Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi

PV - 18:04, 01/03/2022

Nhiều năm gần đây, du khách có dịp ghé thăm không gian văn hóa Tà Ôi tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) đều được thưởng thức hương vị đặc biệt của món món bánh a quát - bánh “tình yêu”. Đây được xem là món ăn mà người Tà Ôi dùng để thiết đãi khách quý và có mặt trong hầu hết các lễ hội, dịp trọng đại của dân tộc mình.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi

Bánh a quát được đồng bào Tà Ôi gói bằng lá a ting, theo tiếng Kinh gọi là lá đót. Gạo làm bánh là gạo nếp than. Với người Tà Ôi, nếp than là loại nếp quý nhất và cũng là nguyên liệu duy nhất làm nên món bánh đặc trưng này. Hạt nếp than bắt đầu ngậm sữa thì đen bóng. Hạt nếp khi xay ra cũng có màu đen, đun lên vẫn giữ được màu sắc và có độ dẻo dính, hương thơm đặc biệt. Đây là loại gạo mà người Tà Ôi gọi là hạt ngọc của trời, hạt ngọc của Giàng....

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 1

Trong quá trình giã nếp, những người phụ nữ cố gắng giã thật đều tay để hạt nếp không gãy vụn. Nếu có hạt gãy vụn thì đồng bào sẽ sàng sảy để chọn lại. Theo một số người Tà Ôi giải thích, điều này thể hiện sự vẹn toàn trong tình yêu của đồng bào qua những tích truyện từ xưa.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 2

Theo tập quán của người Tà Ôi, vào ngày lễ hội, người Tà Ôi thường làm bánh a quát để tiếp đãi khách, hoặc làm quà biếu khách quý. Bánh thường được dùng trong các dịp mừng lúa mới, cưới xin, lễ tổ tiên.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 3

Đặc biệt, trong lễ cưới, những cặp bánh a quát được người Tà Ôi chọn làm món quà hồi môn, cô gái Tà Ôi nào cũng phải làm món bánh này để mang về nhà chồng. Người mẹ khi tới thăm gia đình con gái đã đi lấy chồng cũng không thể thiếu những tấm bánh thơm thảo này. Cũng bởi vậy mà ngay từ nhỏ, các bé gái người Tà Ôi đã được bà, được mẹ hướng dẫn làm bánh a quát.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 4

Bánh a quát rất nhỏ, có hai đầu nhọn như cái sừng trâu. Bánh được chế biến tương tự như các loại bánh chưng, bánh tét. Khi làm bánh, bà con Tà Ôi không ngâm gạo nếp trước khi gói mà công đoạn này được thực hiện sau khi gói xong. Bánh không có nhân như bánh chưng, bánh tét mà hoàn toàn chỉ có nếp than. Sự thơm ngon của bánh được thể hiện qua nguyên liệu nếp, lá gói bánh và kỹ thuật ngâm nước, nấu bánh.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 5

Để làm kịp bánh cho các lễ hội, các đám cưới, ngay từ sáng tinh mơ những người phụ nữ Tà Ôi đã đi vào rừng hái lá để chuẩn bị các nguyên liệu làm bánh. Lá đót làm bánh a quát được người dân lựa chọn rất kỹ, là những lá không được rách, có độ mềm dẻo, không quá già cũng không được quá non.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 6

Khi gói bánh a quát, người Tà Ôi cầm ngửa lá đót, rồi quấn ngọn hoặc gốc lá đót vòng quanh ngón tay cái hai vòng để tạo hình chóp nón rồi lật ngược và bốc nếp bỏ vào cho đầy. Sau đó nghiêng hình chóp có nếp và dùng tay quấn phần gốc hoặc ngọn còn lại của lá đót thành một hình chóp thứ hai, hoặc thứ ba, tượng trưng cho một con trâu hoàn chỉnh, đủ thân hình và đôi sừng rất đẹp. Sau khi được buộc thành từng cặp, bà con ngâm bánh trong chậu nước từ 1-2 tiếng rồi mới đem đi luộc để đảm bảo bánh mềm, dẻo. Bánh a quát chín, bóc tách từng lớp lá sẽ hiện ra thân bánh có màu đen phớt hồng rất đẹp mắt. Khi đưa lên thưởng thức, bánh có vị bùi bùi, thơm thơm.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 7

Những cặp bánh vừa mới ra lò, dẻo thơm, nóng hổi cũng chính là những tình cảm mà người Tà Ôi muốn gửi gắm. Bánh a quát được bó thành một cặp, chiếc lớn hơn tượng trưng cho người con trai và chiếc bánh nhỏ hơn là hiện thân của người con gái. Việc coi trọng bánh a quát của người Tà Ôi bắt nguồn từ những truyền thuyết mà cha ông lưu truyền lại. Người Tà Ôi gói bánh a Quát không chỉ để thưởng thức cái ngon mà còn thể hiện sự biết ơn ông bà tổ tiên đã cho mình cuộc sống, cho mình cái ăn, cho mình hạt lúa, hạt nếp.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Thức quà độc đáo mát lành của rừng Tây Nguyên

Thức quà độc đáo mát lành của rừng Tây Nguyên

Giữa những cánh rừng già Tây Nguyên có một loài cây thuộc họ dừa, dáng mảnh mai, màu xanh nhạt và sức sống bền bỉ, đó là cây đác. Từ bao đời nay, người dân ở khu vực này vẫn coi đây là món quà bí mật của núi rừng, bởi trong thân cây ẩn chứa thứ hạt trắng trong, giòn mát, khiến ai một lần nếm thử cũng không quên được.
Tin nổi bật trang chủ
Khẩn trương khắc phục hậu quả sau mưa lũ

Khẩn trương khắc phục hậu quả sau mưa lũ

Thời sự - Hoàng Minh - 13 phút trước
Sau khi bão số 10 suy yếu nhưng gây mưa lớn trên diện rộng, nhiều tỉnh, thành phố, từ Bắc Bộ đến Bắc Trung Bộ đã gánh chịu thiệt hại nghiêm trọng về người, tài sản và hạ tầng. Công tác cứu hộ, khắc phục hậu quả đang được Chính phủ và các địa phương khẩn trương triển khai.
Thanh Hóa: Hơn 120 cơ sở giáo dục phải tạm dừng dạy học sau bão Bualoi

Thanh Hóa: Hơn 120 cơ sở giáo dục phải tạm dừng dạy học sau bão Bualoi

Giáo dục - Quỳnh Trâm - 1 giờ trước
Do ảnh hưởng của bão Bualoi, hiện tỉnh Thanh Hóa vẫn còn hơn 120 cơ sở giáo dục buộc phải tiếp tục cho học sinh nghỉ học để bảo đảm an toàn.
Thời khắc

Thời khắc "sinh tử" cứu người thoát dòng lũ dữ của Bí thư Chi bộ thôn Ngàn Vắng

Phóng sự - Tuấn Ninh - Hoàng Yên - T.Nhài – L.Hanh - 1 giờ trước
Những ngày cuối tháng 9/2025, bão số 10 đã càn quét qua nhiều địa phương miền núi phía Bắc, để lại những trận mưa xối xả, nước lũ dâng cao, cuồn cuộn nhấn chìm hoa màu, nhà cửa và tài sản của người dân. Xã Phong Dụ Hạ, tỉnh Lào Cai là một trong những điểm chịu ảnh hưởng nặng nề. Dòng suối Cóc Nhảy và Khe Suối vốn hiền hòa, bỗng chốc dữ dằn, gầm réo trong màn đêm đen đặc. Nhưng cũng chính trong giờ khắc nguy nan "sinh tử" ấy, lòng quả cảm và tinh thần trách nhiệm của anh Triệu Tòn Yết, Bí thư Chi bộ thôn Ngàn Vắng đã đem lại sự an toàn cho bà con trong thôn, cứu 3 công nhân nhà máy thủy điện Xuân Tầm thoát khỏi dòng lũ dữ giữa đêm vắng.
Chương trình MTQG 1719 tạo sức bật mới cho miền núi Khánh Hoà

Chương trình MTQG 1719 tạo sức bật mới cho miền núi Khánh Hoà

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 1 giờ trước
Những năm qua, tỉnh Khánh Hòa đã có nhiều nỗ lực trông việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719). Nhờ nguồn lực từ chương trình, diện mạo nông thôn miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng được nâng lên.
Kình ngư Nguyễn Huy Hoàng lập kỳ tích với 2 Huy chương Vàng tại Giải vô địch bơi lội châu Á 2025

Kình ngư Nguyễn Huy Hoàng lập kỳ tích với 2 Huy chương Vàng tại Giải vô địch bơi lội châu Á 2025

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 1 giờ trước
Tại Giải vô địch bơi lội châu Á 2025 diễn ra tại thành phố Ahmedabad (Ấn Độ) từ ngày 28/9 đến 2/10, kình ngư Nguyễn Huy Hoàng đã xuất sắc mang về hai Huy chương Vàng lịch sử cho thể thao Việt Nam. Thành tích này đánh dấu lần đầu tiên một VĐV bơi Việt Nam giành cú đúp HCV tại một giải đấu cấp châu lục.
Những điển hình lan tỏa phòng trào sản xuất giỏi ở xã Kon Đào

Những điển hình lan tỏa phòng trào sản xuất giỏi ở xã Kon Đào

Kon Đào là xã miền núi, nằm phía Tây của tỉnh Quảng Ngãi. Toàn xã có 19 thôn, với hơn 13.500 nhân khẩu, đồng bào DTTS chiếm hơn 75%. Để giúp đồng bào DTTS phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo, chính quyền xã đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, đẩy mạnh xây dựng và nhân rộng những gương điển hình tiên tiến trong lao động, sản xuất để bà con học tập, noi theo.
Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn 2025:

Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn 2025: "Ông trâu" số 06 đăng quang trong ngày hội đậm bản sắc văn hóa

Sắc màu 54 - Tuấn Ninh - Phạm Đối - 23:28, 01/10/2025
Vừa qua, tại Đồ Sơn, Hải Phòng trong không khí tưng bừng, náo nhiệt, hàng vạn người dân và du khách đã đổ về sân vận động trung tâm Đồ Sơn để chứng kiến những kháp đấu nảy lửa của Vòng chung kết Lễ hội Chọi trâu truyền thống Đồ Sơn, một Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Sau một ngày tranh tài quyết liệt, "ông trâu" mang số 06 của chủ trâu Đinh Đình Phú đã xuất sắc giành ngôi vô địch năm 2025.
Đồng Nai: Đồng bào DTTS vùng biên giới được trang bị kỹ năng số để chủ động hội nhập

Đồng Nai: Đồng bào DTTS vùng biên giới được trang bị kỹ năng số để chủ động hội nhập

Tin tức - Thanh Liêm - 19:40, 01/10/2025
Ngày 1/10, tại xã biên giới Bù Gia Mập (giáp Vương quốc Campuchia), Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Đồng Nai phối hợp cùng UBND xã Bù Gia Mập tổ chức Hội nghị phổ biến kiến thức và nâng cao nhận thức về ứng dụng công nghệ thông tin cho đồng bào dân tộc thiểu số.
Công an xã miền núi nhận đỡ đầu 7 học sinh Cơ Tu

Công an xã miền núi nhận đỡ đầu 7 học sinh Cơ Tu

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 19:28, 01/10/2025
Ngày 1/10, Công an xã A Vương (TP. Đà Nẵng), cho biết vừa ra mắt mô hình “Em nuôi của Đoàn” và nhận đỡ đầu 7 em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn xã.
Lùi thời gian tổ chức Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất

Lùi thời gian tổ chức Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất

Tin tức - PV - 19:12, 01/10/2025
Trước tình hình mưa bão, lũ lụt, sạt lở đất đang diễn ra nghiêm trọng ở khu vực Tây Bắc và Bắc Trung Bộ, gây nhiều thiệt hại về người và tài sản, Ban Tổ chức Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất đã quyết định lùi thời gian tổ chức sự kiện.
Người dân bàn giao cá thể rùa núi vàng quý hiếm cho Kiểm lâm thả về tự nhiên

Người dân bàn giao cá thể rùa núi vàng quý hiếm cho Kiểm lâm thả về tự nhiên

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 19:07, 01/10/2025
Ngày 1/10, Công an phường Quảng Phú (TP. Đà Nẵng) cho biết, vừa tiếp nhận và bàn giao một cá thể rùa núi vàng (Indotestudo elongata) cho Chi cục Kiểm lâm thành phố để thả về môi trường tự nhiên theo quy định.