Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người làng Leng giữ gìn văn hóa cồng chiêng

PV - 15:22, 05/07/2021

Để giữ gìn cồng chiêng, người làng Leng (xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai) đã thành lập rất nhiều đội chiêng lớn, nhỏ. Đặc biệt, ở làng Leng, không chỉ đàn ông mà phụ nữ cũng biết đánh chiêng, làm nên nét độc đáo trong cách bảo tồn, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc mà không phải nơi nào cũng có được.

Cùng với đàn ông trong làng, phụ nữ làng Leng đã mang tới một làn gió mới cho văn hóa cồng chiêng của người Ba Na vùng Đông Trường Sơn. Ảnh: Thùy Dung
Cùng với đàn ông trong làng, phụ nữ làng Leng đã mang tới một làn gió mới cho văn hóa cồng chiêng của người Ba Na vùng Đông Trường Sơn. Ảnh: Thùy Dung

Người làng Leng không biết cồng chiêng có từ bao giờ, họ chỉ biết nó được truyền lại từ đời này sang đời khác. Trong những ngày lễ hội của buôn làng, cồng chiêng đóng vai trò rất quan trọng. Nó gắn kết con người với thế giới tâm linh. Nó thay cho tiếng nói của con người để cầu xin một năm mưa thuận gió hòa, nhà nhà no đủ. Đồng thời, cồng chiêng còn là sự gắn kết cộng đồng làng, thắt chặt tình đoàn kết dân tộc.

Có thời gian cồng chiêng của làng Leng bị mất dần. Một phần vì sau chiến tranh mà lưu lạc, phần vì lo lắng “cơm áo gạo tiền” mà người dân phải bán dần đi. Người biết đánh chiêng trong làng chỉ đếm trên đầu ngón tay, hầu hết đã đi về với thế giới của tổ tiên. Sau này, nhờ sự vận động của Đinh Plih - một thanh niên bén duyên với cồng chiêng từ nhỏ và nhận thấy cồng chiêng đang dần mai một, anh đã đứng lên nhờ già làng và người uy tín trong làng kêu gọi dân làng góp sức giữ gìn cồng chiêng.

“Văn hóa mà cha ông để lại đó là cội nguồn, là hồn thiêng của dân tộc. Khoảng năm 2000, mình cảm nhận được cồng chiêng đứng trước nguy cơ mai một. Những người trẻ biết đánh chiêng thì ít, chủ yếu là người già. Nhiều đêm trăn trở, mình dặn lòng phải cố gắng vượt qua mọi khó khăn để kêu gọi người làng giữ gìn văn hóa cồng chiêng, với mong muốn góp sức để bảo tồn văn hóa dân tộc. Cũng từ đây, văn hóa cồng chiêng, múa xoang bắt đầu được khôi phục. Đồng thời, mình cũng vận động dân làng giữ gìn chiêng trong nhà, không nên bán để lưu giữ chiêng cổ” - Đinh Plih cho biết.

Từ khi Plih đứng lên kêu gọi dân làng cùng nhau góp sức vực lại văn hóa cồng chiêng, người làng ai nấy đều ủng hộ. Khi mặt trời xuống núi, họ gác lại chuyện nương rẫy rồi về nhà rông cùng nhau tập luyện. Trẻ con lên 5 tuổi cho đến thanh, thiếu niên, đàn ông và đặc biệt là phụ nữ của làng đã được các già làng, người có uy tín vun vén cho tình yêu với âm nhạc cồng chiêng. Hiện nay, làng Leng có 73 hộ (chủ yếu là người Ba Na) nhưng có tới 3 đội chiêng chính: Đội chiêng nam, đội chiêng nữ và đội chiêng nhí.

Dẫn chúng tôi đi thăm nhà rông làng, chị Đinh Thị Byer, Đội trưởng đội chiêng nữ làng Leng hào hứng khoe với chúng tôi: “Cồng chiêng được để ở nhà rông làng. Khi có sự kiện, lễ hội hay được mời đi lưu diễn thì người làng sẽ tập trung về đây để tập luyện. Ngày trước, chị em phụ nữ chỉ múa xoang thôi, nhưng thấy đàn ông đánh chiêng, chị em ai cũng thích. Năm 2015, Đinh Plih và những người đàn ông thành thạo chiêng trong làng đã đứng lên thành lập đội chiêng nữ để chị em thỏa niềm đam mê”.

“Được sự ủng hộ của làng, đội chiêng nữ đã ra đời với đông đảo chị em gồm nhiều độ tuổi. Mỗi tối, cứ đúng 7 giờ, chúng tôi lại có mặt ở nhà rông để tập luyện. Nhờ sự chỉ bảo tận tình của những người đánh chiêng điệu nghệ như Đinh Jram, Đinh Yep, Đinh Plih,... mà chị em đã thuần thục hết các bài chiêng truyền thống. Đội chiêng nữ cũng chăm chỉ luyện tập nên thường xuyên được mời đi lưu diễn ở các sự kiện, giao lưu văn hóa cồng chiêng trong tỉnh” - chị Byer cho biết thêm.

Cứ thế, khi mùa Ning nơng về, khắp làng lại rộn vang tiếng chiêng. Người làng chìm trong những hoan ca, bên ánh lửa bập bùng và những điệu xoang uyển chuyển của những cô gái Tây Nguyên. Đặc biệt hơn, họ còn cùng nhau thể hiện những điệu nghệ, những cách biến tấu trong âm nhạc cồng chiêng rồi cùng nhau chìm trong men say rượu cần.

Sau những giờ lên nương, đội chiêng nữ làng Leng lại tập trung về nhà Rông làng để tập đánh chiêng. Ảnh: Thùy Dung
Sau những giờ lên nương, đội chiêng nữ làng Leng lại tập trung về nhà Rông làng để tập đánh chiêng. Ảnh: Thùy Dung

Bà Đinh Thị Khop, một trong những thành viên tích cực của đội chiêng nữ, bộc bạch: “Đối với người Ba Na, cồng chiêng gắn bó với cuộc đời mỗi người từ khi sinh ra cho đến khi về với tổ tiên, ông bà. Cồng chiêng còn giúp người làng thắt chặt tình đoàn kết, xua tan đi những mệt mỏi sau một ngày lao động. Cũng như đàn ông, phụ nữ làng mình cũng muốn góp sức để giữ gìn văn hóa truyền thống mà cha ông để lại. Khi phụ nữ biết đánh chiêng cũng là đỡ một phần công việc cho đàn ông trong làng khi có những ngày hội kéo dài”.

Ông Trần Xuân Nam, Chủ tịch UBND xã Tơ Tung cho biết: “Không chỉ tập trung phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo, người dân làng Leng cũng giữ gìn rất tốt bản sắc văn hóa truyền thống. Hầu hết người làng Leng ai cũng biết đánh chiêng, múa xoang. Để giúp người dân giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc của mình, chính quyền địa phương đã thường xuyên quan tâm, vận động, tuyên truyền bà con duy trì và bảo tồn văn hóa truyền thống. Đồng thời, xã cũng hỗ trợ kinh phí để giúp bà con có thêm động lực và thêm yêu bản sắc văn hóa dân tộc”.

Anh Đinh Plih cho biết thêm: “Cồng chiêng là nét đẹp văn hóa vô cùng độc đáo trong đời sống người dân Tây Nguyên. Nó giống như phần hồn của làng, ai đi đâu cũng phải nhớ về. Hiện nay, làng Leng có 8-10 nghệ nhân thuộc các lĩnh vực như đan lát, dệt thổ cẩm, dân ca, dân vũ, cồng chiêng, thường xuyên được mời ra Hà Nội tham gia biểu diễn ở Làng Văn hóa Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội).

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.