Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thể thao - Giải trí

Nghệ nhân trẻ người Jrai chế tác hơn 30 nhạc cụ dân tộc

PV - 10:11, 04/10/2021

Từ việc yêu thích chơi nhạc cụ dân tộc, nghệ nhân trẻ Rơ Châm Khánh (sinh năm 1989, hiện làm việc tại Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai) đã mày mò nghiên cứu, chế tác hơn 30 nhạc cụ dân tộc mang hơi thở mới của cuộc sống đương đại, như: đàn đá, T’rưng, chuông gió, krông put, sáo… Gần 10 năm qua, anh đã xuất ra thị trường nhiều loại nhạc cụ dân tộc, góp phần bảo tồn và phát triển âm nhạc dân tộc trong cuộc sống hiện đại.

Nghệ nhân Rơ Châm Khánh và các em học sinh người dân tộc Jrai (ảnh chụp trước ngày 27-4-2021). Ảnh: Nhân vật cung cấp
Nghệ nhân Rơ Châm Khánh và các em học sinh người dân tộc Jrai (ảnh chụp trước ngày 27-4-2021). Ảnh: Nhân vật cung cấp

Tốt nghiệp Khoa nhạc cụ, hệ trung cấp Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội (cơ sở 3 ở Quy Nhơn), nghệ nhân trẻ Rơ Châm Khánh có thể sử dụng thành thạo nhiều loại nhạc cụ hiện đại, thế nhưng khi mới ra trường, các loại nhạc cụ dân tộc lại khá xa lạ với anh. Nhưng mạch nước ngầm tình yêu với đàn đá, T’rưng, chuông gió, krông put, sáo... trỗi dậy, thôi thúc anh tìm tòi và tự làm nên nhạc cụ truyền thống cũng như sáng tạo thêm nhạc cụ dân tộc phục vụ nhu cầu biểu diễn và bán cho khách hàng gần xa. Mỗi ngày, anh dành ít nhất 2 tiếng trong xưởng để nghiên cứu mày mò, chế tác các loại nhạc cụ, có những ngày anh làm việc từ chiều tối đến đêm muộn mới trở về.

Điều độc đáo ở Rơ Châm Khánh là anh làm nhạc cụ để vừa bảo tồn, phát huy các giá trị của âm nhạc dân tộc, vừa mong muốn đưa thể loại âm nhạc này đến gần công chúng hơn. Những loại nhạc cụ dường như không liên quan đến nhau nhưng qua đôi bàn tay tài hoa của anh khi kết hợp lại cho ra những thanh âm vừa mang âm hưởng tự nhiên của núi rừng, vừa mang hơi thở trẻ trung, hiện đại. Là người chế tác nhạc cụ dân tộc nhiều năm, Rơ Châm Khánh đã có những sáng tạo mới cho nhạc cụ dân tộc. Trước kia, đàn đá của Tây Nguyên chủ yếu để đá tự nhiên và ít có sự can thiệp của việc gọt đẽo, nhưng sẽ hạn chế khi di chuyển và chưa mang tính thẩm mỹ. Thì giờ đây, cách làm đàn đá của Rơ Châm Khánh là có sự cắt gọt. Ngoài đá tự nhiên khó kiếm, Rơ Châm Khánh cũng sáng tạo đàn từ đá granit, miễn là vẫn đủ các nốt và cho ra thanh âm vang vọng, trầm bổng của núi rừng Tây Nguyên.

Người có ảnh hưởng đến anh trong chế tác nhạc cụ là nghệ sĩ Nguyễn Thọ Điều, thầy dạy anh ở Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội cơ sở 3 ở Quy Nhơn (từ năm 2007-2010). “Thấy thầy Nguyễn Thọ Điều sáng chế đàn T’rưng, tôi rất thích thú xin học và được thầy nhiệt tình truyền dạy. Năm 2012, khi về công tác tại Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao huyện Đức Cơ, tôi đã xin với lãnh đạo cơ quan làm thử đàn đá, T’rưng, krông put... Máy móc cắt đá hồi ấy cũng rất khó khăn. Thời điểm ấy, tôi đi sưu tầm, người ta cho vài viên đá granit và tôi đã chế tạo thành công đàn đá 16 âm vào năm 2012. Tuy nhiên, đàn vẫn bị thô, không đồng đều và tôi đã nghĩ đến việc mua đá đều âm hơn rồi mày mò chế tạo đàn 18 âm” - nghệ nhân Rơ Châm Khánh bộc bạch.

Chiếc đàn đá được gia nhập vào dàn nhạc cụ dân tộc và đã theo anh đến các thôn, làng để biểu diễn, ngân những khúc hát, những làn điệu dân ca, ca ngợi quê hương, đất nước. Lần đầu tiên, chiếc đàn đá và tiếng sáo do anh sáng chế được giới thiệu trên sân khấu của Hội thi Tiếng hát Công nhân viên chức lao động tỉnh Gia Lai lần thứ 13 - năm 2013. Tiếng đàn, tiếng sáo của anh đã nhận được sự đánh giá cao và xuất sắc giành Huy chương Vàng. “Để làm được chiếc đàn đá đạt chuẩn phải hiểu những đặc tính của đá. Quan trọng nhất là chọn được loại đá nào khi gõ phát ra được âm thanh trong trẻo, ngân vang”, nghệ nhân trẻ chia sẻ.

Trong quá trình chế tác nhạc cụ truyền thống, việc tìm và lựa chọn chất liệu là rất quan trọng. Với những nhạc cụ như đàn T’rưng hay krông put, để tìm được những cây tre, ống nứa, cây lồ ô ưng ý, nhiều khi anh phải lặn lội cả quãng đường hàng chục cây số. Trước thực tế việc tìm các chất liệu để chế tác nhạc cụ ngày càng khó khăn, từ năm 2014, anh đã nghiên cứu để chế tác nhạc cụ từ việc tận dụng các vật liệu trong sinh hoạt hàng ngày. Đàn bình gas là thử nghiệm thành công của anh. Từ vỏ bình ga nhỏ đến bình ga lớn, dưới bàn tay khéo léo của anh, người chơi đàn có thể tạo ra các giai điệu ở các bài khác nhau, không hề thua kém so với những nhạc cụ khác.

Trò chuyện cùng tôi, anh mong muốn các cơ quan quan tâm đến rồi hỗ trợ kinh phí để làm, tạo điều kiện cho những người chế tác nhạc cụ như anh được giữ gìn, phát huy những nét bản sắc dân tộc truyền thống. “Tôi hy vọng âm nhạc dân tộc ngày càng được mọi người đón nhận tại các hội thi, hội diễn, các sân chơi âm nhạc bài bản. Như vậy, âm nhạc dân tộc mới đến gần hơn với người thưởng thức, tạo thêm công ăn việc làm, nâng cao đời sống cho người dân trong làng. Đồng thời mong muốn các bạn trẻ ở trong và ngoài huyện sẽ quan tâm hơn nữa đến các nhạc cụ dân tộc, để níu giữ những giá trị văn hóa của cha ông để lại” - nghệ nhân Rơ Châm Khánh chia sẻ.

Nghệ nhân Rơ Châm Khánh cho biết, anh luôn ấp ủ trong lòng dự định phát triển hơn các loại nhạc cụ dân tộc, đặc biệt là nhạc cụ của người Jrai. Chắc chắn trong thời gian tới, anh sẽ không dừng lại ở 30 loại nhạc cụ đã tạo ra. Nghệ nhân trẻ sinh năm 1989 mong muốn phát triển nhạc cụ cho dân tộc Jrai của mình như cách để bảo tồn, phát triển giá trị văn hóa dân tộc trong xã hội hôm nay. Cùng với đó, anh sẽ không ngừng nghiên cứu, sản xuất thêm nhiều các loại nhạc cụ mới để đáp ứng nhu cầu của người xem, người nghe có nhiều tiếng sinh động hơn nữa, như ý tưởng tạo ra chiếc đàn làm từ chai thủy tinh, đàn lửa, đàn nước.../.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Sôi động Giải bóng bàn kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Sôi động Giải bóng bàn kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), ngày 16/6, tại Hà Nội, Báo Dân tộc và Phát triển và Báo Vietnamnet đã phối hợp tổ chức Giải Bóng bàn mở rộng. Giải thu hút sự tham gia của hơn 40 vận động viên đến từ nhiều cơ quan báo chí, bộ ngành.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.