Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chuyện Người có uy tín trên đỉnh núi mờ sương (*)

PV - 17:11, 13/03/2022

Với những người Mông, người Dao ở Cao Đường, Yên Thuận, Hàm Yên (Tuyên Quang), Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Dương Minh Toàn như bóng cây chò chỉ nơi cuối làng lặng lẽ chở che, chỉ đường, đưa bà con thoát ra khỏi “vùng tối” trên đỉnh núi mờ sương.

Cao Đường đang dần trở thành điểm đến hấp dẫn với khách du lịch
Cao Đường đang dần trở thành điểm đến hấp dẫn với khách du lịch

Thanh âm của rừng

Cao Đường thoắt ẩn thoắt hiện trong sương mờ. Theo tiếng của đồng bào Tày ở Yên Thuận, trước đây đất này được gọi là Khau Tàng. Khau nghĩa là lên dốc. Tàng là đường. Nôm na là để đến được đất này, chỉ có leo dốc mà đến thôi. Dẫu đất đai phì nhiêu, cả vùng thung lũng hiền hòa, nhưng không ai chọn nơi này làm nơi sinh cơ lập nghiệp. Có lẽ từ chính cái tên Khau Tàng ấy. Đồng bào Tày ở những thôn dưới của Yên Thuận chỉ chọn thung lũng này để bẫy chim, săn thú.

Những năm 78, 80 của thế kỷ trước, những người Mông đầu tiên ở Hoàng Su Phì (Hà Giang) di cư về đây lập nghiệp. Lâu dần lập thành làng, thành bản. Để “Việt hóa” tên thôn, họ đặt tên là Cao Đường. Hiểu đơn giản là đường đến thôn cao quá, xa quá.

Ông Dương Minh Toàn được bầu làm Bí thư chi bộ Cao Đường từ năm 1999. Sau này, kiêm thêm chức Trưởng thôn. Ông bảo, do nhiều nguyên nhân, phần vì trình độ dân trí không đồng đều, phần vì đường giao thông chưa đồng bộ, nên việc tiếp cận khoa học - kỹ thuật, cách làm mới của người dân ở Cao Đường còn nhiều khó khăn.

Cả vùng thung lũng rộng lớn, ruộng bằng phẳng nằm bao trọn lấy thôn nhưng chủ yếu trồng lúa, ngô một vụ xen kẽ một số cây rau đậu khác. Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Dương Minh Toàn bàn với chi bộ, phải làm gì để đời sống người dân không thể nghèo mãi trên lợi thế này được. Ông khai phá được 1.500 m2 ruộng. Rồi ông xuống xã học người Kinh, người Tày làm trang trại. 1 ha đất cũng được ông khai phá để làm trang trại, nuôi đủ từ lợn, dê, gà.

Ông bảo, muốn bà con mình nghe theo, làm theo, thì mình phải gương mẫu làm trước, rồi vận động các đảng viên làm theo. Từ trang trại đầu tiên của Bí thư chi bộ Dương Minh Toàn, đảng viên Giàng Seo Sàng, Lý Kim Thạch, Thào Xuân Sình... cũng dần học theo. Những trang trại đầu tiên của Cao Đường hình thành như thế.

“Đảng viên đi trước, làng nước theo sau”, trong 23 năm làm Bí thư chi bộ, rồi kiêm chức Trưởng thôn, ông đã vận động người dân trong thôn khai hoang thêm gần 10.000 m2 ruộng nước.

Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Dương Minh Toàn khoát tay chỉ, giờ, cả lòng thung lũng Cao Đường, hơn 30 ha ruộng màu mỡ bao trọn lấy thôn. Tuy nhiên, vì đều là đất ruộng khai hoang, bờ thửa gần như chỉ mang tính tương đối, nhà nọ chỉ cho nhà kia biết đâu là ranh giới. Đời ông bà, bố mẹ không sao, đến đời con nhà đắp sang bên này một chút, đắp sang bên kia một chút lại thành tranh chấp. Nhiều vụ việc, chỉ vì những ranh giới “thủ công” này mà mất đoàn kết, thậm chí kiện tụng kéo đến cả xã. Ông phải họp dân lại, phân tích đúng sai. Đồng thời, phân chia lại theo cách truyền thống nhất là chia đôi phần tranh chấp, mỗi nhà một nửa.

Từ năm 2019, năm nào ông Dương Minh Toàn cũng được dân tín nhiệm bầu là Người có uy tín. Những việc ông làm, những lời ông nói mỗi ngày, với người Mông, người Dao ở Cao Đường như những thanh âm của rừng, của núi, trầm lắng mà quyền uy.

Bí thư chi bộ, Trưởng thôn, Người có uy tín Dương Minh Toàn hướng dẫn người dân trồng rau màu, tham gia vào chuỗi liên kết của Hợp tác xã
Bí thư chi bộ, Trưởng thôn, Người có uy tín Dương Minh Toàn hướng dẫn người dân trồng rau màu, tham gia vào chuỗi liên kết của Hợp tác xã

Cánh cửa thoát nghèo

Trên bản đồ du lịch của tỉnh, 2 năm trở lại đây, Cao Đường được nhiều người biết đến hơn với danh xưng “Sa Pa” của Hàm Yên. Nằm ở độ cao 1.200 m so với mực nước biển, Cao Đường hưởng trọn khí hậu mát mẻ quanh năm. Cán bộ văn hóa xã Yên Thuận Nguyễn Văn Chiến cho biết, ở Cao Đường, giữa tháng 5, tháng 6 trồng bắp cải, cây vẫn cuộn tròn và chắc nịch, như bắp cải người đồng bằng trồng vào mùa đông. Đủ thấy, nền khí hậu ở đây ưu đãi người dân Cao Đường như nào.

Nhưng không phải ai cũng biết tận dụng lợi thế ấy để làm giàu. Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Dương Minh Toàn bảo, bà con ở đây chân chất, vốn dĩ chỉ nghĩ làm sao để đủ ăn đủ mặc thôi, chưa ai nghĩ nhiều đến chuyện làm giàu đâu. Cả thôn có 82 hộ, thì hộ nghèo vẫn còn chiếm đến hơn 80%. Bài toán giảm nghèo, rồi bài toán môi trường là những bài toán cần nhiều thời gian với không chỉ ông Toàn, mà với cả Yên Thuận.

Đám trâu bò ở nhà, trước ông Toàn cũng buộc dưới sàn. Phân trâu phân bò lẫn với mùi đất nồng ẩm quẩn vào người khách mỗi khi bước vào nhà. Giờ ông làm trang trại, dựng cái chuồng trại cẩn thận, buộc đàn trâu, đàn bò ở đấy. Chất thải từ đàn trâu, bò ông lại chuyển làm phân xanh để bón cho cây trồng. Giờ cuộc họp nào ông cũng vận động bà con không chăn thả rông gia súc. “Mấy nữa có khách miền xuôi đến, rồi xa hơn là khách nước ngoài đến, nhìn thấy phân trâu phân bò đầy đường họ sợ họ không dám trở lại đâu...”. Giờ chưa nhiều nhà làm được, nhưng ông tin, cứ kiên trì, rồi mọi người cũng sẽ theo thôi.

Năm 2019, đồng loạt đường bê tông, đường điện đã về được tới Cao Đường. Cả thôn như “bừng tỉnh” sau một giấc ngủ đông dài.

Cao Đường được tỉnh, huyện lựa chọn xây dựng thành một trong những điểm du lịch sinh thái mới sau đại dịch Covid-19. Được đi tham quan, học tập kinh nghiệm phát triển du lịch sinh thái ở nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh, Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Dương Minh Toàn tiên phong cải tạo ngôi nhà sàn của mình để làm Homestay trước. Sau ông Toàn, là nhà ông Giàng Seo Sàng, Đặng Văn Ảnh, Lý Kim Thạch...

Ông Toàn cười bảo, những con mình nuôi ở trang trại mấy nữa sẽ không phải tìm đầu ra nữa mà để phục vụ khách luôn. Khách cần con gì, nhà mình cung cấp con đấy, toàn đồ rừng núi cả nhé. Không chỉ bán cho khách đến Cao Đường đâu, khách về xuôi cần gì, chỉ cần “A lô” cho mình là mình gửi xe về đến tận nhà. Rồi ông khoe, qua cái Zalo, Phây búc (Facebook), năm vừa rồi nhà ông bán được không biết bao nhiêu tạ dưa nương - loại dưa của người Mông chỉ trồng trên nương, chất lượng thì thơm ngọt và đậm đà hương vị núi rừng. Thấy nhà ông làm được, nhiều nhà học theo lắm.

Tháng 3/2021, Hợp tác xã Rau - thảo dược Cao Đường được thành lập. Ông Toàn cũng là một trong những thành viên đầu tiên tham gia trồng các sản phẩm rau củ trái vụ. Giờ cả thôn có 3.000 m2 rau trái vụ, ông bảo mấy nữa Hợp tác xã trồng thêm cây dược liệu, chắc chắn diện tích sẽ còn mở rộng hơn. Thu nhập của bà con ở Cao Đường cũng sẽ được nâng lên nhiều hơn.

Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Cao Đường, Người có uy tín Dương Minh Toàn cười bảo, việc vận động bà con ở đây, không có gì bằng người thật việc thật. Mỗi ngày một ít. Mỗi tháng một ít. Mỗi năm một ít. Chỉ cần mình hướng dẫn bà con đi đúng đường, thì không lo gì không đến đích cả!.

----

(*) Tít bài do Báo Dân tộc và Phát triển đặt

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ninh Thuận: Hội nghị tuyên truyền thực hiện pháp luật tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025

Ninh Thuận: Hội nghị tuyên truyền thực hiện pháp luật tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025

Ngày 17/6, tại TP. Phan Rang - Tháp Chàm, Sở Dân tộc và Tôn giáo phối hợp Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Ninh Thuận tổ chức Hội nghị tuyên truyền thực hiện pháp luật tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025. Dự Hội nghị có bà Phạm Thị Bích Hà, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh; ông Bạch Văn Dương, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo cùng 120 đại biểu đại diện các tôn giáo hoạt động trên địa bàn tỉnh. Trong đó, nhiều đại biểu là Người có uy tín đồng thời là chức sắc, chức việc các tôn giáo vùng đồng bào DTTS.
Tin nổi bật trang chủ
Quả ngọt trên những vùng đất đồi núi xứ Thanh

Quả ngọt trên những vùng đất đồi núi xứ Thanh

Kinh tế - Thu Thảo - 4 giờ trước
“Biến đất cằn thành quả ngọt” – không chỉ là một quá trình khai thác thế mạnh phát triển trong nông nghiệp, mà còn là câu chuyện về tinh thần cần cù lao động bền bỉ, sáng tạo của người nông dân ở nhiều vùng đất đồi núi xứ Thanh...
Giữ gìn văn hóa DTTS vùng Tây Bắc trong hội nhập quốc tế

Giữ gìn văn hóa DTTS vùng Tây Bắc trong hội nhập quốc tế

Sắc màu 54 - Nguyễn Vũ Điền - 5 giờ trước
Tây Bắc là vùng đất lưu giữ kho tàng văn hóa đặc sắc của hơn 30 DTTS, tiêu biểu như: Thái, Mông, Mường, Dao, Khơ Mú, Hà Nhì, La Ha, Lự, Kháng, Phù Lá, Cống… Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống nơi đây không chỉ góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc, mà còn trở thành nguồn lực quan trọng cho phát triển bền vững.
Nỗi lòng của nghệ nhân say mê thanh âm tre nứa

Nỗi lòng của nghệ nhân say mê thanh âm tre nứa

Sắc màu 54 - Lê Hường - 5 giờ trước
Hơn 30 năm qua, nghệ nhân Y Krang Tơr ở buôn Tlông, xã Đắk Phơi, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk đã chế tác hàng trăm nhạc cụ dân tộc bằng tre nứa. Ông cũng dành tâm huyết tìm kiếm người kế tục để tiếng đàn, tiếng chiêng không bị lãng quên trong nhịp sống hiện đại.
Nồng nàn mỳ Quảng

Nồng nàn mỳ Quảng

Ẩm thực - Tiêu Dao - 5 giờ trước
Từ loại bánh tráng trên nồi nước nóng rồi được cắt sợi, từ những thức món không tên, người xứ Quảng đã gọi món ăn của mình là “mỳ Quảng”. Cái tên tưởng như đơn giản ấy lại ẩn chứa cả một tầng sâu văn hóa, lịch sử, bí quyết ẩm thực và tâm thức xứ Quảng.
Nghệ thuật vẽ sáp ong trên vải của đồng bào dân tộc Mông

Nghệ thuật vẽ sáp ong trên vải của đồng bào dân tộc Mông

Sắc màu 54 - PV - 5 giờ trước
Đối với phụ nữ dân tộc Mông, vẽ hoa văn trên vải lanh bằng sáp ong là một nghề thủ công truyền thống từ lâu đời và được giữ gìn, phát huy qua nhiều thế hệ như một “báu vật” để tạo dấu ấn, sự khác biệt cũng như nhận dạng văn hóa truyền thống của đồng bào Mông.
Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin hôm nay ngày 11/6, có những thông tin đáng chú ý sau: Ruộng bậc thang Y Tý mùa đổ ải. Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh . Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Tìm “điểm tựa” cho những nghệ nhân “giữ lửa” di sản

Tìm “điểm tựa” cho những nghệ nhân “giữ lửa” di sản

Tìm trong di sản - Mỹ Dung - 5 giờ trước
Trong dòng chảy văn hóa phong phú và đa dạng của tỉnh Quảng Ninh, các nghệ nhân dân gian chính là những “ngọn lửa sống” lặng thầm gìn giữ, bảo tồn và lan tỏa giá trị truyền thống. Họ không chỉ là người nắm giữ tinh hoa văn hóa dân tộc, mà còn là “cầu nối” giữa quá khứ và hiện tại, góp phần định hình bản sắc cộng đồng trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.
Thổ cẩm kể chuyện bản làng

Thổ cẩm kể chuyện bản làng

Sắc màu 54 - Mỹ Dung - 5 giờ trước
Nghề thêu thổ cẩm của người Dao Thanh Y ở Quảng Ninh không chỉ là di sản văn hóa truyền thống mà còn đang mở ra hướng đi mới cho phát triển du lịch cộng đồng. Từ những bản làng như Bằng Cả (TP Hạ Long) đến Khe Sú (TP Uông Bí), nghề thêu đang từng bước hồi sinh, trở thành sản phẩm văn hóa, du lịch mang dấu ấn riêng của vùng cao.
Lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương thăm, chúc mừng Báo Dân tộc và Phát triển

Lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương thăm, chúc mừng Báo Dân tộc và Phát triển

Thời sự - Minh Thu - 5 giờ trước
Nhân dịp Kỷ niệm 100 Năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), ngày 17/6, ông Phan Xuân Thủy, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đã đến thăm, chúc mừng Báo Dân tộc và Phát triển.
Sứ mệnh người làm báo - Từ sứ giả truyền thông đến những nhịp cầu nhân ái

Sứ mệnh người làm báo - Từ sứ giả truyền thông đến những nhịp cầu nhân ái

Công tác Dân tộc - Vàng Ni - 5 giờ trước
Trong không khí trang trọng và tự hào của cả nước kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), lòng tôi lại bồi hồi nhớ về hành trình đã qua, về những con chữ, những chuyến đi và về sứ mệnh thiêng liêng mà nghề báo đã trao cho mình. Với tôi, làm báo không chỉ là đưa tin - là sứ giả truyền thông mà còn là hành trình của trái tim, là gánh trên vai trách nhiệm với cộng đồng.
Chi bộ Báo Dân tộc và Phát triển: Quyết tâm xây dựng tập thể đoàn kết vững mạnh, hòa nhập để phát triển

Chi bộ Báo Dân tộc và Phát triển: Quyết tâm xây dựng tập thể đoàn kết vững mạnh, hòa nhập để phát triển

Tin tức - Thúy Hồng - 5 giờ trước
Ngày 16/6, Chi bộ Báo Dân tộc và Phát triển đã long trọng tổ chức Đại hội Chi bộ nhiệm kỳ 2025 - 2030. Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Thông dự và chỉ đạo Đại hội.