Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bảo tồn, phát triển cộng đồng người Chứt ở Hà Tĩnh: Hành trình 59 năm Kỳ 2: Mở đường đến tương lai

PV - 21:37, 30/01/2018

Nhiều năm trước, ý tưởng đầu tư một con đường từ bản Rào Tre sang các bản người Sách, người Mã Liềng, người Chứt ở Quảng Bình đã được lập thành dự án, với mục tiêu mở đường đi và “mở đường” phát triển cho cộng đồng người Chứt Hà Tĩnh. Nhưng đến nay, dự án vẫn chỉ là niềm mơ ước.

4 đứa trẻ sinh ra, 1 đứa bị tật nguyền
Bản Rào Tre lặng lẽ giữa bốn bề núi non trùng điệp. Bản Rào Tre lặng lẽ giữa bốn bề núi non trùng điệp.

 

Đến Rào Tre vào cuối buổi chiều ngày 26/2/2017. Bản vắng lặng, ít người qua lại. Hoạt động nhộn nhịp nhất của bản chỉ diễn ra ở 6 điểm dựng nhà mới mà các chiến sĩ Tổ công tác-Đồn Biên phòng 575 đang gấp rút thi công.

Chủ tịch UBND xã Hương Liên, ông Đinh Văn Sảnh, bảo, bản có 147 nhân khẩu thì hiện có 11 cháu đang học nội trú ở Trường PTTHDTNT huyện, 33 cháu độ tuổi mầm non và Tiểu học đang học tại trung tâm xã. Còn những người trong độ tuổi lao động thì đang đi rừng chưa về nên bản vắng người.

Đúng là không có gì lạ trước sự vắng vẻ của Rào Tre. Nhưng lạ ở chỗ, Chủ tịch UBND xã nhớ nằm lòng tên, tuổi của các thành viên trong bản. Thậm chí, ông còn đọc “vanh vách” số trẻ em ở bản Rào Tre được sinh ra trong từng năm.

“Năm 2014 và năm 2015, bản có 4 đứa trẻ chào đời. Năm 2016 là 3 trẻ. Riêng 2 tháng đầu năm 2017 thì đã có 2 bé chào đời”, ông Sảnh thông tin.

Dường như, đằng sau câu nói của ông Chủ tịch xã ẩn chứa sự lo lắng. Ông đếm từng đứa trẻ sinh ra ở bản không phải chỉ dừng lại ở việc quản lý nhân hộ khẩu mà quan trọng hơn, ông đang “đếm” sự phát triển của cộng đồng người Chứt. Sau 59 năm, cộng đồng người Chứt chỉ tăng từ khoảng 30 người lên thành 147 người như hiện nay.

Chủ tịch xã Hương Liên “nhớ nằm lòng” số trẻ sinh ra ở bản Rào Tre bởi ông cũng như các cấp, ngành, đoàn thể của xã, của huyện luôn đau đáu vấn đề hôn nhân cận huyết của cộng đồng người Chứt nơi đây. Tình trạng này đã, đang và sẽ làm suy kiệt nòi giống của cộng đồng người Chứt ở Hà Tĩnh.

Người Chứt định cư ở bản Rào Tre đã đến thế hệ thứ 3, nhưng việc bảo tồn nòi giống vẫn gặp rất nhiều khó khăn. Người Chứt định cư ở bản Rào Tre đã đến thế hệ thứ 3, nhưng việc bảo tồn nòi giống vẫn gặp rất nhiều khó khăn.

 

Ông Sảnh trầm ngâm nói: “Như năm 2015, trong 4 đứa trẻ được sinh ra thì có một cháu có bố mẹ là cậu-cháu. Đó là vợ chồng Hồ Viết Cương (38 tuổi), Hồ Thị Thành (35 tuổi). Xét về phả hệ, chị Thành phải gọi anh Cương bằng cậu ruột”.

Cưới nhau, Cương và Thành có 4 đứa con. Nhưng cô con gái đầu mới lọt lòng mẹ đã bị bại não rồi mất sau đó 2 tháng. Cậu con trai thứ ba cũng mất sau khi chào đời được 5 tháng vì mắc phải bệnh sưng phổi. Hai đứa con Hồ Viết Mạnh và Hồ Thị Thơm hiện đau ốm thường xuyên.

Theo thống kê của các cơ quan chức năng, cứ 4 đứa trẻ sinh ra ở Rào Tre thì có 1 cháu phải chịu cảnh tật nguyền như cụt tay, cụt chân, hở hàm ếch…, hoặc phát triển không bình thường. Nguyên nhân chính dẫn đến con số đau lòng này được xác định là do hôn nhân cận huyết.

Con đường tương lai

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến cộng đồng người Chứt chấp nhận hôn nhân cận huyết. Có thể là vì hủ tục, nhưng cũng có thể là do chẳng còn cách nào khác bởi sau bao năm rời hang đá, họ vẫn chưa hòa nhập với cuộc sống mới. Tâm lý “ngại tiếp xúc” với bên ngoài là một trong những nguyên nhân khiến cho các đôi trai gái cùng huyết thống đến với nhau.

Sau những nỗ lực của các cấp chính quyền và Bộ đội Biên phòng Hà Tĩnh cùng với những chính sách khuyến khích, động viên, hiện đã có 5 thanh niên người Chứt ở Rào Tre đã thoát khỏi cảnh hôn nhân cận huyết. Có người lấy chồng người Kinh, có người cưới vợ người Mã Liềng,… Dù ít nhưng đây là những “trái ngọt” đầu tiên sau bao năm chăm trồng.

Theo Trung tá Nguyễn Quốc Phú, Tổ trưởng Tổ công tác Rào Tre-Đồn Biên phòng 575, dù có rất nhiều chính sách động viên, hỗ trợ người dân tộc khác kết hôn với người Chứt, nhưng thực tế rất khó khăn. Rào Tre nằm lọt thỏm trong thung lũng bao bọc bởi ngọn núi Cà Đay và thượng nguồn dòng sông Ngàn Sâu. Việc giao lưu, hòa nhập với các cộng đồng dân cư khác là hết sức khó khăn bởi sự cách ngăn của trập trùng đồi núi.

“Cùng với tâm lý ngại tiếp xúc thì những khó khăn này cũng góp phần khiến người Chứt ở Rào Tre như sống giữa ốc đảo của chính mình”, Trung tá Phú chia sẻ.

Theo Chủ tịch UBND xã Hương Liên, ông Đinh Văn Sảnh, chính quyền địa phương cũng đã nhận thấy “nút thắt” này trong việc bảo tồn, phát triển cộng đồng người Chứt ở Rào Tre. “Việc mở một con đường từ Rào Tre sang các bản người Sách, người Mã Liềng ở Minh Hóa, Quảng Bình có thể là giải pháp gỡ nút thắt này. Chỉ có mở đường thì người Chứt ở Rào Tre mới có cơ hội giao lưu, hòa nhập với các dân tộc khác”.

Ông Sảnh tính nhẩm, khoảng cách từ Rào Tre sang bản gần nhất ở huyện Minh Hóa chỉ 15 km. Nhưng do địa hình đồi núi, sông suối nên kinh phí mở đường sơ sơ cũng khoảng 100 tỷ đồng.

Có lẽ vì kinh phí quá lớn nên ý tưởng mở đường ở Rào Tre dù đã được lập thành dự án nhưng đến nay vẫn nằm trên giấy. Chính ông Chủ tịch UBND xã Hương Liên cũng như Tổ trưởng Tổ công tác Rào Tre vẫn cứ chép miệng khi nói đến dự án mở đường này. Nếu như đường được mở thì chắc hẳn, việc bảo tồn, phát triển cộng đồng người Chứt ở Rào Tre sẽ bớt nhọc nhằn hơn.

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.