Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi

PV - 18:04, 01/03/2022

Nhiều năm gần đây, du khách có dịp ghé thăm không gian văn hóa Tà Ôi tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) đều được thưởng thức hương vị đặc biệt của món món bánh a quát - bánh “tình yêu”. Đây được xem là món ăn mà người Tà Ôi dùng để thiết đãi khách quý và có mặt trong hầu hết các lễ hội, dịp trọng đại của dân tộc mình.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi

Bánh a quát được đồng bào Tà Ôi gói bằng lá a ting, theo tiếng Kinh gọi là lá đót. Gạo làm bánh là gạo nếp than. Với người Tà Ôi, nếp than là loại nếp quý nhất và cũng là nguyên liệu duy nhất làm nên món bánh đặc trưng này. Hạt nếp than bắt đầu ngậm sữa thì đen bóng. Hạt nếp khi xay ra cũng có màu đen, đun lên vẫn giữ được màu sắc và có độ dẻo dính, hương thơm đặc biệt. Đây là loại gạo mà người Tà Ôi gọi là hạt ngọc của trời, hạt ngọc của Giàng....

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 1

Trong quá trình giã nếp, những người phụ nữ cố gắng giã thật đều tay để hạt nếp không gãy vụn. Nếu có hạt gãy vụn thì đồng bào sẽ sàng sảy để chọn lại. Theo một số người Tà Ôi giải thích, điều này thể hiện sự vẹn toàn trong tình yêu của đồng bào qua những tích truyện từ xưa.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 2

Theo tập quán của người Tà Ôi, vào ngày lễ hội, người Tà Ôi thường làm bánh a quát để tiếp đãi khách, hoặc làm quà biếu khách quý. Bánh thường được dùng trong các dịp mừng lúa mới, cưới xin, lễ tổ tiên.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 3

Đặc biệt, trong lễ cưới, những cặp bánh a quát được người Tà Ôi chọn làm món quà hồi môn, cô gái Tà Ôi nào cũng phải làm món bánh này để mang về nhà chồng. Người mẹ khi tới thăm gia đình con gái đã đi lấy chồng cũng không thể thiếu những tấm bánh thơm thảo này. Cũng bởi vậy mà ngay từ nhỏ, các bé gái người Tà Ôi đã được bà, được mẹ hướng dẫn làm bánh a quát.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 4

Bánh a quát rất nhỏ, có hai đầu nhọn như cái sừng trâu. Bánh được chế biến tương tự như các loại bánh chưng, bánh tét. Khi làm bánh, bà con Tà Ôi không ngâm gạo nếp trước khi gói mà công đoạn này được thực hiện sau khi gói xong. Bánh không có nhân như bánh chưng, bánh tét mà hoàn toàn chỉ có nếp than. Sự thơm ngon của bánh được thể hiện qua nguyên liệu nếp, lá gói bánh và kỹ thuật ngâm nước, nấu bánh.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 5

Để làm kịp bánh cho các lễ hội, các đám cưới, ngay từ sáng tinh mơ những người phụ nữ Tà Ôi đã đi vào rừng hái lá để chuẩn bị các nguyên liệu làm bánh. Lá đót làm bánh a quát được người dân lựa chọn rất kỹ, là những lá không được rách, có độ mềm dẻo, không quá già cũng không được quá non.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 6

Khi gói bánh a quát, người Tà Ôi cầm ngửa lá đót, rồi quấn ngọn hoặc gốc lá đót vòng quanh ngón tay cái hai vòng để tạo hình chóp nón rồi lật ngược và bốc nếp bỏ vào cho đầy. Sau đó nghiêng hình chóp có nếp và dùng tay quấn phần gốc hoặc ngọn còn lại của lá đót thành một hình chóp thứ hai, hoặc thứ ba, tượng trưng cho một con trâu hoàn chỉnh, đủ thân hình và đôi sừng rất đẹp. Sau khi được buộc thành từng cặp, bà con ngâm bánh trong chậu nước từ 1-2 tiếng rồi mới đem đi luộc để đảm bảo bánh mềm, dẻo. Bánh a quát chín, bóc tách từng lớp lá sẽ hiện ra thân bánh có màu đen phớt hồng rất đẹp mắt. Khi đưa lên thưởng thức, bánh có vị bùi bùi, thơm thơm.

Bánh “tình yêu” của đồng bào Tà Ôi 7

Những cặp bánh vừa mới ra lò, dẻo thơm, nóng hổi cũng chính là những tình cảm mà người Tà Ôi muốn gửi gắm. Bánh a quát được bó thành một cặp, chiếc lớn hơn tượng trưng cho người con trai và chiếc bánh nhỏ hơn là hiện thân của người con gái. Việc coi trọng bánh a quát của người Tà Ôi bắt nguồn từ những truyền thuyết mà cha ông lưu truyền lại. Người Tà Ôi gói bánh a Quát không chỉ để thưởng thức cái ngon mà còn thể hiện sự biết ơn ông bà tổ tiên đã cho mình cuộc sống, cho mình cái ăn, cho mình hạt lúa, hạt nếp.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khai mạc Hội thi sản phẩm trà Shan tuyết và kỹ thuật pha chế trà năm 2025 tại Tuyên Quang

Khai mạc Hội thi sản phẩm trà Shan tuyết và kỹ thuật pha chế trà năm 2025 tại Tuyên Quang

Sáng 5/11, tại Nhà văn hóa Trung tâm, phường An Tường, tỉnh Tuyên Quang, Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Trung tâm Khuyến nông Quốc gia tổ chức khai mạc Hội thi sản phẩm trà Shan tuyết và kỹ thuật pha chế trà năm 2025.
Tin nổi bật trang chủ
Hiệu quả mô hình

Hiệu quả mô hình "Trở về đức tin, giữ bình yên thôn, làng"

Tin tức - Ngọc Thu - 2 giờ trước
Sau hơn 1 năm triển khai thực hiện mô hình vận động “Trở về đức tin, giữ bình yên thôn, làng” và Nghị quyết số 10 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng các cấp đối với công tác quản lý, giáo dục đối tượng FULRO tại cộng đồng, tỉnh Gia Lai đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận.
Đà Nẵng khởi công đồng loạt 5 trường phổ thông nội trú tại các xã biên giới

Đà Nẵng khởi công đồng loạt 5 trường phổ thông nội trú tại các xã biên giới

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 2 giờ trước
Ngày 16/11, tại các xã biên giới Đắc Pring, La Êê, A Vương, La Dêê và Hùng Sơn, TP. Đà Nẵng đã đồng loạt tổ chức lễ khởi công các dự án Trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học – Trung học cơ sở.
Lạng Sơn: Tạo động lực để các địa bàn đặc biệt khó khăn bứt phá

Lạng Sơn: Tạo động lực để các địa bàn đặc biệt khó khăn bứt phá

Công tác Dân tộc - Minh Anh - 4 giờ trước
"Trong nhiệm kỳ 2021-2025 tỉnh Lạng Sơn có 47/88 xã và 315/644 thôn thoát khỏi diện đặc biệt khó khăn, đạt mục tiêu Trung ương giao". Những thành tựu là nền tảng vững chắc, tạo động lực mạnh mẽ để Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Lạng Sơn tiếp tục vượt qua khó khăn, thách thức, phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh để tạo ra những bước đột phá trên chặng đường mới.
Xây dựng trường phổ thông nội trú liên cấp - ươm mầm tương lai vùng biên cương Gia Lai

Xây dựng trường phổ thông nội trú liên cấp - ươm mầm tương lai vùng biên cương Gia Lai

Thời sự - Ngọc Thu - 4 giờ trước
Lễ khởi công Dự án Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và Trung học cơ sở tại 7 xã biên giới ỏ Gia Lai đã diễn ra sáng nay, ngày 16/11. tại trường Phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và THCS tại xã Ia Nan. Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng tham dự và phát biểu tại sự kiện ý nghĩa này.
Quảng Ngãi: Khởi công xây dựng 4 Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học – Trung học cơ sở tại các xã biên giới

Quảng Ngãi: Khởi công xây dựng 4 Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học – Trung học cơ sở tại các xã biên giới

Thời sự - Ngọc Chí - 5 giờ trước
Sáng 16/11, UBND tỉnh Quảng Ngãi đồng loạt tổ chức Lễ khởi công xây dựng 4 Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học – Trung học cơ sở tại các xã biên giới. Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình dự lễ tại Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học – Trung học cơ sở xã Dục Nông.
Xã Tuấn Sơn nỗ lực cải cách hành chính vì sự hài lòng của người dân

Xã Tuấn Sơn nỗ lực cải cách hành chính vì sự hài lòng của người dân

Xây dựng một nền hành chính phục vụ, minh bạch và hiệu quả là nhiệm vụ trọng tâm của công tác cải cách thủ tục hành chính. Tại tỉnh Lạng Sơn, xã Tuấn Sơn đã cụ thể hóa mục tiêu này bằng việc thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công xã, theo Nghị quyết của HĐND xã từ ngày 1/7/2025.
Miền Trung lại bước vào đợt mưa lớn kéo dài, lượng mưa cục bộ vượt 800 mm

Miền Trung lại bước vào đợt mưa lớn kéo dài, lượng mưa cục bộ vượt 800 mm

Tin tức - Minh Nhật - 6 giờ trước
Từ sáng sớm 16/11 đến sáng sớm 18/11, khu vực từ Quảng Trị đến Tp. Đà Nẵng, phía Đông các tỉnh Quảng Ngãi và Gia Lai có mưa to đến rất to với lượng mưa phổ biến từ 200-400mm, cục bộ có nơi trên 550mm.
Thủ tướng: Đầu tư cho con người là đầu tư quan trọng nhất

Thủ tướng: Đầu tư cho con người là đầu tư quan trọng nhất

Thời sự - PV - 22:01, 15/11/2025
Gặp mặt đại diện các nhà giáo tiêu biểu nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, "con người quyết định tất cả, đầu tư cho con người là đầu tư cho phát triển, đầu tư cho con người là đầu tư quan trọng nhất"; cần tập trung ưu tiên mọi nguồn lực, tạo ra mọi cơ chế, chính sách, để đột phá phát triển giáo dục đào tạo thực sự là nền tảng quan trọng nhất cho phát triển đất nước.
Tuyên dương học sinh, sinh viên tiêu biểu và trao nhiều học bổng hỗ trợ con em vùng khó

Tuyên dương học sinh, sinh viên tiêu biểu và trao nhiều học bổng hỗ trợ con em vùng khó

Giáo dục - Lê Hường - 18:18, 15/11/2025
Chiều 15/11, Tỉnh đoàn và Hội Sinh viên Việt Nam tỉnh Đắk Lắk tổ chức Lễ tuyên dương “Học sinh 3 tốt”, “Học sinh 3 rèn luyện”, “Sinh viên 5 tốt” cấp tỉnh năm học 2024 - 2025 và trao học bổng “Thắp sáng ước mơ”, “Vững Tương lai”, “Vừ A Dính” dành cho học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn.
Đà Nẵng: Khẩn trương tìm kiếm 3 người mất tích sau trận sạt lở đất kinh hoàng

Đà Nẵng: Khẩn trương tìm kiếm 3 người mất tích sau trận sạt lở đất kinh hoàng

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 16:10, 15/11/2025
Lực lượng chức năng TP. Đà Nẵng đang khẩn trương tìm kiếm 3 người mất tích nghi bị vùi lấp sau trận sạt lở đất kinh hoàng ở xã miền núi Hùng Sơn.
Nghệ An: Một cách bảo tồn và lan tỏa nét đẹp bản sắc văn hóa dân tộc hiệu quả nơi học đường

Nghệ An: Một cách bảo tồn và lan tỏa nét đẹp bản sắc văn hóa dân tộc hiệu quả nơi học đường

Giáo dục dân tộc - Lữ Phú - 14:50, 15/11/2025
Giữa núi rừng miền Tây Nghệ An, một ngôi trường đã đưa các hoạt động trải nghiệm văn hóa dân tộc vào học đường, giúp học sinh trân trọng văn hóa, yêu quê hương và gắn bó với bản làng.