Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Y Ser Bkrông với nghệ thuật tạc tượng gỗ Tây Nguyên

Lê Hường - 10:14, 15/08/2022

Y Ser Bkrông hiện là nghệ nhân nổi tiếng trong vùng với nghệ thuật tạc tượng gỗ. Trong mỗi bức tượng gỗ do anh chế tác hàm chứa nét đẹp văn hóa, tập quán sinh hoạt, lao động , tâm tư, tình cảm cùng nhiều ý nghĩa nhân văn, sâu sắc của đồng bào Ê Đê .

Nghệ nhân Y Ser chia sẻ ký ức sáng tạo bộ tượng đội chiêng Knăh của dân tộc Ê Đê
Nghệ nhân Y Ser chia sẻ ký ức sáng tạo bộ tượng đội chiêng Knăh của dân tộc Ê Đê

Giữ hồn tượng gỗ

Homestay Hnoh Ea Kao của gia đình nghệ nhân Y Ser Bkrông (SN 1985), nằm giữa những bức tường tranh bích họa tại buôn Tơng Jú, xã Ea Kao, TP. Buôn Ma Thuột. Bên trong, trưng bày hàng chục bức tượng gỗ dân gian do chính tay nghệ nhân đục đẽo.

Anh Y Ser Bkrông là một trong số ít người trẻ gìn giữ và sống được với nghề tạc tượng dân gian. Từ khi còn nhỏ Y Ser đã quan sát ông ngoại làm cối, chày và tượng bằng những khúc gỗ nên anh rất thích. Mỗi khi lên rẫy thấy cây gỗ, trong đầu anh lại tưởng tượng ra những con vật, hình người nên anh mang về nhà rồi dùng dao, xà gạc chặt, đẽo nhưng đôi bàn tay chưa tạo thành hình thù giống như trong suy nghĩ của mình.

Anh âm thầm tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm tạc tượng qua các nghệ nhân có tiếng, rồi tự sắm cho mình bộ đồ nghề đơn sơ, tạc ra những bức tượng đơn giản. Hơn 10 năm học hỏi, tìm hiểu và tạc tượng Y Ser không chỉ giỏi nghề mà còn am hiểu sâu về tượng nhà mồ, tượng gỗ dân gian.

Anh Y Ser kể: Bức tượng đầu tiên anh hoàn thành là con voi Tây Nguyên, vì đó là con vật gắn liền với cuộc sống của người dân Tây Nguyên, và  tượng voi cũng dễ tạc, chi tiết đơn giản. Sau con voi, anh tiếp tục tạc những con thú, chim, con người… với bản sắc văn hóa riêng của vùng đất Tây Nguyên. Mỗi khi hình dung ra một tác phẩm, anh lại lên rẫy đi tìm gốc cây, đoạn gỗ ưng ý, đúng thế tượng mang về để thỏa mãn sáng tạo của mình.

Khi đã thành thạo nghề, Y Ser mạnh dạn tham gia các cuộc thi tạc tượng dân gian để học hỏi kinh nghiệm, trau dồi kiến thức cho bản thân. Tác phẩm “Đôi chân trần” của anh đã đạt giải nhì Hội thi tạc tượng gỗ dân gian Tây Nguyên năm 2015. Năm đó, Y Ser là một trong số ít thí sinh trẻ tuổi tham gia và đạt giải khi tuổi đời còn rất trẻ.

““Đôi chân trần” khắc họa hình tượng người đàn ông Ê Đê gầy gò, cầm chiếc xà gạc và đi chân đất. Người đàn ông đó không màng đến bản thân, lam lũ làm việc để lo cho gia đình, con cái”, Y Ser trải lòng. 

Bộ tượng đội chiêng Knăh gồm 7 người đánh chiêng, 1 người đánh trống của nghệ nhân Y Ser
Bộ tượng đội chiêng Knăh gồm 7 người đánh chiêng, 1 người đánh trống của nghệ nhân Y Ser

 Đến năm 2017, anh Y Ser tiếp tục tham gia cuộc thi tạc tượng gỗ dân gian Tây Nguyên được tổ chức tại TP. Buôn Ma Thuột và được giải khuyến khích với tác phẩm “Tâm tư già làng”...; Rồi hàng loạt các tác phẩm khác như, tượng người vợ địu con, người chồng vác xà gạc cùng nhau đi lên rẫy hay người cha ôm mặt trời soi đường cho người con đi… do anh tạc ra luôn tạo được sự tò mò, thích thú cho nhiều du khách. Bởi mỗi bức tượng, anh Y Ser đều gửi gắm vào trong đó những ý nghĩa nhân văn, những tập quán sinh hoạt, lao động, nét đẹp văn hóa của người Ê Đê.

Kể về cảm xúc tạc tác phẩm tượng gỗ về đội chiêng Knăh, Y Ser giải bày, là thành viên trong đội chiêng của buôn Tơng Jú, anh hiểu được rằng, cồng chiêng gắn liền với đời sống sinh hoạt văn hóa, tâm linh và là tài sản vô giá của đồng bào dân tộc Ê Đê. Hình ảnh đội chiêng diễn tấu trong sinh hoạt cộng đồng, nghi lễ truyền thống in hằn trong tâm trí anh, và anh đã  nuôi ý tưởng làm bộ tượng gỗ đội nghệ nhân đánh cồng chiêng. 

"Tôi sưu tầm gốc cây, khúc gỗ về tạc, bộ tượng gỗ “Đội chiêng Knăl” hoàn thành gồm 7 người đánh chiêng và 1 người đánh trống, khắc họa không gian văn hóa cồng chiêng của người Ê Đê", anh Y Ser cho biết.

Những bức tượng gỗ dân gian đang nghệ nhân Y Ser làm để trang trí cầu thang nhà dài
Những bức tượng gỗ dân gian được nghệ nhân Y Ser làm để trang trí cầu thang nhà dài

Cháy hết mình ngọn lửa đam mê

Anh Y Ser cho biết: Khi tượng nhà mồ mai một, thay vào đó các nhóm tượng dân gian để trang trí trong các khu du lịch, quán cà phê ngày càng được sử dụng nhiều, không ít người dân còn dùng tượng gỗ để bày trí nhà cửa. Đây cũng chính là cơ hội để các nghệ nhân tạc tượng được thỏa sức sáng tạo, thồi hồn vào những khúc gỗ và sống được với nghề.

Hiện nay, anh Y Ser là một trong số ít nghệ nhân được nhiều khu du lịch, khu sinh thái trên địa bàn tỉnh mời đến tạc tượng trang trí. Nghề tạc tượng không chỉ giúp anh thỏa mãn niềm đam mê, góp phần lưu giữ văn hóa truyền thống, giúp gia đình có thêm thu nhập trang trải cho cuộc sống, và còn góp phần quan trọng trong việc phát du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt là du lịch cộng đồng.

“Nhiều du khách đến các điểm du lịch cộng đồng rất thích thú và muốn tìm hiểu về ý nghĩa của tượng dân gian, qua đó hiểu được văn hóa của đồng bào các dân tộc thiểu số tại Tây Nguyên. Thậm chí, nhiều người còn đặt nghệ nhân tạc tượng để mang về trang trí, trưng bày trong nhà”, anh Y Ser chia sẻ thêm.

Bức tượng già làng hút thuốc và em bé của nghệ nhân Y Ser đang được trưng bày tại khuôn viên Homestay Hnoh Ea Kao
Bức tượng già làng hút thuốc và em bé của nghệ nhân Y Ser đang được trưng bày tại khuôn viên Homestay Hnoh Ea Kao

Mong muốn lan tỏa sâu rộng tình yêu văn hóa dân tộc trong giới trẻ, đặc biệt lưu giữ nghề tạc tượng gỗ, anh Y Ser âm thầm chỉ dạy cho nhiều bạn trẻ trong gia đình, dòng tộc, buôn làng những kỹ thuật cơ bản về tạc tượng. Chỉ cần có người đam mê muốn học tạc tượng, anh Y Ser đều chỉ dạy tận tình.

Theo báo cáo của Sở Văn hóa Thể thao và du lịch tỉnh Đắk Lắk, trên địa bàn có 606 buôn đồng bào dân tộc thiểu số tại 15 huyện, thị xã, thành phố. Hiện toàn tỉnh có tổng cộng 11.835 nghệ nhân các loại hình di sản văn hóa phi vật thể, trong đó có 312 nghệ nhân biết tạc tượng.

Không chỉ là nghệ nhân tạc tượng giỏi, anh Y Ser còn thông thạo cách nấu rượu cần và chế biến các món ăn truyền thống. Ngôi nhà gia đình anh đang sinh sống đang dần trở thành điểm đến lý thú cho du khách. Ở đó, không chỉ có nhà sàn, tượng gỗ dân gian mà còn có cả văn hóa ẩm thực truyền thống và nghề dệt thổ cẩm của người Ê Đê. Những việc làm của anh đang góp phần vào việc lưu giữ, phát huy truyền thống dân tộc và phát triển du lịch cộng đồng tại địa phương.

Ông Đặng Gia Duẩn, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk cho biết: Việc khôi phục lại nghệ thuật tạc tượng gỗ, góp phần làm sinh động thêm đời sống, nét đẹp văn hóa của người Ê Đê, đồng thời, phù hợp với chủ trương phát triển du lịch cộng đồng của địa phương. Tuy nhiên, những nghệ nhân tạc được tượng gỗ là những nghệ nhân rất đặc biệt, vì không phải ai cũng tạc được tượng gỗ. Hiện nay, để khôi phục và phát triển nghệ thuật tạc tượng gỗ là rất khó thực hiện, bởi nguồn gỗ hầu như không còn. Do đó, chỉ thông qua những ngày hội văn hóa và hoạt động cụ thể để phục dựng lại nghệ thuật tạc tượng, nhằm bảo tồn và giúp cho du khách, quần chúng Nhân dân biết thêm về nghệ thuật này.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.