Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thể thao - Giải trí

Đưa hát bội đến với công chúng trẻ

Nga Anh (T/h) - 16:03, 01/10/2021

Trong những ngày giãn cách xã hội vì dịch Covid-19, Nguyễn Phương Vy - sinh viên năm thứ tư chuyên ngành thiết kế đồ họa Trường Đại học Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh đã hoàn thành dự án ý nghĩa mang tên “Bội Tự”. Những thông tin về hát bội được thể hiện qua những ký tự chữ cái theo phong cách đồ họa.

Nguyễn Phương Vy rất tâm đắc với dự án "Bội tự" (Ảnh TL)
Nguyễn Phương Vy rất tâm đắc với dự án "Bội tự" (Ảnh TL)

Theo nhiều tư liệu, hát bội hay còn gọi là hát bộ, hát tuồng là loại hình nghệ thuật truyền thống lâu đời của dân tộc. Ban đầu, hát bội chỉ được biểu diễn để vua, quan thưởng thức trong cung đình nhưng về sau đã lan tỏa khắp thôn quê, được dân chúng yêu thích. Hát bội mang đến ấn tượng mạnh mẽ cho người xem về cả diễn xuất, vũ đạo, âm nhạc, y trang. Tiếc rằng, trong nhịp sống hiện đại hôm nay, loại hình nghệ thuật từng vàng son một thuở này đang phải đối diện nguy cơ mai một khi dần trở nên xa lạ với công chúng, nhất là công chúng trẻ. Bởi vậy, cô sinh viên Phương Vy quyết định thực hiện dự án “Bội Tự” với mong muốn đem nghệ thuật truyền thống đến gần hơn với người trẻ.

Chữ H trong bảng ký tự của dự án “Bội Tự” giới thiệu về đôi hia của nghệ sĩ hát bội
Chữ H trong bảng ký tự của dự án “Bội Tự” giới thiệu về đôi hia của nghệ sĩ hát bội

“Bội Tự” có thể hiểu là nghệ thuật hát bội thể hiện qua ký tự chữ cái. Dự án bao gồm hai phần: phần một là Typeface (kiểu chữ) được thiết kế theo hai định dạng Regular (bình thường) và Italic (in nghiêng) với sự tương phản mạnh giữa các nét thanh - đậm và các nét móc nhọn kéo dài lấy cảm hứng từ hình ảnh lông chim trĩ trên chiếc mão trong trang phục hát bội; phần hai là các chữ cơ bản trong bảng chữ cái được cách điệu, lồng ghép hình ảnh minh họa thể hiện cho nội dung liên quan hát bội gắn liền cụm chữ có ký tự đó đứng đầu. 

Chẳng hạn, với chữ cái C, Phương Vy lựa chọn diễn giải khái niệm “cờ lệnh”: một trong những đạo cụ sân khấu thường thấy ở hát bội, hay được giắt phía sau lưng, ló lên ở hai vai; cờ lệnh và áo giáp đi đôi với nhau là trang phục thường thấy của các nhân vật võ tướng. Hình ảnh minh họa đi kèm là cây cờ lệnh được thiết kế mềm mại, uốn cong theo hình chữ C. Với chữ cái H, Vy diễn giải về “hia”: một loại giày dùng cho các nhân vật nam của nghệ thuật tuồng, có cổ đứng, đế cong hình bán nguyệt, nhân vật khi rơi vào tình huống bi kịch thường dùng chân hia để bê, xiết thể hiện nội tâm. Minh họa đi kèm là đôi hia với hai chiếc giày chẽ ra, kết nối khéo léo thành hình chữ H. Hay với chữ cái K, cụm từ được Phương Vy lựa chọn giải nghĩa là “kép”. Đây là từ dùng để chỉ người đàn ông ca hát trên sân khấu hát bội, cải lương…

Đưa hát bội đến với công chúng trẻ 2

Chia sẻ về lý do lựa chọn hát bội để kết hợp với các thiết kế chữ cái, Vy cho biết, từ những lần được trực tiếp xem đoàn hát bội về trường biểu diễn, bản thân đã bị thu hút bởi tính độc đáo của loại hình nghệ thuật này, nhất là những hình thù đầy màu sắc được vẽ trên mặt các nghệ sĩ. Về sau, càng tìm hiểu, Vy càng yêu thích và ấn tượng hơn. Thế nên, lúc đầu “Bội Tự” đơn thuần chỉ là bài đồ án cho một môn học trên lớp với 11 chữ cái, nhưng sau đó, trong thời gian nghỉ dịch đã được Vy phát triển thành dự án cá nhân với 22 chữ cái. Mỗi cụm từ được lựa chọn đều là sự cân nhắc, tính toán sao cho thể hiện được những thông tin, khái niệm cơ bản, gần gũi nhất trong hát bội.

Phương Vy chia sẻ, thách thức lớn nhất trong quá trình làm “Bội Tự” nằm ở khâu tìm kiếm tư liệu bởi những kiến thức gắn liền loại hình nghệ thuật lâu đời này không nhiều, lại nằm rải rác ở nhiều nơi. Để thực hiện dự án, Vy tiếp cận hai nguồn tư liệu là cuốn “Sổ tay Hát Bội” của tác giả Huỳnh Ngọc Trảng và “Nghệ thuật Sân khấu Hát Bội” của tác giả Lê Văn Chiêu, cùng một số thông tin tìm kiếm trên mạng và những thông tin, hình ảnh được Vy ghi chép, chụp lại từ những buổi xem biểu diễn hát bội trực tiếp.

Đưa hát bội đến với công chúng trẻ 3

Thêm một khó khăn không nhỏ nữa là lựa chọn hình ảnh minh họa sao cho vừa thể hiện được thông điệp, vừa giàu tính thẩm mỹ khi uốn theo phom chữ. Bởi với những cụm từ chỉ đạo cụ, phục trang hay tiết mục cụ thể trong hát bội, việc tìm kiếm minh họa tương đối dễ hình dung, nhưng với các khái niệm trừu tượng thì không đơn giản. Đơn cử, khi thể hiện chữ U gắn với khái niệm “ước lệ” - một thủ pháp dùng trong hát bội thể hiện những quy ước thống nhất giữa người xem và người diễn (như roi ngựa thay thế cho con ngựa, bàn trải vải đen tượng trưng cho ngọn núi…), Vy đã mất khá nhiều thời gian để suy nghĩ về hình ảnh minh họa. Sau cùng, Vy quyết định chọn hình tượng nhân vật ông Nhật, bà Nguyệt trong tiết mục “Nhật Nguyệt bát thiên vương” để thể hiện. Ông Nhật cầm hình tròn đỏ tượng trưng cho dương, bà Nguyệt cầm hình tròn trắng tượng trưng cho âm, âm - dương tương giao biến sinh vạn vật…

“Bội Tự” có thể xem là tín hiệu đáng mừng cho sự trở về với nghệ thuật truyền thống của những người trẻ.

Sân khấu nghệ thuật hát bội
Sân khấu nghệ thuật hát bội


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Sôi động Giải bóng bàn kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Sôi động Giải bóng bàn kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), ngày 16/6, tại Hà Nội, Báo Dân tộc và Phát triển và Báo Vietnamnet đã phối hợp tổ chức Giải Bóng bàn mở rộng. Giải thu hút sự tham gia của hơn 40 vận động viên đến từ nhiều cơ quan báo chí, bộ ngành.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.