Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người Vân Kiều và tục “trao kiếm” trong ngày cưới

PV - 08:35, 19/04/2018

Ngày nay cuộc sống của đồng bào DTTS ở miền Tây Quảng Trị đã có nhiều thay đổi từ ăn mặc cho đến các tập tục sinh hoạt. Tuy nhiên, người Vân Kiều tại một số bản làng ở huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) hiện nay vẫn còn duy trì một tục lệ độc đáo, đặc sắc với quan niệm đầy ý nghĩa và tiến bộ. Đó là tục lệ “trao kiếm trong ngày cưới”.

May mắn, chúng tôi được biết về đám cưới con trai đầu của gia đình ông Pả Chuôm ở bản Tà Rùng, xã Húc, huyện Hướng Hóa. Tại ngày lễ trọng đại này ai cũng đều tất bật, vui vẻ. Theo tục lệ của người Vân Kiều, khi chú rể và những người đại diện bên nhà trai sang nhà gái đón dâu, ngoài một số lễ vật theo yêu cầu từ trước thì nồi đồng, vòng cườm và thanh kiếm giao ước là ba lễ vật không thể thiếu. Đây chính là những lễ vật cần phải có để tiến hành tục lệ trao kiếm và chỉ khi thủ tục này hoàn tất thì cô dâu mới được phép rời khỏi nhà bố mẹ đẻ để về nhà chồng.

Già làng làm lễ rửa tay cho cô dâu trước khi về nhà chồng. Già làng làm lễ rửa tay cho cô dâu trước khi về nhà chồng.

 

Ông Pả Chuôm giải thích: “Theo tổ tiên quan niệm và truyền lại thì cây kiếm là một công cụ lao động của người Vân Kiều, nó là vật dụng làm ra của cải. Nồi đồng tượng trưng cho sự ấm no. Vòng cườm là biểu hiện cho sự giàu có, nên chúng tôi ai cũng muốn thực hiện nghi thức này cho con cái của mình”. Nghi thức trao kiếm được diễn ra như sau: Khi đến nhà nữ, đại diện gia đình chú rể trao cho đại diện nhà cô dâu thanh kiếm, chiếc nồi đồng và vòng cườm, cô dâu sẽ đưa lại tất cả những thứ đó cho mẹ đẻ của mình. Sau đó mẹ cô dâu sẽ bắc chiếc nồi đồng lên bếp, cho một ít nước vào nồi cùng với vòng cườm, cuối cùng bà mẹ sẽ đâm mũi kiếm xuống bên cạnh chiếc nồi đồng trên bếp. Thủ tục trao kiếm như trên coi như đã hoàn tất, lúc này cô dâu có thể theo về nhà chồng.

Sau khi làm lễ xin thổ thần đất đai để vào nhà, đại diện nhà trai trao thanh kiếm, nồi đồng, vòng cho cô dâu… Sau khi làm lễ xin thổ thần đất đai để vào nhà, đại diện nhà trai trao thanh kiếm,nồi đồng, vòng cho cô dâu…

 

Tục lệ trao kiếm trong lễ cưới có ý nghĩa quan trọng với người Vân Kiều ở huyện Hướng Hóa. Thanh kiếm tượng trưng cho sự gắn bó khăng khít giữa vợ và chồng, chuôi kiếm và lưỡi kiếm là hai bộ phận không thể rời nhau, chính vì vậy mà đôi vợ chồng cũng không thể thiếu nhau. Thanh kiếm còn tượng trưng cho sức mạnh của chú rể, là nơi cha mẹ cô dâu có thể yên tâm trao gửi con gái của mình. Với cả hai ý nghĩa đó nên dù người Vân Kiều không có nghề chế tác kim loại nhưng từ xưa nếu sinh được bao nhiêu con trai họ cũng phải cố gắng chuẩn bị được từng ấy thanh kiếm để đi hỏi vợ cho con. Thanh kiếm quý nhất là có bao kiếm được bọc bằng bạc trắng, đầu, thân, đuôi kiếm được chạm khắc hoa văn cầu kỳ và tinh xảo.

Đại diện gia đình nhà trai và nhà gái kiểm tra kiếm, nồi đồng, vòng trước khi tiến hành làm lễ trao kiếm trong lễ cưới. Đại diện gia đình nhà trai và nhà gái kiểm tra kiếm, nồi đồng, vòng trước khi tiến hành làm lễ trao kiếm trong lễ cưới.

 

Ngày nay tục lệ trao kiếm vẫn được diễn ra trong đám cưới truyền thống của người Vân Kiều. Tuy nhiên do không có điều kiện như trước là mỗi chú rể phải có một thanh kiếm trao cho nhà gái. Vì thế người ta có thể mượn kiếm nhau hoặc có dòng họ làm 1 thanh kiếm để cho các chàng trai trong dòng họ dùng khi có lễ cưới. Thay vào việc nhà gái cất giữ kiếm như một thứ tài sản quý giá trong nhà thì, ngày nay thanh kiếm có thể được trả lại người chủ của nó sau khi lễ cưới kết thúc.

Trong lễ cưới của người Vân Kiều khi về nhà chồng cô dâu còn phải trải qua 2 tục lệ nữa là tục rửa chân, tục lệ ăn cơm chung và tục đạp bếp. Nhưng tục trao kiếm vẫn là tục lệ thiêng liêng nhất. Ngày nay, lễ cưới của người Vân Kiều đã được lược đi một số công đoạn và đơn giản hơn nhiều để phù hợp với cuộc sống mới. Nhưng tục lệ trao kiếm chính thức thì vẫn mãi được duy trì. Họ coi đây là cách để yêu thương nhau hơn, sống hạnh phúc và gắn bó bên nhau trọn đời.

Chia sẻ thêm về tục lệ độc đáo này, già làng Pả Căm ở thôn Húc Ván, xã Húc nói: “Tôi không nhớ tục trao kiếm này đã có từ bao giờ, từ khi tôi mới sinh ra và lớn lên thì nó đã có rồi. Đây là tục lệ bắt buộc và gắn liền với đời sống của người Vân Kiều nên tất cả các đôi trai gái khi tổ chức hôn lễ đều phải thực hiện thủ tục này. Tục lệ này nói chung cũng không ngoài ý nghĩa cầu chúc cho đôi vợ chồng trẻ khỏe mạnh, sống hạnh phúc, chung thủy đến trọn đời. Dân bản chúng tôi sẽ nguyện gìn giữ tục lệ đẹp này cho con cháu mai sau”.

ĐỨC VIỆT

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.