Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Gạn đục, khơi trong mạch nguồn văn hóa

Phạm Thị Ngoan - 05:57, 18/03/2024

Là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hoá, với nhiều di sản văn hoá vật thể, phi vật thể của đồng bào các dân tộc, những năm qua, huyện Lục Ngạn (Bắc Giang) đã quan tâm và có nhiều chính sách phù hợp nhằm gạn đục, khơi trong mạch nguồn văn hóa dân tộc.

Đồng bào Sán Chí đi dự hội hát.
Đồng bào Sán Chí đi dự hội hát.

Độc đáo tục hát mùa Xuân

Mùa Xuân cũng là khi tiếng hát dân ca của đồng bào các DTTS tại Lục Ngạn lại được khơi dậy mạnh mẽ. Đồng bào nơi đây còn duy trì được nhiều loại hình hát dân ca như: Sình ca, sloong hao, soọng cô, cnắng cọô, hát then, hát páo dung của các dân tộc: Sán Chay (Cao Lan, Sán Chí), Nùng, Sán Dìu, Tày, Dao… Tục hát của đồng bào được bắt đầu từ sau Tết đến hết mùa Xuân, qua đó tạo không khí vui tươi, đậm đà bản sắc.

Như thường lệ, từ mùng 10 tháng Giêng, hội hát xã Biên Sơn, Hộ Đáp được mở, tiếp đến ngày 12 diễn ra hội hát ở xã Tân Sơn, ngày 14 ở xã Phong Vân, ngày 15 qua xã Biển Động, rồi đến Cấm Sơn, Kiên Lao, Kiên Thành, Giáp Sơn… sau đó xuôi về thị trấn Chũ.

Luân phiên từ xã này, đến bản làng, khu phố khác, các hội hát thu hút đông đảo đồng bào quanh huyện, hay từ Sơn Động, Lục Nam và cả người dân huyện Chi Lăng, Lộc Bình, Hữu Lũng (Lạng Sơn) đến du xuân, hát giao lưu. Gắn với các hội hát là những hoạt động văn hóa, văn nghệ, trình diễn ẩm thực, thi đấu các môn thể thao dân tộc (đẩy gậy, kéo co, bắn nỏ, đập niêu)... tạo không khí ngày hội sôi động, hấp dẫn. Ông Vi Văn Ngốn, Chủ nhiệm CLB hát dân ca dân tộc Nùng xã Phong Vân cho biết: “Chưa thấy năm nào ngày hội ở Phong Vân đông như năm nay, dòng người trong màu áo chàm đổ về từ khắp nơi dài tới cả cây số. Đồng bào tập trung xem thi đấu thể thao, hát giao lưu bên vệ đường, chợ, hoặc gốc đa già ở thôn Cầu Nhạc”.

Hòa trong dòng người đi trẩy hội, ông Ngốn thể hiện một đoạn dân ca bằng tiếng dân tộc mình, rồi sau đó dịch nghĩa: “Quê mình khai hội đầu xuân/Sloong hao cùng hát đón chào bạn xa/Đôi bạn chẳng ngại đường xa/Đến cùng trảy hội đôi ta với mình/Trước tiên chúc câu chân tình/Đôi ta cùng hát chúng mình làm quen/Đôi ta hát kết bạn bè/Tâm thành ý hợp ta về kết duyên..”.

Nam nữ người Sán Chí hát dân ca trong Ngày hội tại huyện Lục Ngạn
Nam nữ người Sán Chí hát dân ca trong Ngày hội tại huyện Lục Ngạn

Dịp này, các CLB hát dân ca dân tộc trên địa bàn huyện Lục Ngạn khá bận rộn. Để chuẩn bị cho các chương trình giao lưu, từ trước Tết, các nhóm đã tập trung để ôn luyện. Mỗi CLB đã sưu tầm và tự sáng tác được hàng trăm làn điệu và đang cố gắng truyền dạy cho lớp trẻ. Những khúc hát dân mang đậm bản sắc đang được đồng bào nâng niu, gìn giữ trong đời sống sinh hoạt cộng đồng. Thông qua các buổi hát, bà con động viên nhau cố gắng lao động sản xuất, vươn lên trong cuộc sống, cổ vũ tình yêu quê hương, đất nước. Những CLB hát dân ca dân tộc điển hình như ở các xã: Giáp Sơn, Biên Sơn, Kiên Lao, Quý Sơn, Đèo Gia, Tân Sơn, Phong Vân…

Gắn với phát triển du lịch

Huyện Lục Ngạn có 8 dân tộc gồm: Kinh, Tày, Nùng, Sán Dìu, Sán Chí, Dao, Hoa, Cao Lan sinh sống đan xen tạo nên sự giao thoa, phong phú về văn hoá, đậm đà bản sắc dân tộc và được thể hiện rất rõ trong dịp đầu xuân. Ông Chu Văn Trọng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Lục Ngạn cho biết: Dịp đầu xuân, các phiên chợ đã trở thành ngày hội lớn với chuỗi ngày du xuân của đồng bào. Khởi đầu từ phiên chợ vùng cao Thác Lười (xã Tân Sơn) và khép lại bằng phiên chợ Chũ vào ngày 18/2 Âm lịch. Các phiên chợ xuân chính là điểm hẹn truyền thống, không gian đậm sắc màu văn hóa của đồng bào được thể hiện qua ngôn ngữ, trang phục, ẩm thực, tập quán, làn điệu dân ca...

Để bảo tồn, phát huy những nét độc đáo ấy, huyện Lục Ngạn đã thực hiện nhiều giải pháp, trong đó ưu tiên bảo tồn ngôn ngữ, chữ viết, lễ hội, đám cưới, trang phục, dân ca, dân vũ, văn hóa ẩm thực, trò chơi dân gian dân tộc thiểu số. Toàn huyện đã thành lập và duy trì hoạt động 34 CLB hát dân ca các dân tộc. Cơ quan chuyên môn mở nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng, truyền dạy các loại hình dân ca. Cùng đó, hỗ trợ kinh phí các CLB mới thành lập, CLB hoạt động hiệu quả và tổ chức các đám cưới điểm nhằm khôi phục nét văn hóa, nghi lễ truyền thống tốt đẹp.

Ông Lâm Minh Sập, Chủ nhiệm Câu lạc bộ hát dân ca Sán Chí hướng dẫn học sinh làm quen với chữ viết.
Ông Lâm Minh Sập, Chủ nhiệm Câu lạc bộ hát dân ca Sán Chí hướng dẫn học sinh làm quen với chữ viết.

Đồng thời, làm tốt công tác tuyên truyền nâng cao ý thức người dân, từ đó phát huy tính tự nguyện, chủ động và đoàn kết trong cộng đồng; quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa cơ sở, đặc biệt là cán bộ người DTTS; phát huy vai trò Người có uy tín trong việc tổ chức hoạt động văn hoá cộng đồng. Kịp thời biểu dương, nhân rộng điển hình tiên tiến, cách làm hay và duy trì tốt ngày hội văn hoá, thể thao các dân tộc ở cơ sở và cấp huyện.

Cũng theo Phó Chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn - Chu Văn Trọng, bên cạnh bảo tồn, phát huy bản sắc văn hoá các dân tộc, địa phương còn thực hiện nhiều nội dung gắn với phát triển du lịch như: Triển khai hiệu quả Dự án 6 Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi; thực hiện Đề tài “Bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc Nùng nhằm xây dựng mô hình làng văn hóa du lịch tại thôn Bắc Hoa, xã Tân Sơn”; Đề tài “Nghiên cứu bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể liên quan tới Hội hát dân ca các dân tộc huyện Lục Ngạn”. Đồng thời, triển khai hiệu quả Đề án “Phát triển phong trào văn nghệ quần chúng, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc trên địa bàn giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030”…

Đồng bào dân tộc thiểu số tham dự hội hát tại chợ tình Tân Sơn.
Đồng bào dân tộc thiểu số tham dự hội hát tại chợ tình Tân Sơn.

Địa phương cũng đang quan tâm thực hiện dự án bảo tồn các nếp nhà, kiến tạo cảnh quan và đã hoàn thành xây dựng nhà sinh hoạt cộng đồng thôn Bắc Hoa làm nơi tổ chức các hoạt động cộng đồng, phục vụ du khách. Đồng thời sẽ tiếp tục thực hiện tốt các dự án, chính sách hỗ trợ đối với lĩnh vực văn hóa, du lịch vùng đồng bào DTTS và miền núi; duy trì hoạt động truyền dạy tri thức dân gian, di sản văn hóa truyền thống và đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu, có ý thức, chủ động, tích cực trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc mình…

“Với mục tiêu đưa du lịch trải nghiệm văn hóa kết hợp tham quan các thắng cảnh, huyện Lục Ngạn đang xây dựng lộ trình từng bước đưa Hội hát dân ca dân tộc của huyện vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia”, ông Chu Văn Trọng thông tin thêm.  

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Những năm qua, việc triển khai Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719), công tác bảo tồn, phát huy hiệu quả các nét đẹp văn hóa của đồng bào DTTS ở Cần Thơ đã tạo ra động lực quan trọng, ngày càng lan tỏa và đi vào thực chất.
Tin nổi bật trang chủ
Hai nữ du khách đuối nước tử vong khi chèo thuyền sup tắm biển tại xã đảo Tiên Hải

Hai nữ du khách đuối nước tử vong khi chèo thuyền sup tắm biển tại xã đảo Tiên Hải

Trang địa phương - Tào Đạt - 20:13, 17/08/2025
Ngày 17/8, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh An Giang cho biết, 2 du khách đi tham quan, chèo sup tại bãi tắm thuộc xã Tiên Hải bị sóng đánh lật phương tiện và tử vong.
Niềm vui đầu năm học ở Ha Cá

Niềm vui đầu năm học ở Ha Cá

Nhịp cầu nhân ái - Vũ Mừng - 17:13, 17/08/2025
Ngày 16/8, Đảng uỷ, UBND xã Khâu Vai, tỉnh Tuyên Quang đã phối hợp với Nhóm Cộng đồng từ thiện Sân Đình tổ chức Lễ cắt băng khánh thành công trình nhà lớp học Điểm trường Mầm non và Tiểu học thôn Ha Cá, xã Khâu Vai.
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân và đón nhận Huân chương Sao Vàng lần thứ 5

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân và đón nhận Huân chương Sao Vàng lần thứ 5

Thời sự - PV - 15:15, 17/08/2025
Sáng 17/8, tại Hà Nội, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Đảng ủy Công an Trung ương - Bộ Công an tổ chức trọng thể lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân (19/8/1945 - 19/8/2025), 20 năm Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (19/8/2005-19/8/2025) và trao tặng Huân chương Sao Vàng lần thứ 5 cho lực lượng Công an nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và đọc diễn văn kỷ niệm.
Thanh Hóa tiêu hủy hơn 1 tấn thực phẩm không rõ nguồn gốc

Thanh Hóa tiêu hủy hơn 1 tấn thực phẩm không rõ nguồn gốc

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 13:29, 17/08/2025
Lực lượng chức năng tỉnh Thanh Hóa vừa phát hiện và xử lý một cơ sở kinh doanh tàng trữ gần 1,2 tấn thực phẩm đã bốc mùi hôi, không rõ nguồn gốc.
Công an tỉnh Phú Thọ phá đường dây kinh doanh đa cấp đang lôi kéo 200 người dự

Công an tỉnh Phú Thọ phá đường dây kinh doanh đa cấp đang lôi kéo 200 người dự "hội thảo"

Pháp luật - Minh Nhật - 12:04, 17/08/2025
Một đường dây kinh doanh đa cấp qua website https://tcis.ai và đồng tiền kỹ thuật số TCIS vừa bị công an triệt phá.
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
Ngân hàng Nhà nước cảnh báo trang website giả mạo có thể chiếm đoạt tài khoản ngân hàng

Ngân hàng Nhà nước cảnh báo trang website giả mạo có thể chiếm đoạt tài khoản ngân hàng

Tin tức - Minh Nhật - 12:01, 17/08/2025
Cục Công nghệ thông tin thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam(SBV) vừa phát đi cảnh báo về việc xuất hiện ít nhất hai trang web giả mạo cổng thông tin điện tử của cơ quan này, phát tán mã độc dưới dạng tệp tin APK, có nguy cơ chiếm đoạt tài khoản ngân hàng của người dùng.
Đội tuyển nữ Việt Nam dừng bước tại bán kết AFF Cup nữ 2025 sau trận thua U23 Australia

Đội tuyển nữ Việt Nam dừng bước tại bán kết AFF Cup nữ 2025 sau trận thua U23 Australia

Thể thao - Giải trí - Hoàng Quý - 08:36, 17/08/2025
Đội tuyển nữ Việt Nam vừa để thua U23 Australia với tỉ số 1-2 tại bán kết Giải vô địch bóng đá nữ Đông Nam Á 2025 (AFF Cup nữ 2025), qua đó lỡ hẹn với trận chung kết và sẽ bước vào trận tranh hạng Ba cùng tuyển nữ Thái Lan.
Hạ gục Thái Lan, Myanmar góp mặt ở chung kết AFF Cup nữ sau 10 năm chờ đợi

Hạ gục Thái Lan, Myanmar góp mặt ở chung kết AFF Cup nữ sau 10 năm chờ đợi

Thể thao - Giải trí - Hoàng Quý - 08:33, 17/08/2025
Tại bán kết 1 giải bóng đá nữ Đông Nam Á 2025 (AFF Cup nữ 2025), đội tuyển nữ Myanmar đã tạo nên bất ngờ lớn khi đánh bại Thái Lan với tỷ số 2-1. Chiến thắng này không chỉ đưa Myanmar vào chung kết sau 10 năm chờ đợi, mà còn đánh dấu bước tiến mới của bóng đá nữ quốc gia này trên đấu trường khu vực.
Chuyển đổi số chợ truyền thống và phát triển thương mại điện tử

Chuyển đổi số chợ truyền thống và phát triển thương mại điện tử

Tin tức - Thuý Hồng - 21:16, 16/08/2025
Sáng 16/8, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương phối hợp với Sở Công Thương Lạng Sơn tổ chức Chương trình Chuyển đổi số chợ truyền thống và phát triển thương mại điện tử tỉnh Lạng Sơn năm 2025.
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân số trong tình hình mới

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân số trong tình hình mới

Văn bản chính sách mới - Minh Anh - 20:40, 16/08/2025
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 1745/QĐ-TTg ngày 15/8/2025 ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.