Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người lan tỏa hát Then đàn tính trên đất Tây Nguyên

Thúy Hồng - 03:05, 17/11/2023

Dù bận rộn với việc xã, việc làng nơi vùng đất định cư mới ở Tây Nguyên, nhưng nhiều thập kỷ qua, trong lòng ông Nông Văn Hưu, thôn 09, xã Nam Dong, huyện Cư Jút, tỉnh Đăk Nông vẫn luôn nhớ về làn điệu hát Then và chiếc đàn tính của quê nhà Cao Bằng. Do vậy, ông vẫn luôn dành thời gian miệt mài với việc tìm hiểu, lưu giữ, sáng các bài hát Then và lan tỏa phong trào hát Then, đàn tính trong cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng ở Nam Dong.

Nghệ nhân Ưu tú Nông Văn Hưu được tặng Bằng khen của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc tại Lễ Tuyên dương Người có uy tín, Nhân sĩ, Trí thức năm 2017
Nghệ nhân Ưu tú Nông Văn Hưu được tặng Bằng khen của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc tại Lễ Tuyên dương Người có uy tín, Nhân sĩ, Trí thức năm 2017

Là người con dân tộc Tày, sinh ra và lớn lên tại quê hương Cao Bằng – nơi mà cây Tính tẩu, làn điệu Then đã trở thành “hồn cốt” trong văn hóa của các dân tộc Tày, Nùng nên dù di cư vào sinh sống ở nơi vùng đất mới, ông Nông Văn Hưu luôn say mê với làn điệu dân ca của dân tộc mình. Mặc dù năm nay đã ở  tuổi 73, nhưng nghệ nhân Nông Văn Hưu vẫn luôn đau đáu việc giữ gìn, truyền dạy bộ môn này cho cộng đồng dân cư nơi ông sinh sống.

Chia sẻ với chúng tôi về hành trình theo đuổi đam mê với hát Then, đàn tính, Nghệ nhân Nông Văn Hưu tâm sự, trước khi đưa gia đình vào Đắk Nông sinh sống, ông là sỹ quan quân đội về hưu với quân hàm Thiếu tá. Năm 1991, ông đưa vợ con vào Đăk Nông lập nghiệp, tích cực tham gia công tác xã hội. Ông được lãnh đạo địa phương tín nhiệm, đảng viên và Nhân dân tin tưởng bầu Bí thư Chi bộ thôn, rồi Bí thư Đảng ủy xã Nam Dong.

Ở quê hương mới Đắk Nông có rất đông đồng bào Tày, Nùng, Thái, Kinh… từ các tỉnh phía Bắc vào sinh sống, lập nghiệp. Khi đang là Bí thư Đảng ủy xã, ông được tham gia nhiều đoàn công tác đi thực tế tại nhiều địa phương, học tập được nhiều mô hình hay trong vùng đồng bào DTTS, trong đó có các mô hình bảo tồn các làn điệu dân ca cổ truyền như Tuồng, Chèo, dân ca quan họ…Qua đó, ông đã nảy sinh ra ý tưởng, tại sao mình không bảo tồn chính làn điệu hát Then của mình trên mảnh đất Tây Nguyên này. Ông tự đặt câu hỏi, tại sao người ta có “chiếu chèo” mà mình không có “chiếu hát Then”? Đó chính là động lực đã thôi thúc ông quyết tâm vực dậy nghệ thuật hát Then của đồng bào Tày trên quê hương Đắk Nông.

Từ năm 2006, ông chính thức nghỉ hưu và chuyên tâm cho niềm đam mê hát Then, đàn tính. Năm 2007, ông cùng nhiều nghệ nhân khác đã thành lập Câu lạc bộ hát Then xã Nam Dong, với hơn 20 thành viên với tên gọi "Hoa bằng lăng tím". Mỗi khi địa phương có hoạt động giao lưu văn hóa văn nghệ, sự kiện chính trị lớn, Câu lạc bộ hát Then do ông làm Chủ nhiệm đều có những tiết mục đặc sắc, tạo ra một sân chơi bổ ích trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của người dân. Hiện nay, Câu lạc bộ còn tổ chức các lớp dạy học đàn tính, hát Then cho nhiều bạn  trẻ….

Năm 2015, nghệ nhân Nông Văn Hưu vinh dự được Nhà nước phong tặng Nghệ nhân Ưu tú vì có nhiều thành tích trong công tác bảo tồn đàn Tính, hát Then. Năm 2017, ông được Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc tặng Bằng khen tại Lễ Tuyên dương Người có uy tín, Nhân sĩ, Trí thức tiêu biểu toàn quốc lần thứ Nhất vì có nhiều thành tích trong công tác bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc.

Sau nhiều năm miệt mài với hát Then, đàn tính, Nghệ nhân ưu tú Nông Văn Hưu đã có một kho tàng đồ sộ các bài Then, với hơn 300 bài, trong đó có nhiều bài viết lời mới (dạng dân ca dân gian), chế tác hơn 500 cây đàn tính.

Nhiều bài Then hay, ý nghĩa do ông sáng tác như: Khúc tâm tình Đắk Nông, Pắc Pó mùa thu (ca ngợi Bác Hồ), Lời Then dâng Bác, Lời chào xứ Lạng, Đắk Nông kính chào quý khách… do chính Câu lạc bộ hát Then xã Nam Dong dàn dựng và biểu diễn đã nhận được nhiều giải thưởng cao trong các liên hoan đàn Tính, hát Then của tỉnh, khu vực và toàn quốc.

Bài Then “Khúc tâm tình Đắk Nông” đã được Câu lạc bộ hát Then xã Nam Dong, huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông, dàn dựng, biểu diễn và giành giải B tại Liên hoan đàn Tính toàn quốc lần 2 tổ chức tại Cao Bằng năm 2007.

Không chỉ tích cực sáng tác, đặt lời cho các làn điệu Then mới, nghệ nhân Nông Văn Hưu còn chế tác hơn 500 cây đàn tính phục vụ các Hội diễn văn nghệ quần chúng dân ca dân gian.

Nghệ nhân Nông Văn Hưu bên những cây đàn tính do ông chế tác
Nghệ nhân Nông Văn Hưu bên những cây đàn tính do ông chế tác

Giờ đây, dù đã ở cái tuổi “thất thập”, nhưng Nghệ nhân Nông Văn Hưu vẫn luôn trăn trở về công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, nghề truyền thống của các DTTS, trong đó có đàn tính, hát Then. Nghệ nhân hy vọng, các cấp chính quyền của Đăk Nông tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện cho những nghệ nhân chưa được phong tặng danh hiệu tham dự các hội thi, liên hoan. “Càng có nhiều nghệ nhân thì công tác bảo tồn, lưu giữ và truyền dạy văn hóa cũng như nghề truyền thống càng được thực hiện tốt” nghệ nhân Nông Văn Hưu chia sẻ.

Không chỉ có nhiều đóng góp trong công tác bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc của địa phương, Nghệ nhân ưu tú Nông Văn Hưu còn là Người có uy tín luôn gương mẫu, đi đầu, tuyên truyền vận động Nhân dân chấp hành tốt các chủ trương của Đảng chính sách pháp luật của Nhà nước; đoàn kết cùng nhau phát triển kinh tế, xây dựng đời sống mới.

Nói về những đóng góp của Nghệ nhân Nông Văn Hưu, ông Trương Văn Tú, Chủ tịch UBND xã Nam Dong cho biết: Bác Nông Văn Hưu, nguyên là Bí thư Đảng ủy xã là một đảng viên tận tụy trách nhiệm với công việc,  có nhiều đóng góp cho sự phát triển của địa phương, nhất là việc duy trì khối đại đoàn kết và công tác bảo tồn văn hóa dân tộc, đặc biệt là trong việc bảo tồn, phát huy giá trị làn điệu Then của đồng bào Tày, Nùng trên địa bàn.

"Địa phương cũng đã lựa chọn Nghệ nhân ưu tú Nông Văn Hưu, là một trong 500 đại biểu vinh dự được biểu dương, vinh danh tại Lễ Tuyên dương Người có uy tín tiêu biểu toàn quốc trong đồng bào DTTS do Ủy ban Dân tộc tổ chức, vào giữa tháng 12 năm 2023 tới đây", ông Trương Văn Tú, Chủ tịch UBND xã Nam Dong cho hay.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Khánh Hòa: Dành nhiều sự quan tâm chăm lo giáo dục miền núi

Những năm qua, tỉnh Khánh Hoà dành nhiều sự quan tâm cho giáo dục miền núi, đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ học sinh có điều kiện ăn ở ổn định. Ngoài các chính sách theo quy định của Chính phủ, tỉnh Khánh Hòa thực hiện hỗ trợ chi phí từ khi học mẫu giáo đến tốt nghiệp đại học; hỗ trợ gạo, miễn, giảm học phí…; tặng quà, học bổng từ các tổ chức chính trị xã hội, cá nhân trong và ngoài tỉnh dành cho học sinh, sinh viên DTTS.
Tin nổi bật trang chủ
Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Thể thao - T.Nhân - H.Trường - 8 phút trước
Hướng tới Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025) và tiếp tục thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, ngày 17/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Định tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh Bình Định mở rộng năm 2025, với sự tham gia của 150 vận động viên.
Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Thời sự - Hoàng Quý - 32 phút trước
Ngày 17/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam.
Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Công tác Dân tộc - T.Nhân - H.Trường - 44 phút trước
Theo kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, tỉnh Bình Định đặt ra mục tiêu phấn đấu giảm từ 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025.
Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 1 giờ trước
Nhằm nâng cao năng lực giám sát cho đội ngũ cán bộ, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Phú Yên vừa tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực tham gia giám sát, đánh giá thực hiện các dự án, tiểu dự án, nội dung thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719).
Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Trang địa phương - Mỹ Dung - 1 giờ trước
Sáng 17/5, tại Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh, Hội Nhà báo tỉnh, Trung tâm Truyền thông tỉnh, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã tổ chức khai mạc Triển lãm “100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam” nhằm tái hiện chặng đường vẻ vang của báo chí cách mạng, tôn vinh những đóng góp của người làm báo trong sự nghiệp phát triển quê hương, đất nước.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Pháp luật - Ngọc Chí - 3 giờ trước
Sáng ngày 17/5, trao đổi với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Phan Văn Hoàng – Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum cho biết, việc huyện Đăk Hà yêu cầu dân làng dỡ bỏ nhà rông để xây dựng phòng học, trong khi người dân không đồng tình như báo nêu là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh.
JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

Kinh tế - An Yên - 3 giờ trước
Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An vừa phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức hội thảo phổ biến kỹ thuật trồng tỏi Sanuki cho đồng bào DTTS vùng núi cao Nghệ An. Hội thảo còn hướng đến mục tiêu quan trọng hơn là xây dựng chuỗi giá trị từ sản xuất đến bán hàng, góp phần thay đổi từ tư duy sản xuất ứng dụng KHCN đến quá trình tiêu thụ sản phẩm.
Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Thông tin từ lực lượng cứu nạn, cứu hộ cho biết, đến cuối giờ trưa nay (17/5) lực lượng chức năng đã tìm thấy thi thể 03 nạn nhân trong vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.
Mít tinh hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia Phòng, chống thiên tai 2025

Mít tinh hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia Phòng, chống thiên tai 2025

Tin tức - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Sáng ngày 17/5, tại Trưởng Phổ thông DTNT Trung học cơ sở và THPT huyện Bảo Thắng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND tỉnh Lào Cai tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia Phòng, chống thiên tai 2025. Tham dự buổi lễ có lãnh đạo một số bộ, ban ngành, lãnh đạo UBND tỉnh Lào Cai và một số tỉnh khu vực Tây Bắc, đại diện UNICEF tại Việt Nam cùng đông đảo các em học sinh các trường học trên địa bàn.
Lễ hội Mừng lúa mới của dân tộc Xtiêng

Lễ hội Mừng lúa mới của dân tộc Xtiêng

Media - PV - 6 giờ trước
Dân tộc Xtiêng còn có nhiều tên gọi khác, như: Điêng, Xa Điêng, Xơ Điêng, Xa Chiêng, là dân tộc sinh sống lâu đời ở vùng Trường Sơn - Tây Nguyên và miền Đông Nam bộ.