Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người giữ hồn nhạc lễ dân gian Chăm

SƠN NGỌC - 11:47, 27/09/2019

Tháng 3/2019, ông Thành Văn Lũy vinh dự được tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú lĩnh vực hoạt động tập quán xã hội và tín ngưỡng, nghệ thuật trình diễn dân gian. Đây là phần thưởng cao quý của Nhà nước dành cho những người đã có cống hiến xuất sắc trong gìn giữ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc.

Nghệ nhân Ưu tú Thành Văn Lũy.
Nghệ nhân Ưu tú Thành Văn Lũy.

Dịp Lễ hội Katê 2019, chúng tôi về làng Bỉnh Nghĩa tìm gặp ông Thành Văn Lũy, nghệ nhân tiêu biểu trong việc gìn giữ và phát huy lễ nhạc dân tộc Chăm ở xã Bắc Sơn, huyện Thuận Bắc (Ninh Thuận).

Tròn 60 tuổi đời, ông Lũy có 40 năm dày công theo đuổi học nghề kéo đàn ka nhi (đàn nhị mai rùa) và hát khoản đãi thần linh ở đền tháp, làng xóm, gia đình theo truyền thống tín ngưỡng của đồng bào Chăm. Ở địa phương, ông còn là thầy Kò ke (Ôn Kà thành) giữ vai trò chủ lễ trong nghi thức tế lễ, hát ngợi ca công đức các vị thần linh ở đền tháp, làng xóm.

Nghệ nhân tiêu biểu làng Bỉnh Nghĩa vừa đàn ka nhi vừa hát những bài ngợi ca công lao của các bậc tiền nhân trong công cuộc khẩn hoang lập ấp, dạy dân làng cày cấy, đắp đập dẫn thủy nhập điền, dệt vải, làm gốm, xây dựng đền tháp… Giọng ông trầm ấm tha thiết, hòa quyện cùng tiếng đàn ka nhi, phảng phất hương trầm lễ cúng… gợi cho người nghe cảm giác thiêng liêng, nhớ về công ơn tổ tiên đối với cuộc sống no ấm của con cháu ngày nay.


Được biết 15 tuổi ông Lũy theo học chữ Chăm do người bác họ là ông Hứa Trí nhiệt tâm truyền dạy. Qua 5 năm kiên trì học chữ, ông đọc thông viết thạo các văn bản do ông bà xưa truyền lại. Ông sáng dạ, học thuộc nhiều bài cúng kính đất đai, cầu mong mưa thuận gió hòa khi xuống vụ cày cấy cho bà con thôn xóm.

Lễ hội Katê, lễ hội văn hóa đặc sắc của người Chăm. (Ảnh minh họa)
Lễ hội Katê, lễ hội văn hóa đặc sắc của người Chăm. (Ảnh minh họa)

Nhờ có vốn liếng chữ Chăm, bước vào tuổi 20, sau khi lập gia đình với cô gái Dương Thị Mẽ, chàng trai Thành Văn Lũy được ông Thành Phú ở làng Bỉnh Nghĩa thu nhận làm môn đệ, truyền dạy nghề làm thầy Kò ke. Suốt 20 năm ròng rã, ông “khăn gói theo thầy” học nghi thức cúng kính với hàng ngàn câu hát viết bằng chữ Chăm. Đồng thời, được thầy truyền dạy cách chế tác và biểu diễn đàn ka nhi, gồm 30 bài bản đàn ca ngợi công lao thần linh.

Đến năm 2000, vừa tròn 40 tuổi, ông Thành Văn Lũy được thầy Thành Phú làm lễ công bố với cộng đồng cho phép ông độc lập thực hiện các nghi thức cúng kính theo truyền thống dân tộc Chăm.

Cuối năm 2010, ông Thành Văn Lũy cùng các Nghệ nhân dân tộc Chăm tỉnh Ninh Thuận được lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch mời ra Hà Nội biểu diễn chào mừng khánh thành Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam ở Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội. Tại đây, ông biểu diễn đàn ka nhi và thực hiện nghi thức lễ cúng mở cửa tháp Chăm tại Đồng Mô. Trong chuyến đi này, ông đã thực hiện được ước mơ của người con dân tộc Chăm từ làng Bỉnh Nghĩa ra Thủ đô Hà Nội là vào Lăng viếng Bác Hồ kính yêu. Ông cũng đã tham gia Liên hoan dân ca Việt Nam tổ chức tại tỉnh Phú Yên năm 2011, với tiết mục “Hát lễ khoản đãi vua Pokong Garai”, được Ban Tổ chức tặng giải A.

“Gia đình và bà con thôn xóm rất vui mừng khi thấy tôi là người dân đầu tiên ở làng Chăm Bỉnh Nghĩa được tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú. Đây là phần thưởng cao quý và niềm tự hào lớn lao của bản thân tôi, động viên tôi tiếp tục nghiên cứu, gìn giữ và phát huy truyền thống nhạc lễ phục vụ tốt nhu cầu tín ngưỡng tâm linh của cộng đồng dân cư. Tôi tham gia cùng các vị chức sắc Chăm Bàlamôn, tích cực động viên bà con đoàn kết chung tay xây dựng nông thôn mới ở làng Chăm Bỉnh Nghĩa”, Nghệ nhân Ưu tú Thành Văn Lũy chia sẻ. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Mở lại Lễ hội pháo hoa Quốc tế, Đà Nẵng kỳ vọng về du lịch

Mở lại Lễ hội pháo hoa Quốc tế, Đà Nẵng kỳ vọng về du lịch

Lễ hội pháo hoa Quốc tế (DIFF) 2023 là kỳ lễ hội pháo hoa thứ 11, góp phần mang lại danh hiệu Đà Nẵng là "Điểm đến sự kiện - lễ hội hàng đầu châu Á", nhằm thu hút hàng triệu du khách đến Đà Nẵng sau 2 năm đóng cửa vì dịch bệnh.
Tin nổi bật trang chủ
Chính phủ sẽ tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp thành công và tỏa sáng

Chính phủ sẽ tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp thành công và tỏa sáng

Thấu hiểu, chia sẻ với những khó khăn, thách thức, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo nghiên cứu, hoàn thiện các chính sách, giải pháp để hỗ trợ, tiếp sức đội ngũ doanh nhân, cộng đồng doanh nghiệp phát triển. Chính phủ, các cấp, các ngành, các địa phương sẽ tiếp tục đồng hành, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi nhất cho cộng đồng doanh nghiệp nói chung, lực lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa nói riêng phát triển mạnh mẽ, hiệu quả hơn nữa.
Thị trấn Sông Đốc tăng cường công tác tuyên truyền về phòng, chống ma túy cho ngư phủ và đồng bào DTTS

Thị trấn Sông Đốc tăng cường công tác tuyên truyền về phòng, chống ma túy cho ngư phủ và đồng bào DTTS

Trang địa phương - Huy Trường - 4 phút trước
Sáng ngày 23/3, tại thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời, Ban Dân tộc tỉnh Cà Mau tổ chức Hội nghị tuyên truyền về phòng, chống ma túy cho hơn 100 đại biểu là cán bộ làm công tác dân tộc, công tác tuyên truyền ở địa phương; cán bộ ấp, khóm, tại thị trấn, chức sắc tôn giáo, Người có uy tín, lực lượng nòng cốt, ngư phủ và người dân vùng DTTS trên địa bàn.
Kiên Giang: Trên 19.200 mô hình thi đua yêu nước trên tất cả các lĩnh vực

Kiên Giang: Trên 19.200 mô hình thi đua yêu nước trên tất cả các lĩnh vực

Tin tức - Nguyễn Hoa - 14 phút trước
Ngày 23/3, Tỉnh ủy Kiên Giang tổ chức Hội nghị sơ kết thực hiện các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 - 2021. Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Mai Văn Huỳnh chủ trì Hội nghị.
Thanh Hóa: Những kết quả nổi bật trong xây dựng Nông thôn mới

Thanh Hóa: Những kết quả nổi bật trong xây dựng Nông thôn mới

Tin tức - Quỳnh Trâm - 37 phút trước
Ban Chỉ đạo thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh Thanh Hóa vừa tổ chức Hội nghị sơ kết 2 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh.
Mở lại Lễ hội pháo hoa Quốc tế, Đà Nẵng kỳ vọng về du lịch

Mở lại Lễ hội pháo hoa Quốc tế, Đà Nẵng kỳ vọng về du lịch

Sắc màu 54 - Tiêu Dao - 1 giờ trước
Lễ hội pháo hoa Quốc tế (DIFF) 2023 là kỳ lễ hội pháo hoa thứ 11, góp phần mang lại danh hiệu Đà Nẵng là "Điểm đến sự kiện - lễ hội hàng đầu châu Á", nhằm thu hút hàng triệu du khách đến Đà Nẵng sau 2 năm đóng cửa vì dịch bệnh.
Lễ hội Chào hè Huế 2023 với chương trình Carnival Sắc màu

Lễ hội Chào hè Huế 2023 với chương trình Carnival Sắc màu

Du lịch - Uyển Nhi - 1 giờ trước
"Lễ hội Chào hè Huế 2023" với chương trình Carnival Sắc màu du lịch là hoạt động khởi đầu cho chuỗi lễ hội, sự kiện của ngành Du lịch Thừa Thiên Huế trong năm 2023 và hưởng ứng Festival Huế 2023. Theo đó, Chương trình Carnival Sắc màu du lịch sẽ diễn ra trên tuyến phố đi bộ Hai Bà Trưng vào tối 26/3.
Tin trong ngày - 21/3/2023

Tin trong ngày - 21/3/2023

Kính mời quý vị và các bạn theo dõi bản Tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin hôm nay có những thông tin chính sau: Đoàn Thanh niên cần đối mới mạnh mẽ phương thức hoạt động trong bối cảnh chuyển đổi số; Cần Thơ xuất khẩu 18 tấn sầu riêng chính ngạch đầu tiên sang Trung Quốc; Hải quan Hải Phòng bắt giữ 7 tấn ngà voi nhập lậu; cùng các tin tức thời sự khác.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà gặp Nhà vua Hà Lan, Tổng Thư ký LHQ

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà gặp Nhà vua Hà Lan, Tổng Thư ký LHQ

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Nhân dịp dự Hội nghị của LHQ rà soát toàn diện giữa kỳ việc thực hiện các mục tiêu trong thập kỷ hành động "Nước vì sự phát triển bền vững" giai đoạn 2018-2022, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng đã có các cuộc gặp với Nhà vua Hà Lan Willem-Alexander Claus George Ferdinand, Tổng Thư ký LHQ António Guterres.
TP. Hồ Chí Minh: Nhiều hoạt động thăm hỏi gặp mặt đại diện cộng đồng Hồi giáo nhân tháng Lễ Ramadan

TP. Hồ Chí Minh: Nhiều hoạt động thăm hỏi gặp mặt đại diện cộng đồng Hồi giáo nhân tháng Lễ Ramadan

Dân tộc- Tôn giáo - Lê Vũ - 1 giờ trước
Tháng Ramadan là 1 trong 5 tín điều bắt buộc của những người theo đạo Hồi, là tháng mà các tín đồ Islam tự rèn luyện bản thân một cách thiết thực hơn, để trở thành một tín đồ tốt, một công dân tốt. Nhân dịp này, chính quyền và các ban, ngành của TP. Hồ Chí Minh đã có nhiều chuyến thăm hỏi, tặng quà, động viên đại diện các cộng đồng Hồi giáo trên địa bàn.
Kon Tum: Hội thi tìm hiểu về chính sách pháp luật vùng DTTS và miền núi năm 2023

Kon Tum: Hội thi tìm hiểu về chính sách pháp luật vùng DTTS và miền núi năm 2023

Giáo dục - P.Nguyên - T.Nhân - 1 giờ trước
Chiều 23/3, Ban Dân tộc tỉnh Kon Tum phối hợp với Trường THPT Phan Bội Châu, xã Ia Chim, Tp. Kon Tum tổ chức Hội thi tìm hiểu về chính sách pháp luật vùng DTTS và miền núi năm 2023.
Sóc Trăng: 180 ngày không có trường hợp tàu cá trên địa bàn vi phạm về IUU

Sóc Trăng: 180 ngày không có trường hợp tàu cá trên địa bàn vi phạm về IUU

Tin tức - M.Triết - V.Long - 1 giờ trước
Ngày 23/3, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sóc Trăng tổ chức Hội nghị rút kinh nghiệm trong đấu tranh ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá Việt Nam khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài. Đại tá Lê Hồng Hà - Phó Chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng Bộ đội Biên phòng tỉnh chủ trì Hội nghị.
Bắc Giang: Công an tỉnh kiểm tra 18 cơ sở của F88 trên địa bàn

Bắc Giang: Công an tỉnh kiểm tra 18 cơ sở của F88 trên địa bàn

Pháp luật - Thiên An - 1 giờ trước
Ngày 23/3, tin từ Công an tỉnh Bắc Giang cho biết, lực lượng Công an tỉnh đã đồng loạt kiểm tra hành chính 18 địa điểm kinh doanh của Chi nhánh Công ty Cổ phần Kinh doanh F88 tại Bắc Giang.