Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Di sản văn hóa các DTTS với ngành công nghiệp không khói: Khẳng định vai trò chủ thể để phát triển bền vững (Bài cuối)

Hồng Phúc - 11:16, 27/11/2021

Hiện nay, công tác bảo tồn bản sắc văn hóa của đồng bào DTTS đang ngày càng gặt hái được nhiều thành quả, bỡi lẽ, mỗi người dân, cộng đồng đã tự ý thức gìn giữ và từng bước làm giàu từ vốn văn hóa truyền thống quý báu của mình.

Lễ hội Katê của người Chăm ở Phan Thiết thu hút hàng nghìn lượt khách du lịch mỗi năm
Lễ hội Katê của người Chăm ở Phan Thiết thu hút hàng nghìn lượt khách du lịch mỗi năm

Đánh thức tiềm năng

Du lịch văn hóa gắn với khai thác các giá trị di sản văn hóa truyền thống đã, đang và sẽ luôn là nhu cầu, xu hướng của các thị trường khách du lịch trong nước lẫn quốc tế. 

Với kho báu văn hóa truyền thống đặc sắc, quý giá của 54 dân tộc anh em, như: Lễ hội, công trình kiến trúc - nghệ thuật, các tập quán, lễ hội, nghề truyền thống, văn hóa ẩm thực đặc sắc của mỗi vùng miền... đã trở thành nguồn lực rất quan trọng trong phát triển ngành công nghiệp không khói, góp phần tích cực thúc đẩy sự phát triển KT-XH.

Một điều đặc biệt đáng mừng, là đồng bào DTTS đã có ý thức về những giá trị văn hóa vốn có của mình và đang từng bước đánh thức nó, bắt nó phục vụ lại cho cuộc sống của mình.

Sin Suối Hồ (Phong Thổ, Lai Châu) là một điểm sáng như vậy. Từ một bản nghèo, điểm nóng về tệ nạn xã hội, ma túy, sau 16 năm nỗ lực của cả chính quyền địa phương, đặc biệt là người dân trong việc bảo tồn văn hóa, phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, cuộc sống của người dân nơi đây đã đổi thay. Hiện nay, nguồn thu nhập của các hộ gia đình tại đây đều tăng từ việc làm du lịch và bán các sản vật của địa phương.

Sin Suối Hồ là một bản Mông thành công trong bảo tồn văn hóa truyền thống gắn với phát triển kinh tế du lịch
Sin Suối Hồ là một bản của người Mông thành công trong bảo tồn văn hóa truyền thống gắn với phát triển kinh tế du lịch

Nhiều hộ gia đình đã tự đầu tư, hoặc nâng cấp nhà nghỉ (Homestay) để phục vụ nhu cầu ngày càng lớn của khách du lịch. So với các khu du lịch khác, mô hình du lịch ở Sin Suối Hồ có nhiều điểm mới: Xu hướng dân làm - dân hưởng đem lại động lực phát triển kinh tế bền vững cho người dân địa phương. Đây là mô hình du lịch đậm chất văn hóa và thấm đượm bản sắc dân tộc; du lịch gắn liền với tạo sinh kế nông nghiệp cho người dân. Bản Sin Suối Hồ cũng để lại ấn tượng trong lòng du khách nhờ cộng đồng người dân đoàn kết, thân thiện, hiếu khách, sống văn minh.

Không chỉ Sin Suối Hồ, trên bản đồ du lịch Việt, nhiều điểm sáng từ việc cộng đồng tự thân bảo tồn văn hóa, phát triển du lịch đã xuất hiện ngày càng nhiều hơn. Có thể kể đến như bản Sì Thâu Chải (Lai Châu), Lô Lô Chải (Hà Giang), làng Anôr (Thừa Thiên Huế), làng Ta Lang (Quảng Nam)…

Bảo tồn văn hóa các DTTS là nội dung được Đảng và Nhà nước quan tâm chỉ đạo sâu sát những năm qua. Có thể kể đến như: Quyết định số 1270/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Bảo tồn, phát triển văn hóa các DTTS Việt Nam đến năm 2020”, Quyết định số 936/QĐ-TTg ngày 30/6/2017 phê duyệt Chương trình mục tiêu phát triển văn hóa giai đoạn 2016 - 2020 của Thủ tướng Chính phủ, cho đến Dự án 6: Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Phát biểu trong Hội nghị văn hóa toàn quốc vừa qua, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng khẳng định: “Đảng ta xác định văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển đất nước; xác định phát triển văn hóa đồng bộ, hài hòa với tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội là một định hướng căn bản của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”.

Đến nay, trên cả nước có hơn 30 làng, bản, buôn truyền thống của 25 dân tộc thuộc các tỉnh đại diện cho vùng, miền trên cả nước được hỗ trợ đầu tư bảo tồn, gắn phát triển du lịch với khai thác, phát huy giá trị bản sắc văn hóa. Điều này chứng tỏ rằng, các cộng đồng dân tộc ngày càng thể hiện vai trò chủ động, khẳng định vai trò tự thân trong công tác bảo vệ, phát triển kho tàng văn hóa của mình.

Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên đã được UNESCO công nhận là Kiệt tác truyền khẩu và là di sản phi vật thể của nhân loại vào ngày 25 tháng 11 năm 2005
Văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên là một lĩnh vực luôn thu hút du khách

Vai trò chủ thể từng bước được khẳng định

Hiện nay, khi có nhu cầu du lịch bất cứ địa điểm nào, du khách có thể dễ dàng tìm thấy hàng triệu kết quả trên các mạng xã hội: Google, Facebook, Youtube… Điều này chứng tỏ rằng, trong thế giới phẳng, những sản phẩm du lịch đặc biệt đang ngày càng được chú ý, quan tâm và dần trở thành xu hướng.

Đặc biệt, hoạt động du lịch văn hóa ở các địa phương vùng DTTS, miền núi gia tăng, du lịch được thúc đẩy phát triển, thậm chí trở thành lĩnh vực kinh tế mũi nhọn của nhiều địa phương. Phát triển du lịch bền vững dựa trên yếu tố bản sắc văn hóa dân tộc sẽ giúp tăng cường khai thác nguồn tài nguyên văn hóa, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.

Ông Nguyễn Trùng Khánh - Tổng cục Trưởng Tổng cục Du lịch nhận định, nếu nói văn hóa là “quyền lực mềm” của một quốc gia, thì du lịch đóng vai trò quan trọng để đẩy mạnh và phát huy quyền lực ấy một cách hữu hiệu. Văn hóa là nét đặc trưng, tạo nên sự khác biệt của mỗi quốc gia, mỗi điểm đến và chính là điểm hấp dẫn, thu hút khách du lịch".

Những điểm đến du lịch khai thác, phát huy được giá trị của di sản văn hóa truyền thống trong sự vận động không ngừng của xã hội hiện đại không chỉ thành công trong việc thu hút du khách đến với mình, mà còn tạo được sự ảnh hưởng và sự lan tỏa văn hóa ra ngoài phạm vi lãnh thổ của mình, tạo động lực cho du khách mong muốn trải nghiệm những giá trị đích thực, nguyên bản tại chính nơi “sản sinh” ra chúng.

Múa trống Sadăm phục vụ lễ hội đua ghe ngo của đồng bào Khmer, hoạt động văn hóa truyền thống hàng năm hấp dẫn du khách
Múa trống Sadăm trong Lễ hội đua ghe ngo của đồng bào Khmer-một hoạt động văn hóa truyền thống hàng năm hấp dẫn du khách

Nếu trước đây, câu chuyện bảo tồn văn hóa cứ luẩn quẩn trong việc cơm áo gạo tiền, nghĩa là đồng bào còn nghèo, thì sao nghĩ đến chuyện bảo tồn văn hóa, thì tới nay, văn hóa, di sản đã trở thành tài sản của họ. Văn hóa và du lịch như hai mặt của tờ giấy, quan hệ mật thiết với nhau. Khi văn hóa “đẻ ra tiền” bởi được gắn liền với du lịch, cũng đồng nghĩa với việc người dân ngày càng có động lực gìn giữ, phát huy những bản sắc của chính mình. Khi ý thức tự thân hình thành sức mạnh nội sinh, chúng ta không còn nỗi lo mai một những nét đẹp truyền thống nữa. Bởi chẳng có gì bền vững hơn, khi cho văn hóa các DTTS có không gian sống, lưu truyền như khi gắn nó với ngành công nghiệp không khói.

Từ những điểm sáng về các cộng đồng đang nỗ lực tự thân vươn lên, chúng ta có thể nhân rộng, phát triển để xây dựng các làng văn hóa - du lịch, điểm văn hóa du lịch, tạo đà chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đẩy mạnh tốc độ xóa đói, giảm nghèo. Tuy nhiên, làm du lịch dựa vào văn hóa vẫn phải tính toán sao cho duy trì tính nguyên bản, trọn vẹn như nó vốn có. Không được làm biến dạng bản sắc văn hóa, môi trường./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.