Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nét đẹp trang phục dân tộc Tà Ôi

Nguyệt Anh (t/h) - 14:53, 21/07/2021

Dân tộc Tà Ôi cư trú chủ yếu ở miền núi các tỉnh Thừa Thiên - Huế và Quảng Trị. Đồng bào còn có các tên gọi khác như Pa Cô, Tà Uốt, KanTua, Pa Hy.. Trang phục người Tà Ôi có sự giao thoa của nhiều yếu tố văn hóa, vẻ đẹp trang phục thể hiện qua việc tạo dáng, trang trí họa tiết trên đó, các hoa văn trang trí phản ánh sinh động môi trường sống, lòng yêu thiên nhiên, quê hương, con người…

Trang phục truyền thống của người Tà Ôi có màu đen đỏ là chủ đạo
Trang phục truyền thống của người Tà Ôi có màu đen đỏ là chủ đạo

Từ xa xưa, người Tà Ôi đã biết sử dụng vỏ cây amưng để tạo ra trang phục hoặc chế tác thành sợi dệt vải để tạo ra những chiếc áo, chiếc khố, chiếc chăn... Từ thân cây amưng, đồng bào dùng gậy đập cho dập lớp vỏ cây để dễ bóc tách thành từng tấm. Những tấm vỏ cây được ngâm vào hỗn hợp nước gồm lá mía, lá sả giã nát trong khoảng thời gian 10 ngày để khử nhựa độc, sau đó đem phơi nhiều ngày thì có được một loại nguyên liệu như tấm vải. Người tà Ôi dùng dây mây/cà rày vót thành sợi nhỏ thay chỉ để khâu thành sản phẩm sử dụng là tấm áo vỏ cây.

Phụ nữ Tà Ôi tự tay dệt zèng để may trang phục truyền thống
Phụ nữ Tà Ôi tự tay dệt zèng để may trang phục truyền thống

Về sau, cũng như nhiều dân tộc khác, người Tà Ôi đã biết trồng bông, đay để kéo sợi dệt vải zèng may trang phục truyền thống . Thông qua kỹ thuật dệt zèng, phụ nữ Tà Ôi tiếp tục sáng tạo nên sắc màu, hoa văn trang trí tinh tế, bắt mắt nhằm phản ánh về đời sống vật chất và tinh thần của người vùng cao. Trang phục của người Tà Ôi mang những nét chung của các dân tộc ở Trường Sơn - Tây Nguyên, sử dụng hai màu đen và đỏ làm chủ đạo. Ngoài ra còn pha lẫn các màu trắng, tím, vàng, xanh dệt thành các đường viền, các dải màu để bố cục thành hoa văn cho từng sản phẩm.

Mô tuýp hoa văn trên trang phục của người Tà Ôi là những họa tiết hình học biểu trưng cho cây cỏ, muông thú
Mô tuýp hoa văn trên trang phục của người Tà Ôi là những họa tiết hình học biểu trưng cho cây cỏ, muông thú

Phụ nữ Tà Ôi sáng tạo ra các mô típ hoa văn theo dải băng ngang và được liên tưởng từ các hiện tượng tự nhiên xung quanh như hình các con vật (châu chấu, con nhện, con bướm, con dơi); cây cối (cây cổ thụ kating, lá trầu không, cây ngô/bắp), tà vạt (lá cây đùng đình)… đồ vật, hoa văn hình răng sói, hình thoi giao nhau (tượng trưng hạt mã não), hình chữ X và các mô típ hình học khác...

Theo truyền thống thì một bộ đồ mặc đầy đủ của người Tà Ôi thường có: 1 cái váy (hay xịn, xấn) và một cái áo (ado, chù hoe) cho người phụ nữ; 1 cái khố (nài), 1 cái áo (ado, chù hoe) cho người đàn ông.

Trang phục của nam nữ người Pa Cô (nhóm địa phương của dân tộc Tà Ôi)
Trang phục của nam nữ người Pa Cô (nhóm địa phương của dân tộc Tà Ôi)

Trang phục truyền thống của phụ nữ Tà Ôi được thiết kế khá đơn giản. Đồng bào gấp đôi tấm vải, thu phần hai bên nhỏ lại để tạo thân và tay áo ngắn, khoét phần cổ để tạo chiếc áo kiểu cổ chui, tay ngắn hoặc không tay. Áo và váy được trang trí bằng các dải băng ngang cách đều 2 màu đen, đỏ. Váy của phụ nữ Tà Ôi được dệt từ sợi bông, may theo kiểu váy ống và được may ghép từ hai khổ vải thổ cẩm, dệt theo kiểu cổ truyền gọi là xịn, ado tía (váy, áo cổ xưa).

Ngày nay, váy, áo phụ nữ Tà Ôi được dệt các sợi thổ cẩm đính với hạt cườm bằng nhựa nhiều màu để sắc sặc sỡ để tôn thêm sự sang trọng cho người phụ nữ. Chị em còn dùng thắt lưng/xarong bằng kim loại để cố định chiếc váy cho chắc chắn.

Hình ảnh người phụ nữ Tà Ôi với những đồ trang sức bằng bạc được in trên bìa sách
Hình ảnh người phụ nữ Tà Ôi với những đồ trang sức bằng bạc được in trên bìa sách

Để tôn thêm vẻ đẹp sang trọng và qúy phái của mình, phụ nữ Tà Ôi còn đeo thêm bộ trang sức gồm vòng/kiềng đeo cổ, còng đeo tay và khuyên tai bằng bạc trắng và chuỗi đá hạt mã não.

Trang phục truyền thống của đàn ông Tà Ôi khá đơn giản.Thường ngày, đàn ông cởi trần hoặc mặc áo cổ chui không tay như phụ nữ. Trong những ngày se lạnh hoặc tham gia lễ hội, đàn ông Tà Ôi sử dụng khố (nài) và áo pahôl (loại áo không có trang trí hoa văn cườm, diềm tua) và một tấm choàng vắt chéo 2 lần qua tạo hình chữ X trước ngực.

Đàn ông Pa Cô (Tà Ôi) mặc khố (nài) và sử dụng một tấm choàng vắt chéo qua vai
Đàn ông Pa Cô (Tà Ôi) mặc khố (nài) và sử dụng một tấm choàng vắt chéo qua vai

Có thể nói, trang phục truyền thống của người Tà Ôi không chỉ có giá trị văn hóa vật chất để bảo vệ con người mà còn mang giá trị văn hóa tinh thần và xã hội, gắn bó với sinh hoạt, nếp sống văn hóa của gia đình và cộng đồng. Bên cạnh đó với hoa văn trang trí, màu sắc và hình dáng đa dạng trang phục đã thể hiện tính thẩm mỹ dân gian và tính thống nhất trong sự đa dạng của tộc người. Đồng thời trang phục cũng là nguồn sử liệu phản ánh giá trị lịch sử, văn hóa, tinh thần của cộng đồng Tà Ôi.

Một số hình ảnh về người tà Ôi trong sinh hoạt, lao động:

Thiếu nữ Tà Ôi sảy gạo
Thiếu nữ Tà Ôi sảy gạo
Đồng bào Tà Ôi biểu diễn dân ca, dân vũ
Đồng bào Tà Ôi biểu diễn dân ca, dân vũ
Già làng Tà Ôi thổi tù và trong các nghi lễ văn hóa dân gian
Già làng Tà Ôi thổi tù và trong các nghi lễ văn hóa dân gian
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.