Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghệ nhân Bùi Văn Lựng: Người mang mo Mường ra thế giới

Hiếu Anh - 16:31, 05/12/2020

Là 1 trong 8 người đầu tiên của tỉnh Hòa Bình được phong Nghệ nhân Ưu tú (tháng 11/2015), đến nay, ông Bùi Văn Lựng, xóm Lầm, xã Phong Phú, huyện Tân Lạc (Hòa Bình) vẫn miệt mài mang những áng mo Mường quảng bá vang xa. Ông còn là một trong số ít Nghệ nhân được tham gia diễn xướng mo Mường tại Sommelo (Phần Lan).

Nghệ nhân Bùi Văn Lựng trong trang phục của thầy mo xứ Mường
Nghệ nhân Bùi Văn Lựng trong trang phục của thầy mo xứ Mường

Mo Lựng sinh năm 1957 trong dòng họ 9 đời làm thầy mo. Ông từng đi bộ đội và anh em trong nhà đều tham gia công tác xã hội, tuy nhiên ông được dòng họ chọn kế nghiệp làm thầy mo. Bởi nghề mo đến với ông như một cơ duyên.

Nâng niu chiếc “túi thiêng”, cho chúng tôi xem bộ lễ phục gồm 1 chiếc mũ màu xanh, áo lụa đen và chiếc quạt, ông Lựng chia sẻ: Người Mường không có chữ, nên đã sáng tạo ra mo để kể lại cho con cháu nghe về quá trình đẻ đất - đẻ nước, sự hình thành loài người với hàng chục ngàn câu thơ, câu văn vần qua các bài mo, áng mo, roóng mo. Từ nhỏ ông đã thích nghe mo, nhưng mãi đến năm 25 tuổi mới chính thức theo học nghề và năm 27 tuổi bắt đầu hành nghề mo.

Nội dung các áng mo Mường gắn liền với đời sống tâm linh và thể hiện quan niệm nhân sinh quan, vũ trụ quan và lịch sử phát triển của dân tộc. Qua đó, thể hiện sự cấu kết cộng đồng, yêu hòa bình, hướng thiện, luôn ước mong một tương lai tốt đẹp...

Theo lời mo Lựng, vai trò của ông mo gắn liền với vòng đời của con người. Từ khi sinh ra cất tiếng khóc chào đời, ông mo cầu cho trẻ hay ăn, chóng lớn. Đến tuổi già sức cạn, mo làm lễ kéo si mong cho sức khỏe, minh mẫn sống lâu cho con cháu được nhờ. Khi nhắm mắt xuôi tay về với Mường trời, mo đóng vai trò là đại diện cho người chết tiễn hồn ma sang thế giới bên kia.

Đặc biệt, trong thời kỳ kháng chiến, ông Mo đã đứng lên tuyên truyền, vận động Nhân dân đấu tranh chống quân xâm lược. Trong công cuộc xây dựng quê hương thời kỳ đổi mới, những ông mo có vai trò vận động Nhân dân hưởng ứng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, đẩy lùi các biểu hiện tiêu cực, tệ nạn xã hội.

Người Mường thường sử dụng mo trong các nghi lễ
Người Mường thường sử dụng mo trong các nghi lễ

Trong suốt quá trình làm mo, ông Lựng luôn nhận thức sâu sắc về trách nhiệm, vai trò của ông mo; đồng thời là Người có uy tín đối với cộng đồng. Vì thế, Nghệ nhân Bùi Văn Lựng đã đem những áng mo Mường tới cầu phúc, khuyên răn bà con khắp mọi nơi trong từng nếp ăn ở, sinh hoạt văn hóa đời thường; trong các đám cưới, đám ma, làm nhà, cúng mụ, trong các lễ hội cộng đồng như, lễ hội Khai hạ Mường Bi, lễ hội đánh cá (Tân Lạc); lễ hội Đình Cổi, lễ hội Đu Vôi, lễ hội hang Khụ Dúng (Lạc Sơn) đến các ngày lễ lớn của tỉnh như: Ngày hội Văn hóa dân tộc Mường Hòa Bình; lễ kỷ niệm ngày thành lập tỉnh; Ngày hội Văn hóa - Thể thao các dân tộc Tây Bắc...

Những áng mo Mường của ông còn được vang lên ở khắp các địa phương nơi có người Mường sinh sống, như các huyện Tân Lạc, Lạc Sơn, Lạc Thủy… của Hòa Bình, hay các tỉnh Sơn La, Ninh Bình, Thanh Hóa. Đặc biệt, ông là một trong số ít nghệ nhân được tham gia diễn xướng mo Mường tại Sommelo (Phần Lan).

Với những nỗ lực của mình, ông Bùi Văn Lựng đã được nhận nhiều danh hiệu của UBND tỉnh Hòa Bình, của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc giữ gìn bản sắc, văn hóa truyền thống, những phong tục tập tục tốt đẹp trong vùng đồng bào DTTS.

Mo Mường là một di sản văn hóa đặc sắc, phản ánh nhân sinh quan, vũ trụ quan độc đáo của dân tộc Mường, hàm chứa nhiều ý nghĩa giáo dục đối với cộng đồng. Hiện có 3 bản Mo chính đã được sưu tầm, xuất bản có dung lượng và quy mô lớn. Tiến hành đầy đủ Mo phải mất 23 ngày liên tục với 115 roóng Mo (tương đương như các chương) và hơn 44.000 câu thơ Mo. Tỉnh Hòa Bình đang phối hợp với Bộ VHTT&DL và các bộ, ngành liên quan xây dựng kế hoạch lập hồ sơ đệ trình UNESCO.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Sắc màu chợ phiên A Lưới

Sắc màu chợ phiên A Lưới

Không đơn thuần chỉ là nơi mua bán, chợ phiên A Lưới (TP. Huế) còn chứa đựng kho tàng văn hóa truyền thống. Những nông sản vùng cao hay tấm vải dệt zèng, chiếu Âmber và cả những điệu múa Aza trong đêm hội chợ phiên...đều chứa đựng những nét văn hóa đặc trưng của đồng bào các dân tộc nơi đây.
Tin nổi bật trang chủ
Việt Nam lọt Top 3 thế giới trong lĩnh vực phát hành ứng dụng di động

Việt Nam lọt Top 3 thế giới trong lĩnh vực phát hành ứng dụng di động

Khoa học - Công nghệ - Minh Nhật - 2 giờ trước
Việt Nam thuộc nhóm dẫn đầu toàn cầu trong xu hướng đa dạng hóa chi phí tiếp thị nhằm thu hút người dùng trên nền tảng di động.
Cần có sự quản lý chặt chẽ trước sự bùng nổ các trung tâm dạy thêm

Cần có sự quản lý chặt chẽ trước sự bùng nổ các trung tâm dạy thêm

Giáo dục - Minh Nhật - 3 giờ trước
Ngày sau khi Bộ Giáo Dục và Đào Tạo (Bộ GD&ĐT) yêu cầu Hà Nội kiểm tra, xử lý sai phạm với một trung tâm dạy thêm tại quận Đống Đa, phụ huynh đồng loạt lên tiếng về việc cần có biện pháp tích cực hơn nữa, để tránh tình trạng biến tướng, dạy thêm từ trường ra trung tâm.
Lan toả niềm đam mê đọc sách trong học đường huyện biên giới Chư Prông

Lan toả niềm đam mê đọc sách trong học đường huyện biên giới Chư Prông

Giáo dục - Ngọc Thu - 12 giờ trước
Nhằm nuôi dưỡng và lan tỏa niềm đam mê đọc sách trong giới trẻ, đặc biệt là các em học sinh, các cấp, ngành và trường học trên địa bàn huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai đã không ngừng đầu tư, làm mới hệ thống thư viện, bổ sung làm phong phú thêm các đầu sách và tích cực triển khai nhiều chương trình, hoạt động ý nghĩa đến đông đảo học sinh và thanh thiếu nhi.
Nông dân vùng cao Bình Liêu “đứng ngồi không yên” vì thiếu nước sản xuất

Nông dân vùng cao Bình Liêu “đứng ngồi không yên” vì thiếu nước sản xuất

Trang địa phương - Mỹ Dung - 12 giờ trước
Là huyện vùng cao của tỉnh Quảng Ninh, Bình Liêu hiện đang đối mặt với đợt hạn hán nghiêm trọng chưa từng có trong nhiều năm trở lại đây.
Bình Phước: Trang trọng truy điệu và an táng 17 hài cốt liệt sĩ

Bình Phước: Trang trọng truy điệu và an táng 17 hài cốt liệt sĩ

Tin tức - Thanh Liêm - 12 giờ trước
Sáng 24/4, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bình Phước trang trọng tổ chức Lễ viếng, truy điệu, an táng hài cốt liệt sĩ và dâng hương tưởng niệm anh linh các Anh hùng, liệt sĩ nhân kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025).
Khâu Vai ngày trở lại

Khâu Vai ngày trở lại

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 23/4, có những thông tin đáng chú ý sau: Khâu Vai ngày trở lại. Nhà thờ Tam Tòa Quảng Bình. Nghề nuôi rắn bên sông Gâm. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Mèo Vạc tổ chức Hội thi giã bánh giày năm 2025

Mèo Vạc tổ chức Hội thi giã bánh giày năm 2025

Tin tức - Quỳnh Lưu - 23:59, 24/04/2025
Nằm trong khuôn khổ các hoạt động tại Lễ hội chợ Phong Lưu Khâu Vai năm 2025, sáng 24/4 (tức ngày 27/3 Âm lịch) tại sân khấu nhà sàn xã Khâu Vai (huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang) đã diễn ra Hội thi giã bánh giày.
Bạc Liêu: Trao kinh phí do Bộ tư lệnh BĐBP hỗ trợ xây dựng Nhà Đồng đội ở vùng biên giới biển

Bạc Liêu: Trao kinh phí do Bộ tư lệnh BĐBP hỗ trợ xây dựng Nhà Đồng đội ở vùng biên giới biển

Xã hội - Như Thanh - 23:57, 24/04/2025
Ngày 24/4, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Bạc Liêu đã tổ chức Hội nghị công bố và triển khai các quyết định hỗ trợ xây dựng Nhà Đồng đội cho 9 cán bộ, chiến sĩ có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở, từ nguồn kinh phí của Bộ Tư lệnh BĐBP. Đại tá Huỳnh Thanh Hùng - Phó Chính ủy BĐBP tỉnh dự và trao kinh phí.
Đào Bắc Hà vào vụ mất mùa, dân lo lắng

Đào Bắc Hà vào vụ mất mùa, dân lo lắng

Sản phẩm - Thị trường - Tráng Xuân Cường - 23:55, 24/04/2025
Cao nguyên trắng Bắc Hà (Lào Cai) đã bước vào vụ thu hoạch đào năm 2025 được hơn 1 tuần nay. Vụ đào năm nay, do thời tiết, khí hậu diễn biến phức tạp, rét đậm, rét hại, hạn hán kéo dài đầu năm, lại mưa to đúng vào thời kỳ đậu quả, khiến hoa và trái nhỏ bị thối. Đào Bắc Hà mất mùa, trong khi giá đào không tăng, đã giảm thu nhập của nông dân trồng đào địa phương.
Quảng Ngãi: Dông lốc kèm mưa đá khiến gần 100 ngôi nhà bị tốc mái

Quảng Ngãi: Dông lốc kèm mưa đá khiến gần 100 ngôi nhà bị tốc mái

Môi trường sống - T.Nhân - H.Trường - 23:52, 24/04/2025
Một trận dông lốc mạnh kèm mưa đá kéo dài trong 40 phút khiến gần 100 nhà của người dân ở xã Ba Vì (huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi) bị tốc mái, hư hỏng nghiêm trọng.
Lãnh đạo Việt Nam chia buồn Giáo hoàng Francis qua đời

Lãnh đạo Việt Nam chia buồn Giáo hoàng Francis qua đời

Thời sự - PV - 23:50, 24/04/2025
Sáng ngày 21/4/2025 giờ địa phương, Tòa thánh Vatican thông báo Giáo hoàng Francis qua đời ở tuổi 88, tại nơi ở của ông trong Vatican, do bị đột quỵ não, hôn mê, suy tim.