Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Vẻ đẹp độc, lạ của ngôi đền cổ hàng trăm năm tuổi ở Nghệ An

PV - 14:25, 16/08/2020

Không chỉ là di tích lịch sử nổi tiếng, đền Cả ở xã Hoa Thành (Yên Thành) còn là một công trình kiến trúc cổ độc đáo.

Tương truyền, đền Cả được khởi dựng từ đời Lý, trùng tu, mở rộng vào thời hậu Lê để thờ Uy minh vương Lý Nhật Quang và các vị phúc thần, danh tướng, những người có công “bảo quốc hộ dân”. Đền Cả có nhiều hạng mục như tam quan, nghi môn, tả vu, hữu vu, bái đường, thượng điện. Trong đó nghi môn là công trình độc đáo nhất. Ảnh: Huy Thư
Tương truyền, đền Cả được khởi dựng từ đời Lý, trùng tu, mở rộng vào thời hậu Lê để thờ Uy minh vương Lý Nhật Quang và các vị phúc thần, danh tướng, những người có công “bảo quốc hộ dân”. Đền Cả có nhiều hạng mục như tam quan, nghi môn, tả vu, hữu vu, bái đường, thượng điện. Trong đó nghi môn là công trình độc đáo nhất. Ảnh: Huy Thư
Từ ngoài đi vào, nghi môn là công trình thứ 2, đứng sau tam quan. Nghi môn đền Cả uy nghi tráng lệ kiểu lầu gác cung đình. Đây là một ngôi nhà có 4 cột (vuông), 2 tầng, 8 mái với các đầu đao cong vút. Ảnh: Huy Thư.
Từ ngoài đi vào, nghi môn là công trình thứ 2, đứng sau tam quan. Nghi môn đền Cả uy nghi tráng lệ kiểu lầu gác cung đình. Đây là một ngôi nhà có 4 cột (vuông), 2 tầng, 8 mái với các đầu đao cong vút. Ảnh: Huy Thư.
Theo các tài liệu, nghi môn đền Cả là nơi các vị chức sắc hương hào, trưởng lão nghỉ ngơi và tịnh túc trước khi vào đền tế thần và là nơi hát xướng, diễn tuồng khi có lễ hội, nên dân gian thường gọi là lầu ca vũ. Trong ảnh: Mặt trước nghi môn - lầu ca vũ. Ảnh: Huy Thư.
Theo các tài liệu, nghi môn đền Cả là nơi các vị chức sắc hương hào, trưởng lão nghỉ ngơi và tịnh túc trước khi vào đền tế thần và là nơi hát xướng, diễn tuồng khi có lễ hội, nên dân gian thường gọi là lầu ca vũ. Trong ảnh: Mặt trước nghi môn - lầu ca vũ. Ảnh: Huy Thư.
Công trình này có hình dạng như Khuê Văn Các tại Văn miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội). Tầng dưới nghi môn để trống, tầng trên có 4 cửa thông ra 4 hướng và thông xuống tầng dưới bằng một lỗ cửa của ván trần. Ảnh: Huy Thư.
Công trình này có hình dạng như Khuê Văn Các tại Văn miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội). Tầng dưới nghi môn để trống, tầng trên có 4 cửa thông ra 4 hướng và thông xuống tầng dưới bằng một lỗ cửa của ván trần. Ảnh: Huy Thư.
Trên các đường kẻ, đường xà... của nghi môn đều được điêu khắc chạm trổ hình "tứ linh, tứ quý" với đường nét sống động, uyển chuyển. Ảnh: Huy Thư
Trên các đường kẻ, đường xà... của nghi môn đều được điêu khắc chạm trổ hình "tứ linh, tứ quý" với đường nét sống động, uyển chuyển. Ảnh: Huy Thư
Cận cảnh một mảng điêu khắc mềm mại trên nghi môn đền Cả. Ảnh: Huy Thư
Cận cảnh một mảng điêu khắc mềm mại trên nghi môn đền Cả. Ảnh: Huy Thư
Sau những lần trùng tu, tôn tạo, đền Cả dường như vẫn lưu giữ được vẻ đẹp kiến trúc cổ kính nguyên sơ. Trong ảnh: Nhà hạ điện của đền Cả. Ảnh: Huy Thư
Sau những lần trùng tu, tôn tạo, đền Cả dường như vẫn lưu giữ được vẻ đẹp kiến trúc cổ kính nguyên sơ. Trong ảnh: Nhà hạ điện của đền Cả. Ảnh: Huy Thư
Ngoài kiến trúc độc đáo và nghệ thuật điêu khắc trên gỗ đặc sắc, đền Cả còn lưu giữ được hệ thống hiện vật cổ, quý. Hiện đền còn giữ được 4 đạo sắc, trong đó có 1 sắc phong năm Vĩnh Khánh (niên đại gần 300 năm), 1 sắc phong niên hiệu Cảnh Thịnh thời Tây Sơn, 2 sắc phong thời Nguyễn. Đặc biệt, tại đền còn có những pho tượng được tạc khắc trên chất liệu gỗ, đá với hình thù khác lạ. Ảnh: Huy Thư
Ngoài kiến trúc độc đáo và nghệ thuật điêu khắc trên gỗ đặc sắc, đền Cả còn lưu giữ được hệ thống hiện vật cổ, quý. Hiện đền còn giữ được 4 đạo sắc, trong đó có 1 sắc phong năm Vĩnh Khánh (niên đại gần 300 năm), 1 sắc phong niên hiệu Cảnh Thịnh thời Tây Sơn, 2 sắc phong thời Nguyễn. Đặc biệt, tại đền còn có những pho tượng được tạc khắc trên chất liệu gỗ, đá với hình thù khác lạ. Ảnh: Huy Thư
Trước cổng đền Cả còn có tấm bia cổ kích thước lớn. Theo cụ thủ từ của đền, nội dung văn bia phản ánh truyền thống hiếu học cũng như việc xây dựng các công trình văn hóa của làng xưa như đền, chùa... Ảnh: Huy Thư
Trước cổng đền Cả còn có tấm bia cổ kích thước lớn. Theo cụ thủ từ của đền, nội dung văn bia phản ánh truyền thống hiếu học cũng như việc xây dựng các công trình văn hóa của làng xưa như đền, chùa... Ảnh: Huy Thư
Sau nhiều thế kỷ tồn tại, đền Cả không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, thể hiện truyền thống "Uống nước nhớ nguồn" của người dân địa phương, mà còn là chứng tích của nhiều sự kiện lịch sử. Trong phong trào Cần Vương chống Pháp, khu vực đền Cả là cơ sở hoạt động của nghĩa quân Nguyễn Xuân Ôn, Lê Doãn Nhã. Đây cũng là cơ sở hoạt động bí mật của các chiến sỹ cách mạng và là địa điểm cất giấu vũ khí, lương thực của quân ta trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Đền Cả đã được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp Quốc gia năm 2012. Ảnh: Huy Thư
Sau nhiều thế kỷ tồn tại, đền Cả không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, thể hiện truyền thống "Uống nước nhớ nguồn" của người dân địa phương, mà còn là chứng tích của nhiều sự kiện lịch sử. Trong phong trào Cần Vương chống Pháp, khu vực đền Cả là cơ sở hoạt động của nghĩa quân Nguyễn Xuân Ôn, Lê Doãn Nhã. Đây cũng là cơ sở hoạt động bí mật của các chiến sỹ cách mạng và là địa điểm cất giấu vũ khí, lương thực của quân ta trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Đền Cả đã được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp Quốc gia năm 2012. Ảnh: Huy Thư
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tin nổi bật trang chủ
Lựa chọn nhân sự giới thiệu tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIV

Lựa chọn nhân sự giới thiệu tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIV

Tại Hội nghị này, Ban chấp hành Trung ương sẽ cho ý kiến về số lượng Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư nhiệm kỳ Đại hội XIV và lựa chọn nhân sự giới thiệu tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIV. Đây là công việc đặc biệt hệ trọng, là cốt lõi của cốt lõi vì mọi việc đều quyết định bởi con người.
Bộ đội Biên phòng Gia Lai giúp dân neo đậu tàu thuyền, gặt lúa chạy bão số 13

Bộ đội Biên phòng Gia Lai giúp dân neo đậu tàu thuyền, gặt lúa chạy bão số 13

Thời sự - Ngọc Thu - 21:52, 05/11/2025
Tại xã đảo, khu vực biên giới, cán bộ, chiến sĩ các Đồn Biên phòng thuộc Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai đang tích cực triển khai các biện pháp phòng, chống bão Kalmeagi nhằm bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và tài sản.
Hoa mào gà - linh hồn trong Tết cổ truyền của người Cống ở Điện Biên

Hoa mào gà - linh hồn trong Tết cổ truyền của người Cống ở Điện Biên

Sắc màu 54 - Thúy Hồng - 21:40, 05/11/2025
Tết Hoa mào gà là nghi lễ đặc sắc trong Tết cổ truyền của người Cống ở Nậm Kè, tỉnh Điện Biên. Đây là lễ hội lớn nhất trong năm của dân tộc Cống, đánh dấu kết thúc một năm cũ mở đầu cho một năm mới tốt lành.
An Giang: 50 sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp hoàn thành lớp bồi dưỡng tiếng Khmer năm 2025

An Giang: 50 sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp hoàn thành lớp bồi dưỡng tiếng Khmer năm 2025

Tin tức - Phương Vũ - Minh Triết - 19:22, 05/11/2025
Chiều 5/11, Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh An Giang phối hợp với Trường Đại học Trà Vinh tổ chức Bế giảng lớp bồi dưỡng tiếng dân tộc Khmer năm 2025. Đại tá Cao Minh Tâm, Phó Chính ủy Bộ CHQS tỉnh dự và phát biểu tại buổi lễ.
Gia Lai tạm ứng ngân sách hơn 53 tỷ đồng để hỗ trợ sơ tán dân trước bão số 13

Gia Lai tạm ứng ngân sách hơn 53 tỷ đồng để hỗ trợ sơ tán dân trước bão số 13

Thời sự - T.Nhân - H.Trường - 18:58, 05/11/2025
Ngày 5/11, UBND tỉnh Gia Lai quyết định tạm ứng từ nguồn dự phòng ngân sách tỉnh với số tiền là hơn 53,2 tỷ đồng cho ngân sách xã, phường để thực hiện hỗ trợ sơ tán dân ứng phó với cơn bão số 13 (bão Kalmaegi).
Bài thuốc từ cây quế chi

Bài thuốc từ cây quế chi

Vườn thuốc quanh ta - Như Ý - 18:17, 05/11/2025
Cây quế chi hay còn được gọi là quế đơn, quế bì, liễu quế, nhục quế, quế thanh... có vị ngọt, đắng, thơm và tính ấm. Quế chi được dùng để trị các bệnh thuộc thể phong hàn như cảm lạnh, đau đầu, đau bụng, đau khớp do phong hàn thấp gây ra. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ các vấn đề về phụ khoa, tim mạch, tiêu hóa, và có tác dụng lợi tiểu, tăng tiết mồ hôi, giúp thông kinh, hoạt huyết. Sau đây là một số bài thuốc từ cây quế chi mời các bạn tham khảo.
Đảm bảo các mục tiêu bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới

Đảm bảo các mục tiêu bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới

Ở những bản làng vùng sâu, vùng xa - nơi cuộc sống còn nhiều thiếu thốn và định kiến giới vẫn âm ỉ tồn tại - hành trình bình đẳng giới chưa bao giờ là dễ dàng. Từ năm 2021, Dự án 8 Thực hiện Bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết của phụ nữ và trẻ em” được triển khai, những mô hình gần gũi và hiệu quả như “Tổ truyền thông cộng đồng”, “Địa chỉ tin cậy”, hay “Thủ lĩnh của sự thay đổi” đã thổi luồng sinh khí mới vào đời sống, từng bước làm thay đổi nhận thức và hành động của người dân, mở ra cơ hội để phụ nữ và trẻ em DTTS vươn lên khẳng định vai trò của mình trong cộng đồng.
Lễ hội Katê năm 2025 tại Lâm Đồng: Những ghi nhận và đôi điều cần điều chỉnh

Lễ hội Katê năm 2025 tại Lâm Đồng: Những ghi nhận và đôi điều cần điều chỉnh

Sắc màu 54 - NNƯT Lâm Tấn Bình - 18:14, 05/11/2025
Lễ hội Katê của người Chăm năm nay diễn ra trong bối cảnh sáp nhập tỉnh và thực hiện chính quyền hai cấp, bên cạnh những điểm sáng được duy trì, thì còn bộc lộ sự lúng túng, bất cập trong tổ chức ở một số nơi, đòi hỏi sự quan tâm điều chỉnh kịp thời để mùa Lễ hội Katê sang năm thật sự sum vầy và ấm áp hơn.
Lễ hội hoa Dã quỳ - Núi lửa Chư Đang Ya năm 2025 - Hứa hẹn trải nghiệm ấn tượng

Lễ hội hoa Dã quỳ - Núi lửa Chư Đang Ya năm 2025 - Hứa hẹn trải nghiệm ấn tượng

Tin tức - Ngọc Thu - 17:22, 05/11/2025
Từ ngày 14 - 16/11, tại khu vực núi lửa Chư Đang Ya, Lễ hội Hoa Dã quỳ - Núi lửa Chư Đang Ya năm 2025 diễn ra với chuỗi hoạt động đặc sắc, hấp dẫn; hứa hẹn sẽ mang đến những trải nghiệm ấn tượng cho du khách.
Quảng Ninh sẽ đầu tư 5 trường nội trú liên cấp ở vùng biên

Quảng Ninh sẽ đầu tư 5 trường nội trú liên cấp ở vùng biên

Giáo dục dân tộc - Mỹ Dung - 17:07, 05/11/2025
UBND tỉnh Quảng Ninh vừa thống nhất chủ trương đầu tư 5 trường phổ thông nội trú liên cấp tại 5/6 xã biên giới đất liền trên địa bàn. Các dự án được triển khai trong giai đoạn 2025 - 2026, hướng tới hoàn thiện đồng bộ cơ sở giáo dục vùng biên.
Gia Lai dự kiến hơn 400.000 người phải di dời để ứng phó bão số 13

Gia Lai dự kiến hơn 400.000 người phải di dời để ứng phó bão số 13

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 17:00, 05/11/2025
Trước diễn biến phức tạp của bão số 13, chiều 5/11, UBND tỉnh Gia Lai đã làm việc với Đoàn công tác Quân khu 5 về công tác phòng chống, ứng phó với bão số 13.
Xuất khẩu vượt 58 tỷ USD - Nông nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế trên thị trường thế giới

Xuất khẩu vượt 58 tỷ USD - Nông nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế trên thị trường thế giới

Khoa học - Công nghệ - Hoàng Quý - 16:57, 05/11/2025
Trong 10 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu nông - lâm - thủy sản của Việt Nam đạt 58,13 tỷ USD, tăng gần 13% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là kết quả ấn tượng, khẳng định sự phục hồi mạnh mẽ và bứt phá của ngành Nông nghiệp Việt Nam trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động.