Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Giữ rừng như giữ vàng - Lời thề từ Chư Yang Sin

Xuân Hòa - 18:05, 14/05/2025

Ở Vườn Quốc gia Chư Yang Sin - vùng lõi sinh học quan trọng bậc nhất của tỉnh Đắk Lắk - công tác giữ rừng được thực hiện bằng cả trái tim và đôi tay của đồng bào Ê Đê, Mnông, Tày…

Đỉnh núi Chư Yang Sin có chiều cao cao nhất trong hệ thống núi tại Tây Nguyên
Đỉnh núi Chư Yang Sin có chiều cao cao nhất trong hệ thống núi tại Tây Nguyên. Ảnh TL


Một góc Vườn Quốc gia Chư Yang Sin
Một góc Vườn Quốc gia Chư Yang Sin

Cách trung tâm thành phố Buôn Ma Thuột hơn 60km về hướng Đông Nam, có một con suối nhỏ mang tên Đắk Tuar lặng lẽ chảy qua rừng già, uốn lượn bên những phiến đá mang hình thù kỳ lạ, như đang thầm thì kể chuyện rừng sâu. Không phải ngẫu nhiên mà nhiều già làng Ê Đê gọi Đắk Tuar là “dòng suối biết giữ lời thề” - bởi trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ gian khổ, chính dòng suối này từng tiếp nước, che chở bộ đội, là con đường mòn đưa người vượt rừng vào căn cứ kháng chiến Hang Đá Đắk Tuar giữa đại ngàn Chư Yang Sin.

Ngày nay, giữa nhịp sống hiện đại, Đắk Tuar vẫn giữ nguyên vẻ hoang sơ như một bản trường ca của núi rừng. Dòng suối mát lành vẫn miệt mài chảy, lúc ào ạt, lúc róc rách len giữa các tầng đá, nơi từng in dấu bước chân những cô gái Ê Đê, Mnông gùi nước về làng trong tiếng cười rộn rã. Trẻ nhỏ tắm suối, người già ngồi kể chuyện - mỗi câu chuyện như một lát cắt của thời gian, như sợi chỉ nối quá khứ với hiện tại. Thiên nhiên không đứng ngoài cuộc sống của con người nơi đây - nó hiện hữu, đồng hành, gắn bó như một người bạn tri kỷ.

Khu Hang Đá – địa điểm Tỉnh ủy Đắk Lắk từng đóng chân trong thời kỳ kháng chiến trước năm 1975.
Khu Hang Đá – địa điểm Tỉnh ủy Đắk Lắk từng đóng chân trong thời kỳ kháng chiến trước năm 1975
Di tích lịch sử căn cứ kháng chiến tỉnh ủy Đắk Lắk giữ Vườn Quốc gia Cư Yang Sin
Di tích lịch sử căn cứ kháng chiến Tỉnh ủy Đắk Lắk giữa Vườn Quốc gia Chư Yang Sin

Nhưng Chư Yang Sin không chỉ là ký ức, đó còn là lời nhắn gửi của tương lai. Bởi nơi đây không chỉ có rừng, có suối, có đá, mà còn có những con người đang gắn chặt đời mình với rừng như một lời thề thiêng liêng. Trong thời đại mà tài nguyên rừng bị khai thác, xâm lấn khắp nơi, Chư Yang Sin vẫn giữ được màu xanh nguyên sơ, bởi rừng được gìn giữ do chính những người sống cùng rừng - người Ê Đê, người Mnông - những người hiểu từng ngọn cây, từng lối mòn, từng thanh âm của rừng khi gió đổi chiều.

Mô hình bảo vệ rừng cộng đồng đang phát huy hiệu quả khi hơn 170 hộ dân vùng đệm Vườn Quốc gia Chư Yang Sin cùng tham gia tuần tra, lập chốt, gìn giữ rừng xanh. Với nhiều người, rừng như máu thịt: “Rừng còn là mình còn, rừng mất là mất hết”. Câu nói mộc mạc ấy luôn được người nông dân Ê Đê, Mnông xem như lời hiệu triệu thiêng liêng.

Suối Đắk Tuar là điểm du lịch sinh thái hiện nay
Suối Đắk Tuar là điểm du lịch sinh thái hiện nay

Vườn Quốc gia Chư Yang Sin rộng gần 60.000ha nhưng chỉ có khoảng 100 kiểm lâm viên - một lực lượng quá mỏng giữa muôn vàn thách thức. Vì thế, vai trò của cộng đồng trở nên vô cùng quan trọng. Những đôi chân khỏe khoắn của người dân nối tiếp nhau đi tuần tra rừng, lập chốt ở những điểm nóng, ngăn chặn kẻ xấu chặt cây, săn thú, báo cháy rừng… Họ không dùng quyền lực hay súng đạn, mà bảo vệ rừng bằng sự hiểu rừng, thương rừng và lòng tự trọng của người sống nhờ rừng. Từ những nông dân nghèo, họ trở thành “người giữ rừng” thực thụ - không bảng tên, không sắc phục, nhưng mang trên vai sứ mệnh thiêng liêng của đại ngàn.

Có lẽ chỉ ở Chư Yang Sin, người ta mới cảm nhận được rõ ràng thế nào là “thiên nhiên có linh hồn”. Khi mùa Hè tới, nước sông Krông Kmar rút đi, cả lòng sông hiện ra như một khu “rừng hóa đá”. Những phiến đá mang hình thù kỳ lạ, tròn đầy như mai rùa, dẹt mỏng như bàn tay ai đó từng đặt xuống ánh lên dưới nắng, lộ rõ từng lớp vân đá gợi nhớ về gốc rừng hóa thạch, về những mùa khô cháy nắng và cả những năm tháng chiến tranh khốc liệt. Người Ê Đê, Mnông tin rằng đá nơi đây biết lắng nghe, che chở và giữ lời. Có người đến, nhẹ nhàng đặt tay lên đá và thì thầm khấn vái như đang trò chuyện cùng người bạn tri kỷ đã sống qua bao thế hệ.

Suối đá mùa khô
Suối đá mùa khô

Trong gian bếp nhỏ ở buôn B’Lắk, bà Atuol Suốt, 70 tuổi, vẫn ngày ngày nấu món canh lá bép - thứ rau rừng từng nuôi bộ đội qua những tháng năm kháng chiến gian khổ. Món ăn tưởng chừng giản dị ấy lại là biểu tượng của tình yêu với rừng, với đất. Lá bép không chỉ là thực phẩm mà còn là phương thuốc dân gian: thanh nhiệt, bổ máu, giải độc.

Hôm nay, món canh lá bép đã có mặt trong thực đơn của nhiều nhà hàng với danh xưng “đặc sản địa phương”, nhưng với nhiều người, nó vẫn là một phần ký ức - một bản tình ca của rừng dành cho những người từng cất lên câu hát “Lá bép rau rừng thêm thắm tình anh nuôi” trong bài Nổi lửa lên em của nhạc sĩ Huy Du.

Lá bép còn gọi là lá bét hay rau nhíp là loài cây mọc tự nhiên giữa rừng sâu, đặc biệt phổ biến ở vùng núi Chư Yang Sin, tỉnh Đắk Lắk. Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, lá bép từng là nguồn rau quý giá, góp phần cải thiện bữa ăn đạm bạc của bộ đội giữa đại ngàn Tây Nguyên.

Bà A Tuôl Suốt làm nghề hái và bán lá bép
Bà A Tuôl Suốt làm nghề hái và bán lá bép
anh Y Khiu Bya và Y Do Bya tại chốt giữ rừng Quốc gia Cư Yang Sin xã Cư Pui huyện Krông Bông (Đắk Lắk)
Anh Y Khiu Bya và Y Do Bya tại chốt giữ Rừng Quốc gia Chư Yang Sin, xã Cư Pui, huyện Krông Bông (Đắk Lắk)

Không chỉ gìn giữ rừng bằng việc tuần tra và bảo vệ, người dân nơi đây còn đang từng bước đánh thức tiềm năng du lịch sinh thái gắn với bảo tồn. Những tour đi bộ xuyên rừng, nghe kể chuyện đá, chuyện lá, chuyện suối... đang dần hình thành và thu hút sự quan tâm của du khách.

Ông Y Nhang Niê, người phụ trách du lịch cộng đồng tại Vườn Quốc gia Chư Yang Sin chia sẻ: “Mỗi tháng, tôi được phân công đi rừng một tuần, có giám sát của lực lượng kiểm lâm”. Ông là một trong hơn 170 hộ dân sống xung quanh khu vực Chư Yang Sin tham gia thực hiện bảo vệ rừng, với mức chi trả dịch vụ môi trường rừng là 12 triệu đồng mỗi năm.

Bằng những khoản thu nhập dù còn khiêm tốn từ bảo vệ rừng và hoạt động du lịch sinh thái, ông Y Nhang và nhiều người dân khác đang chứng minh một điều: bảo vệ rừng không đồng nghĩa với nghèo đói mà ngược lại, là giữ gìn một tương lai xanh, bền vững cho con cháu mai sau.

Ông Y Nhang Niê chuẩn bị cho 1 chuyến đi rừng bằng xe cày
Ông Y Nhang Niê chuẩn bị cho 1 chuyến đi rừng bằng xe cày

Vườn Quốc gia Chư Yang Sin với đỉnh núi sừng sững giữa mây mù, với dòng suối Đắk Tuar khi ầm ầm đổ xuống, khi róc rách luồn qua những phiến đá tảng, với lá bép xanh non và những câu chuyện kháng chiến năm xưa - không chỉ là vùng đất giàu đa dạng sinh học, mà còn là kho tàng ký ức văn hóa, lịch sử và truyền thống. Nơi đây có tới 25 tộc người cùng sinh sống, có những đêm hội đầy sắc màu, có những huyền thoại được kể lại bằng lời nói, bằng đá, bằng cây, bằng những nhạc cụ dân tộc ngân nga giữa đại ngàn.

Chư Yang Sin là trái tim xanh của Tây Nguyên - nơi khởi nguồn của dòng Sêrêpốk hùng vĩ, là linh hồn sống của vùng đất đỏ bazan huyền thoại. Giữa âm vang ồn ã của đô thị, giữa tốc độ hiện đại hóa ngày càng lấn sâu vào tự nhiên, Chư Yang Sin như một lời thì thầm dịu dàng mà kiên định: thiên nhiên cần được trân quý, cần được sẻ chia, thấu hiểu và gìn giữ bằng những hành động cụ thể. Và hành động ấy đang được khắc sâu từng ngày - bằng bàn chân, đôi tay rám nắng của đồng bào các dân tộc thiểu số, bằng sự bền bỉ của cán bộ kiểm lâm, và bằng cả trái tim của những con người đã chọn sống cùng rừng, giữ rừng như giữ một lời thề thiêng liêng với đất, với chính tương lai của mình.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Quảng Nam: Hơn 700 ngôi nhà và 6.000ha lúa, hoa màu bị ngập nước

Quảng Nam: Hơn 700 ngôi nhà và 6.000ha lúa, hoa màu bị ngập nước

Mưa lớn kéo dài dẫn đến ngập lụt cục bộ tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. Thống kê sơ bộ cho thấy, hơn 6.000ha lúa và hoa màu, 725 căn nhà ngập nước. Một số tuyến đường, cầu phao bị sạt lở hoặc bị cuốn trôi.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.