Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Vẻ đẹp độc, lạ của ngôi đền cổ hàng trăm năm tuổi ở Nghệ An

PV - 14:25, 16/08/2020

Không chỉ là di tích lịch sử nổi tiếng, đền Cả ở xã Hoa Thành (Yên Thành) còn là một công trình kiến trúc cổ độc đáo.

Tương truyền, đền Cả được khởi dựng từ đời Lý, trùng tu, mở rộng vào thời hậu Lê để thờ Uy minh vương Lý Nhật Quang và các vị phúc thần, danh tướng, những người có công “bảo quốc hộ dân”. Đền Cả có nhiều hạng mục như tam quan, nghi môn, tả vu, hữu vu, bái đường, thượng điện. Trong đó nghi môn là công trình độc đáo nhất. Ảnh: Huy Thư
Tương truyền, đền Cả được khởi dựng từ đời Lý, trùng tu, mở rộng vào thời hậu Lê để thờ Uy minh vương Lý Nhật Quang và các vị phúc thần, danh tướng, những người có công “bảo quốc hộ dân”. Đền Cả có nhiều hạng mục như tam quan, nghi môn, tả vu, hữu vu, bái đường, thượng điện. Trong đó nghi môn là công trình độc đáo nhất. Ảnh: Huy Thư
Từ ngoài đi vào, nghi môn là công trình thứ 2, đứng sau tam quan. Nghi môn đền Cả uy nghi tráng lệ kiểu lầu gác cung đình. Đây là một ngôi nhà có 4 cột (vuông), 2 tầng, 8 mái với các đầu đao cong vút. Ảnh: Huy Thư.
Từ ngoài đi vào, nghi môn là công trình thứ 2, đứng sau tam quan. Nghi môn đền Cả uy nghi tráng lệ kiểu lầu gác cung đình. Đây là một ngôi nhà có 4 cột (vuông), 2 tầng, 8 mái với các đầu đao cong vút. Ảnh: Huy Thư.
Theo các tài liệu, nghi môn đền Cả là nơi các vị chức sắc hương hào, trưởng lão nghỉ ngơi và tịnh túc trước khi vào đền tế thần và là nơi hát xướng, diễn tuồng khi có lễ hội, nên dân gian thường gọi là lầu ca vũ. Trong ảnh: Mặt trước nghi môn - lầu ca vũ. Ảnh: Huy Thư.
Theo các tài liệu, nghi môn đền Cả là nơi các vị chức sắc hương hào, trưởng lão nghỉ ngơi và tịnh túc trước khi vào đền tế thần và là nơi hát xướng, diễn tuồng khi có lễ hội, nên dân gian thường gọi là lầu ca vũ. Trong ảnh: Mặt trước nghi môn - lầu ca vũ. Ảnh: Huy Thư.
Công trình này có hình dạng như Khuê Văn Các tại Văn miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội). Tầng dưới nghi môn để trống, tầng trên có 4 cửa thông ra 4 hướng và thông xuống tầng dưới bằng một lỗ cửa của ván trần. Ảnh: Huy Thư.
Công trình này có hình dạng như Khuê Văn Các tại Văn miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội). Tầng dưới nghi môn để trống, tầng trên có 4 cửa thông ra 4 hướng và thông xuống tầng dưới bằng một lỗ cửa của ván trần. Ảnh: Huy Thư.
Trên các đường kẻ, đường xà... của nghi môn đều được điêu khắc chạm trổ hình "tứ linh, tứ quý" với đường nét sống động, uyển chuyển. Ảnh: Huy Thư
Trên các đường kẻ, đường xà... của nghi môn đều được điêu khắc chạm trổ hình "tứ linh, tứ quý" với đường nét sống động, uyển chuyển. Ảnh: Huy Thư
Cận cảnh một mảng điêu khắc mềm mại trên nghi môn đền Cả. Ảnh: Huy Thư
Cận cảnh một mảng điêu khắc mềm mại trên nghi môn đền Cả. Ảnh: Huy Thư
Sau những lần trùng tu, tôn tạo, đền Cả dường như vẫn lưu giữ được vẻ đẹp kiến trúc cổ kính nguyên sơ. Trong ảnh: Nhà hạ điện của đền Cả. Ảnh: Huy Thư
Sau những lần trùng tu, tôn tạo, đền Cả dường như vẫn lưu giữ được vẻ đẹp kiến trúc cổ kính nguyên sơ. Trong ảnh: Nhà hạ điện của đền Cả. Ảnh: Huy Thư
Ngoài kiến trúc độc đáo và nghệ thuật điêu khắc trên gỗ đặc sắc, đền Cả còn lưu giữ được hệ thống hiện vật cổ, quý. Hiện đền còn giữ được 4 đạo sắc, trong đó có 1 sắc phong năm Vĩnh Khánh (niên đại gần 300 năm), 1 sắc phong niên hiệu Cảnh Thịnh thời Tây Sơn, 2 sắc phong thời Nguyễn. Đặc biệt, tại đền còn có những pho tượng được tạc khắc trên chất liệu gỗ, đá với hình thù khác lạ. Ảnh: Huy Thư
Ngoài kiến trúc độc đáo và nghệ thuật điêu khắc trên gỗ đặc sắc, đền Cả còn lưu giữ được hệ thống hiện vật cổ, quý. Hiện đền còn giữ được 4 đạo sắc, trong đó có 1 sắc phong năm Vĩnh Khánh (niên đại gần 300 năm), 1 sắc phong niên hiệu Cảnh Thịnh thời Tây Sơn, 2 sắc phong thời Nguyễn. Đặc biệt, tại đền còn có những pho tượng được tạc khắc trên chất liệu gỗ, đá với hình thù khác lạ. Ảnh: Huy Thư
Trước cổng đền Cả còn có tấm bia cổ kích thước lớn. Theo cụ thủ từ của đền, nội dung văn bia phản ánh truyền thống hiếu học cũng như việc xây dựng các công trình văn hóa của làng xưa như đền, chùa... Ảnh: Huy Thư
Trước cổng đền Cả còn có tấm bia cổ kích thước lớn. Theo cụ thủ từ của đền, nội dung văn bia phản ánh truyền thống hiếu học cũng như việc xây dựng các công trình văn hóa của làng xưa như đền, chùa... Ảnh: Huy Thư
Sau nhiều thế kỷ tồn tại, đền Cả không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, thể hiện truyền thống "Uống nước nhớ nguồn" của người dân địa phương, mà còn là chứng tích của nhiều sự kiện lịch sử. Trong phong trào Cần Vương chống Pháp, khu vực đền Cả là cơ sở hoạt động của nghĩa quân Nguyễn Xuân Ôn, Lê Doãn Nhã. Đây cũng là cơ sở hoạt động bí mật của các chiến sỹ cách mạng và là địa điểm cất giấu vũ khí, lương thực của quân ta trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Đền Cả đã được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp Quốc gia năm 2012. Ảnh: Huy Thư
Sau nhiều thế kỷ tồn tại, đền Cả không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, thể hiện truyền thống "Uống nước nhớ nguồn" của người dân địa phương, mà còn là chứng tích của nhiều sự kiện lịch sử. Trong phong trào Cần Vương chống Pháp, khu vực đền Cả là cơ sở hoạt động của nghĩa quân Nguyễn Xuân Ôn, Lê Doãn Nhã. Đây cũng là cơ sở hoạt động bí mật của các chiến sỹ cách mạng và là địa điểm cất giấu vũ khí, lương thực của quân ta trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Đền Cả đã được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp Quốc gia năm 2012. Ảnh: Huy Thư
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Văn nghệ sĩ - Chiếc "sàng" của đời sống hiện thực

Văn nghệ sĩ - Chiếc "sàng" của đời sống hiện thực

Trải qua 80 năm xây dựng và phát triển (28/8/1945 – 28/8/2025), ngành Văn hoá đã đồng hành cùng đất nước. Trong chặng đường ấy, văn nghệ sĩ luôn giữ một vị trí đặc biệt: Người sáng tạo cái đẹp, người truyền cảm hứng, người gìn giữ bản sắc và khơi mở khát vọng. Trước những biến động của thời đại, trách nhiệm của văn nghệ sĩ không chỉ dừng ở sáng tác, mà còn ở chỗ đồng hành cùng xã hội, phản ánh trung thực hơi thở cuộc sống, lan tỏa những giá trị nhân văn, góp phần dựng xây một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Tin nổi bật trang chủ
Ấn tượng Khu trưng bày của Bộ Dân tộc và Tôn giáo: "Đồng hành - Hòa hợp - Phát triển"

Ấn tượng Khu trưng bày của Bộ Dân tộc và Tôn giáo: "Đồng hành - Hòa hợp - Phát triển"

Trong không gian Triển lãm “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, khu trưng bày của Bộ Dân tộc và Tôn giáo mang đến thông điệp Đồng hành - Hòa hợp - Phát triển, khẳng định mối liên kết bền chặt giữa các dân tộc và tôn giáo trong một cộng đồng thống nhất. Đây không chỉ là sự tái hiện những chặng đường lịch sử đầy tự hào, mà còn là minh chứng sinh động cho tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc - nền tảng vững chắc để xây dựng một Việt Nam hòa bình, thịnh vượng.
Văn nghệ sĩ - Chiếc

Văn nghệ sĩ - Chiếc "sàng" của đời sống hiện thực

Sắc màu 54 - Hồng Phúc - 3 giờ trước
Trải qua 80 năm xây dựng và phát triển (28/8/1945 – 28/8/2025), ngành Văn hoá đã đồng hành cùng đất nước. Trong chặng đường ấy, văn nghệ sĩ luôn giữ một vị trí đặc biệt: Người sáng tạo cái đẹp, người truyền cảm hứng, người gìn giữ bản sắc và khơi mở khát vọng. Trước những biến động của thời đại, trách nhiệm của văn nghệ sĩ không chỉ dừng ở sáng tác, mà còn ở chỗ đồng hành cùng xã hội, phản ánh trung thực hơi thở cuộc sống, lan tỏa những giá trị nhân văn, góp phần dựng xây một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Ghi trên công trường dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên

Ghi trên công trường dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên

Kinh tế - Trọng Bảo - 4 giờ trước
Những ngày này, cán bộ, kỹ sư, công nhân trên công trường dự án xây dựng đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đang “chạy đua” với thời gian để công trình về đích đúng kế hoạch.
Chấn chỉnh tình trạng

Chấn chỉnh tình trạng "xẻ thịt" sông Tranh để lấy cát

Bạn đọc - T.Nhân - H.Trường - 4 giờ trước
Liên quan đến tình trạng khai thác cát trái phép trên sông Nước Xa (nhánh sông Tranh, khu vực giáp ranh 3 xã miền núi Trà Tân, Nam Trà My, Trà Leng) mà Dân tộc và Phát triển đã phản ánh, các địa phương liên quan đã tiến hành kiểm tra hiện trường, đưa ra các biện pháp quyết liệt nhằm chấm dứt tình trạng trên.
Hàng trăm hộ dân biên giới Thanh Hóa đang bị cô lập

Hàng trăm hộ dân biên giới Thanh Hóa đang bị cô lập

Tin tức - Quỳnh Trâm - 4 giờ trước
Do ảnh hưởng của bão số 5, hai xã biên giới Yên Nhân và Bát Mọt tỉnh Thanh Hóa bị cô lập hoàn toàn. Hơn 800 hộ dân chìm trong nước lũ, nhiều ngôi nhà bị đất đá vùi lấp, bản làng tan hoang.
Quảng Ninh: Biểu dương chức sắc, chức việc, giáo dân tiêu biểu

Quảng Ninh: Biểu dương chức sắc, chức việc, giáo dân tiêu biểu

Dân tộc - Tôn giáo - Mỹ Dung - 4 giờ trước
Ghi nhận những nỗ lực đồng hành cùng dân tộc của nhiều chức sắc, chức việc và giáo dân Công giáo, Công an tỉnh Quảng Ninh vừa tổ chức Hội nghị biểu dương các cá nhân tiêu biểu, lan tỏa tinh thần đoàn kết, gắn bó giữa đạo và đời.
Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Hà Nội: Mưa lớn gây ngập lụt nghiêm trọng, nhiều tuyến đường ở Tây Mỗ và Đại lộ Thăng Long tê liệt

Cơn mưa lớn kéo dài suốt hai ngày qua đã khiến nhiều khu vực tại Hà Nội chìm trong biển nước. Tính đến 15h ngày 27/8, các tuyến đường huyết mạch như Quốc lộ 70 và Đại lộ Thăng Long đoạn qua phường Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm cũ) bị ngập sâu nghiêm trọng, gây tê liệt giao thông và ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân.
Trang bị kiến thức phòng chống ma túy cho cán bộ cơ sở, Người có uy tín

Trang bị kiến thức phòng chống ma túy cho cán bộ cơ sở, Người có uy tín

Người có uy tín - Lê Hường - 4 giờ trước
Chiều 28/8, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Đắk Lắk Lê Ngọc Vinh thông tin, đơn vị vừa phối hợp với Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy (Công an tỉnh Đắk Lắk), tổ chức 5 hội nghị tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về phòng, chống ma túy vùng đồng bào DTTS và miền núi năm 2025.
Ruộng bậc thang - Tuyệt tác giữa đại ngàn Tuyên Quang

Ruộng bậc thang - Tuyệt tác giữa đại ngàn Tuyên Quang

Photo - Quang Vũ - Mừng Vũ - 4 giờ trước
Những ngày này, đến các xã Thông Nguyên, Pờ Ly Ngài, Thàng Tín, Bản Phùng… thuộc tỉnh Tuyên Quang, du khách dễ dàng bắt gặp cảnh núi non hùng vĩ, mây trời bảng lảng và những thửa ruộng bậc thang lúa xanh mướt. Thiên nhiên và cuộc sống nơi đây tạo nên bức tranh đẹp, níu chân người.
Y tế Việt - Trung bắt tay mở rộng hợp tác

Y tế Việt - Trung bắt tay mở rộng hợp tác

Sức khỏe - Mỹ Dung - 4 giờ trước
Khám chữa bệnh xuyên biên giới, cấp cứu 1369, phát triển dược liệu... là những nội dung trọng điểm được ngành Y tế hai nước Việt Nam - Trung Quốc thống nhất thúc đẩy trong giai đoạn tới. Hội nghị y tế thường niên giữa 5 tỉnh/khu vực hai nước đã mở ra hướng hợp tác toàn diện, thiết thực cho sức khỏe cộng đồng vùng biên giới.
Nhiều địa phương miền núi Nghệ An ngập sâu sau bão số 5

Nhiều địa phương miền núi Nghệ An ngập sâu sau bão số 5

Thời sự - Thanh Hải - 4 giờ trước
Liên tục trong những ngày qua, trên địa bàn tỉnh Nghệ An có mưa lớn, nước từ thượng nguồn đổ về nhanh, khiến nhiều bản làng ven sông Con, sông Lam chìm sâu trong biển nước.
An Giang: Bàn giao 17 căn

An Giang: Bàn giao 17 căn "Nhà đồng đội" dịp Quốc Khánh 2/9

Xã hội - Tào Đạt - Phương Vũ - 4 giờ trước
Sáng 28/8, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh An Giang đã tổ chức Lễ bàn giao Nhà đồng đội cho gia đình quân nhân có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở. Sự kiện này nằm trong chuỗi hoạt động chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9.