Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Điều khác biệt độc đáo ở trang phục người Bru - Vân Kiều

Phạm Tiến - 21:15, 10/08/2022

Người Bru - Vân Kiều phần lớn định cư ở vùng núi phía Tây các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế. Trang phục truyền thống là một trong những yếu tố quan trọng để làm nên bản sắc văn hóa của đồng bào Bru-Vân Kiều.

Trang phục phụ nữ Bru- Vân Kiều với 2 màu đỏ, đen làm chủ đạo
Trang phục phụ nữ Bru- Vân Kiều với 2 màu đỏ, đen làm chủ đạo

Đặc trưng riêng có

Theo tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, người Bru - Vân Kiều ở nước ta có 94.598 người. Đồng bào sống rải rác ở 39 tỉnh, thành trên cả nước, trong đó người Bru – Vân Kiều sống tập trung chủ yếu ở vùng núi phía Tây 3 tỉnh Quảng Bình (18.575 người, chiếm 19,6%), Quảng Trị (69.785 người, chiếm 73, 9%), Thừa Thiên-Huế (1.389 người).

Dân tộc Bru- Vân Kiều có 3 nhóm chính là Ma Coong, Khùa và Trì. Trong nhiều giá trị văn hóa truyền thống của người Bru-Vân Kiều còn lưu giữ đến ngày nay phải kể đến trang phục vì nó mang những nét đặc trưng, độc đáo, không lẫn lộn.

Khố nam của người Bru- Vân Kiều không giống các DTTS khác
Khố nam của người Bru- Vân Kiều không giống các DTTS khác

Trước đây, nam giới Bru-Vân Kiều ở trần đóng khố. Chất liệu làm khố được lấy từ vỏ cây sui. Khố nam giới dài xuống tới quá gối, màu đỏ nhạt và thường có 3 đến 5 sọc nhỏ màu đen chạy dọc theo thân khố. Trong những ngày lễ như tết, cưới hỏi… Đàn ông Bru-Vân Kiều mặc thêm áo chui đầu và đeo thêm vòng đá quý có hình ô van. Áo chui đầu của nam giới không có ống tay, màu sắc chủ đạo là đỏ và đen tương ứng với màu âm và dương.

Cách làm khố cho nam giới người Bru-Vân Kiều được tước từ vỏ cây sui trong rừng Trường Sơn. Sau khi vỏ cây sui được lấy về, người phụ nữ trong gia đình mang ra suối ngâm nước, tước nhỏ thêm lần nữa rồi được phơi khô. Với sự khéo léo của đôi bàn tay người phụ nữ, chiếc khố được dệt ra, công đoạn cuối cùng là nhuộm khố theo màu đỏ, viền đen cố định. Sự khác biệt rất dễ nhận ra khố của người Bru- Vân Kiều là có hai giải trước, sau thả dài quá đầu gối. Màu sắc cũng là nét đặc trưng khác xa với các đồng bào DTTS, khố nam người Bru- Vân Kiều chỉ có 2 màu đỏ, đen là chủ đạo.

Ngược lại, người phụ nữ Bru-Vân Kiều sử dụng trang phục chủ yếu là váy, áo xẻ ngực, màu chàm cổ. Váy của phụ nữ là váy mở, đó là kiểu váy chỉ có một tấm vải được cuộn tròn ở phía thân dưới. Cũng giống như khố nam, váy phụ nữ Bru- Vân Kiều cũng chỉ có 2 màu đỏ, đen. Các mảng màu đỏ khổ lớn kết hợp với những sọc đen nhỏ kết hợp với nhau thành 1 mảng lớn quấn quanh thân dưới kéo dài gần đến mắt cả chân.

Áo che phần thân trên được làm theo kiểu không có cổ (cổ khoét), có hoặc không có tay áo. Vẫn là 2 mảng màu đỏ, đen kết hợp từ thân áo đến ống tay áo. Áo che hết phần cạp váy và thân trên, để mép về hông trái. Áo làm theo kiểu mở cúc, cổ tròn, trang trí hoa văn tam giác, móc tròn ở dọc hò áo và gấu áo. 

Ngoài váy áo, phụ nữ người Bru Vân - Kiều còn sử dụng mang tính làm đẹp thêm thắt lưng, khăn choàng mã não, đặc biệt là choàng chéo vai của phụ nữ Bru- Vân Kiều là nét đặc biệt trong trang phục. Chính chi tiết này đã làm cho trang phục Bru- Vân Kiều không lẫn lộn với trang phục của các dân tộc khác.

Các em học sinh trường THCS xã A Dơi (Hướng Hóa, Quảng Trị) rạng rỡ trong trang phục truyền thống
Các em học sinh trường THCS xã A Dơi (Hướng Hóa, Quảng Trị) rạng rỡ trong trang phục truyền thống

Bảo tồn sự khác biệt

Cùng với sự phát triển chung của đất nước, đời sống người Bru- Vân Kiều đã có nhiều cải thiện. Phần lớn đường giao thông, điện… đã về tận bản. Tính giao thương, kết nối đã xóa tan khoảng cách địa lý giữa miền xuôi và miền ngược. Theo đó, các đồ gia dụng công nghiệp cũng được đưa về tận thôn bản. Vật liệu may vá, phụ kiện trang phục chợ xã nào cũng có. Thế nhưng người Bru- Vân Kiều vẫn bảo tồn được nét độc đáo trong trang phục.

Đầu tiên phải kể đến nỗ lực khơi dậy tình yêu với trang phục Bru- Vân Kiều của các thầy cô giáo ở Trường tiểu học và THCS A Dơi (huyện Hướng Hóa, Quảng Trị). Qua thời gian triển khai, hiện tất cả học sinh người Bru- Vân Kiều trong trường đều có ít nhất 1 bộ trang phục thổ cẩm truyền thống. Vào sáng thứ hai đầu tuần và các ngày lễ lớn, các em mặc trang phục thổ cẩm. Từ đây, tình yêu dành cho trang phục và những nét đẹp truyền thống của người Vân Kiều càng được củng cố.

Từ môi trường giáo dục, trang phục Bru- Vân Kiều ở địa phương được sử dụng ở nhiều môi trường khác nhau như công sở, lễ hội và cả trong cuộc sống lao động, sinh hoạt đời thường ngày.

Nghề dệt thổ cẩm (trang phục Bru- Vân Kiều) ở huyện Đa Krông (Quảng Trị)
Nghề dệt thổ cẩm (trang phục Bru- Vân Kiều) ở huyện Đakrông (Quảng Trị)

Sau thành công ở A Dơi, xã A Bung (Đakrông, Quảng Trị), trước nguy cơ mai một của thổ cẩm, chính quyền thậm chí đã đưa chủ trương lập 4 tổ sản xuất chuyên dệt vải thổ cẩm với gần 30 phụ nữ tham gia. Nhờ đó, trang phục người Bru- Vân Kiều được sản xuất ra đồng loạt, tiện lợi cho người dùng. Nếu ai đó một lần đến xã A Bung, đừng ngạc nhiên khi thấy toàn bộ công chức xã diện những chiếc áo, bộ váy rực rỡ bằng chất liệu vải thổ cẩm (trang phục người Bru- Vân Kiều).

Choàng chéo vai, một chi tiết khác biệt trong trang phục người Bru- Vân Kiều
Choàng chéo vai, một chi tiết khác biệt trong trang phục người Bru- Vân Kiều

Cùng với những nỗ lực của chính quyền địa phương, những chính sách bảo tồn văn hóa các đồng bào DTTS, đặc biệt là lòng tự tôn dân tộc của người Bru- Vân Kiều đã làm cho trang phục của họ trường tồn. Những nét văn hóa của người Bru – Vân Kiều được sự kế thừa từ quá khứ, tính ứng dụng sáng tạo ở hiện tại và là mạch tiếp nối không ngừng của tương lai. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp chung tay sửa chữa lại nhà rông truyền thống

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp chung tay sửa chữa lại nhà rông truyền thống

Sau khi Báo Dân tộc và Phát triển có bài phản ánh “Người dân làng Kon Teo Đăk Lấp, xã Đăk Long, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum cũ (nay là xã Đăk Pxi, tỉnh Quảng Ngãi) không đồng thuận với chủ trương phá bỏ nhà rông truyền thống để xây phòng học”, thì việc xây dựng phòng học đã được dừng lại và nhà rông được giữ nguyên. Những ngày này, đồng bào Xơ Đăng nơi đây đang chung tay, góp sức sửa chữa lại nhà rông truyền thống cho khang trang hơn, để phục vụ các lễ hội truyền thống của làng.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Chính phủ dưới sự lãnh đạo của Đảng, 80 năm hành trình vì nước, vì dân

Thủ tướng: Chính phủ dưới sự lãnh đạo của Đảng, 80 năm hành trình vì nước, vì dân

Thời sự - PV - 5 giờ trước
Sáng 20/8, Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (28/8/1945 - 28/8/2025) được long trọng tổ chức tại Hà Nội. Đây là lần đầu tiên Chính phủ tổ chức kỷ niệm ngày thành lập.
Gia Lai: Xây dựng xã biên giới Ia Púch vững mạnh toàn diện

Gia Lai: Xây dựng xã biên giới Ia Púch vững mạnh toàn diện

Tin tức - Ngọc Thu - 6 giờ trước
Là xã biên giới nằm ở phía Tây của tỉnh Gia Lai, Ia Púch có gần 8,8 km đường biên giới tiếp giáp với Vương quốc Campuchia. Thời gian qua, xã Ia Púch đã tập trung phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, thực hiện đạt chỉ tiêu đã được tỉnh định hướng và cụ thể hóa trong Nghị quyết của Đại hội.
Đặc khu Thổ Châu đặt mục tiêu xây dựng phên giậu tiền tiêu vững vàng và bứt phá kinh tế biển

Đặc khu Thổ Châu đặt mục tiêu xây dựng phên giậu tiền tiêu vững vàng và bứt phá kinh tế biển

Tin tức - Tào Đạt - 6 giờ trước
Trong 2 ngày 19 và 20/8, Đảng bộ Đặc khu Thổ Châu (tỉnh An Giang) đã tổ chức Đại hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đại tá Nguyễn Văn Ngành, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh dự và chỉ đạo Đại hội.
Thanh Hóa: Công bố khẩn cấp sạt lở bờ hữu suối Son đoạn qua bản Sa Ná

Thanh Hóa: Công bố khẩn cấp sạt lở bờ hữu suối Son đoạn qua bản Sa Ná

Tin tức - Quỳnh Trâm - 6 giờ trước
Cuộc sống của 78 hộ gia đình với 350 nhân khẩu bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tình trạng sạt lở bờ hữu suối Son, đoạn qua bản Sa Ná, xã Na Mèo, tỉnh Thanh Hóa.
Gia Lai: Phát hiện 40.000 sản phẩm giả nhãn hiệu nổi tiếng

Gia Lai: Phát hiện 40.000 sản phẩm giả nhãn hiệu nổi tiếng

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 6 giờ trước
Lực lượng chức năng tỉnh Gia Lai vừa phát hiện và xử lý vụ buôn bán hàng giả với hơn 40.000 sản phẩm tiêu dùng nhái nhiều nhãn hiệu nổi tiếng.
Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Để thuận tiện cho việc đi lại và vận chuyển nông sản, từ nhiều năm trước, người dân thôn Kon Vi Vàng, xã Đắk Kôi, tỉnh Quảng Ngãi đã tự làm một cây cầu treo dài hơn 50m vượt sông Đăk Snghé. Sau nhiều năm sử dụng, cây cầu treo đã xuống cấp nghiêm trọng, nhiều tấm ván mặt cầu đã bị mục nát. Mặc dù biết là không an toàn, nhưng người dân vẫn qua lại hằng ngày, bất chấp những cảnh báo của chính quyền về an toàn.
Phiên chợ 0 đồng ấm lòng đồng bào Xơ Đăng

Phiên chợ 0 đồng ấm lòng đồng bào Xơ Đăng

Xã hội - Ngọc Chí - 6 giờ trước
Sáng 20/8, UBND xã Tu Mơ Rông, tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khánh thành Chợ trung tâm xã và Phiên chợ 0 đồng với nhiều phần quà tặng cho đồng bào Xơ Đăng. Đây là công trình được đầu tư từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719).
U23 Australia lần đầu đăng quang AFF Cup nữ 2025

U23 Australia lần đầu đăng quang AFF Cup nữ 2025

Thể thao - Hoàng Minh - 9 giờ trước
Tối 19/8, trên sân Lạch Tray (Hải Phòng), Đội tuyển U23 Australia đã vượt qua Myanmar với tỷ số tối thiểu 1-0 để chính thức trở thành nhà vô địch AFF Cup nữ 2025. Đây là lần đầu tiên U23 Australia bước lên bục cao nhất của giải đấu, đồng thời cũng là lần thứ hai bóng đá nữ Australia giành chức vô địch sau lần đầu vào năm 2008.
Đội tuyển nữ Việt Nam vượt qua Thái Lan, giành Huy chương Đồng AFF Cup 2025

Đội tuyển nữ Việt Nam vượt qua Thái Lan, giành Huy chương Đồng AFF Cup 2025

Thể thao - Hoàng Minh - 21:21, 19/08/2025
Chiều 19/8, trên sân vận động Lạch Tray (Hải Phòng), Đội tuyển nữ Việt Nam đã xuất sắc đánh bại Thái Lan với tỷ số 3-1, qua đó khép lại hành trình tại Giải vô địch bóng đá nữ Đông Nam Á - AFF Cup 2025 với tấm Huy chương Đồng.
Lào Cai khởi công dự án phục vụ xây dựng đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Lào Cai khởi công dự án phục vụ xây dựng đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Kinh tế - Trọng Bảo - 19:01, 19/08/2025
Ngày 19/8, tỉnh Lào Cai đã tổ chức khởi công dự án san gạt mặt bằng và hạ tầng kỹ thuật khu Bản Qua, phục vụ xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Đây là 1 trong 6 công trình, dự án trọng điểm được tỉnh Lào Cai đồng loạt khởi công chào mừng 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Cầu Mã Đà đã được khởi công xây dựng

Cầu Mã Đà đã được khởi công xây dựng

Tin tức - Duy Chí - 17:54, 19/08/2025
Sau nhiều lần kiến nghị và được sự chấp thuận chủ trương của Thủ tướng Chính phủ, ngày 19/8, UBND tỉnh Đồng Nai đã làm Lễ động thổ, khởi công xây dựng cầu Mã Đà nối liền Bình Phước cũ với Đồng Nai, hòa vào mạng lưới giao thông quốc gia, rút ngắn khoảng cách từ Tây Nguyên đến sân bay, cảng biển.