Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Qua mùa lễ hội miền Tây xứ Nghệ…

Nguyễn Thanh - 06:46, 07/02/2025

Miền Tây xứ Nghệ là mảnh đất giàu bản sắc văn hóa của đồng bào các DTTS Thái, Mông, Khơ Mú, Ơ Đu, Thổ...; Lên với miền biên viễn xứ Nghệ trong dịp lễ hội mùa Xuân, sẽ được đắm mình trong những lễ hội cổ truyền, mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào các DTTS.

Đồng bào Thái ở xã Châu Hạnh, huyện Quỳ Châu thực hành Lễ hội Lồng tồng đầu năm - ảnh Lữ Nghĩa
Đồng bào Thái xã Châu Hạnh, huyện Quỳ Châu thực hành Lễ hội Lồng tồng đầu năm - Ảnh: Lữ Nghĩa

Miền Tây xứ Nghệ là mảnh đất giàu bản sắc văn hóa của đồng bào các DTTS Thái, Mông, Khơ Mú, Ơ Đu, Thổ, người Đan Lai...  với gần 1,2 triệu người, chiếm 41% dân số toàn tỉnh; trong đó đồng bào DTTS có 491.267 người, chiếm 14,76% dân số toàn tỉnh. Mỗi dân tộc có nghi lễ, tín ngưỡng, phong tục, tập quán khác nhau tạo nên tính đa đạng về văn hoá, góp phần quan trọng làm giàu kho tàng văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh nói riêng và Việt Nam nói chung.

Điều rất đặc biệt, 11 huyện miền núi xứ Nghệ có đồng bào DTTS sinh sống, thì cả 11 huyện đều có các lễ hội gắn với đặc sắc văn hóa của các DTTS. Và cũng rất đặc biệt, tất cả các lễ hội truyền thống đều gắn với sự tích dựng bản lập mường, nhiều phong tục tập quán tốt đẹp…

Các lễ hội dân gian của các DTTS ở Nghệ An rất phong phú, đa dạng đã và đang được cộng đồng các dân tộc duy trì cho đến ngày nay. Đây là loại hình văn hóa mang giá trị tâm linh, phản ánh đời sống tinh thần của đồng bào, từng hoạt động của lễ hội đều gắn liền với các loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian riêng biệt mang đậm bản sắc của dân tộc mình. Nếu người Thái có Lễ hội Cầu mùa, Lễ Xăng khan, Lễ hội lồng tồng; người Khơ Mú có Lễ hội xuống giống, cầu mưa, mừng cơm mới, mừng nhà mới; thì người Mông có Lễ hội Xuân với các hoạt động ném Pao, chọi bò; người Ơ Đu có Lễ hội đón tiếng sấm đầu năm; người Thổ có Lễ hội Bốc Mó…

Trong mênh mang sắc xuân của núi rừng, bà con bản Bộng ở xã Thành Sơn (Anh Sơn) tổ chức Lễ hội cầu mùa vào ngày 2/2 (tức mùng 5 Tết Ất Tỵ) - ảnh: Công Khang
Trong mênh mang sắc xuân của núi rừng, bà con bản Bộng ở xã Thành Sơn (huyện Anh Sơn) tổ chức Lễ hội cầu mùa vào ngày 2/2 (tức mùng 5 Tết Ất Tỵ) - Ảnh: Công Khang

Ngoài các lễ hội này, mỗi dân tộc còn có những lễ hội gắn với sự tích dựng bản, lập mường. Đó là, Lễ hội Hang Bua (Quỳ Châu), Lễ hội Đền chín gian (Quế Phong), Lễ hội Đền Choọng, Mường Ham (Quỳ Hợp), Lễ hội Đền Vạn-Cửa Rào (Tương Dương), Lễ hội Môn Sơn-Lục Dạ (Con Cuông), Lễ hội Pu Nhạ Thầu (Kỳ Sơn)…

Trong sự phong phú và đa dạng của các lễ hội, vùng miền Tây xứ Nghệ đã có 2 lễ hội được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Ấy là Lễ hội Đền Chín gian gắn với sự tích dựng bản, lập mường ở huyện Quế Phong và Nghi lễ Xăng Khan của đồng bào dân tộc Thái miền Tây Nghệ An.

Lên với miền biên viễn xứ Nghệ trong lễ hội mùa Xuân, cảm giác như đi trong ngày hội văn hóa đa sắc tộc càng trở nên rõ ràng. Đó là sắc phục rực rỡ của người Mông, là những họa tiết hoa văn cầu kỳ của người Thái, hay trang phục giản dị của người Thổ… Những sắc phục ấy, được bà con dân bản “diện” trong ngày Xuân, ngày bản mường vào hội lễ. Vừa cá tính và độc đáo; vừa sum vầy và ấm áp; vừa cuốn hút và mời gọi…

Trong mênh mang sắc xuân của núi rừng, bà con bản Bộng ở xã Thành Sơn (Anh Sơn) tổ chức Lễ hội cầu mùa vào ngày 2/2 (tức mùng 5 Tết Ất Tỵ). Đây là hoạt động văn hóa truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Thái vùng hạ nguồn sông Con, với nghi lễ cúng tế các vị thần núi, thần sông, cầu mong mưa thuận gió hòa, cuộc sống bình yên, mùa màng tươi tốt.

Đồng bào Mông ở Kỳ Sơn vui văn hóa văn nghệ trong hội lễ đầu năm mới - ảnh: Hoài Thu
Đồng bào Mông ở huyện Kỳ Sơn vui văn hóa văn nghệ trong hội lễ đầu năm mới - Ảnh: Hoài Thu

Những ngày đầu năm mới Ất Tỵ, đồng bào các dân tộc ở các xã Huồi Tụ, Mường Lống huyện rẻo cao Kỳ Sơn tổ chức các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao mừng Đảng, mừng Xuân mới. Ông Hạ Bá Lỳ, Phó Chủ tịch UBND xã Huồi Tụ cho biết, trong các hoạt động sôi nổi đầu Xuân, người dân và Ban cán sự các bản còn tổ chức Hội thi trình diễn dân gian dân tộc, thi hát dân ca, thổi khèn và vui hội chọi bò.

Ở huyện Quỳ Châu, Lễ hội Lồng tồng (hay còn gọi là Lễ hội xuống đồng) hằng năm là sinh hoạt văn hóa đặc sắc, chứa đựng nhiều giá trị văn hóa, nghệ thuật độc đáo của đồng bào dân tộc Thái dịp đầu xuân. Tại cánh đồng bản Đồng Minh, xã Châu Hạnh, Lễ hội xuống đồng năm 2025 đã là hoạt động nhằm tạo không khí vui tươi, phấn khởi; cổ vũ, động viên cán bộ, hội viên, nông dân và các tầng lớp Nhân dân, góp phần tích cực vào việc vun đắp tình đoàn kết cộng đồng, giáo dục truyền thống uống nước nhớ nguồn; đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, hăng hái thi đua lao động sản xuất thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Cứ thế, ngày Xuân gắn liền với những lễ hội của mỗi cộng đồng, mỗi tộc người đã trở thành nét đặc trưng riêng, là dòng chảy truyền thống của lịch sử và văn hóa, được hình thành từ lâu đời và bồi đắp nên những “bãi phù sa” màu mỡ, ẩn chứa bao “trầm tích”.

Nhưng, bản sắc văn hóa các DTTS miền Tây xứ Nghệ không chỉ có vậy. Ngoài lễ hội, hệ thống các di tích gắn với lịch sử dựng bản lập mường... còn là là chữ viết, là nhạc cụ, là món ăn, là những tục lệ tốt đẹp. Tất cả những đặc trưng, bản sắc ấy đã làm nên miền di sản đặc sắc của đồng bào các DTTS đang sinh sống nơi miền Tây xứ Nghệ, trở thành điểm đến của rất nhiều người trên bước đường hành hương trong những ngày Xuân./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Chiếu chèo giữa chốn non cao

Chiếu chèo giữa chốn non cao

Xưa nay, chèo cổ Bắc Giang nổi danh trong “chiếng Chèo Bắc” với những vùng Chèo truyền thống như Hoàng Mai (Việt Yên), Tư Mại (Yên Dũng), Đồng Quan (TP Bắc Giang). Ít ai ngờ rằng, giữa chốn non cao của tỉnh bắc Giang cũng có một chiếu Chèo lâu đời tại thôn Thanh Trà, xã Lệ Viễn, huyện Sơn Động.
Tin nổi bật trang chủ
Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội họp về sửa đổi Hiến pháp

Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội họp về sửa đổi Hiến pháp

Sáng 24/3, Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội tiến hành Phiên họp thứ hai của Đảng ủy Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Đề án rà soát, sửa đổi, bổ sung Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước phục vụ việc sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và dự thảo Báo cáo về công tác hoàn thiện thể chế phục vụ việc sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.
Công bố lịch thi tốt nghiệp THPT 2025

Công bố lịch thi tốt nghiệp THPT 2025

Giáo dục - Minh Nhật - 2 giờ trước
Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành hướng dẫn tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Nội dung hướng dẫn nêu rõ chi tiết lịch thi.
Đắk Lắk: Quan tâm phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS

Đắk Lắk: Quan tâm phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Thu - 4 giờ trước
Triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: từ năm 2021 đến 2025 (Chương trình MTQG 1719), tỉnh Đắk Lắk đã triển khai đồng bộ hiệu quả các nội dung, giải pháp trong tổ chức thực hiện. Qua đó, sau gần 4 năm triển khai, Chương trình MTQG 1719 đang trở thành động lực giải quyết toàn diện những vấn đề cấp thiết, thúc đấy phát triển toàn diện bền vững vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Lễ Truyền Tin - Mầu nhiệm nhập thể và Sự

Lễ Truyền Tin - Mầu nhiệm nhập thể và Sự "Xin vâng" của Đức Maria

Dân tộc - Tôn giáo - Hoàng Minh - 6 giờ trước
Lễ Truyền Tin (Annuntiatio) là một trong những ngày lễ quan trọng của Kitô giáo, được cử hành vào ngày 25 tháng 3 hàng năm. Đây là dịp để các tín hữu tưởng nhớ sự kiện thiên thần Gabriel truyền tin cho Đức Trinh Nữ Maria rằng Mẹ sẽ cưu mang và sinh hạ Chúa Giêsu - Đấng Cứu Thế. Sự kiện này được ghi lại trong Phúc Âm Luca (Lc 1,26-38) và mang ý nghĩa sâu sắc đối với đức tin Công giáo.
Bếp cơm biên giới no bụng, ấm lòng

Bếp cơm biên giới no bụng, ấm lòng

Media - Tuấn Ninh - 6 giờ trước
Ở nơi biên giới xa xôi, có những đứa trẻ đến trường với đôi chân trần và chiếc bụng đói. Có những giờ ra chơi không có cầu trượt, xích đu. Có những phòng học không đủ bàn ghế, bếp ăn không có nồi cơm, cũng chẳng có máy lọc nước sạch. Ấy vậy mà, nụ cười tươi vẫn nở trên môi những đứa trẻ vốn thiếu thốn nhiều thứ về điều kiện sống.
Chiếu chèo giữa chốn non cao

Chiếu chèo giữa chốn non cao

Sắc màu 54 - Phí Trường Giang - 6 giờ trước
Xưa nay, chèo cổ Bắc Giang nổi danh trong “chiếng Chèo Bắc” với những vùng Chèo truyền thống như Hoàng Mai (Việt Yên), Tư Mại (Yên Dũng), Đồng Quan (TP Bắc Giang). Ít ai ngờ rằng, giữa chốn non cao của tỉnh bắc Giang cũng có một chiếu Chèo lâu đời tại thôn Thanh Trà, xã Lệ Viễn, huyện Sơn Động.
Kiệt tác nhà thờ gỗ hơn 100 tuổi ở Kon Tum

Kiệt tác nhà thờ gỗ hơn 100 tuổi ở Kon Tum

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 22/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Rực rỡ sắc màu thổ cẩm Na Hang. Kiệt tác nhà thờ gỗ hơn 100 tuổi ở Kon Tum. Nữ cán bộ tận tâm với bon làng. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Những

Những "siêu phẩm" từ vỏ ốc

Phóng sự - T.Nhân - H.Trường - 6 giờ trước
Từ những vỏ ốc, vỏ sò tấp vào bờ biển, qua bàn tay khéo léo của mình, anh Võ Cao Đỉnh (40 tuổi, ngụ xã Tam Tiến, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam) đã tạo ra những bức tranh độc đáo, mang tính nghệ thuật cao. Những tác phẩm của anh không chỉ giúp anh trang trí cho cửa hàng của mình ở thôn Lộc Hà, mà có thể kiếm được hàng chục triệu đồng từ ý tưởng sáng tạo này.
Nhận định trước trận đấu Việt Nam - Lào tại vòng loại Asian Cup 2027: Đội khách khó tạo bất ngờ

Nhận định trước trận đấu Việt Nam - Lào tại vòng loại Asian Cup 2027: Đội khách khó tạo bất ngờ

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 6 giờ trước
Vào lúc 19h30 ngày 25/3, đội tuyển Việt Nam sẽ tiếp đón đội tuyển Lào trong khuôn khổ vòng loại Asian Cup 2027, trên sân Gò Đậu (Bình Dương). Trận đấu hứa hẹn sẽ là cơ hội để thầy trò HLV Kim Sang-sik giành trọn ba điểm, qua đó củng cố vị thế tại bảng đấu.
Chương trình MTQG 1719 góp phần nâng cao chất lượng sống cho đồng bào các dân tộc tỉnh Hà Giang

Chương trình MTQG 1719 góp phần nâng cao chất lượng sống cho đồng bào các dân tộc tỉnh Hà Giang

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Thu - 6 giờ trước
Qua gần bốn năm triển khai thực hiện, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030; giai đoạn I: từ năm 2021 đến 2025 (Chương trình MTQG 1719) đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng sống cho đồng bào các DTTS tỉnh Hà Giang. Điện, đường, trường, trạm được đầu tư, xây mới; đời sống kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS có nhiều bước chuyển đáng kể.
U22 Việt Nam sáng cửa vô địch CFA Team China 2025

U22 Việt Nam sáng cửa vô địch CFA Team China 2025

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 6 giờ trước
Đội tuyển U22 Việt Nam vừa bất ngờ cầm hòa U22 Uzbekistan (0-0) tại lượt trận thứ 2 giải giao hữu quốc tế CFA Team China 2025, diễn ra tại Giang Tô, Trung Quốc. Đây là thành tích đáng khích lệ, khẳng định sự tiến bộ của bóng đá trẻ Việt Nam trên đấu trường quốc tế.
Bộ Nội vụ: Dừng trình đề án sáp nhập huyện, xã theo tiêu chuẩn cũ

Bộ Nội vụ: Dừng trình đề án sáp nhập huyện, xã theo tiêu chuẩn cũ

Tin tức - H. Phúc - 7 giờ trước
Bộ Nội vụ vừa có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành về việc tạm dừng thực hiện một số công việc liên quan đến đơn vị hành chính các cấp.