Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tạ ơn rừng thiêng

Kim Sa - 11:08, 03/09/2020

Trong khi tình trạng chặt phá rừng tự nhiên đâu đó vẫn xảy ra, thậm chí có nơi đang trở thành điểm “nóng”, thì ở các huyện miền núi, vùng cao của tỉnh Bắc Giang vẫn còn những khu rừng “thiêng”, rừng “cấm” nguyên sinh với nhiều cây gỗ quý được đồng bào các dân tộc gìn giữ và xem như báu vật.

Rừng Pò Chùa, xã Hữu Sãn với hàng trăm cây lim cổ thụ
Rừng Pò Chùa, xã Hữu Sãn với hàng trăm cây lim cổ thụ

Gửi ước vọng nơi rừng già

Tôi đã đến các khu rừng nguyên sinh được xem là “rừng cấm”, nơi gắn liền với đời sống của đồng bào dân tộc Tày, Nùng, Cao Lan (một nhóm địa phương của dân tộc Sán Chay) hàng trăm năm qua. Đó là rừng Khuôn Nghiều, xã Khuôn Thần; rừng Thó, xã Đèo Gia thuộc huyện Lục Ngạn; rừng Pò Chùa, xã Hữu Sản, huyện Sơn Động và rừng Đá Húc, xã Bình Sơn, huyện Lục Nam. Nơi đó, rừng xanh như suối nguồn thấm vào từng mạch nước, vỉa đất, gắn bó truyền đời, truyền kiếp với mỗi con người vùng cao. 

Điểm chung ở các khu rừng ấy là còn rất nguyên sơ, mang đặc trưng của rừng nhiệt đới vùng Đông Bắc Việt Nam. Dây leo, cây bụi mọc chằng chịt trên các thân cây gỗ lớn, chúng quấn lấy thân cây to mà vươn lên. Rừng xanh có vô số những kỳ hoa dị thảo, cảnh quan thiên nhiên kỳ thú. Và đặc biệt, nơi xanh thẳm ấy dù không cần sự canh gác, tuần tra của lực lượng Kiểm lâm song vẫn xanh tươi đời đời, bởi rừng được cả cộng đồng chung tay bảo vệ.

Tại rừng Thó của đồng bào Cao Lan, xã Đèo Gia (Lục Ngạn) rộng hơn 2ha có hàng trăm cây gỗ quý như lim, táu, sến, dẻ... Vào các ngày lễ, đồng bào dân tộc chuẩn bị lễ vật lên khu rừng này làm lễ cúng Thổ công, các thần linh và cúng gia tiên. Họ cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, đời sống người dân ấm no, may mắn, bình an, đồng thời tưởng nhớ đến công ơn của tổ tiên đã khai hoang, lập làng, giữ đất, bảo vệ rừng. Những người cao tuổi ở đây kể: Mỗi thành viên trong làng đều có ý thức trông coi, bảo vệ rừng, nhờ vậy cánh rừng ngày một xanh tốt, những thân cây gỗ quý to lớn được bảo vệ đến ngày nay.

Theo lối mòn, chúng tôi luồn lách dưới những tán cây lim ở Pò Chùa, xã Hữu Sản, huyện Sơn Động. Rừng Pò Chùa rộng hơn 5ha, được chính quyền giao cho Hội Người cao tuổi xã trực tiếp quản lý, bảo vệ. Tại đây có nhiều loài gỗ quý như lim, táu, sến, dẻ, trám hồng... Có những cây mấy người ôm không xuể, tuổi cây bằng mấy đời người. 

Anh Vi Văn Tiến, cán bộ khuyến nông - khuyến lâm xã Hữu Sản, người dân tộc Tày cho biết: Thường ngày đi làm, ngoài việc bảo vệ chặt chẽ khu rừng, người dân còn đến chắp tay trước từng cây gỗ lớn cầu khấn thần cây, thần rừng phù hộ cho dân an, vật thịnh. Rừng có nhiều cây gỗ dù để khô nhưng không ai lấy về. Đồng bào còn lưu truyền nhiều câu chuyện ly kỳ về khu rừng này và từng có một số cá nhân đã vi phạm vào điều cấm kỵ và bị thần rừng trừng phạt. 

Ăn của rừng rưng rưng nước mắt

Trong đời sống tâm linh của mỗi bản làng vùng cao đều có một vị thần rừng ngày đêm che chở, bảo hộ cho cuộc sống của họ. Nơi đó có những khu “rừng thiêng”, “rừng cấm”, người dân vào đó không được đốt lửa, chặt gỗ, phát vén, săn bắt thú, lấy mật ong nhưng không bắt ong già, ong chúa để chúng sinh sôi nảy nở... 

Ở bản Khuôn Nghiều, xã Khuôn Thần, nơi 100% số dân là người Nùng là một ví dụ. Các hộ gia đình tập trung ở nếp nhà đất nâu ven sườn núi. Lễ cúng thần rừng ở đây được tổ chức vào ngày 29/10 âm lịch tại khu rừng thiêng với nhiều cây gỗ cổ thụ, quý hiếm. Từ sáng sớm, các thanh niên, trai tráng khỏe mạnh được chọn ra suối chặt những cây tre đẹp về để dựng các bàn thờ ngay dưới gốc cây cổ thụ to nhất trong khu rừng cấm. 

Theo ông Hoàng Văn Thành (81 tuổi), dân tộc Nùng tại Khuôn Nghiều: Khu rừng này được bà con bảo vệ nghiêm ngặt, không ai dám chặt cây, bẻ cành hay làm những chuyện phạm pháp tại đây. Lễ cúng truyền thống có một quy định chung là, mỗi gia đình đều phải góp với làng thịt lợn hoặc thịt gà và rượu trắng. Ngoài ra còn các loại bánh, hoa quả... Mỗi gia đình cử một người đại diện, tập trung lên khu rừng thiêng của làng để làm lễ cúng. Khi đi, mỗi người mang theo 1 bát cơm và 1 đôi đũa. Đồng bào cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, đời sống người dân ấm no, hạnh phúc, may mắn và bình an. Họ cùng nhau tưởng nhớ đến công ơn của tổ tiên đã khai khoang, lập làng để con cháu có được cuộc sống như ngày hôm nay, giáo dục con cháu biết quý trọng và bảo vệ rừng “thiêng”.

Ở huyện Lục Nam, khu rừng nguyên sinh với hàng trăm cây lim xanh và các loài gỗ quý khác tại bản Đá Húc, xã Bình Sơn được đồng đồng bào Cao Lan tôn thờ, bảo vệ nghiêm ngặt. Rừng rộng hơn 6ha, tại đây có một ngôi đình cổ thờ thần Cao Sơn, thần rừng, thần đất, thần nông và cô bé cửa rừng. Những câu chuyện ly kỳ vẫn được bà con người Cao Lan tạc nhớ và truyền lại cho con cháu, giáo dục thế hệ trẻ phải biết quý trọng rừng thiêng. Vào ngày lễ của bản, đại diện các gia đình sắm sửa lễ vật lên rừng khấu đầu trước đình, thề sẽ không vào rừng thiêng chặt cây, lấy củi, săn bắt chim, thú... Ai quên lời thề, vi phạm vào quy ước của cộng đồng sẽ bị thần rừng trừng phạt.

Anh Tơ Văn Thành, Trưởng bản Đá Húc cho biết: “Người dân trong bản không lấy bất cứ thứ gì từ rừng. Mọi người luôn coi khu rừng là nơi bất khả xâm phạm”.

Trước thực trạng nhiều rừng tự nhiên, rừng đầu nguồn bị khai thác cạn kiệt thì những khu rừng “thiêng” còn tương đối nguyên vẹn chính là nơi có giá trị to lớn trong bảo vệ nguồn sinh thủy, tạo sự cân bằng sinh thái, bảo tồn những nguồn gien quý hiếm. Qua đó cũng góp phần bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Những nét đẹp văn hóa ấy cần được nhân rộng và phát huy.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ám ảnh hàng chục nghìn tấn rác phủ kín lòng hồ Bản Vẽ

Ám ảnh hàng chục nghìn tấn rác phủ kín lòng hồ Bản Vẽ

Hàng chục nghìn tấn gỗ mục, rác nhựa đổ dồn về sau các đợt mưa lũ khiến mặt hồ thủy điện Bản Vẽ (Nghệ An) biến thành bãi phế liệu nổi khổng lồ. Điều này khiến cho tuyến giao thông đường thủy vào các xã lòng hồ trở nên khó khăn hơn và việc thu gom, xử lý rác thì hết sức nan giải.
Tin nổi bật trang chủ
Hà Tĩnh: Khởi công xây dựng nhà “3 cứng” cho 7 hộ dân tộc Chứt

Hà Tĩnh: Khởi công xây dựng nhà “3 cứng” cho 7 hộ dân tộc Chứt

Dân tộc - Tôn giáo - Khánh Ngân - 2 giờ trước
Hôm nay 7/9, tại bản Rào Tre, UBND xã Phúc Trạch (Hà Tĩnh) đã tổ chức lễ khởi công xây dựng 7 căn nhà “3 cứng” cho đồng bào dân tộc Chứt.
Quy định mới nhất về đối tượng được miễn, giảm, hỗ trợ học phí từ năm học 2025 - 2026

Quy định mới nhất về đối tượng được miễn, giảm, hỗ trợ học phí từ năm học 2025 - 2026

Giáo dục - Minh Nhật - 3 giờ trước
Theo Nghị định số 238/2025/NĐ-CP, ngoài các nhóm được miễn học phí, nhiều học sinh, sinh viên thuộc ngành nghệ thuật đặc thù, nghề nặng nhọc, độc hại hoặc sống ở vùng đặc biệt khó khăn sẽ được giảm từ 50% đến 70% học phí từ năm học 2025-2026.
Nga tuyên bố vaccine chống ung thư đã sẵn sàng sử dụng

Nga tuyên bố vaccine chống ung thư đã sẵn sàng sử dụng

Sức khỏe - Minh Nhật - 8 giờ trước
Người đứng đầu Cơ quan Y tế và Sinh học Liên bang Nga (FMBA), cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Veronika Skvortsova tuyên bố, vaccine chống ung thư của Nga đã vượt qua các thử nghiệm tiền lâm sàng, đồng nghĩa với việc sẵn sàng để sử dụng và cơ quan đang chờ Bộ Y tế cấp phép sử dụng lâm sàng. FMBA đã đệ đơn lên Bộ Y tế.
Tổng Bí thư Tô Lâm trao Huân chương Lao động hạng Nhất tặng Đài Truyền hình Việt Nam

Tổng Bí thư Tô Lâm trao Huân chương Lao động hạng Nhất tặng Đài Truyền hình Việt Nam

Thời sự - PV - 9 giờ trước
Sáng 7/9, tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội), Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 55 năm ngày phát sóng chương trình truyền hình đầu tiên, đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất và Lễ ra mắt, phát sóng chính thức kênh truyền hình đối ngoại quốc gia - Vietnam Today. Tổng Bí thư Tô Lâm tới dự và phát biểu tại buổi lễ.
Thủ tướng:

Thủ tướng: "Tiếng nói Việt Nam" luôn vang xa, bay cao, tạo động lực, truyền cảm hứng cho các thế hệ

Thời sự - PV - 10 giờ trước
Sáng 7/9, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự và phát biểu tại lễ kỷ niệm 80 năm ngày thành lập (7/9/1945-7/9/2025) và đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh (lần thứ ba) của Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV).
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Tỷ lệ người béo phì của người Việt gia tăng thuộc nhóm nhanh nhất Đông Nam Á

Tỷ lệ người béo phì của người Việt gia tăng thuộc nhóm nhanh nhất Đông Nam Á

Sức khỏe - Minh Nhật - 11 giờ trước
Theo Phó trưởng khoa Điều trị kỹ thuật cao, tại Việt Nam ThS.BS Nguyễn Thị Quỳnh Mai, tỷ lệ béo phì hiện rơi vào khoảng 20-25%. Con số này tuy chưa cao bằng một số quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Malaysia, nhưng tốc độ gia tăng lại thuộc nhóm nhanh nhất Đông Nam Á.
Cán bộ, Nhân dân chung tay sửa chữa đường liên xã xuống cấp gần 10 năm

Cán bộ, Nhân dân chung tay sửa chữa đường liên xã xuống cấp gần 10 năm

Xã hội - Ngọc Chí - 12 giờ trước
Đường liên xã, từ xã Đăk Môn đi xã Đăk Long (ĐH 85), tỉnh Quảng Ngãi đã xuống cấp gần 10 năm nay nhưng chưa được đầu tư nâng cấp. Trước thực trạng này, cán bộ và Nhân dân xã Đăk Môn đã ra quân sửa chữa lại tuyến đường.
Bão số 7 mạnh cấp 9, nhiều tỉnh miền Bắc sẽ có mưa giông

Bão số 7 mạnh cấp 9, nhiều tỉnh miền Bắc sẽ có mưa giông

Tin tức - Minh Nhật - 12 giờ trước
Theo thông tin từ Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn Quốc gia, trong những giờ qua, bão số 7 hầu như ít dịch chuyển. Sáng ngày 7/9, tâm bão ở khoảng 18,7°N-114,6°E, trên vùng biển phía Bắc Biển Đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão cấp 9 (75-88km/h), giật cấp 11.
U23 Việt Nam thắng nhọc U23 Singapore, giữ vững ngôi đầu bảng C vòng loại U23 châu Á 2026

U23 Việt Nam thắng nhọc U23 Singapore, giữ vững ngôi đầu bảng C vòng loại U23 châu Á 2026

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 14 giờ trước
Đội tuyển U23 Việt Nam vừa giành chiến thắng tối thiểu 1-0 trước U23 Singapore ở lượt trận thứ hai bảng C, vòng loại U23 châu Á 2026. Bàn thắng duy nhất của trận đấu được ghi bởi tiền đạo Lê Văn Thuận ở phút 79, giúp thầy trò HLV Kim Sang Sik tiếp tục dẫn đầu bảng với 6 điểm tuyệt đối
Gia Lai tăng cường công chức, viên chức về “gỡ vướng” cho các xã khó khăn

Gia Lai tăng cường công chức, viên chức về “gỡ vướng” cho các xã khó khăn

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 21:35, 06/09/2025
Ngày 3/9, UBND tỉnh Gia Lai có quyết định điều động, tăng cường một số công chức, viên chức từ các sở, ngành về công tác tại các xã phía Tây của tỉnh, nhằm hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn, xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.