Tiên phong làm nương có bờ
Sinh năm 1960 tại xã Thanh Luông, huyện Điện Biên, đến năm 1968, gia đình ông Quàng Văn Nhí chuyển về sống tại bản Co Pục, xã Hua Thanh, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên. Được biết đến là người nhiệt tình, trách nhiệm, năm 2012, cấp ủy, chính quyền xã và nhân dân đã tín nhiệm bầu ông Quàng Văn Nhí giữ chức Bí thư Chi bộ và Người có uy tín của bản Co Pục, xã Hua Thanh. Dù ở cương vị nào, ông đều thể hiện và phát huy tốt vai trò, nhiệm vụ được giao.
Hành trình hạ sơn về lập bản tại Co Pục từ những năm 70 của thế kỷ trước đến nay, dân bản nhớ nhất câu chuyện của ông Quàng Văn Nhí, người tiên phong làm nương có bờ ở bản. Quyết định của ông Nhí khi ấy được xem là “liều”, bởi đi ngược quan niệm “trời sinh voi sinh cỏ” của dân bản. Không ai tin ông sẽ thay đổi được cuộc sống, ngoại trừ một cán bộ xã dám cho ông vay 5 triệu đồng mà chỉ có “niềm tin” để tín chấp. Với số tiền được coi là cả gia tài trong tay, ông Nhí đã mua lại mảnh nương bạc màu của một người quen, để đầu tư làm nương có bờ.
Ông lý giải: “Đời cha ông tôi đều phá rừng làm nương cả. Nhưng làm nương theo cách cũ thì năng suất thấp, không đủ ăn, đất lại hay bạc màu, nên phải chuyển nơi canh tác thường xuyên. Tôi nghe nói nương có bờ giữ ẩm, giữ màu cho đất tốt, vì thế cũng dễ cày cuốc, mà quan trọng là năng suất cao, lại canh tác được lâu năm, thế nên tôi quyết định làm”.
Bao công sức, tâm huyết được người đàn ông ấy dốc hết vào mảnh nương 5.000 m2. Với sự cần mẫn của cả gia đình, chỉ trong 3 năm, 6 mùa lao động, ông đã trả được hoàn toàn số nợ vay. Rồi bằng sự kiên trì, gia đình ông Nhí đã có được những mùa vàng no ấm, thóc lúa chất đầy nhà, không những đủ ăn mà còn đem bán lấy tiền trang trải cuộc sống gia đình.
Khi đã bảo đảm lương thực cho gia đình, ông Nhí tiếp tục nghĩ đến việc mở rộng sản xuất. Những năm sau đó, nhờ nguồn vốn vay ngân hàng, ông Nhí đầu tư chăn nuôi gia súc, gia cầm, đào ao thả cá. Hiện nay cơ ngơi gia đình ông đã có 4.000 m2 ao, mỗi năm thu hoạch 2 lứa. Ngoài ra, với sự hỗ trợ của Nhà nước, gia đình ông khai hoang thêm được 5.000 m2 ruộng, nên toàn bộ số nương có bờ ngày nào đã được ông đầu tư trồng rừng sản xuất...
“Cầm tay chỉ việc” giúp bà con thoát nghèo
Dẫn chúng tôi đi thăm những thửa ruộng xanh màu mạ non, Bí thư Chi bộ Quàng Văn Nhí hồ hởi: "Bản Co Pục bây giờ đổi thay rất nhiều. Cái khác xưa lớn nhất là người dân đã thay đổi nhận thức, suy nghĩ, không trông chờ, ỷ lại vào các chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Hộ nào cũng đề cao lòng tự trọng, quyết tâm thoát nghèo, dạy bảo con cháu tránh xa tệ nạn xã hội".
Ông Nhí quả quyết khẳng định, bản mình giờ thế mạnh là cây lúa nước: “Mọi người xem đấy, trong khi các bản lân cận 1 năm chỉ trồng được 1 vụ lúa, thì Co Pục năm nào cũng trồng được 2 vụ. Mỗi vụ trung bình 1 nhà thu hoạch được trên 1 tấn thóc, lại không mấy khi mất mùa, nên chuyện thiếu ăn, thiếu đói hiếm xảy ra lắm. Nhà nào cũng có ti vi, xe máy, tính sơ sơ phải có gần chục hộ. Bằng các mô hình phát triển kinh tế cho thu nhập gần 100 triệu đồng mỗi năm, chuyện người dân Co Pục làm giàu giờ không phải mơ ước xa vời nữa, mà đang hiện hữu bằng mồ hôi, sức lao động”.
Co Pục thay da đổi thịt như hôm nay có công đầu của Bí thư Chi bộ Quàng Văn Nhí. Ông nhiệt tình “cầm tay chỉ việc” hướng dẫn dân bản cách đào kênh dẫn nước về tưới mát cho những thửa ruộng, cấy 2 vụ/năm. Đó chưa hẳn là kỳ tích, nhưng nhìn vào mảnh ruộng nhà ông thu hoạch mỗi vụ được hàng tấn thóc người dân trong bản ai cũng trầm trồ: “Không ngờ Bí thư lại có thể bắt đất cằn làm ra thóc gạo”.
Từ tấm gương của Bí thư Chi bộ, các hộ đua nhau khai hoang đất nương, đào mương dẫn nước làm ruộng. Ông kể: “Nhiều nhà bán lợn, bán bò mua máy xát, máy cày. Có gia đình chưa đủ tiền, tôi cho mượn rồi trả bằng thóc khi đến vụ thu hoạch. Hiện nay, cả bản hầu như nhà nào cũng có máy tuốt lúa, nhiều nhà còn sắm được cả máy cày. Đến mùa, ai nhờ tôi đều giúp không công, bà con chỉ cần bỏ tiền đổ dầu”.
Ngược về trên con đường bê tông phẳng lỳ chúng tôi cảm nhận bản Co Pục đang chuyển mình mỗi ngày. Ở đó, người dân luôn bày tỏ niềm tin yêu vị Bí thư Chi bộ Quàng Văn Nhí. Bằng sự tận tâm, nhiệt huyết và trách nhiệm ông đã đồng hành cùng cộng đồng người Khơ Mú của mình vươn lên làm kinh tế, tạo ra những mùa vàng trĩu hạt, đàn trâu, bò sinh sôi nảy nở… Cuộc sống ấm no, sung túc đã đã hiện hữu trong nhiều ngôi nhà.
Bản Co Pục nằm bên Quốc lộ 12 (hướng từ TP. Điện Biên Phủ đi huyện Mường Chà) cách trung tâm TP. Điện Biên Phủ khoảng 5km. Bản có 72 hộ dân, 346 nhân khẩu, 100% dân tộc Khơ Mú sinh sống.
Trước kia, đời sống của người dân gặp nhiều khó khăn, tập quán sản xuất lạc hậu, cái đói luôn thường trực dưới mỗi nếp nhà. Khái niệm làm nương có bờ, hay làm ruộng nước rất xa vời đối với đồng bào dân tộc nơi đây. Nhiều đời, họ quen với lối sống phụ thuộc vào rừng, “săn bắt, hái lượm” hoặc phá rừng làm nương.