Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thể thao - Giải trí

Nghệ nhân trẻ người Jrai chế tác hơn 30 nhạc cụ dân tộc

PV - 10:11, 04/10/2021

Từ việc yêu thích chơi nhạc cụ dân tộc, nghệ nhân trẻ Rơ Châm Khánh (sinh năm 1989, hiện làm việc tại Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai) đã mày mò nghiên cứu, chế tác hơn 30 nhạc cụ dân tộc mang hơi thở mới của cuộc sống đương đại, như: đàn đá, T’rưng, chuông gió, krông put, sáo… Gần 10 năm qua, anh đã xuất ra thị trường nhiều loại nhạc cụ dân tộc, góp phần bảo tồn và phát triển âm nhạc dân tộc trong cuộc sống hiện đại.

Nghệ nhân Rơ Châm Khánh và các em học sinh người dân tộc Jrai (ảnh chụp trước ngày 27-4-2021). Ảnh: Nhân vật cung cấp
Nghệ nhân Rơ Châm Khánh và các em học sinh người dân tộc Jrai (ảnh chụp trước ngày 27-4-2021). Ảnh: Nhân vật cung cấp

Tốt nghiệp Khoa nhạc cụ, hệ trung cấp Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội (cơ sở 3 ở Quy Nhơn), nghệ nhân trẻ Rơ Châm Khánh có thể sử dụng thành thạo nhiều loại nhạc cụ hiện đại, thế nhưng khi mới ra trường, các loại nhạc cụ dân tộc lại khá xa lạ với anh. Nhưng mạch nước ngầm tình yêu với đàn đá, T’rưng, chuông gió, krông put, sáo... trỗi dậy, thôi thúc anh tìm tòi và tự làm nên nhạc cụ truyền thống cũng như sáng tạo thêm nhạc cụ dân tộc phục vụ nhu cầu biểu diễn và bán cho khách hàng gần xa. Mỗi ngày, anh dành ít nhất 2 tiếng trong xưởng để nghiên cứu mày mò, chế tác các loại nhạc cụ, có những ngày anh làm việc từ chiều tối đến đêm muộn mới trở về.

Điều độc đáo ở Rơ Châm Khánh là anh làm nhạc cụ để vừa bảo tồn, phát huy các giá trị của âm nhạc dân tộc, vừa mong muốn đưa thể loại âm nhạc này đến gần công chúng hơn. Những loại nhạc cụ dường như không liên quan đến nhau nhưng qua đôi bàn tay tài hoa của anh khi kết hợp lại cho ra những thanh âm vừa mang âm hưởng tự nhiên của núi rừng, vừa mang hơi thở trẻ trung, hiện đại. Là người chế tác nhạc cụ dân tộc nhiều năm, Rơ Châm Khánh đã có những sáng tạo mới cho nhạc cụ dân tộc. Trước kia, đàn đá của Tây Nguyên chủ yếu để đá tự nhiên và ít có sự can thiệp của việc gọt đẽo, nhưng sẽ hạn chế khi di chuyển và chưa mang tính thẩm mỹ. Thì giờ đây, cách làm đàn đá của Rơ Châm Khánh là có sự cắt gọt. Ngoài đá tự nhiên khó kiếm, Rơ Châm Khánh cũng sáng tạo đàn từ đá granit, miễn là vẫn đủ các nốt và cho ra thanh âm vang vọng, trầm bổng của núi rừng Tây Nguyên.

Người có ảnh hưởng đến anh trong chế tác nhạc cụ là nghệ sĩ Nguyễn Thọ Điều, thầy dạy anh ở Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội cơ sở 3 ở Quy Nhơn (từ năm 2007-2010). “Thấy thầy Nguyễn Thọ Điều sáng chế đàn T’rưng, tôi rất thích thú xin học và được thầy nhiệt tình truyền dạy. Năm 2012, khi về công tác tại Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao huyện Đức Cơ, tôi đã xin với lãnh đạo cơ quan làm thử đàn đá, T’rưng, krông put... Máy móc cắt đá hồi ấy cũng rất khó khăn. Thời điểm ấy, tôi đi sưu tầm, người ta cho vài viên đá granit và tôi đã chế tạo thành công đàn đá 16 âm vào năm 2012. Tuy nhiên, đàn vẫn bị thô, không đồng đều và tôi đã nghĩ đến việc mua đá đều âm hơn rồi mày mò chế tạo đàn 18 âm” - nghệ nhân Rơ Châm Khánh bộc bạch.

Chiếc đàn đá được gia nhập vào dàn nhạc cụ dân tộc và đã theo anh đến các thôn, làng để biểu diễn, ngân những khúc hát, những làn điệu dân ca, ca ngợi quê hương, đất nước. Lần đầu tiên, chiếc đàn đá và tiếng sáo do anh sáng chế được giới thiệu trên sân khấu của Hội thi Tiếng hát Công nhân viên chức lao động tỉnh Gia Lai lần thứ 13 - năm 2013. Tiếng đàn, tiếng sáo của anh đã nhận được sự đánh giá cao và xuất sắc giành Huy chương Vàng. “Để làm được chiếc đàn đá đạt chuẩn phải hiểu những đặc tính của đá. Quan trọng nhất là chọn được loại đá nào khi gõ phát ra được âm thanh trong trẻo, ngân vang”, nghệ nhân trẻ chia sẻ.

Trong quá trình chế tác nhạc cụ truyền thống, việc tìm và lựa chọn chất liệu là rất quan trọng. Với những nhạc cụ như đàn T’rưng hay krông put, để tìm được những cây tre, ống nứa, cây lồ ô ưng ý, nhiều khi anh phải lặn lội cả quãng đường hàng chục cây số. Trước thực tế việc tìm các chất liệu để chế tác nhạc cụ ngày càng khó khăn, từ năm 2014, anh đã nghiên cứu để chế tác nhạc cụ từ việc tận dụng các vật liệu trong sinh hoạt hàng ngày. Đàn bình gas là thử nghiệm thành công của anh. Từ vỏ bình ga nhỏ đến bình ga lớn, dưới bàn tay khéo léo của anh, người chơi đàn có thể tạo ra các giai điệu ở các bài khác nhau, không hề thua kém so với những nhạc cụ khác.

Trò chuyện cùng tôi, anh mong muốn các cơ quan quan tâm đến rồi hỗ trợ kinh phí để làm, tạo điều kiện cho những người chế tác nhạc cụ như anh được giữ gìn, phát huy những nét bản sắc dân tộc truyền thống. “Tôi hy vọng âm nhạc dân tộc ngày càng được mọi người đón nhận tại các hội thi, hội diễn, các sân chơi âm nhạc bài bản. Như vậy, âm nhạc dân tộc mới đến gần hơn với người thưởng thức, tạo thêm công ăn việc làm, nâng cao đời sống cho người dân trong làng. Đồng thời mong muốn các bạn trẻ ở trong và ngoài huyện sẽ quan tâm hơn nữa đến các nhạc cụ dân tộc, để níu giữ những giá trị văn hóa của cha ông để lại” - nghệ nhân Rơ Châm Khánh chia sẻ.

Nghệ nhân Rơ Châm Khánh cho biết, anh luôn ấp ủ trong lòng dự định phát triển hơn các loại nhạc cụ dân tộc, đặc biệt là nhạc cụ của người Jrai. Chắc chắn trong thời gian tới, anh sẽ không dừng lại ở 30 loại nhạc cụ đã tạo ra. Nghệ nhân trẻ sinh năm 1989 mong muốn phát triển nhạc cụ cho dân tộc Jrai của mình như cách để bảo tồn, phát triển giá trị văn hóa dân tộc trong xã hội hôm nay. Cùng với đó, anh sẽ không ngừng nghiên cứu, sản xuất thêm nhiều các loại nhạc cụ mới để đáp ứng nhu cầu của người xem, người nghe có nhiều tiếng sinh động hơn nữa, như ý tưởng tạo ra chiếc đàn làm từ chai thủy tinh, đàn lửa, đàn nước.../.

Tin cùng chuyên mục
Bình Định: Giải đua thuyền máy nhà nghề quốc tế F1H2O dự kiễn sẽ diễn ra vào tháng 7

Bình Định: Giải đua thuyền máy nhà nghề quốc tế F1H2O dự kiễn sẽ diễn ra vào tháng 7

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Phạm Anh Tuấn vừa ký văn bản số 43/BC - UBND, gửi Thường trực Tỉnh ủy báo cáo về việc điều chỉnh thời gian tổ chức Giải đua vô địch thế giới thuyền máy Nhà nghề Quốc tế - UIM F1H2O World Championship năm 2025. Kế hoạch ban đầu, giải đấu sẽ diễn ra từ ngày 1 - 3/5 tại Tp. Quy Nhơn, nhưng vì một số lý do nên giải đấu sẽ dời thời gian tổ chức đến tháng 7/2025.
Tin nổi bật trang chủ
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Phu nhân kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Armenia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Phu nhân kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Armenia

Kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Cộng hòa Armenia, sáng 5/4 theo giờ địa phương, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Phu nhân Nguyễn Thị Thanh Nga cùng Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam rời thủ đô Yerevan, lên đường tham dự Đại hội đồng lần thứ 150 của Liên minh Nghị viện thế giới (IPU-150), thăm chính thức Cộng hòa Uzbekistan từ ngày 5-8/4.
Đẩy mạnh các giải pháp tháo gỡ khó khăn do chính sách thuế quan của Chính phủ Hoa Kỳ

Đẩy mạnh các giải pháp tháo gỡ khó khăn do chính sách thuế quan của Chính phủ Hoa Kỳ

Kinh tế - Hoàng Minh - 5 phút trước
Cục Hải quan (Bộ Tài chính) đang đẩy mạnh thực hiện các giải pháp để góp phần tháo gỡ khó khăn, hạn chế các ảnh hưởng do chính sách thuế quan của Chính phủ Hoa Kỳ đối với hoạt động sản xuất của doanh nghiệp trong nước.
Thanh Hóa mạnh tay xử lý tình trạng

Thanh Hóa mạnh tay xử lý tình trạng "cát tặc"

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 1 giờ trước
Công an tỉnh Thanh Hóa vừa khởi tố bị can và áp dụng biện pháp ngăn cấm đi khỏi nơi cư trú đối với 2 đối tượng khai thác cát trái phép.
Bảo vật Quốc gia thời đại Hùng Vương trên Đất Tổ

Bảo vật Quốc gia thời đại Hùng Vương trên Đất Tổ

Media - BDT - 2 giờ trước
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều ngay ngày 4/4, có những thông tin đáng chú ý sau: Bảo vật Quốc gia thời đại Hùng Vương trên Đất Tổ. Hang Sơn Đoòng vào Top “điểm đến siêu thực”. Làm giàu từ cây na Thái. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
“Truyền lửa” tình yêu di sản bằng công nghệ số

“Truyền lửa” tình yêu di sản bằng công nghệ số

Sắc màu 54 - Văn Hoa - 2 giờ trước
Bằng tinh thần sáng tạo, thanh niên vùng đồng bào DTTS đã tận dụng các nền tảng không gian số để quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống, cảnh quan thiên nhiên, các di sản… Họ chính là những tuyên truyền viên tích cực, “truyền lửa” tình yêu di sản, góp phần thúc đẩy du lịch địa phương phát triển.
Thăm, chúc Tết Chôl Chnăm Thmây các đơn vị lực lượng vũ trang Campuchia

Thăm, chúc Tết Chôl Chnăm Thmây các đơn vị lực lượng vũ trang Campuchia

Tin tức - Tào Đạt - Phương Vũ - Tuấn Kiệt - 2 giờ trước
Hoạt động thăm hỏi, chúc mừng Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây các lực lượng vũ trang (LLVT) Campuchia thể hiện tình cảm thủy chung son sắt của hai đất nước. Dịp này, LLVT hai bên cũng thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc giữ vững và thắt chặt tình đoàn kết hữu nghị truyền thống.
Ðường Hồ Chí Minh trên biển Cà Mau là Di tích Quốc gia đặc biệt

Ðường Hồ Chí Minh trên biển Cà Mau là Di tích Quốc gia đặc biệt

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 4/4, có những thông tin đáng chú ý sau: Ðường Hồ Chí Minh trên biển Cà Mau là Di tích Quốc gia đặc biệt. Chùa Dơi Sóc Trăng. Những người con của bản. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Thủ tướng chỉ đạo triển khai giải pháp phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm

Thủ tướng chỉ đạo triển khai giải pháp phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm

Thời sự - Hương Trà - 2 giờ trước
Nguy cơ dịch bệnh trên gia súc, gia cầm tiếp tục gia tăng trong thời gian tới, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đời sống của người dân và môi trường, nguồn cung thực phẩm.
Kịp thời cứu vớt 3 ngư dân gặp nạn trên vùng biển tỉnh Bến Tre

Kịp thời cứu vớt 3 ngư dân gặp nạn trên vùng biển tỉnh Bến Tre

Trang địa phương - Tào Đạt - Lê Khoa - 3 giờ trước
Ngày 4/4, Thiếu tá Nguyễn Hoàng Minh - Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cửa khẩu cảng Giao Long, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Bến Tre, thông tin, khi hoạt động trên biển, một tàu đánh cá của ngư dân Kiên Giang bị phá nước chìm, trên tàu lúc đó có 3 người. Đơn vị đã triển khai lực lượng, phương tiện ra biển ứng cứu kịp thời.
Kiên Giang: Thăm, chúc Tết Chôl Chnăm Thmây sư sãi, Người có uy tín tại các chùa Khmer

Kiên Giang: Thăm, chúc Tết Chôl Chnăm Thmây sư sãi, Người có uy tín tại các chùa Khmer

Chính sách Dân tộc - Tào Đạt - Tiến Vinh - 3 giờ trước
Nhân dịp Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào dân tộc Khmer, ngày 4/4, Đoàn công tác của Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Kiên Giang, do Đại tá Doãn Đình Tránh - Phó Chính ủy, làm Trưởng đoàn, đã đến thăm, chúc Tết các vị sư sãi, Người có uy tín tại các điểm chùa Khmer trên địa bàn biên giới thuộc huyện Giang Thành và Tp. Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang.
Sóc Trăng: Khánh thành cụm công nghiệp có thể tạo việc làm cho 10.000 lao động

Sóc Trăng: Khánh thành cụm công nghiệp có thể tạo việc làm cho 10.000 lao động

Kinh tế - Tào Đạt - 3 giờ trước
Cụm công nghiệp Xây Đá B tại huyện Châu Thành (tỉnh Sóc Trăng) rộng 54 ha, có vốn đầu tư hạ tầng gần 900 tỷ đồng, dự kiến sẽ tạo việc làm cho khoảng 10.000 lao động.
U17 Việt Nam xuất sắc cầm hòa U17 Australia: Điểm nhấn từ tinh thần và bản lĩnh

U17 Việt Nam xuất sắc cầm hòa U17 Australia: Điểm nhấn từ tinh thần và bản lĩnh

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 3 giờ trước
Đội tuyển U17 Việt Nam đã có màn ra quân ấn tượng tại Vòng chung kết U17 châu Á 2025 khi cầm hòa đối thủ mạnh U17 Australia với tỷ số 1-1. Trận đấu diễn ra tại sân vận động Prince Mohammed (Jordan) đã chứng kiến một màn trình diễn quả cảm, đầy nỗ lực của các cầu thủ trẻ áo đỏ.