Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Duy trì nghề thủ công truyền thống là cách bảo vệ rừng của người Pala’wan

Duy Ly (theo news.mongabay.com) - 09:01, 21/04/2022

Các chuyên gia tại Philippine nhận định rằng, việc duy trì thực hành nghề thủ công truyền thống sẽ tạo ra động lực cho việc bảo tồn rừng. Tuy nhiên, các mối đe dọa của đại dịch COVID-19 và biến đổi khí hậu đã làm tê liệt ngành du lịch của Philippines, kìm hãm nhu cầu về “tingkep” cũng như các nghề thủ công truyền thống khác, tạo ra thách thức về sinh kế tại đây.

Sublito Tiblak chuẩn bị nguyên liệu làm tingkep (giỏ thủ công truyền thống)
Sublito Tiblak chuẩn bị nguyên liệu làm tingkep (giỏ thủ công truyền thống)

Mỗi buổi sáng, Sublito Tiblak (46 tuổi) chuẩn bị tukew (dao truyền thống của người Philippine) vào rừng thu thập nguyên liệu như tre, cọ… để làm “tingkep” - loại giỏ thủ công truyền thống của người Pala’wan.

Chị Labin (31 tuổi), vợ của Tiblak thường ở nhà và cần mẫn với việc đan giỏ cùng các chị em trong làng. Chị cho biết, để hoàn thiện một chiếc giỏ, thường mất từ 3 đến 7 ngày tuỳ thuộc vào kích thước của chúng.

“Thay vì săn bắt động vật hoang dã hay khai thác gỗ, chúng tôi muốn tạo ra những chiếc giỏ và kiếm thêm sinh kế từ chúng”, chị chia sẻ.

Hai vợ chồng Tiblak được công nhận là hai trong số 65 nghệ nhân đan giỏ truyền thống của người bản địa Pala’wan
Hai vợ chồng Tiblak được công nhận là hai trong số 65 nghệ nhân đan giỏ truyền thống của người bản địa Pala’wan

Đại dịch tấn công doanh số bán hàng

Arlene Piramide, công chức du lịch của Pala’wan cho biết: “Ngành du lịch từng là thị trường chính cho tingkep và các mặt hàng thủ công truyền thống khác. Tuy nhiên, các quy định an toàn trong suốt thời gian diễn ra đại dịch Covid-19 đã hạn chế nhiều người đi du lịch, buộc nhiều cửa hàng lưu niệm và các cơ sở du lịch khác phải đóng cửa, do vậy nhu cầu về tingkep cũng giảm đáng kể”.

Như trường hợp của Sublito Tiblak, trước đại dịch Covid-19, mức thu nhập trung bình hàng tháng của anh là 25.000 peso (485 đô la), nay thu nhập giảm xuống còn 6.000 peso (116 đô la) một tháng. “Tuy nhiên, điều này vẫn tốt hơn nhiều so với năm đầu tiên của đại dịch, khi tôi không có doanh số bán hàng”, Tiblak trải lòng.

Anh rất lo lắng về việc nhu cầu và doanh số giảm sẽ làm giảm tinh thần của những thợ thủ công tại đây. “Nếu đại dịch tiếp tục xảy ra và có ít người mua hơn, tôi sợ rằng những người thợ dệt tingkep sẽ mất đi hứng thú và ngừng làm nghề thủ công. Khi đó, nghề truyền thống sẽ không có cơ hội chuyển giao cho thế hệ trẻ”, anh nói.

Khủng hoảng khí hậu đe dọa nghề truyền thống

Bên cạnh đại dịch, việc biến đổi khí hậu tàn phá các vùng lãnh thổ và tài nguyên của người bản địa là một mối đe dọa khác đối với các hoạt động bảo tồn nghề truyền thống.

Người Pala’wan cần mẫn bảo tồn nghề thủ công truyền thống
Người Pala’wan cần mẫn bảo tồn nghề thủ công truyền thống

Degawan, Giám đốc Chương trình người bản địa và truyền thống của tổ chức Bảo tồn quốc tế cho biết: “Văn hoá cũng là lĩnh vực chịu tác động rất lớn của biến đổi khí hậu nhưng lại thường ít được chú ý đến. Ở nhiều vùng, sạt lở đất, lũ lụt và hạn hán đã làm gián đoạn không chỉ việc thực hành các nghi thức truyền thống mà còn ảnh hưởng đến cả việc bảo tồn ngôn ngữ và sinh kế, đe dọa sự tồn tại của các cộng đồng người”.

Những người thợ đan như anh Tiblak đã cảm nhận được tác động của biến đổi khí hậu trong suốt thời gian qua và đang phải học cách thích ứng. Mùa khô hiện nay đang nóng hơn trước rất nhiều, anh Tiblak không còn đi vào rừng sau 10 giờ sáng nữa, bởi vì trời nắng nóng rất khó chịu. Nếu buộc phải ở lại qua trưa, anh sẽ cố gắng đến những khu vực gần suối để làm dịu cơn khát và hạ nhiệt cơ thể.

Trong mùa khô, nhiệt độ cao và nắng nóng gay gắt đến mức có thể làm khô héo thảm thực vật tại đây. Vì vậy, để có được những vật liệu tốt nhất, người dân phải đi bộ thêm một tiếng rưỡi nữa để vào sâu trong rừng. Bên cạnh đó, các vật liệu được thu thập cũng nên tránh ánh nắng trực tiếp để tránh làm chúng bị giòn.

Còn vào mùa mưa, sạt lở đất và lũ quét cũng xảy ra nhiều hơn. Việc vào rừng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ, vì vậy người dân tại đây cũng hạn chế khai thác vào thời điểm này.

Những chiếc giỏ truyền thống có hoa văn lấy cảm hứng từ thiên nhiên, phản ánh mối quan hệ sâu sắc của người Pala’wans với rừng núi nơi đây
Những chiếc giỏ truyền thống có hoa văn lấy cảm hứng từ thiên nhiên, phản ánh mối quan hệ sâu sắc của người Pala’wans với rừng núi nơi đây

Nói về việc đại dịch và biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến người dân Pala’wan, Tiblak cho biết, anh không chắc tương lai sẽ ra sao đối với truyền thống tingkep, nhưng anh vẫn còn hy vọng: “Tôi biết Empu (Đấng tối cao) sẽ không rời bỏ chúng ta, và những người dân Pala’wan sẽ làm mọi cách để bảo vệ rừng, bảo vệ truyền thống dân tộc”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.