Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tinh hoa ẩm thực từ lươn xứ Nghệ

Nguyệt Anh - 06:56, 02/05/2025

Ở xứ Nghệ - mảnh đất chịu ảnh hưởng của gió Lào bỏng rát, dấu ấn ẩm thực được tạo nên từ những món ăn mộc mạc nhưng đầy tinh tế, đặc biệt là các món ăn chế biến từ lươn đồng. Cháo lươn, súp lươn, miến lươn, lươn nướng, lươn om chuối đậu… không chỉ là những món ngon nổi tiếng mà còn là biểu tượng cho sự khéo léo, cần mẫn và tinh thần chịu thương chịu khó của người dân nơi đây.

Các món ăn được chế biến từ lươn
Các món ăn được chế biến từ lươn

Cháo lươn - món ăn níu chân người xa xứ

Nổi bật trong số các món chế biến từ lươn xứ Nghệ là cháo lươn - món ăn bình dị nhưng mang trong mình bao công phu. Để nấu được một bát cháo lươn chuẩn vị Nghệ An, người đầu bếp phải bắt đầu từ khâu chọn nguyên liệu. Lươn dùng nấu cháo nhất định phải là lươn đồng, loại có thân nhỏ, màu đen lưng, bụng vàng, được bắt ngoài đồng bằng trúm, công cụ truyền thống của người dân nơi đây.

Sau khi làm sạch nhớt bằng muối, nước ấm và chanh hoặc tro bếp, lươn được luộc sơ rồi gỡ lấy thịt, tách riêng xương để ninh lấy nước dùng. Thịt lươn được xào cùng nghệ tươi, hành tăm, ớt và các loại gia vị cho dậy mùi. Gạo nấu cháo phải là gạo tám trộn thêm ít nếp, ninh kỹ đến khi hạt gạo bung đều, tạo độ sánh vừa phải.

Một bát cháo lươn ngon là sự hòa quyện màu sắc: vàng nghệ, xanh rau ngổ, đỏ ớt và điểm xuyết chút tiêu đen thơm nồng. Khi ăn, cháo được múc riêng, thịt lươn xào riêng, người thưởng thức sẽ trộn đều để cảm nhận trọn vẹn vị ngọt thanh, cay nồng, béo mềm - một thứ vị “gợi nhớ” không dễ gì quên. Đặc biệt, cháo lươn xứ Nghệ thường được ăn kèm bánh đa Đô Lương hoặc bánh mì rán giòn, một sự kết hợp hài hòa giữa mềm - giòn, thanh - đậm.

Món miến lươn nước ở Nhà hàng làng Nghệ
Món miến lươn nước ở Nhà hàng làng Nghệ

Súp lươn - biến tấu đầy tinh tế

Từ cháo lươn truyền thống, người xứ Nghệ đã sáng tạo nên súp lươn - món ăn mang vẻ hiện đại hơn nhưng vẫn giữ được hồn cốt của ẩm thực địa phương. Lươn nấu súp cũng là lươn đồng, thường được lựa chọn từ vùng quê lúa Yên Thành, nổi tiếng bởi con lươn chắc thịt, thơm ngon.

Khâu sơ chế lươn kỹ lưỡng là điểm quyết định chất lượng món súp. Có nơi dùng vỏ trấu đốt để làm sạch lươn, có nơi dùng cật tre để lóc thịt thay cho dao kim loại nhằm tránh làm thịt bị tanh. Thịt lươn sau khi được tách kỹ sẽ đem xào cùng hành tăm, nghệ, tiêu, ớt và bột điều, tạo nên màu vàng nâu óng ả, hương thơm nồng đượm đặc trưng.

Phần nước dùng được ninh từ xương sống của lươn kết hợp cùng xương ống heo hoặc xương gà, xương bò. Tủy trong xương tan ra hòa cùng chất ngọt từ xương lươn tạo nên thứ nước súp trong veo nhưng đậm đà, không béo ngậy như các loại súp khác. Khi bát súp hoàn thiện, người ta thường điểm thêm rau răm, mùi tàu, hành hoa - một sự chăm chút nhẹ nhàng khiến món ăn vừa đẹp mắt vừa dậy hương.

Súp lươn Nghệ An thường ăn kèm bánh mì giòn rụm hoặc bánh mướt - thứ bánh tráng mỏng không nhân đặc sản của miền Trung. Trong tiết trời se lạnh, được xì xụp bên bát súp lươn cay nồng, người ta như thấy ấm lòng hơn giữa mùa gió rét.

Miến lươn - sự hòa quyện của hai miền

Khác với cháo hay súp, miến lươn xứ Nghệ là một món ăn vừa dân dã, vừa mang nét pha trộn giữa ẩm thực Trung và Bắc. Có hai cách thưởng thức: miến lươn nước - thanh nhẹ và miến lươn xào - đậm đà. Điểm đặc biệt của miến lươn là ngoài lươn và miến, phải có thêm mộc nhĩ và đôi khi cả giá đỗ. Miến phải là miến dong dai mềm, không bị bở khi nấu kỹ. Thịt lươn xào chín thơm cùng nghệ, hành tăm, ớt, mang đến mùi vị cay cay nồng nàn, át đi vị tanh vốn có, giúp món ăn tròn vị hơn.

Đặc sản cháo lươn xứ Nghệ
Đặc sản cháo lươn xứ Nghệ

Vị ngọt từ đồng đất nắng gió

Bên cạnh các món quen thuộc như cháo lươn, súp lươn, miến lươn, người xứ Nghệ còn chế biến nhiều đặc sản từ lươn đồng như: lươn nướng, lươn om chuối đậu, lươn cuộn thịt nướng, lươn hấp ống tre...

Món lươn nướng được chế biến từ những con lươn đồng được đặt trúm qua đêm, lươn có thịt chắc, thơm và ngọt tự nhiên. Sau khi làm sạch, rút xương, thấm khô, lươn được ướp với hỗn hợp gia vị giã tay gồm sả, ớt, riềng, nghệ, gừng, hành tăm... hòa cùng nước mắm, hạt nêm, tiêu xay. Ướp chừng 20 - 30 phút rồi nướng trên bếp than hồng đến khi chín vàng, dậy mùi thơm.

Ngoài món nướng, lươn còn được chế biến thành lươn om chuối đậu - sự kết hợp hài hòa giữa lươn, chuối xanh, đậu phụ, thịt ba chỉ và các gia vị dân dã như mắm tôm, nghệ, tiêu. Món ăn đun sền sệt, rắc thêm lá lốt, tía tô để tăng hương vị.

Lươn nướng đá cuội là một biến tấu độc đáo - lươn được ướp kỹ, nướng chín bằng sức nóng từ đá cuội đỏ lửa, giữ nguyên vị ngọt thơm. Trong khi đó, món lươn đùm lá chuối lại mang đậm phong vị quê - lươn trộn thịt heo, trứng gà, hấp cách thủy trong lá chuối hột, dậy hương ngào ngạt.

Các món lươn xứ Nghệ không chỉ ngon mà còn là ký ức, niềm tự hào, là “cầu nối” đưa văn hóa ẩm thực miền Trung lan tỏa. Một lần thưởng thức, đủ để nhớ mãi hương vị nồng nàn của nắng gió xứ Nghệ, đọng trong vị cay, trong cái ngọt dịu và trong cả sự tinh tế đầy bản sắc.

Tại TP. Vinh và nhiều nơi như TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Quảng Trị…, thực khách có thể thưởng thức các món lươn chuẩn vị xứ Nghệ tại những quán nổi tiếng như Bà Hà, Hồng Sơn, Phượng Hoàng, Bà Lan, Bà Ngọ, Nhà hàng Làng Nghệ, Món ngon xứ Nghệ...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Canh lưỡi rồng - Món ngon vùng cát Phú Yên

Canh lưỡi rồng - Món ngon vùng cát Phú Yên

Cây lưỡi rồng thuộc họ xương rồng còn gọi là cây lưỡi long. Loài cây này chẳng hề xa lạ bởi nó mọc hoặc trồng khá nhiều trên những vùng đất cát ở các tỉnh miền Trung. Thoạt nghe chắc có nhiều người ngạc nhiên vì hiếm có nơi nào lại chọn cây lưỡi rồng làm món ăn. Ấy thế mà nhiều người dân ở các tỉnh Nam Trung bộ nói chung và người dân ở vùng cát của tỉnh Phú Yên nói riêng thì canh lưỡi rồng lại là món khoái khẩu của nhiều gia đình.
Tin nổi bật trang chủ
Bảo vệ và phát huy giá trị Di sản thế giới dựa vào cộng đồng vì sự phát triển bền vững

Bảo vệ và phát huy giá trị Di sản thế giới dựa vào cộng đồng vì sự phát triển bền vững

Tin tức - Minh Nhật - 2 giờ trước
Việc để cộng đồng, người dân địa phương tham gia vào quá trình ra quyết định, tổ chức các hoạt động văn hóa và hưởng lợi về mặt kinh tế và xã hội từ các sáng kiến ​​liên quan đến di sản bảo đảm tính bền vững lâu dài của di sản.
Quốc hội thông qua Nghị quyết rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV - Bầu cử Quốc hội khoá XVI vào ngày 15/3/2026

Quốc hội thông qua Nghị quyết rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV - Bầu cử Quốc hội khoá XVI vào ngày 15/3/2026

Thời sự - Hoàng Quý - 2 giờ trước
Ngày 21/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã biểu quyết tán thành thông qua Nghị quyết của Quốc hội về việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 và Ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031.
Lào Cai đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số đến các vùng lõm, vùng đồng bào DTTS

Lào Cai đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số đến các vùng lõm, vùng đồng bào DTTS

Tin tức - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Sáng ngày 21/5, Tỉnh ủy Lào Cai đã tổ chức Hội nghị trực tuyến triển khai Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số”.
Các tổ chức chính trị - xã hội được tổ chức và hoạt động thống nhất trong Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Các tổ chức chính trị - xã hội được tổ chức và hoạt động thống nhất trong Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Thời sự - Hoàng Quý - 2 giờ trước
Ngày 21/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo Thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.
Bộ trưởng Lao động Israel: Israel rất mong muốn tiếp nhận nhiều lao động Việt Nam

Bộ trưởng Lao động Israel: Israel rất mong muốn tiếp nhận nhiều lao động Việt Nam

Thời sự - PV - 3 giờ trước
Trưa 21/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp ông Rabbi Yoav Ben Tzur, Bộ trưởng Lao động Israel đang thăm và làm việc tại Việt Nam.
Hà Nội là điểm đến văn hóa, nghệ thuật hàng đầu châu Á

Hà Nội là điểm đến văn hóa, nghệ thuật hàng đầu châu Á

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 20/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Hà Nội là điểm đến văn hóa, nghệ thuật hàng đầu châu Á. Công nhận 108 “hóa thạch sống” ở Lâm Đồng là Cây di sản Việt Nam. Bảo tồn di sản ở Bản Cuôn. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Độc đáo nhà thờ được làm bằng đá hàng trăm năm tuổi ở Nghệ An

Độc đáo nhà thờ được làm bằng đá hàng trăm năm tuổi ở Nghệ An

Dân tộc - Tôn giáo - Việt Hòa - 6 giờ trước
Được xây dựng cách đây hàng trăm năm, nhà thờ đá Bảo Nham (huyện Yên Thành, Nghệ An) vẫn giữ được những nét cổ kính và tráng lệ. Công trình này không chỉ là một điểm đến tôn giáo quan trọng mà còn mang giá trị kiến trúc đặc sắc với những bức tường đá rêu phong, mái vòm cao vút và các chi tiết chạm khắc tinh xảo. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, nhà thờ vẫn hiên ngang giữa trời xanh, như một chứng nhân của thời gian, thu hút du khách và giáo dân đến chiêm ngưỡng, hành hương.
Thác K50 - “Nàng thơ” của Tây Nguyên!

Thác K50 - “Nàng thơ” của Tây Nguyên!

Du lịch - Ngô Xuân Hiền - 6 giờ trước
Thác K50 còn được gọi là thác Hang Én, nằm sâu trong vùng lõi của Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng thuộc ấp Bình Định, xã Sơn Lang, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai, cách thị trấn Kbang khoảng 70km về phía Bắc. Thác K50 được mệnh danh là “Nàng thơ” của núi rừng Tây Nguyên.
Bảo đảm an toàn lao động tại các nhà máy, khai trường

Bảo đảm an toàn lao động tại các nhà máy, khai trường

Xã hội - Trọng Bảo - 6 giờ trước
Tỉnh Lào Cai hiện có hàng trăm nhà máy, xí nghiệp, cơ sở khai thác chế biến khoáng sản với hàng chục nghìn lao động đang làm việc; trong đó chủ yếu là lao động địa phương, lao động người DTTS. Để bảo đảm an toàn trong quá trình làm việc, thời gian qua, các đơn vị đã tuân thủ nghiêm các quy định về an toàn lao động (ATLĐ); đặc biệt là đối với các khai trường khai thác và chế biến khoáng sản.
Biến thể Omicron XEC là gì? Dấu hiệu khi nhiễm biến thể Covid-19 XEC và biện pháp phòng ngừa

Biến thể Omicron XEC là gì? Dấu hiệu khi nhiễm biến thể Covid-19 XEC và biện pháp phòng ngừa

Sức khỏe - Minh Nhật - 6 giờ trước
Hiện nay, Covid 19 đang có dấu hiệu bùng phát trở lại, khi số ca mắc đang tiếp tục tăng. Theo dữ liệu từ Cục Khoa học Y tế thuộc Bộ Y tế Thái Lan cho thấy sự hiện diện ngày càng tăng của biến thể Omicron XEC tại Thái Lan từ đầu năm đến nay. Số ca Covid-19 tại Thái Lan đã lên đến hơn 71.000 ca.
Khi trường học rộn tiếng cồng chiêng

Khi trường học rộn tiếng cồng chiêng

Giáo dục - Thế Hạnh - 6 giờ trước
Những vũ điệu xoang, tamya Arya, dăm dar… được các em học sinh người DTTS thể hiện bằng những động tác thật khỏe khoắn, dứt khoát, nhưng không kém phần uyển chuyển, duyên dáng, nhịp nhàng, hòa nhịp cùng tiếng trống, tiếng cồng chiêng, tiếng khèn bầu dìu dặt cuốn hút người xem. Bởi các điệu múa và thanh âm ấy như máu thịt, hồn cốt của đồng bào DTTS Tây Nguyên, hiện nay được nhiều trường học phổ thông trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có ý thức gìn giữ và phát huy.