Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người Tà Ôi gửi kỳ vọng vào con trẻ qua những lời hát ru

Tố Oanh - 14:29, 09/11/2021

Với những đứa trẻ người Tà Ôi, khúc hát ru không thể thiếu được trên cánh võng, bên vành nôi đong đưa, trên đôi tay hay sau lưng mẹ. Những khúc hát ru không chỉ phong phú về nội dung, chan chứa nhiều sắc thái biểu cảm mà còn gửi gắm sự kỳ vọng của cả dòng tộc, buôn làng vào những đứa trẻ.

Đồng bào Tà Ôi (Thừa Thiên Huế) thể hiện khúc hát ru tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam
Đồng bào Tà Ôi thể hiện khúc hát ru tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Khát vọng từ lời ru

Đồng bào Tà Ôi cư trú chủ yếu trên một dải đất từ Tây Quảng Trị (huyện Hương Hoá) đến Tây Thừa Thiên Huế (huyện A Lưới và Hương Trà). Trong những lời ru con, người Tà Ôi thường hát theo lối ứng tác, đó là những khúc ca ngắn ngợi ca tinh thần lao động như: làm nương rẫy, săn bắt, se sợi kéo chỉ, dệt zèng... Những câu hát gần gũi, mộc mạc thể hiện tình cảm sâu lắng của người mẹ dành cho con. Ca từ bài hát ru luôn hướng tới những điều tốt đẹp, những giá trị cao quý, bồi đắp thêm tâm hồn bé thơ của con trẻ: “Ru con con ngủ cho ngoan cho ấm ơi con, con ngủ cho ngoan con ơi/ Để mẹ lên rừng, lên núi, lên hái quả hái rau, đốt ong/…Sau này khôn lớn con học hành giỏi giang, trở thành người có ích cho buôn làng/ Ru con con ngủ cho ngoan để mẹ đan, mẹ dệt cho con để con có quần áo đẹp để mặc...”.

Đối với người Tà Ôi, lời ru của mẹ dành cho con trai và con gái cũng có sự khác nhau. Lời ru con trai chứa đựng mong muốn, khát vọng về một người con khỏe khoắn, dũng mãnh, góp sức cho buôn làng và trở thành niềm tự hào của gia đình: “Ru con con ngủ cho ngoan sau này lớn lên to cao bằng cái nhà chất lúa/Sau này con lớn con cao bằng sàn gác bếp/Con ơi con ngủ cho say…/Sau này con làm chàng trai săn bắn giỏi”.

Khác với lời ru con trai, lời ru của mẹ dành cho con gái lại thể hiện mong muốn cô con gái của mình sau này chăm chỉ, khéo léo biết đi rừng hái rau, ra suối lấy nước, biết đan những dụng cụ sinh hoạt và đặc biệt là phải biết dệt zèng: “Ru con con ngủ cho ngoan cho ấm ơi con/Sau này khôn lớn con học hành cho tốt để sau này có tương lai tốt đẹp/Ru con con ngủ cho ngoan để mẹ đan, mẹ dệt cho con để con có quần áo đẹp để mặc. Con lớn lên sau này dệt ấm no hạnh phúc”. Tiếng hát, lời ru đã trở thành linh hồn của buôn làng, là thông điệp gửi gắm tình cảm chân thành của người Tà Ôi theo cách riêng của mình.

Bồi đắp tâm hồn thơ bé

Hát ru của người Tà Ôi không chỉ phong phú về nội dung, chan chứa nhiều sắc thái biểu cảm mà còn đa dạng về hình thức thể hiện. Để những đứa trẻ lớn lên cùng với lòng tôn kính mẹ cha, tình yêu thiên nhiên, yêu lao động, sống nhân ái, vị tha được nuôi dưỡng qua những lời ca đẹp đẽ từ thuở ấu thơ.

Lời hát ru ngọt ngào của chị ru em đi vào giấc ngủ say để mẹ và bà giã gạo
Sinh hoạt thường ngày của đồng bào Tà Ôi

Hình ảnh trong các bài hát ru không chỉ là thế giới hồn nhiên, bình dị, gần gũi với tuổi thơ mà ca từ còn có ý nghĩa quan trọng trong giáo dục đạo đức, nhân cách, bồi đắp tình yêu quê hương, gia đình cho tâm hồn đứa trẻ. Từng lời hát vừa như nhắc nhở cho con biết về cội nguồn, bổn phận phải làm gì cho dân làng thương, làng quý, vừa thể hiện tình yêu thương chan chứa, sự hy sinh của cha mẹ dành cho con cái như khúc hát của bà: “Cháu ơi cháu ngủ cho ngoan, để mẹ đi hái măng để về nấu cho cháu ăn/Cháu ơi cháu ngủ cho ngoan, sau này cháu lớn lên cầm dao cầm cuốc để thay cho bà, cho bố mẹ, để có cơm ăn áo mặc thoát đói nghèo”.

Bà A Viết Thị Nhi (dân tộc Tà Ôi, ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế) cho biết: “Từ xa xưa, người Tà Ôi ai cũng biết hát ru. Không chỉ có mẹ ru con, bà ru cháu mà ông cũng có thể ru cháu, bố có thể ru con và anh, chị cũng thường xuyên ru em. Lớp lớp thế hệ này đến thế hệ khác, lời ru ngấm sâu trong tâm hồn mỗi người. Lời ru theo người Tà Ôi từ lúc nằm nôi đến hết cuộc đời”. Từng lời, từng lời ru vừa da diết sâu lắng như hơi thở, như tiếng lòng của người Tà Ôi, lại vừa như vẽ nên một bức tranh về cuộc sống sinh hoạt rất đỗi mộc mạc, thân quen trong mỗi gia đình.

Nếu ai có dịp được thưởng thức làn điệu hát ru của đồng bào Tà Ôi huyện A Lưới, chắc hẳn sẽ cảm nhận được lời ca tha thiết, dịu êm mà ẩn chứa trong đó là tình yêu mãnh liệt với mảnh đất và con người trên dãy Trường Sơn.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.