Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nhìn lại 10 năm thực hiện chính sách cho Người có uy tín: Cần thay đổi quan niệm về lựa chọn Người có uy tín (Bài 9)

Thuý Hồng - 10:54, 15/08/2022

Người có uy tín ở các bản làng thường được ví là “cây cao bóng cả”, bởi họ có nhiều trải nghiệm, có sức ảnh hưởng sâu rộng trong cộng đồng. Tuy nhiên, hiện nay nhiều Người có uy tín được cộng đồng bầu chọn tuổi đã cao, sức yếu; nhiều người còn thường xuyên ốm đau..., nên việc phát huy hết vai trò, trách nhiệm và tham gia các hoạt động vì cộng đồng gặp rất nhiều hạn chế. Do vậy, các địa phương, cộng đồng cũng cần thay đổi quan niệm về cách lựa chọn Người có uy tín để phát huy hết vai trò khi được bà con tín nhiệm.


Già làng Ngọc Văn Thạnh, Bản Mon, xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng tham gia tuần tra đường biên, mốc giới
Già làng Ngọc Văn Thạnh, Bản Mon, xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng tham gia tuần tra đường biên, mốc giới

Nhiều tiêu chí để lựa chọn

Theo Quyết định số 12/2018/QĐ-TTg ngày 6/3/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tiêu chí lựa chọn, công nhận Ngươi có uy tín và chính sách đối với Người có uy tín trong đồng bào DTTS thì, đối tượng có thể được bình bầu là Người có uy tín khá rộng, gồm: Cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang theo quy định của pháp luật hiện hành có quá trình công tác lâu năm, có cống hiến cho dân tộc, đất nước đã nghỉ công tác; Già làng, trưởng thôn, trưởng dòng họ hoặc những người thường được đồng bào DTTS mời thực hiện các nghi lễ cầu cúng cho gia đình, dòng họ, bản làng; Chức sắc, chức việc trong các tôn giáo ở vùng DTTS...; Nhân sỹ, trí thức, doanh nhân, nhà giáo, người hành nghề chữa bệnh giỏi hoặc người có điều kiện kinh tế thường giúp đỡ và được đồng bào tín nhiệm.

Mặc dù theo quy định không có tiêu chí nào quy định về độ tuổi, giới tính, nhưng trên thực tế những người có nhiều kinh nghiệm sống phong phú, hiểu lịch sử, biết rõ mọi người, mọi nhà trong thôn, có ảnh hưởng rộng trong cộng đồng, thường là các bậc cao niên và hầu hết là nam giới, được bà con tín nhiệm bầu là Người có uy tín của thôn, bản...

Tuy nhiên hiện nay, nhiều Người có uy tín tuổi cao, sức yếu nên khả năng nắm bắt thông tin cơ sở, tiếp cận khoa học kỹ thuật mới gặp khó khăn; đồng thời, khả năng tuyên truyền, vận động, thuyết phục của người cao tuổi so với người trẻ tuổi cũng có phần hạn chế, nhất là những chủ đề liên quan đến giới trẻ, đời sống mới… 

Không chỉ vậy, già hóa độ tuổi còn làm cho đội ngũ Người có uy tín thường xuyên biến động. Có tình trạng một số địa phương đang trong thời gian trình Chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định công nhận danh sách Người có uy tín, thì phải thực hiện xét chọn lại do người được đề nghị đã qua đời bởi tuổi cao, sức yếu hoặc ốm đau…

Đơn cử, tại Sơn La là một trong những tỉnh có số lượng Người có uy tín đông nhất cả nước với 2.251, tập trung chủ yếu từ 50-70 tuổi, cao nhất là 81 tuổi. Do vâỵ, hàng năm có nhiều người do tuổi cao, sức yếu không đảm bảo sức khoẻ đã được đưa ra khỏi danh sách và bầu người khác thay thế. Theo danh sách Người có uy tín được UBND tỉnh Sơn La phê duyệt trong năm 2021 có 163 người đưa ra khỏi danh sách Người có uy tín, thì có tới 51 người không đảm bảo sức khoẻ và có tới 10 người đã chết.

Từ thực tiễn cuộc sống cho thấy, không phải khi được chọn là Người có uy tín của thôn, bản được chính quyền địa phương công nhận, thì các già làng, trưởng bản ảnh hưởng sâu rộng trong thôn bản mới đi vận động Nhân dân chấp các chủ trương, đường lối của Đảng, gương mẫu đi đầu trong phát triển kinh tế… mà có rất nhiều người vẫn âm thầm, tự nguyện làm nhiều việc có ích cho cộng đồng. Họ xem việc làm đó, giống như “cơm ăn, nước uống” hàng ngày, với mong muốn góp sức bảo vệ an ninh thôn bản, bảo vệ đường biên, mốc giới, phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới để xây dựng quê hương giàu đẹp...

Ông Ngọc Văn Thạnh, thôn Bản Mon, xã Đàm Thuỷ, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng là một ví dụ. Mặc dù không phải là Người có uy tín của thôn, nhưng từ năm 2001 ông đã tham gia cùng với lực lượng an ninh trật tự của thôn và bộ đội biên phòng tuần tra bảo vệ đường biên cột mốc.

“Mình tham gia bảo vệ đường biên cột mốc, bảo vệ an ninh thôn xóm, là muốn để gia đình và bà con yên tâm lao động sản xuất để phát triển kinh tế”, ông Thạnh cho biết.

Ông Lỳ Xuyến Phù, ở bản A Pa Chải mặc dù đã xin rút khỏi danh sách Người có uy tín của thôn nhưng vẫn luôn vận động bà con giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc và bảo vệ đường biên, cột mốc
Ông Lỳ Xuyến Phù, ở bản A Pa Chải mặc dù đã xin rút khỏi danh sách Người có uy tín của thôn nhưng vẫn luôn vận động bà con giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc và bảo vệ đường biên, cột mốc

Cần trẻ hoá “Người có uy tín”

Tại Hội thảo “Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách và phát huy vai trò của Người có uy tín trong đồng bào DTTS khu vực Tây Bắc” (tháng 7/2022), ông Cầm Bá Tường, Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Thanh Hoá cho rằng: Để nâng cao vai trò, trách nhiệm của lực lượng Người có uy tín thực hiện hiệu quả chính sách dân tộc trong tình hình mới, ngoài các tiêu chí lựa chọn Người có uy tín theo quy định của Quyết định 12 , thì cần bổ sung về độ tuổi, trình độ học vấn... Trong đó, độ tuổi nên dao động từ từ 35 đến dưới 65. 

“Bầu người trẻ quá thì nói sợ dân không nghe, nhưng bầu các cụ tuổi cao, sức yếu sẽ không phát huy hết vai trò, trách nhiệm của mình”, ông Tường nhấn mạnh.

Ông Lỳ Xuyến Phù, nguyên là Bí thư Chi bộ bản A Pa Chải, xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, Điện Biên, người được bà con trong bản tín nhiệm là Người có uy tín trong rất nhiều năm, tuy nhiên đến năm 2021, ông đã đã xin rút khỏi danh sách Người có uy tín của bản. Ông nói: Là Người có uy tín cũng không có gì khó cả, chỉ cần chấp hành các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, vận động bà con nghe theo thì làm được mà. "Tuy nhiên, nay mình già, đi lại khó khăn, trong khi có rất nhiều việc cần phải đi sâu sát cơ sở, thậm chí khi vận động bà con việc gì đó, bà con đi nương rẫy phải đợi đến tối mới đến được nhà. Vì vậy, tôi cũng muốn bà con giới thiệu cho lớp trẻ tham gia".

Bên cạnh độ tuổi, thì trình độ không cao nên chắc chắn tiếp cận thông tin, công nghệ, kỹ thuật mới của lớp Người có uy tín cao tuổi, khó nhanh nhạy bằng người trẻ tuổi đảm nhận cương vị này. Vì thế, khả năng tuyên truyền, vận động, thuyết phục của người cao tuổi so với người trẻ tuổi, sẽ có phần hạn chế, nhất là những chủ đề liên quan đến giới trẻ, đời sống mới…

Lấy một ví dụ từ thực tế để chứng minh, có những người trẻ tuổi, ít kinh nghiệm sống hơn nhưng là người rất được tôn trọng, nói dân tin, làm dân theo. Đó là tấm gương của Thèn Văn Hiển anh Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Bản Giáng, xã Trung Sơn, huyện Yên Sơn, Tuyên Quang. Mặc dù là thế hệ trẻ, sinh năm 1990, nhưng từ năm 2015 với những kiến thức và hiểu biết của mình, anh Hiển đã luôn nỗ lực vận động người dân trong thôn xóa bỏ hủ tục lạc hậu, tuyên truyền vận động bà con tích cực lao động sản xuất, trồng rừng, trồng ngô, vay vốn chính sách để nuôi trâu, nuôi bò… từng bước nâng cao thu nhập để bớt khổ, bớt nghèo,100% trẻ em ở Bản Giáng đã đến trường đi học đúng độ tuổi.

Anh Thèn Văn Hiển, Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Bản Giáng, xã Trung Sơn, huyện Yên Sơn, Tuyên Quang hướng dẫn bà con chăn nuôi lợn
Anh Thèn Văn Hiển, Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Bản Giáng, xã Trung Sơn, huyện Yên Sơn, Tuyên Quang hướng dẫn bà con chăn nuôi lợn

Cũng ở tỉnh Tuyên Quang, từ lúc 29 tuổi, anh Lý Văn Thanh, Tổ trưởng Tổ dân phố Hòn Lau, thị trấn Yên Sơn, huyện Yên Sơn, 6 năm qua luôn được bà con trong thôn bình bầu là Người uy tín. Anh Thanh kể, việc vận động tuyên truyền những tưởng giản đơn thế nhưng người cán bộ trẻ lại vấp phải sự phản ứng  từ phía dân bản. Có người còn quy cho anh cái tội “vắt mũi chưa sạch” lại dám dạy khôn và đi ngược lại tập tục bao đời. Không nản chí, anh Thanh bắt đầu từ việc thay đổi nhận thức ngay trong chính gia đình, họ tộc mình.

 Để mọi việc thành công, anh Thanh đã vận động chính gia đình, dòng tộc làm gương trước. Khi có cơ hội, anh cùng mọi người “mục sở thị” những mô hình ở địa phương khác thực hiện tốt nếp sống văn hóa mới trong việc cưới, việc tang. Nhờ “mưa dầm thấm lâu” mà nhận thức người dân dần thay đổi. Đến nay, nhiều gia đình trong dòng họ chủ động cắt bỏ lễ nghi rườm rà trong ma chay, cưới hỏi.

Đặc biệt hơn, nữ già làng Bàn Mùi Khe, sinh năm 1987, thôn Đại Thành, xã Ea M’droh (huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk), là Người có uy tín thôn Đại Thành. Được biết, cư dân thôn Đại Thành, xã Ea M’droh gần 100% là người DTTS, chủ yếu là đồng bào dân tộc Dao đỏ di cư từ các tỉnh miền núi phía Bắc. Đời sống của họ còn nhiều khó khăn, trình độ văn hóa hạn chế. Chị Khe luôn bám sát bà con. Trong thôn có nhiều vụ mâu thuẫn, tranh chấp hay gia đình bất hòa…, chị luôn đưa ra cách giải quyết hợp tình hợp lý. 

Năm 2014, chị Khe được dân làng chọn làm Người có uy tín khi 27 tuổi, và trở thành Người có uy tín trẻ tuổi nhất vùng. Bà con thôn Đại Thành khẳng định, chị Khe xứng đáng với danh xưng Người uy tín của thôn.

“Là người hòa giải thì rất khó, bây giờ cần phải kết hợp cả kiến thức hiện đại về pháp luật, xã hội và phong tục, tập quán để có nhiều phương án thì cuộc hòa giải mới thành công”, chị Khe chia sẻ.

Nhìn vào những tấm gương, việc làm của Người có uy tín cho thấy, để phát huy vai trò, trách nhiệm của Người có uy tín, cũng cần có cách nhìn thông thoáng, thay đổi quan điểm về lựa chọn Người có uy tín. Trong đó, những người trẻ tuổi cũng đang có nhiều lợi thế để tiếp cận với văn bản, chính sách pháp luật của Nhà nước, với khoa học công nghệ thông tin. Có sức khỏe, năng lực nếu được lựa chọn, thì chắc chắn người trẻ tuổi cũng sẽ phát huy được những ưu điểm của một lớp người trẻ có kiến thức, có quyết tâm cá nhân và có những suy nghĩ, việc làm để thuyết phục, dẫn dắt cộng đồng.


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.