Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Điều khác biệt độc đáo ở trang phục người Bru - Vân Kiều

Phạm Tiến - 21:15, 10/08/2022

Người Bru - Vân Kiều phần lớn định cư ở vùng núi phía Tây các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế. Trang phục truyền thống là một trong những yếu tố quan trọng để làm nên bản sắc văn hóa của đồng bào Bru-Vân Kiều.

Trang phục phụ nữ Bru- Vân Kiều với 2 màu đỏ, đen làm chủ đạo
Trang phục phụ nữ Bru- Vân Kiều với 2 màu đỏ, đen làm chủ đạo

Đặc trưng riêng có

Theo tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, người Bru - Vân Kiều ở nước ta có 94.598 người. Đồng bào sống rải rác ở 39 tỉnh, thành trên cả nước, trong đó người Bru – Vân Kiều sống tập trung chủ yếu ở vùng núi phía Tây 3 tỉnh Quảng Bình (18.575 người, chiếm 19,6%), Quảng Trị (69.785 người, chiếm 73, 9%), Thừa Thiên-Huế (1.389 người).

Dân tộc Bru- Vân Kiều có 3 nhóm chính là Ma Coong, Khùa và Trì. Trong nhiều giá trị văn hóa truyền thống của người Bru-Vân Kiều còn lưu giữ đến ngày nay phải kể đến trang phục vì nó mang những nét đặc trưng, độc đáo, không lẫn lộn.

Khố nam của người Bru- Vân Kiều không giống các DTTS khác
Khố nam của người Bru- Vân Kiều không giống các DTTS khác

Trước đây, nam giới Bru-Vân Kiều ở trần đóng khố. Chất liệu làm khố được lấy từ vỏ cây sui. Khố nam giới dài xuống tới quá gối, màu đỏ nhạt và thường có 3 đến 5 sọc nhỏ màu đen chạy dọc theo thân khố. Trong những ngày lễ như tết, cưới hỏi… Đàn ông Bru-Vân Kiều mặc thêm áo chui đầu và đeo thêm vòng đá quý có hình ô van. Áo chui đầu của nam giới không có ống tay, màu sắc chủ đạo là đỏ và đen tương ứng với màu âm và dương.

Cách làm khố cho nam giới người Bru-Vân Kiều được tước từ vỏ cây sui trong rừng Trường Sơn. Sau khi vỏ cây sui được lấy về, người phụ nữ trong gia đình mang ra suối ngâm nước, tước nhỏ thêm lần nữa rồi được phơi khô. Với sự khéo léo của đôi bàn tay người phụ nữ, chiếc khố được dệt ra, công đoạn cuối cùng là nhuộm khố theo màu đỏ, viền đen cố định. Sự khác biệt rất dễ nhận ra khố của người Bru- Vân Kiều là có hai giải trước, sau thả dài quá đầu gối. Màu sắc cũng là nét đặc trưng khác xa với các đồng bào DTTS, khố nam người Bru- Vân Kiều chỉ có 2 màu đỏ, đen là chủ đạo.

Ngược lại, người phụ nữ Bru-Vân Kiều sử dụng trang phục chủ yếu là váy, áo xẻ ngực, màu chàm cổ. Váy của phụ nữ là váy mở, đó là kiểu váy chỉ có một tấm vải được cuộn tròn ở phía thân dưới. Cũng giống như khố nam, váy phụ nữ Bru- Vân Kiều cũng chỉ có 2 màu đỏ, đen. Các mảng màu đỏ khổ lớn kết hợp với những sọc đen nhỏ kết hợp với nhau thành 1 mảng lớn quấn quanh thân dưới kéo dài gần đến mắt cả chân.

Áo che phần thân trên được làm theo kiểu không có cổ (cổ khoét), có hoặc không có tay áo. Vẫn là 2 mảng màu đỏ, đen kết hợp từ thân áo đến ống tay áo. Áo che hết phần cạp váy và thân trên, để mép về hông trái. Áo làm theo kiểu mở cúc, cổ tròn, trang trí hoa văn tam giác, móc tròn ở dọc hò áo và gấu áo. 

Ngoài váy áo, phụ nữ người Bru Vân - Kiều còn sử dụng mang tính làm đẹp thêm thắt lưng, khăn choàng mã não, đặc biệt là choàng chéo vai của phụ nữ Bru- Vân Kiều là nét đặc biệt trong trang phục. Chính chi tiết này đã làm cho trang phục Bru- Vân Kiều không lẫn lộn với trang phục của các dân tộc khác.

Các em học sinh trường THCS xã A Dơi (Hướng Hóa, Quảng Trị) rạng rỡ trong trang phục truyền thống
Các em học sinh trường THCS xã A Dơi (Hướng Hóa, Quảng Trị) rạng rỡ trong trang phục truyền thống

Bảo tồn sự khác biệt

Cùng với sự phát triển chung của đất nước, đời sống người Bru- Vân Kiều đã có nhiều cải thiện. Phần lớn đường giao thông, điện… đã về tận bản. Tính giao thương, kết nối đã xóa tan khoảng cách địa lý giữa miền xuôi và miền ngược. Theo đó, các đồ gia dụng công nghiệp cũng được đưa về tận thôn bản. Vật liệu may vá, phụ kiện trang phục chợ xã nào cũng có. Thế nhưng người Bru- Vân Kiều vẫn bảo tồn được nét độc đáo trong trang phục.

Đầu tiên phải kể đến nỗ lực khơi dậy tình yêu với trang phục Bru- Vân Kiều của các thầy cô giáo ở Trường tiểu học và THCS A Dơi (huyện Hướng Hóa, Quảng Trị). Qua thời gian triển khai, hiện tất cả học sinh người Bru- Vân Kiều trong trường đều có ít nhất 1 bộ trang phục thổ cẩm truyền thống. Vào sáng thứ hai đầu tuần và các ngày lễ lớn, các em mặc trang phục thổ cẩm. Từ đây, tình yêu dành cho trang phục và những nét đẹp truyền thống của người Vân Kiều càng được củng cố.

Từ môi trường giáo dục, trang phục Bru- Vân Kiều ở địa phương được sử dụng ở nhiều môi trường khác nhau như công sở, lễ hội và cả trong cuộc sống lao động, sinh hoạt đời thường ngày.

Nghề dệt thổ cẩm (trang phục Bru- Vân Kiều) ở huyện Đa Krông (Quảng Trị)
Nghề dệt thổ cẩm (trang phục Bru- Vân Kiều) ở huyện Đakrông (Quảng Trị)

Sau thành công ở A Dơi, xã A Bung (Đakrông, Quảng Trị), trước nguy cơ mai một của thổ cẩm, chính quyền thậm chí đã đưa chủ trương lập 4 tổ sản xuất chuyên dệt vải thổ cẩm với gần 30 phụ nữ tham gia. Nhờ đó, trang phục người Bru- Vân Kiều được sản xuất ra đồng loạt, tiện lợi cho người dùng. Nếu ai đó một lần đến xã A Bung, đừng ngạc nhiên khi thấy toàn bộ công chức xã diện những chiếc áo, bộ váy rực rỡ bằng chất liệu vải thổ cẩm (trang phục người Bru- Vân Kiều).

Choàng chéo vai, một chi tiết khác biệt trong trang phục người Bru- Vân Kiều
Choàng chéo vai, một chi tiết khác biệt trong trang phục người Bru- Vân Kiều

Cùng với những nỗ lực của chính quyền địa phương, những chính sách bảo tồn văn hóa các đồng bào DTTS, đặc biệt là lòng tự tôn dân tộc của người Bru- Vân Kiều đã làm cho trang phục của họ trường tồn. Những nét văn hóa của người Bru – Vân Kiều được sự kế thừa từ quá khứ, tính ứng dụng sáng tạo ở hiện tại và là mạch tiếp nối không ngừng của tương lai. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Nữ nghệ nhân Hrê dành trọn tâm huyết cho văn hóa truyền thống

Nữ nghệ nhân Hrê dành trọn tâm huyết cho văn hóa truyền thống

Giữa nhịp sống hiện đại nhưng bà Đinh Thị Tuyết (56 tuổi), một nghệ nhân ở thôn 7, xã An Lão (Gia Lai), vẫn lặng lẽ gìn giữ và trao truyền văn hóa của dân tộc mình bằng tình yêu và đam mê. Nhờ vậy, tiếng cồng chiêng và làn điệu dân ca của đồng bào Hrê vẫn vang vọng khắp các thôn làng.
Tin nổi bật trang chủ
Một gia đình người Tày được tuyên dương “Gia đình trẻ hạnh phúc”

Một gia đình người Tày được tuyên dương “Gia đình trẻ hạnh phúc”

Gương sáng - Trọng Bảo - 40 phút trước
Mới đây, gia đình chị Vàng Thị Thông ở thôn Đội 3, xã Bản Liền, tỉnh Lào Cai đã được tuyên dương “Gia đình trẻ hạnh phúc” năm 2025.
Ông Nguyễn Hồ Hải tiếp tục giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Ông Nguyễn Hồ Hải tiếp tục giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Thời sự - Tào Đạt - 48 phút trước
Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, đã công bố Quyết định của Bộ Chính trị về việc chỉ định ông Nguyễn Hồ Hải tiếp tục giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau.
Quảng Ngãi: Số hộ dân được sử dụng điện đạt tỷ lệ 99,96%

Quảng Ngãi: Số hộ dân được sử dụng điện đạt tỷ lệ 99,96%

Trang địa phương - Ngọc Chí - 53 phút trước
Với những giải pháp đồng bộ, Công ty Điện lực Quảng Ngãi (PC Quảng Ngãi) đã triển khai thực hiện tốt các chỉ tiêu kế hoạch sản xuất kinh doanh 9 tháng năm 2025.
Thêm nhiệm vụ, trách nhiệm càng cao

Thêm nhiệm vụ, trách nhiệm càng cao

Gương sáng giữa cộng đồng - Bảo Long - 53 phút trước
Đó là tâm sự của ông Hoàng Văn Díu, Trưởng thôn, Người có uy tín thôn Tòng Mòn, xã Cốc San, tỉnh Lào Cai.
Hồi sinh những cánh rừng sau bão Yagi

Hồi sinh những cánh rừng sau bão Yagi

Kinh tế - Mỹ Dung - 1 giờ trước
Hơn một năm sau khi cơn bão số 3 (bão Yagi) quét qua, gây thiệt hại nghiêm trọng cho hơn 120.000ha rừng, những triền đồi trọc ở tỉnh Quảng Ninh đã dần được phủ xanh trở lại. Sự đồng lòng của người dân, chính sách hỗ trợ kịp thời từ chính quyền và nỗi lực của ngành lâm nghiệp đã giúp hồi sinh những cánh rừng xanh.
Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng và là quyền cao quý của công dân. Tiếp nối truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc, tuổi trẻ vùng biên giới, vùng đồng bào DTTS tỉnh Gia Lai đã hăng hái viết đơn tình nguyện thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng của tuổi trẻ với khát vọng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Bẻ thuốc cho dễ uống – thói quen nguy hiểm tiềm ẩn

Bẻ thuốc cho dễ uống – thói quen nguy hiểm tiềm ẩn

Sức khỏe - Minh Nhật - 2 giờ trước
Bẻ thuốc cho dễ uống là thói quen phổ biến nhưng cực kỳ nguy hiểm. Dược sĩ Bệnh viện Nhân dân 115 (TP Hồ Chí Minh) cảnh báo, có những loại thuốc khi bị nghiền nát sẽ mất tác dụng, tăng độc tính hoặc gây ngộ độc cấp.
Người giữ

Người giữ "hồn lửa" dân tộc Pà Thẻn

Sắc màu 54 - Vũ Mừng - 3 giờ trước
Người Pà Thẻn tỉnh Tuyên Quang tự hào khi có một kho tàng di sản văn hóa truyền thống phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc. Trong dòng chảy thời gian, những di sản này vẫn có sức sống mãnh liệt nhờ không ít công sức gìn giữ của Nghệ nhân Nhân dân Sìn Văn Phong tại thôn My Bắc, xã Tân Trịnh.
Các địa phương tích cực khôi phục sản xuất nông nghiệp sau mưa bão

Các địa phương tích cực khôi phục sản xuất nông nghiệp sau mưa bão

Kinh tế - Minh Thu - 3 giờ trước
Trong những ngày đầu tháng 10, một số tỉnh phía Bắc liên tiếp phải hứng chịu hai cơn bão lớn (bão số 10 và bão số 11). Bão và hoàn lưu sau bão đã gây mưa lũ, ngập lụt trên diện rộng, gây thiệt hại lớn đến sản xuất nông nghiệp. Ngay sau khi nước rút, ngành chức năng và Nhân dân các địa phương đã tích cực, chủ động khôi phục lại sản xuất.
Bí mật người Pháp giấu trên đỉnh đồi Hoàng Su Phì

Bí mật người Pháp giấu trên đỉnh đồi Hoàng Su Phì

Photo - Vũ Mừng - 4 giờ trước
Đứng ở trung tâm xã Hoàng Su Phì (tỉnh Tuyên Quang) nhìn về phía đông, ai cũng thấy những rừng thông xanh ngắt xếp lớp trên các triền đồi. Ít ai biết rằng, ẩn trong những tán thông ấy là một dấu tích đặc biệt của lịch sử, được người dân địa phương gọi là Bốt Pháp, hay Đồn Pố Lũng.
Thủ tướng: Xây dựng lực lượng Quân khu 5 cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, là lực lượng nòng cốt trên địa bàn chiến lược của Tổ quốc

Thủ tướng: Xây dựng lực lượng Quân khu 5 cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, là lực lượng nòng cốt trên địa bàn chiến lược của Tổ quốc

Thời sự - PV - 20:35, 16/10/2025
Chiều 16/10, tại Đà Nẵng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống lực lượng vũ trang Quân khu 5 (16/10/1945- 16/10/2025) và thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước trao Huân chương Hồ Chí Minh tặng lực lượng vũ trang Quân khu 5.