Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đang Mường trước nguy cơ thất truyền

PV - 12:33, 05/06/2018

Nếu như dân tộc Kinh vùng Kinh Bắc có dân ca quan họ, dân tộc Tày có hát Then; dân tộc Thái có câu Khắp… thì dân tộc Mường có lời Đang, câu ví hay còn gọi là Đang Mường. Đang Mường là làn điệu dân ca chứa chan tình người đằm thắm, khát vọng tình yêu quê hương đất nước… không thể thiếu trong các tiệc tùng, lễ hội, đối nhân xử thế của người Mường. Thế nhưng, đáng buồn là Đang Mường hiện nay đã và đang đứng trước nguy cơ thất truyền…

Đang Mường,hiện thân của văn hóa

Khi nghe hát Đang Mường, người ta có cảm giác như được đắm mình trong bản tình ca bất tận bởi dòng chảy của những lời thoại, ca từ đa dạng, phong phú. Hát Đang có mấy thể loại chính: Hát Đang truyền thống, hay còn gọi Đang Vần Va, một số nơi gọi là Đang nếp, nói về các sự tích, truyền thuyết, trường ca, các truyện dân gian, và các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dòng tộc; hát Đang Tồn (hát Đang xã giao, thăm hỏi hay ôn nghèo, kể khổ, chối khéo một điều gì); hát Đang cách mạng (ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quê hương, đất nước, con người, cuộc sống đổi mới).

Một tiết mục Đang Mường được các nghệ nhân phục dựng, trình diễn trên sân khấu nghệ thuật quần chúng. Một tiết mục Đang Mường được các nghệ nhân phục dựng, trình diễn trên sân khấu nghệ thuật quần chúng.

Đặc biệt, dân tộc Mường còn có hát Đang đối đáp giao duyên (hát Đang ngỏ lời tình yêu đôi lứa, đối đáp giao duyên trong lễ hội hoặc hát đối khi gặp lại “tình xưa, nghĩa cũ”), tạo thành những cuộc đấu trí lành mạnh với những lời hay ý đẹp, tạo nên bầu không khí tìm hiểu lẫn nhau rất ý nhị mà khoáng đạt như vốn sống của đồng bào Mường.

Người giỏi hát Đang khi thể hiện rất khéo chọn những câu văn có vần, những từ “có cánh” để chuyển tải nỗi niềm, xúc cảm trong tình yêu đôi lứa, trong quan hệ cộng đồng xã hội. Mỗi lời Đang, đều chứa đựng những nét giá trị văn hoá truyền thống lâu đời của đồng bào Mường được hình thành, lưu giữ, bảo tồn và phát triển trong quá trình lao động sản xuất, khát vọng vươn tới cái đẹp trong cuộc sống tương lai.

Nghe hát Đang, con người cảm thấy như bị lôi cuốn bởi sự thu hút kỳ lạ của từng lời, từng ý, từng câu, từng giai điệu trong lối văn hoá ứng xử ngọt ngào. Nghe hát Đang trong môi trường không gian tĩnh lặng đêm khuya, hay nơi bến nước con đò thấy lòng mình xốn xang, trộn rộn: “Yêu nhau/Yêu nhau yêu trọn thủy chung, đừng như con thuyền trôi giữa dòng sông/Dù có đi xa cách sông, cách núi, nơi quê nhà em vẫn đợi chờ anh...”.

Hát Đang, thông thường là hát tập thể, về sau chọn ra những cặp tài tử để hát đối kháng. Đây được coi là cuộc đấu trí thực sự để chọn ra những đôi trai tài, gái sắc, ứng xử đối đáp thông minh, dí dỏm, hiểu biết văn hoá sâu rộng. Và không ít cặp đã nên duyên chồng, vợ…

Nguy cơ mai một

Hiện nay đang Mường đang có chiều hướng bị mai một dần. Về các bản làng đồng bào Mường, hỏi đến người biết và hát Đang Mường hiện nay chỉ đếm trên đầu ngón tay, mà phần lớn đều là tầng lớp cao niên, còn thế hệ trẻ thì hầu hết đều “mù tịt” về Đang Mường.

Hát Đang đối đáp giao duyên. Hát Đang đối đáp giao duyên.

Em Đinh Thị Hương, học sinh Trường THPT Gia Phù, huyện Phù Yên, cho biết: “Là người Mường nhưng từ ngày lớn lên đi học đến nay, chưa thấy bố mẹ truyền dạy Đang Mường cho con, cháu học. Lắm lúc có dịp đi giao lưu với các địa phương khác, nhiều người đề nghị hát Đang Mường, nhưng chúng em đều đùn đẩy nhau, hóa ra chẳng có bạn nào biết hát Đang cả”.

Anh Đinh Quang Chưởng, nghệ nhân Ưu tú hát Đang ở Đá Đỏ (Phù Yên) có giọng ca truyền cảm, ngọt ngào, phải thốt lên rằng: “Trước đây, trong các dịp lễ tết, đám cưới hỏi của người Mường, nhờ có hát Đang mà không khí buổi lễ trở nên phấn khởi, vui nhộn và lành mạnh hơn trong văn hoá ứng xử nơi tiệc tùng, lễ hội. Còn hiện nay, bọn trẻ mải chạy theo trào lưu âm nhạc mới, giật gân, gào thét nhiều hơn là hát. Nếu không có định hướng cụ thể, chắc chắn văn hóa hát Đang của người Mường sẽ sớm muộn bị mai một và mất đi…”.

Để Đang Mường tiếp tục được bảo tồn, phát triển, ngoài việc sưu tầm, lưu giữ, rất cần có chính sách khuyến khích thế hệ trẻ học hát Đang, hát những làn điệu dân ca dân tộc mình. Đồng thời, cần phải dành một khoản kinh phí nhất định đầu tư cho văn hóa để mở thêm các lớp tập huấn, truyền dạy các làn điệu dân ca của dân tộc Mường.

Ông Đinh Văn Cung (tổ 9, phường Tô Hiệu) cho rằng: “Chính quyền cơ sở cũng nên vào cuộc, tổ chức cho thế hệ trẻ thi hát Đang thường xuyên, qua đó chọn ra những tác phẩm hay, có ý nghĩa để bảo tồn, coi đó là di sản của dân tộc Mường để có chính sách, chiến lược gìn giữ”.

ANH ĐỨC

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tổ chức truyền dạy và thực hành Hát Xoan

Tổ chức truyền dạy và thực hành Hát Xoan

Trong tháng 6/2023, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ tổ chức các lớp truyền dạy và thực hành Hát Xoan Phú Thọ dành cho đối tượng là những nghệ nhân kế cận của 4 Phường Xoan gốc: Phù Đức; Kim Đái; Thét và An Thái; thành viên của 33 CLB hát Xoan và dân ca Phú Thọ; những người có năng khiếu, yêu thích hát Xoan tại xã Kim Đức và Phượng Lâu - Tp. Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
Tin nổi bật trang chủ
Chất vấn Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc về lĩnh vực công tác dân tộc: Thẳng thắn, trách nhiệm, nắm chắc vấn đề, sâu sát với thực tiễn

Chất vấn Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc về lĩnh vực công tác dân tộc: Thẳng thắn, trách nhiệm, nắm chắc vấn đề, sâu sát với thực tiễn

“Đồng chí Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, mặc dù lần đầu tiên trả lời chất vấn nhưng đã chuẩn bị tốt nội dung, nắm chắc vấn đề, sâu sát với thực tiễn, tập trung trả lời vào các vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm, giải trình khá đầy đủ các vấn đề còn bất cập, hạn chế, đồng thời, đề xuất phương hướng nhằm khắc phục những bất cập trong lĩnh vực phụ trách. Qua chất vấn và trả lời chất vấn đã làm rõ thêm trách nhiệm của Chính phủ, Ủy ban Dân tộc và các Bộ, ngành, cơ quan có liên quan trong việc thực hiện chính sách dân tộc”. Đó là phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khi kết luận nội dung chất vấn về lĩnh vực công tác dân tộc tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV.
Tin trong ngày - 7/6/2023

Tin trong ngày - 7/6/2023

Media - BDT - 3 giờ trước
Bản tin hôm nay có những thông tin đáng chú ý sau: Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh; Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo khẩn về cung ứng điện; Các ngành hàng đều gặp khó về thị trường xuất khẩu cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng: Cần sớm tháo gỡ vướng mắc liên quan đến cơ chế, chính sách

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng: Cần sớm tháo gỡ vướng mắc liên quan đến cơ chế, chính sách

Tiếng nói từ cơ sở - Minh Thu - 4 giờ trước
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư, nguồn vốn Trung ương bố trí cho các Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 là 1.501,025 tỷ đồng.
Yên Bái: Thực hiện thắng lợi các mục tiêu giảm nghèo

Yên Bái: Thực hiện thắng lợi các mục tiêu giảm nghèo

Chính sách dân tộc - Hải Khánh - 6 giờ trước
Để thực hiện hiệu quả công tác giảm nghèo, những năm qua, tỉnh Yên Bái đã dành nhiều nguồn lực và giải phải tập trung đầu tư trọng điểm vào vùng “lõi nghèo". Cùng với các chính sách của Trung ương, tỉnh cũng đã ban hành nhiều chính sách đặc thù nhằm hỗ trợ người dân nơi đây phát triển sản xuất, tạo sinh kế, thu nhập bền vững, nâng cao chất lượng sống.
Giải ngân vốn đầu tư công 5 tháng đầu năm đạt hơn 20% kế hoạch

Giải ngân vốn đầu tư công 5 tháng đầu năm đạt hơn 20% kế hoạch

Kinh tế - PV - 6 giờ trước
Bộ Tài chính vừa ban hành văn bản số 5646/BTC-ĐT về tình hình thanh toán vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) lũy kế 4 tháng, ước thực hiện 5 tháng kế hoạch năm 2023.
Thủ tướng chỉ đạo thực hiện các giải pháp bảo đảm cung ứng điện

Thủ tướng chỉ đạo thực hiện các giải pháp bảo đảm cung ứng điện

Tin tức - PV - 9 giờ trước
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 517/CĐ-TTg ngày 6/6/2023 về việc thực hiện các giải pháp bảo đảm cung ứng điện mùa khô năm 2023 và thời gian tới.
Nóng tình trạng tranh chấp nguồn nước do hạn hán kéo dài

Nóng tình trạng tranh chấp nguồn nước do hạn hán kéo dài

Thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh Lào Cai không có mưa khiến cho mực nước tại các sông suối, ao hồ cạn kiệt. Khan hiếm nguồn nước dẫn đến việc liên tiếp xảy ra các vụ mâu thuẫn, tranh chấp nguồn nước giữa người dân với người dân, giữa người dân với công ty cấp nước…
ASEAN Para Games 12: Đoàn thể thao Việt Nam đã có gần 130 huy chương

ASEAN Para Games 12: Đoàn thể thao Việt Nam đã có gần 130 huy chương

Thể thao - PV - 9 giờ trước
Tính đến 21h15 ngày 6/6, Đoàn Thể thao Người Khuyết tật Việt Nam đã có 36 HCV, 35 HCB và 56 HCĐ, đứng vị trí thứ 3 bảng tổng sắp huy chương ASEAN Para Games 12.
Đồng bào DTTS hài lòng, tin tưởng về nội dung trả lời chất vấn của Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh trước Quốc hội

Đồng bào DTTS hài lòng, tin tưởng về nội dung trả lời chất vấn của Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh trước Quốc hội

Sự kiện - Bình luận - Lê Vũ - Bảo Trần - 9 giờ trước
Ngày 6 - 7/6, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc (UBDT) Hầu A Lềnh đã trả lời chất vấn trước Quốc hội (Kỳ họp thứ 5, Khóa XV). Đông đảo cử tri cả nước, đặc biệt là đồng bào DTTS rất quan tâm đến sự kiện này. Nhiều nơi vùng sâu, vùng xa cả gia đình tập trung lại để theo dõi, cập nhật thông tin trong sự phấn khởi.
Quảng Bình: Tổ chức tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2023 - 2024

Quảng Bình: Tổ chức tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2023 - 2024

Giáo dục - Khánh Ngân - 9 giờ trước
Sáng 7/6, 12.856 em học sinh THCS ở Quảng Bình đã bước vào kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2023 - 2024. Trong buổi sáng, các thí sinh đã dự thi 2 môn Ngữ Văn và Tiếng anh, buổi chiều các em bước vào thi môn Toán.
Quảng Ninh: Phát động Tháng hành động vì trẻ em và tiếp nhận Quỹ Bảo trợ trẻ em năm 2023

Quảng Ninh: Phát động Tháng hành động vì trẻ em và tiếp nhận Quỹ Bảo trợ trẻ em năm 2023

Xã hội - Mỹ Dung - 9 giờ trước
Sáng 7/6, tại Tp. Hạ Long, UBND tỉnh Quảng Ninh tổ chức Lễ phát động Tháng hành động vì trẻ em, khai mạc hoạt động Hè, tiếp nhận Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh Quảng Ninh năm 2023.
Lào Cai đưa Trung tâm dịch vụ hành chính công tại Cửa khẩu Kim Thành vào hoạt động

Lào Cai đưa Trung tâm dịch vụ hành chính công tại Cửa khẩu Kim Thành vào hoạt động

Tin tức - Trọng Bảo - 12 giờ trước
Bắt đầu từ ngày 7/6, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Lào Cai đưa Trung tâm tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính vào vận hành tại Cửa khẩu Quốc tế đường bộ số II Kim Thành. Đây là một trong các hợp phần của dự án cửa khẩu số mà tỉnh Lào Cai đang tập trung xây dựng.