Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Văn hóa Mông dưới góc nhìn của thế hệ trẻ

PV - 14:08, 05/03/2018

Sinh ra và lớn lên ở vùng sâu, vùng xa, còn nhiều gian khó, bằng tình yêu và niềm đam mê với văn hóa dân tộc, hơn hai năm qua, hai chàng thanh niên dân tộc Mông là Giàng A Cử (Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên-nghiên cứu viên nhóm Lịch sử Văn hóa Mông) và Vừ Pát Ly (Sông Mã, Sơn La-thành viên nhóm thanh niên trẻ người Mông ở Hà Nội, hoạt động nhằm thay đổi diễn ngôn chưa đúng về người DTTS và giới thiệu các giá trị văn hóa Mông đến với cộng đồng) đã nghiên cứu, sưu tầm, điều tra thực địa về văn hóa Mông để cho ra đời cuốn sách “Văn hóa người Mông-một số vấn đề thưởng thức”.

Trưng bày, giới thiệu sách “Văn hóa người Mông-một số vấn đề thưởng thức” tại Hà Nội. Trưng bày, giới thiệu sách “Văn hóa người Mông-một số vấn đề thưởng thức” tại Hà Nội.

Cuốn sách là cả một thế giới văn hóa người Mông được hỏi-đáp vô cùng thú vị.

Chia sẻ với chúng tôi về ý tưởng và hành trình nghiên cứu, cho ra đời cuốn sách, Vừ Pát Ly cho biết: Trong suốt hành trình nghiên cứu, xây dựng cuốn sách từ tháng 8/2015 đến nay, các em nhận thấy rằng, cộng đồng đa số và những cộng đồng thiểu số khác thể hiện sự quan tâm lớn đến hầu hết các lĩnh vực trong đời sống xã hội của đồng bào Mông.

Từ nghi lễ cúng bái đến tâm thức tộc người, từ nghệ thuật canh tác ruộng bậc thang cho đến không gian văn hóa, sinh tồn của tộc người. Trên các phương tiện thông tin đại chúng cũng dành sự ưu ái đặc biệt cho dân tộc Mông khi đi sâu khai thác nhiều khía cạnh khác nhau trong cuộc sống thường ngày của người Mông. Các bạn trẻ người Mông cũng rất tích cực tham gia các hoạt động giới thiệu và thảo luận về văn hóa dân tộc mình.

Vừ Pát Ly bảo rằng, từ những thực trạng định kiến về văn hóa, hiểu sai về văn hóa hoặc sự lãng quên về thực hành văn hóa của các bạn thanh niên người Mông, các em nhận thấy cần thiết phải viết một cuốn sách nói về các hoạt động thực hành văn hóa của dân tộc Mông.

“Trong lúc bàn phương pháp thực hiện, chúng em đã tham gia chương trình người khởi xướng do Viện nghiên cứu Kinh tế-xã hội và Môi trường (ISEE) phát động. Từ đó, nhóm chúng em đã được hỗ trợ một phần kinh phí để thực hiện. Trong quá trình xây dựng và thực hiện kế hoạch gặp rất nhiều khó khăn về: địa lý, kinh tế, kinh nghiệm thực địa, kinh nghiệm phỏng vấn, ghi chép... Nhưng chúng em đã nhận được sự ủng hộ và chia sẻ nhiệt tình của bạn bè, sự giúp đỡ tận tình của các già làng, người lớn tuổi trong cộng đồng Mông địa phương”.

Lần giở những trang sách, chúng tôi đã thấy được cả một thế giới văn hóa người Mông với bao điều thú vị. Cuốn sách dài 142 trang với 5 chương. Các tác giả đã chú trọng đi vào diễn tả và lý giải những phong tục, tập quán, quan niệm sống và cách thức thực hành văn hóa của dân tộc Mông thông qua việc trao đổi trực tiếp với thực thể văn hóa, quan sát và ghi chép cách thức thực hành văn hóa hiện tại để từ đó truyền tải văn hóa, ý thức và phương thức sinh hoạt văn hóa đến chính những người trẻ và cộng đồng.

baodantoc_hoi_sach2

Cuốn sách đã nêu lên tộc danh, tộc người, văn hóa vật chất, tinh thần, phong tục, luật tục của người Mông. Cách thực hành văn hóa, nguồn gốc ra đời của một số thực hành văn hóa người Mông, trong đó có những vấn đề khá thú vị, ví dụ như: Tên đệm của người Mông như thế nào?

Sau khi lấy chồng, phụ nữ Mông được xưng hô ra sao? Tại sao có người nói cuộc sống của người Mông là cuộc sống tạm bợ? Làm vườn của người Mông có gì đặc biệt? Bản chất của việc vẽ sáp ong trong trang phục người Mông? Tại sao nhà của người Mông thường thấp và tối? Tại sao quần của đàn ông Mông lại có ống rộng?

Cách lý giải của cộng đồng Mông đã cho chúng ta cái nhìn bản chất nhất về văn hóa Mông. Ví dụ: khác với nhiều dân tộc khác, tên đệm của người Mông sẽ trở thành yếu tố chính, xuất hiện thường xuyên và có khi được sử dụng để thay thế luôn tên chính trong giao tiếp hằng ngày… Tên đệm của người Mông thường dùng để thực hiện một số chức năng phổ biến như phân biệt giới tính, thẩm mỹ, cầu phú quý...

Qua những gì chúng ta đọc được, tìm hiểu được, có thể thấy, hành trình cho ra đời cuốn sách là một hành trình dài, được xây dựng từ tình yêu của các bạn trẻ với văn hóa dân tộc. “Chúng tôi đã tham khảo nhiều bài nghiên cứu, có khảo sát những nghi vấn của cộng đồng về văn hóa Mông.

Đã đi về các vùng quê xa xôi vùng Đông Bắc, Tây Bắc nơi có nhiều người Mông sinh sống. Ở đó chúng tôi có gặp nhiều già làng, trưởng họ để hỏi và đáp những khúc mắc về văn hóa của người Mông. Xuất phát từ quan điểm thực tế dưới góc nhìn của chính cộng đồng người Mông, chúng tôi đã cố gắng tìm lại, làm rõ hoặc giải thích thêm cách thực hành văn hóa của dân tộc mình đến với đông đảo độc giả”, Vừ Pát Ly chia sẻ.

THANH HUYỀN

 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.