 2-3 tháng, được Ban Dân tộc tỉnh hỗ trợ chi trả thủ lao khoảng 7 - 8 triệu đồng. Nguồn thù lao này rất quý đối với tôi. Không chỉ hỗ trợ về vật chất mà còn có ý nghĩa động viên về mặt tinh thần để bản thân tôi và những nghệ nhân tâm huyết tiếp tục dành tâm sức đóng góp cho công tác bảo tồn văn hóa Thái.

Bên cạnh việc truyền dạy chữ Thái Lai Pao, thầy giáo Vi Khăn Mun còn đi đến các bản làng có đông đồng bào Thái để sưu tầm, tìm hiểu, biên dịch những câu tục ngữ, thành ngữ, truyện cổ, các câu chuyện cười tiếu lâm, tác phẩm văn nghệ dân gian hay các trò chơi dân gian của đồng bào dân tộc Thái.

Thầy Vi Khăn Mun chia sẻ: “Hiện nay, tôi đã sưu tầm được gần 2.000 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ dân tộc Thái và đang tiếp tục tiếp cận các già làng, các nghệ nhân trong các bản làng để sưu tầm tư liệu. Bản thân tôi mong muốn trong thời gian tới, ngành Giáo dục và Đào tạo Nghệ An sẽ đưa ngôn ngữ (tiếng nói, chữ viết) dân tộc thiểu số vào giảng dạy trong trường phổ thông. Đặc biệt là chữ Thái Lai Pao nhằm bảo tồn và phát huy giá trị tốt đẹp của cha ông ta không bị mai một đó là động lực thúc đẩy tôi phấn đấu trong công việc bảo tồn và phát huy chữ Thái Lai Pao”

Ghi nhận những đóng góp to lớn của thầy Vi Khăn Mun trong công tác bản tồn các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Thái, các cấp, các ngành đã tặng cho ông nhiều Bằng khen, giấy khen. Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam đã tặng nghệ nhân Vi Khăn Mun hàng chục giải thưởng.

Đặc biệt, năm 2015, thầy giáo Vi Khăn Mun vinh dự được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú. Thầy cũng được tuyên dương là điển hình trong thực hiện Chỉ thị 05/CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

“Sáng nay anh xuống bản/Con chim rừng hót reo/Nhành cây rừng nhường lối/ Sương tan dưới chân đèo...”. Vào đêm trước ngày lên Hà Giang làm phóng viên thường trú của Báo Dân tộc và Phát triển, tôi đã viết trong cuốn sổ tay của mình những dòng thơ ấy như một lời dặn lòng nhẹ nhàng, nhưng cũng đầy háo hức. Niềm hạnh phúc khi mỗi ngày trôi qua được cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc và cùng chung bếp lửa với đồng bào giúp tôi thêm yêu nghề và yêu cả những khó khăn làm nên bản sắc của người làm báo vùng cao.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.