Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Gian nan hành trình xóa bỏ hủ tục, tà đạo ở miền cao nguyên đá xám: Kiệt quệ sau mỗi đám tang… (Bài 1)

Kim Thu - 20:40, 15/10/2024

Mèo Vạc là huyện vùng cao, biên giới của tỉnh Hà Giang, có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, trong đó dân tộc Mông chiếm trên 78%. Trong đời sống của đồng bào, bên cạnh nhiều nét văn hóa, tín ngưỡng truyền thống tốt đẹp được bảo tồn, phát huy vẫn có không ít hủ tục vẫn ăn sâu, bám rễ. Cùng với đó là sự len lỏi của tà đạo từ những kẻ xấu lôi kéo bà con… khiến cho hành trình xóa bỏ hủ tục, vấn nạn này trong đồng bào thêm gian nan, vất vả. Tuy nhiên, những nỗ lực không mệt mỏi của cả hệ thống chính trị đã và đang từng ngày đem lại sự bình yên cho mỗi bản làng.

Từ xa xưa, theo phong tục của người Mông nơi cao nguyên đá, khi gia đình có người thân qua đời phải để trong nhà 7 ngày, 7 đêm; mổ trâu, mổ bò làm ma chay linh đình... Nếu gia đình có người mất không có trâu, bò, lợn để cúng tế, thì phải đi vay mượn khắp nơi, thậm chí đổi ruộng đất lấy gia súc để làm ma. Hệ lụy sau mỗi đám tang là những món nợ lớn về kinh tế khiến những hộ vốn đã nghèo càng thêm kiệt quệ…

Một đám tang của người dân tộc Mông xã Pả Vi (Mèo Vạc, Hà Giang) mổ nhiều gia súc để cúng tế người chết gây lãng phí
Một đám tang của người dân tộc Mông xã Pả Vi (Mèo Vạc, Hà Giang) mổ nhiều gia súc để cúng tế người chết gây lãng phí

Đến tận bây giờ, những món nợ sau đám tang của bố vẫn hiện hữu, đeo bám gia đình anh Sùng Mí Dính, người dân tộc Mông thôn Sủng Lủ, xã Lũng Chinh, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang ngay cả trong từng bữa ăn giấc ngủ.

Anh Dính chia sẻ: Cách đây hơn 4 năm, bố mất, gia đình có con bò là tài sản duy nhất có giá trị nhưng không còn cách nào khác phải đem ra để làm ma. Nhưng như thế là chưa đủ, gia đình anh còn phải đi vay mượn của anh em, họ hàng về tổ chức đám tang. Bao nhiêu bò, lợn, dê mượn được cũng đều phải mổ hết...

Sau đám tang, tài sản gia đình chẳng còn lại gì. Riêng những món nợ (bò, lợn, dê) của họ hàng mang đến cúng tế trong đám tang của bố, anh nhẩm tính cũng lên tới hàng chục triệu đồng.

“Gia đình hiện nay còn mẹ già và 3 đứa con nheo nhóc, đứa lớn năm nay mới vào lớp 1. Để lo đủ cho 6 miệng ăn và có tiền trả nợ, mình cũng đi tận Bắc Ninh để kiếm việc làm, người ta thuê gì thì mình làm đó, nhưng do không có trình độ, công việc bấp bênh, nên cũng không kiếm được bao nhiêu. Con cái còn nhỏ lại ốm đau thường xuyên nên cũng chạy chữa nhiều. Đến giờ gia đình vẫn đang nợ nhiều lắm, đi làm xa nhà, mỗi lần nhận được điện thoại của vợ, chỉ sợ nghe tin họ hàng có người mất, mình phải lo tiền để mua bò đi trả, mà tiền đâu để đi mua bò?”, anh Dính buồn bã nói.

Việc để người đã mất tới 5 - 7 ngày mới đem chôn cất là nỗi ám ảnh với nhiều người, tiềm ẩn hệ lụy về dịch bệnh
Việc để người đã mất tới 5 - 7 ngày mới đem chôn cất là nỗi ám ảnh với nhiều người, tiềm ẩn hệ lụy về dịch bệnh

Cùng xã với anh Dính, gia đình ông Giàng Mí Ly vốn thuộc hộ nghèo, giờ lại càng nghèo, từ khi nhà có tang ma, 2 vợ chồng nghèo phải gánh thêm khoản nợ hơn chục triệu đồng do đi vay mượn tiền để mua bò về giết mổ, mua rượu.

Ông Ly chia sẻ: “Đến hạn trả tiền, 2 vợ chồng phải bán bớt mảnh vườn đi nhưng vẫn không đủ trả hết số nợ. 2 vợ chồng tôi cũng chỉ biết dựa vào mảnh nương trồng cây ngô, trồng cây rau để có thức ăn sống qua ngày, bán bớt mảnh vườn mà giờ vẫn còn nợ hơn chục triệu đồng, không biết đến bao giờ mới trả hết”.

Trao đổi với chúng tôi, ông Sùng Mí Nô, Bí thư Đảng ủy xã Lũng Chinh cho biết, xã có 88% dân số là đồng bào Mông, từ xa xưa người Mông quan niệm, khi có người mất, làm đám ma càng lâu, mổ càng nhiều bò, lợn, dê, người chết sẽ có thêm nhiều của cải để khi về thế giới bên kia sẽ có cuộc sống sung túc, no đủ hơn, không phải chịu cảnh nghèo đói cơ hàn như khi còn sống. 

Một buổi tuyên truyền xóa bỏ hủ tục trong vùng đồng bào DTTS trên địa bàn huyện Mèo Vạc
Một buổi tuyên truyền xóa bỏ hủ tục trong vùng đồng bào DTTS trên địa bàn huyện Mèo Vạc

Bởi thế, trong đám tang, toàn bộ số trâu, bò được dắt đến sẽ mang ra giết mổ cúng tế, thiết đãi họ hàng. Tính ra, chi phí cho một đám tang lên tới trên 100 triệu đồng đối với hộ giàu, hộ nghèo thì cũng tiêu tốn chừng 50 triệu đồng.

Không chỉ gây kiệt quệ về kinh tế, việc để người chết ở giữa nhà trong gần 1 tuần mới được đưa đi an táng, đến huyệt mới cho vào áo quan… cũng là nỗi ám ảnh với người còn sống. Cùng với đó, là nhiều hệ lụy về bệnh dịch, môi trường.... Từ xa xưa cho tới nay, hủ tục này vẫn luôn đeo bám, là một trong những nguyên nhân dẫn tới đói nghèo của đồng bào Mông nơi cao nguyên đá xám này… Không chỉ vậy, vùng đất này còn bị ám ảnh bóng ma tà đạo...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đăk Hà (Kon Tum): Sôi nổi Hội thi "Sáng kiến truyền thông về bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình năm 2024"

Đăk Hà (Kon Tum): Sôi nổi Hội thi "Sáng kiến truyền thông về bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình năm 2024"

Ngày 5/11, Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) huyện Đăk Hà (Kon Tum) tổ chức Hội thi "Sáng kiến truyền thông về bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình năm 2024". Với sự chuẩn bị chu đáo, các đội thi đã mang đến những phần thi ấn tượng, mang đậm hơi thở cuộc sống và thể hiện được kỹ năng trong công tác tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao nhận thức về bình đẳng giới, xóa bỏ định kiến, khuôn mẫu giới, phòng, chống bạo lực gia đình.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Vân Nam, Trung Quốc

Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Vân Nam, Trung Quốc

Trong chương trình dự Hội nghị Thượng đỉnh GMS 8, Hội nghị Cấp cao ACMECS 10, Hội nghị Cấp cao CLMV 11 và làm việc tại Trung Quốc, chiều 5/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã đến dâng hoa và thăm Khu di tích lịch sử Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thành phố Côn Minh, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc.
Đăk Hà (Kon Tum): Sôi nổi Hội thi

Đăk Hà (Kon Tum): Sôi nổi Hội thi "Sáng kiến truyền thông về bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình năm 2024"

Công tác Dân tộc - Ngọc Chí - 1 giờ trước
Ngày 5/11, Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) huyện Đăk Hà (Kon Tum) tổ chức Hội thi "Sáng kiến truyền thông về bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình năm 2024". Với sự chuẩn bị chu đáo, các đội thi đã mang đến những phần thi ấn tượng, mang đậm hơi thở cuộc sống và thể hiện được kỹ năng trong công tác tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao nhận thức về bình đẳng giới, xóa bỏ định kiến, khuôn mẫu giới, phòng, chống bạo lực gia đình.
Thủ tướng mong mỗi kiều bào luôn là một đại sứ của tình hữu nghị Việt Nam-Trung Quốc

Thủ tướng mong mỗi kiều bào luôn là một đại sứ của tình hữu nghị Việt Nam-Trung Quốc

Thời sự - PV - 2 giờ trước
Chiều 5/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp gỡ cán bộ, nhân viên Tổng Lãnh sự quán và cộng đồng người Việt Nam tại tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, nhân chuyến công tác tại nước này từ ngày 05-08/11.
Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm:

Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm: "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả"

Thời sự - BDT - 2 giờ trước
Báo Dân tộc và Phát triển trân trọng giới thiệu bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm về xây dựng hệ thống chính trị với tiêu đề "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả".
Thừa Thiên - Huế: Giải quyết việc làm cho 11.556 người lao động

Thừa Thiên - Huế: Giải quyết việc làm cho 11.556 người lao động

Nghề nghiệp - Việc làm - Trang Diệp - 3 giờ trước
Thời gian qua, tỉnh Thừa Thiên - Huế quan tâm, đẩy mạnh giải quyết việc làm cho lao động trên địa bàn, trong đó chú trọng công tác xuất khẩu lao động đi làm việc tại nước ngoài. Hoạt động này vừa giải quyết công ăn việc làm, vừa tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân, góp phần vào công tác giảm nghèo bền vững của địa phương.
Quảng Ngãi: Huy động lực lượng tìm kiếm ngư dân mất tích trên biển

Quảng Ngãi: Huy động lực lượng tìm kiếm ngư dân mất tích trên biển

Tin tức - T.Nhân-H.Trường - 4 giờ trước
Các ngành chức năng tỉnh Quảng Ngãi huy động tàu thuyền tìm kiếm một ngư dân mất tích khi đang hoạt động nghề cá trên vùng biển cách bờ khoảng 23 hải lý.
Gieo con chữ, dệt ước mơ trên đỉnh Phung Chang

Gieo con chữ, dệt ước mơ trên đỉnh Phung Chang

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 4/11, có những thông tin đáng chú ý sau: Việc phát huy, bảo tồn văn hóa của các dân tộc luôn được bình đẳng . “Lá phổi xanh” . Tài sản vô cùng quý giá Đông Nam Bộ. Gieo con chữ, dệt ước mơ trên đỉnh Phung Chang. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Hiệu quả từ mô hình nuôi bò sinh sản của đồng bào Raglay thôn Tà Dương

Hiệu quả từ mô hình nuôi bò sinh sản của đồng bào Raglay thôn Tà Dương

Kinh tế - Thái Sơn Ngọc - 4 giờ trước
Từ nguồn vốn hỗ trợ của Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (gọi tắt Chương trình MTQG 1719), đồng bào Raglay ở thôn Tà Dương, xã Phước Thái, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận đã phát triển mô hình nuôi bò sinh sản.
Lạng Sơn: Quyết liệt đẩy lùi nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Lạng Sơn: Quyết liệt đẩy lùi nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 4 giờ trước
Bằng các giải pháp đồng bộ, quyết liệt nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của người dân, thời gian qua, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống ở vùng đồng bào DTTS tại Lạng Sơn đã và đang từng bước được ngăn chặn, đẩy lùi.
Giồng Riềng (Kiên Giang): “Chuyển mình” từ phát huy các dự án thuộc Chương trình MTQG 1719

Giồng Riềng (Kiên Giang): “Chuyển mình” từ phát huy các dự án thuộc Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - Như Tâm - Khánh Thư - 5 giờ trước
Huyện Giồng Riềng (Kiên Giang) đang có những bước chuyển mình phát triển rõ nét nhờ thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719). Trong đó, nổi bật là Dự án 1 và Dự án 3 đã tạo ra những tác động sâu sắc đối với đời sống đồng bào DTTS, cải thiện đáng kể hạ tầng cơ sở và phát triển các mô hình kinh tế bền vững.
Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh An Giang đối thoại với Ban Đại diện cộng đồng Hồi giáo của địa phương

Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh An Giang đối thoại với Ban Đại diện cộng đồng Hồi giáo của địa phương

Dân tộc- Tôn giáo - Tào Đạt - Chau Bol - 5 giờ trước
Ngày 5/11, tại Trung tâm Văn hóa và học tập cộng đồng xã Châu Phong (thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang), Đảng Đoàn Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh An Giang tổ chức Hội nghị đối thoại với Ban Đại diện cộng đồng Hồi giáo (Islam) tỉnh An Giang. Bà Đặng Thị Hoa Rây - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Đảng Đoàn, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh chủ trì Hội nghị.
20 trẻ mầm non ở Lai Châu phải cấp cứu nghi do ăn nhầm thuốc diệt chuột

20 trẻ mầm non ở Lai Châu phải cấp cứu nghi do ăn nhầm thuốc diệt chuột

Sức khỏe - Minh Nhật - 5 giờ trước
Theo thông tin ban đầu từ lãnh đạo tỉnh Lai Châu, vào khoảng 9 giờ ngày 5/11, có 20 trẻ mầm non của một trường học tại xã Giang Ma, huyện Tam Đường phải cấp cứu ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lai Châu nghi do ăn nhầm thuốc diệt chuột.