Dám đi đầu
Trồng keo trên đồi đất sỏi đang được người dân xã Quảng Tiến xem là hướng đi đúng đắn nhất để thoát nghèo. Bằng chứng là nhiều hộ gia đình có đất đồi, có rừng keo cuộc sống đều khá giả hơn, xây được nhà, mua xe đẹp, cho con cái học hành đến nơi đến chốn… Thế nhưng, Phan Thanh Nhàn lại bất ngờ thay đổi với tư tưởng làm giàu trên đồi sỏi với cây sim.
Trò chuyện với chúng tôi ngay trên đồi sim của gia đình đang vụ thu hoạch, dáng người cao, nhanh nhẹn và nụ cười kín đáo, như chính cái “khùng” cách đây 7 năm về trước người làng đã ném vào Phan Thanh Nhàn. Khi bắt được chuyện, tôi mới hiểu cái "khùng" của anh Nhàn là cả một sự tính toán để làm giàu độc đáo, mới lạ trên đồi đất sỏi.
Đã từng có dịp ra Phú Quốc và thấy ở đó người dân trồng sim làm rượu vang có hiệu quả kinh tế rất cao. Là người nhanh nhẹn, tháo vát, nên anh Nhàn đã nhận ra cơ hội làm giàu trên đồi đất sỏi quê hương mình. Hơn nữa, khi từ Phú Quốc trở về, Nhàn đã nắm bắt ngay thị trường, đi thu gom quả sim rừng tự nhiên ở Quảng Bình nhập cho khách ở Phú Quốc số lượng lớn. Nhận thấy quả sim có đầu ra ổn định, quê hương, gia đình anh lại có lợi thế về đất đai, ý định trồng sim của gã “khùng” Phan Thanh Nhàn cũng từ đó mà hình thành.
Nghĩ là làm, năm 2015 anh đã thuê người chặt bỏ 2ha keo của gia đình, rồi lầm lũi đi tìm gốc sim trong tự nhiên về trồng. Không những mình làm, Nhàn còn bỏ tiền ra thuê người cùng đi tìm gốc sim mang về trồng. Việc làm trái khoáy của anh khiến người làng không thể hiểu, rồi gán cho anh là gã “Khùng”. Nhờ những phân tích, tính toán của anh đưa ra hợp lý, nên vợ và các thành viên trong gia đình cuối cùng cũng đồng thuận, cùng anh “khùng” trồng sim.
Quyết tâm đi đầu và khẳng định việc làm của mình là đúng, anh Nhàn đã dành trọn tâm huyết của mình vào việc chăm sóc, vun trồng những gốc sim rừng. Kết quả mang lại cho những ngày lao động khó nhọc ấy, là vườn sim trĩu quả trong vụ mùa đầu tiên. Với giá bán 30.000 - 50.000 đồng/kg, anh đã thu về gần 200 triệu đồng từ 2ha sim rừng, cao gấp 5 lần so với trồng keo.
Chưa dừng lại ở đó, năm 2018 Phan Thanh Nhàn tiếp tục đầu tư trồng thêm 2ha sim trên đồi đất sỏi, đến thời điểm này đồi sim của anh có 4ha. Đồi sim của anh còn thu hút hàng ngàn lượt khách tham quan du lịch. Từ cung cấp các dịch vụ như cho thuê lán bạt, bán đồ ăn nhanh… đã tăng thêm nguồn thu đáng kể cho gia đình.
Điều đáng quý, không dấu nghề, không có ý định "độc quyền" để làm giàu cho chính gia đình mình, khi các hộ nông dân khác đến thăm mô hình và có ý định muốn trồng sim, gã “khùng” Phan Thanh Nhàn nhiệt tâm hướng dẫn tỷ mỉ, lại còn cam kết “nếu các bác trồng sim thì em sẽ thu mua hết 100% số quả!”.
Từng gán cho là gã “khùng”, thế nhưng chỉ 1 năm sau, anh đã làm cho người làng phải thay đổi cách nhìn. Đến bây giờ, người làng đã cảm nhận, khâm phục anh vì những suy nghĩ táo bạo, đi đầu trồng sim làm giàu trên đồi đất sỏi và sự nhiệt huyết với cộng đồng trong cuộc sống.
Mơ về một vùng nguyên liệu sim
Hiện nay, Phan Thanh Nhàn đang nuôi khát vọng lớn hơn, đó là xây dựng xã Quảng Tiến, thành một vùng nguyên liệu sim cung cấp cho các nhà máy chế biến sản phẩm từ quả sim. Giải quyết đầu ra bền vững cho những người tham gia trồng sim, thoát nghèo vươn lên làm giàu.
Vừa chỉ tay về phía đồi sim, người đàn ông có dáng người cao, nhanh nhẹn vừa nhẩm phép tính: "Ở Phú Quốc, người ta đã biến cây sim dại thành rừng sim có hiệu quả kinh tế từ khá lâu. Trên thực tế, ở đó có những cây sim cho 10 kg quả/cây. Ở xã Quảng Tiến chúng tôi có quỹ đất đồi lớn, phù hợp với điều kiện sống của cây sim, không lẽ mình không làm được. Cứ lấy giá trị thấp nhất thôi, trung bình mỗi cây sim được chăm sóc tốt mỗi vụ cho 1 - 5 kg quả. Với giá sim tối thiểu trên thị trường hiện tại là 20.000 đồng/kg, mỗi vụ 2ha sim đó cũng cho thu 300 - 500 triệu đồng. Các chú xem, nếu trồng 1ha keo lai 5 - 7 năm tuổi, chắc gì đã bán được với giá chừng 70 triệu đồng (chưa trừ chi phí)...".
Từ mô hình trồng sim của anh, nhiều hộ dân ở trong tỉnh Quảng Bình và cả ở ngoài tỉnh Hà Tĩnh… đã triển khai trồng sim, bước đầu cho hiệu quả cao. Điều phấn khởi là, những hộ trồng sim này, nếu bí đầu ra, có nhu cầu bán, đều được anh bao tiêu sản phẩm. Ngay tại vùng đồi đất sỏi xã Quảng Tiến cũng đã có rất nhiều hộ tham gia trồng sim, với tổng diện tích lên đến hàng chục ha
Phan Thanh Nhàn chia sẻ: "Vợ chồng tôi sẽ mua thêm đất ở những vùng đồi cằn cỗi để trồng thêm, mở rộng quy mô trồng sim của gia đình lên 15ha. Ngoài ra, liên hệ với các nhà máy chế biến quả sim để bao tiêu quả sim cho những hộ trồng sim ở xã Quảng Tiến, mong muốn cua tôi là Quảng Tiến trở thành vùng nguyên liệu lớn cho các nhà máy chế biến quả sim".
Miên man theo dòng suy nghĩ về nghề trồng sim, Phan Thanh Nhàn chậm rãi: "Khi cây sim được trồng thành một vùng rộng lớn, cứ vào mùa hoa sim nở, những quả đồi dài tít tắp sẽ đầy ắp sắc tím, đẹp vô cùng. Khi ấy, du khách kéo đến đây để du lịch ngắm hoa, lại mở ra một hướng mới, phát triển du lịch, tăng nguồn thu cho những hộ trồng sim".
Khi đã có vùng nguyên liệu đủ lớn, nguồn cung ổn định, việc "kéo" được doanh nghiệp chuyên chế biến các sản phẩm từ cây sim đến vùng đất Quảng Bình xây dựng nhà máy, thu mua, chế biến sản phẩm từ sim là điều có thể nghĩ tới. Lúc đó, cơ hội làm giàu không chỉ đến với gia đình Phan Thanh Nhàn, mà còn lan rộng sang nhiều hộ nông dân khác ở vùng đất đồi sỏi đá ở Quảng Tiến. Đó cũng là mong muốn của "gã khùng" Phan Thanh Nhàn.