Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đồng bào Tày "giữ hồn quê hương" ở vùng đất mới

T.Nhân - N.Triều - 07:40, 30/03/2023

Điệu hát then với đàn tính là một trong những nét văn hóa đặc sắc của người Tày, Nùng ở vùng núi phía Bắc. Khi di cư vào Phú Yên, đồng bào dân tộc Tày xem việc lưu giữ nét văn hóa này chính là "giữ hồn của quê hương" ở vùng đất mới.

Các thành viên CLB hát then xã Ea Ly đang biểu diễn
Các thành viên CLB hát then xã Ea Ly thường xuyên tham gia các hoạt động giao lưu văn hóa

Những người tâm huyết với hát then

Mặc dù đã định cư ở vùng đất mới, có thể nói là “không ăn nhập” gì với điệu hát then, nhưng trong tâm khảm của đồng bào Tày, tình yêu dành cho Then vẫn luôn bùng cháy. 

Vì cuộc mưu sinh, gia đình bà Lương Thị Hỷ phải di cư từ Cao Bằng vào Phú Yên, nhưng không vì thế mà bà quên hát Then. Đối với bà, việc gìn giữ và lưu truyền hát then như là một cách "giữ hồn quê hương” mình trên vùng đất mới. 

Bà bảo, sinh ra và lớn lên ở vùng đất Cao Bằng, từ nhỏ, bà đã nghe các mẹ, các chị hát then và dần thấm sâu trong tâm hồn mình. Rời quê vào Phú Yên lập nghiệp, hàng chục năm qua, cây đàn tính cùng điệu hát này vẫn theo bà trong những lúc nông nhàn, vào mỗi dịp lễ, Tết. Và rồi tình yêu với hát Then của bà Hỷ đã lan tỏa đến những người con xa quê, gắn kết họ với nhau, để từ đó CLB Hát then xã Ea Ly ra đời vào năm 2014.

Đến nay, CLB đã có 16 thành viên ở độ tuổi từ 40 - 60, sinh hoạt định kỳ vào tối thứ Bảy, Chủ nhật hàng tuần. Vậy là, cứ khi xong việc nhà, việc đồng áng, đặc biệt là vào những dịp lễ tết, các bà, các cô lại cùng nhau hát cho nhau nghe và tập trung ôn luyện các câu ca, điệu nhạc chuẩn bị cho các hoạt động lễ hội của cộng đồng. Bà Hỷ chia sẻ: Ở Cao Bằng chúng tôi, đá nhiều hơn đất nên cuộc sống cũng rất khó khăn. Thế nhưng nhờ âm thanh đàn tính và lời hát Then vang vọng mà bao nhiêu thế hệ cha ông đã vượt qua nhiều khó khăn để trường tồn và phát triển. Chính vì vậy, khi đi đến vùng đất mới, chúng tôi cũng không quên mang theo món ăn tinh thần này.

Một buổi tập hát của CLB hát then xã Ea Ly
Một buổi tập hát của CLB hát then ở xã Ea Ly

Ông Nguyễn Đình Sao, dân tộc Tày (67 tuổi ), cũng là một người dành tình yêu đặc biệt  cho điệu hát Then và cây đàn tính. Ông Sao tâm sự: Ông sinh ra và lớn lên tại tỉnh Lạng Sơn. Từ nhỏ, ông thường xuyên được nghe những lời hát Then của bà, tiếng đàn tính của mẹ. Cứ như vậy, những câu hát và tiếng đàn theo ông lớn dần và ngấm vào máu thịt. “Tôi vào xã Ea Ly lập nghiệp cũng được 31 năm rồi. Sau khi làm xong công việc, hễ có thời gian rảnh là tôi lại ngân nga những câu then và say cùng âm điệu của cây đàn tính”, ông Sao chia sẻ thêm.

Bà Dương Thị Nga - thành viên CLB hát then xã Ea Ly, cho biết: Khi tham gia CLB, được sự tận tình truyền dạy các kiến thức, kinh nghiệm về hát Then, đàn tính của bà Hỷ và ông Sao, bây giờ bà đã biết luyến láy đúng nhịp. "Ở đây, mọi thành viên như được lời then gắn kết, gần gũi với nhau, giúp tôi vơi bớt nỗi nhớ quê nhà Lạng Sơn. Biết được việc này nên gia đình, chồng con rất ủng hộ, luôn tạo điều kiện để chúng tôi tham gia sinh hoạt CLB".

Giữ lửa Then trên vùng đất mới

Là một người dành tình yêu lớn cho hát Then, hơn ai hết, ông Sao hiểu rằng, nếu không có người giữ lửa và trao truyền thì sẽ bị mai một. Chính vì thế, ông dành nhiều thời gian  chỉ dạy các học viên trong CLB hát Then. Theo ông Sao, để có thể hát Then đúng điệu cần khá nhiều thời gian và công sức luyện tập. Muốn học hát Then phải thật sự đam mê nó, người học phải mắt thấy, tai nghe, tay sờ, cảm nhận được âm thanh của cây đàn tính thì mới hát được.

Ông Nguyễn Đình Sao đang say sưa bên cây đàn tính
Ông Nguyễn Đình Sao đang say sưa bên cây đàn tính

Cũng như ông Nguyễn Đình Sao, với vai trò là Chủ nhiệm CLB hát then, bà Hỷ càng nỗ lực hướng dẫn kỹ thuật đánh đàn tính, các bài múa then cho các thành viên và những người có mong muốn theo học. 

“Xuất phát từ tình yêu đối với hát Then, đàn tính nên khi tham gia CLB, mọi chi phí trang phục, đi lại, các thành viên đều chủ động thực hiện. Việc tập luyện thường xuyên, với những làn điệu then mang đậm hơi thở cuộc sống đã tạo sân chơi tinh thần cho người dân trong thôn, xóm. Vậy nên cứ đúng giờ tập, không chỉ thành viên CLB mà người dân, trẻ em trong thôn cũng đến tham gia, thưởng thức. Chúng tôi rất vui vì qua gần 10 năm duy trì và phát triển, nhiều thế hệ người dân tộc Tày, Nùng đã lưu truyền, gìn giữ hát then, đàn tính”, bà Lương Thị Hỷ tâm sự.

Ông Phan Ngọc Cường, Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Thể thao và Truyền thanh - Truyền hình huyện Sông Hinh cho hay: Giữa cuộc sống hiện đại, với nhiều dòng nhạc và nhạc cụ được du nhập mạnh mẽ, những việc làm của bà Lương Thị Hỷ, ông Nguyễn Đình Sao đang góp phần không nhỏ vào việc bảo tồn và gìn giữ giá trị văn hóa dân tộc, nhất là việc lưu giữ những làn điệu hát Then với cây đàn tính trên quê mới. Chúng tôi tiếp tục tuyên truyền và cùng chung tay với xã Ea Ly duy trì, nhân rộng, để hát hhen, đàn tính đến được với nhiều người hơn, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.