Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghệ nhân Bùi Văn Lựng: Người mang mo Mường ra thế giới

Hiếu Anh - 16:31, 05/12/2020

Là 1 trong 8 người đầu tiên của tỉnh Hòa Bình được phong Nghệ nhân Ưu tú (tháng 11/2015), đến nay, ông Bùi Văn Lựng, xóm Lầm, xã Phong Phú, huyện Tân Lạc (Hòa Bình) vẫn miệt mài mang những áng mo Mường quảng bá vang xa. Ông còn là một trong số ít Nghệ nhân được tham gia diễn xướng mo Mường tại Sommelo (Phần Lan).

Nghệ nhân Bùi Văn Lựng trong trang phục của thầy mo xứ Mường
Nghệ nhân Bùi Văn Lựng trong trang phục của thầy mo xứ Mường

Mo Lựng sinh năm 1957 trong dòng họ 9 đời làm thầy mo. Ông từng đi bộ đội và anh em trong nhà đều tham gia công tác xã hội, tuy nhiên ông được dòng họ chọn kế nghiệp làm thầy mo. Bởi nghề mo đến với ông như một cơ duyên.

Nâng niu chiếc “túi thiêng”, cho chúng tôi xem bộ lễ phục gồm 1 chiếc mũ màu xanh, áo lụa đen và chiếc quạt, ông Lựng chia sẻ: Người Mường không có chữ, nên đã sáng tạo ra mo để kể lại cho con cháu nghe về quá trình đẻ đất - đẻ nước, sự hình thành loài người với hàng chục ngàn câu thơ, câu văn vần qua các bài mo, áng mo, roóng mo. Từ nhỏ ông đã thích nghe mo, nhưng mãi đến năm 25 tuổi mới chính thức theo học nghề và năm 27 tuổi bắt đầu hành nghề mo.

Nội dung các áng mo Mường gắn liền với đời sống tâm linh và thể hiện quan niệm nhân sinh quan, vũ trụ quan và lịch sử phát triển của dân tộc. Qua đó, thể hiện sự cấu kết cộng đồng, yêu hòa bình, hướng thiện, luôn ước mong một tương lai tốt đẹp...

Theo lời mo Lựng, vai trò của ông mo gắn liền với vòng đời của con người. Từ khi sinh ra cất tiếng khóc chào đời, ông mo cầu cho trẻ hay ăn, chóng lớn. Đến tuổi già sức cạn, mo làm lễ kéo si mong cho sức khỏe, minh mẫn sống lâu cho con cháu được nhờ. Khi nhắm mắt xuôi tay về với Mường trời, mo đóng vai trò là đại diện cho người chết tiễn hồn ma sang thế giới bên kia.

Đặc biệt, trong thời kỳ kháng chiến, ông Mo đã đứng lên tuyên truyền, vận động Nhân dân đấu tranh chống quân xâm lược. Trong công cuộc xây dựng quê hương thời kỳ đổi mới, những ông mo có vai trò vận động Nhân dân hưởng ứng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, đẩy lùi các biểu hiện tiêu cực, tệ nạn xã hội.

Người Mường thường sử dụng mo trong các nghi lễ
Người Mường thường sử dụng mo trong các nghi lễ

Trong suốt quá trình làm mo, ông Lựng luôn nhận thức sâu sắc về trách nhiệm, vai trò của ông mo; đồng thời là Người có uy tín đối với cộng đồng. Vì thế, Nghệ nhân Bùi Văn Lựng đã đem những áng mo Mường tới cầu phúc, khuyên răn bà con khắp mọi nơi trong từng nếp ăn ở, sinh hoạt văn hóa đời thường; trong các đám cưới, đám ma, làm nhà, cúng mụ, trong các lễ hội cộng đồng như, lễ hội Khai hạ Mường Bi, lễ hội đánh cá (Tân Lạc); lễ hội Đình Cổi, lễ hội Đu Vôi, lễ hội hang Khụ Dúng (Lạc Sơn) đến các ngày lễ lớn của tỉnh như: Ngày hội Văn hóa dân tộc Mường Hòa Bình; lễ kỷ niệm ngày thành lập tỉnh; Ngày hội Văn hóa - Thể thao các dân tộc Tây Bắc...

Những áng mo Mường của ông còn được vang lên ở khắp các địa phương nơi có người Mường sinh sống, như các huyện Tân Lạc, Lạc Sơn, Lạc Thủy… của Hòa Bình, hay các tỉnh Sơn La, Ninh Bình, Thanh Hóa. Đặc biệt, ông là một trong số ít nghệ nhân được tham gia diễn xướng mo Mường tại Sommelo (Phần Lan).

Với những nỗ lực của mình, ông Bùi Văn Lựng đã được nhận nhiều danh hiệu của UBND tỉnh Hòa Bình, của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc giữ gìn bản sắc, văn hóa truyền thống, những phong tục tập tục tốt đẹp trong vùng đồng bào DTTS.

Mo Mường là một di sản văn hóa đặc sắc, phản ánh nhân sinh quan, vũ trụ quan độc đáo của dân tộc Mường, hàm chứa nhiều ý nghĩa giáo dục đối với cộng đồng. Hiện có 3 bản Mo chính đã được sưu tầm, xuất bản có dung lượng và quy mô lớn. Tiến hành đầy đủ Mo phải mất 23 ngày liên tục với 115 roóng Mo (tương đương như các chương) và hơn 44.000 câu thơ Mo. Tỉnh Hòa Bình đang phối hợp với Bộ VHTT&DL và các bộ, ngành liên quan xây dựng kế hoạch lập hồ sơ đệ trình UNESCO.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Hàng nghìn người đổ về thắp hương trước ngày diễn ra lễ giỗ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực

Hàng nghìn người đổ về thắp hương trước ngày diễn ra lễ giỗ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực

Dù chưa chính thức diễn ra lễ giỗ, nhưng hàng nghìn người đã đổ về thắp hương, nhân kỷ niệm 157 năm Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực hy sinh (1868 - 2025). Khoảng 3.000 người làm công quả đã dốc sức nấu tiệc chay phục vụ miễn phí cho bà con, du khách.
Tin nổi bật trang chủ
Tổng Bí thư Tô Lâm kiểm tra công tác khắc phục hậu quả bão, lụt tại tỉnh Thái Nguyên

Tổng Bí thư Tô Lâm kiểm tra công tác khắc phục hậu quả bão, lụt tại tỉnh Thái Nguyên

Chiều 16/10, tại Thái Nguyên, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng Đoàn công tác của Trung ương đã đi kiểm tra tình hình khắc phục hậu quả cơn bão số 11; thăm hỏi hộ dân bị ảnh hưởng bởi bão, lụt và động viên các lực lượng Quân đội, Công an tham gia hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả cơn bão trên địa bàn.
Tổng Bí thư Tô Lâm kiểm tra công tác khắc phục hậu quả bão, lụt tại tỉnh Thái Nguyên

Tổng Bí thư Tô Lâm kiểm tra công tác khắc phục hậu quả bão, lụt tại tỉnh Thái Nguyên

Thời sự - PV - 18:50, 16/10/2025
Chiều 16/10, tại Thái Nguyên, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng Đoàn công tác của Trung ương đã đi kiểm tra tình hình khắc phục hậu quả cơn bão số 11; thăm hỏi hộ dân bị ảnh hưởng bởi bão, lụt và động viên các lực lượng Quân đội, Công an tham gia hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả cơn bão trên địa bàn.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự khởi công trường học tại xã biên giới Tây Giang (Đà Nẵng)

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự khởi công trường học tại xã biên giới Tây Giang (Đà Nẵng)

Thời sự - PV - 17:45, 16/10/2025
Chiều 16/10, Uỷ viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự lễ khởi công dự án xây dựng trường phổ thông nội trú, bán trú tiểu học và trung học cơ sở Tây Giang-xã miền núi biên giới phía Tây giáp Lào, cách trung tâm thành phố Đà Nẵng khoảng 120 km về phía Tây.
Quảng Trị: Mưa lớn gây ngập cục bộ, chia cắt nhiều thôn bản

Quảng Trị: Mưa lớn gây ngập cục bộ, chia cắt nhiều thôn bản

Xã hội - Khánh Ngân - 17:28, 16/10/2025
Do ảnh hưởng của mưa lớn kéo dài trong 24 giờ qua, nhiều khu vực miền núi của tỉnh Quảng Trị đã xảy ra tình trạng ngập lụt, chia cắt cục bộ nhiều thôn bản.
Gia Lai chi hơn 4,4 tỷ đồng hỗ trợ chủ tàu cá không đủ điều kiện khai thác thủy sản

Gia Lai chi hơn 4,4 tỷ đồng hỗ trợ chủ tàu cá không đủ điều kiện khai thác thủy sản

Xã hội - Ngọc Thu - 17:25, 16/10/2025
Ngày 16/10, UBND tỉnh Gia Lai có quyết định tạm ứng hơn 4,4 tỷ đồng để hỗ trợ ổn định đời sống đối với các chủ tàu cá không đủ điều kiện tham gia khai thác thủy sản trên địa bàn tỉnh.
Hàng nghìn người đổ về thắp hương trước ngày diễn ra lễ giỗ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực

Hàng nghìn người đổ về thắp hương trước ngày diễn ra lễ giỗ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực

Tìm trong di sản - Tào Đạt - 17:14, 16/10/2025
Dù chưa chính thức diễn ra lễ giỗ, nhưng hàng nghìn người đã đổ về thắp hương, nhân kỷ niệm 157 năm Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực hy sinh (1868 - 2025). Khoảng 3.000 người làm công quả đã dốc sức nấu tiệc chay phục vụ miễn phí cho bà con, du khách.
Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng và là quyền cao quý của công dân. Tiếp nối truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc, tuổi trẻ vùng biên giới, vùng đồng bào DTTS tỉnh Gia Lai đã hăng hái viết đơn tình nguyện thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng của tuổi trẻ với khát vọng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Bắt nhóm bán vàng giả lừa đảo hàng chục cửa hàng trên cả nước

Bắt nhóm bán vàng giả lừa đảo hàng chục cửa hàng trên cả nước

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 17:08, 16/10/2025
Phòng Cảnh sát Hình sự Công an tỉnh Ninh Bình vừa bắt giữ 6 đối tượng trong đường dây lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng thủ đoạn bán vàng giả cho các cửa hàng kinh doanh vàng trên địa bàn nhiều tỉnh, thành phố.
Quảng Ngãi: Tổ chức thu dọn gỗ, bảo đảm an toàn trên tuyến tỉnh lộ 676

Quảng Ngãi: Tổ chức thu dọn gỗ, bảo đảm an toàn trên tuyến tỉnh lộ 676

Bạn đọc - Ngọc Chí - 15:54, 16/10/2025
Sau khi Báo Dân tộc và Phát triển có bài phản ánh “Quảng Ngãi: Người dân sợ hãi với cảnh gỗ nằm chênh vênh trên sườn núi ở tuyến tỉnh lộ 676”, các đơn vị có liên quan đã tổ chức thu dọn gỗ nằm chênh vênh trên các sườn núi.
Ba danh thắng Ninh Bình vào Top điểm đến được yêu thích nhất thế giới

Ba danh thắng Ninh Bình vào Top điểm đến được yêu thích nhất thế giới

Du lịch - Quỳnh Trâm - 15:47, 16/10/2025
Ba danh thắng nổi tiếng của Ninh Bình gồm Quần thể danh thắng Tràng An, Tam Cốc - Bích Động và chùa Bái Đính vừa được nền tảng du lịch toàn cầu TripAdvisor vinh danh trong hệ thống Travellers’ Choice Awards 2025.
Đại biểu dự Đại hội Đảng bộ tỉnh Cà Mau ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng cơn bão số 10

Đại biểu dự Đại hội Đảng bộ tỉnh Cà Mau ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng cơn bão số 10

Thời sự - Tào Đạt - 14:30, 16/10/2025
450 đại biểu dự phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau đã quyên góp ủng hộ đồng bào các tỉnh bị thiệt hại do bão lũ.
Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Đại hội đại biểu Đảng bộ TP. Hà Nội lần thứ XVIII

Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Đại hội đại biểu Đảng bộ TP. Hà Nội lần thứ XVIII

Thời sự - PV - 13:35, 16/10/2025
Sáng 16/10, Tổng Bí thư Tô Lâm tới dự và phát biểu chỉ đạo tại phiên khai mạc Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP. Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030. Báo Dân tộc và Phát triển trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm.