Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bảo tồn, phát triển cộng đồng người Chứt ở Hà Tĩnh: Hành trình 59 năm Kỳ 2: Mở đường đến tương lai

PV - 21:37, 30/01/2018

Nhiều năm trước, ý tưởng đầu tư một con đường từ bản Rào Tre sang các bản người Sách, người Mã Liềng, người Chứt ở Quảng Bình đã được lập thành dự án, với mục tiêu mở đường đi và “mở đường” phát triển cho cộng đồng người Chứt Hà Tĩnh. Nhưng đến nay, dự án vẫn chỉ là niềm mơ ước.

4 đứa trẻ sinh ra, 1 đứa bị tật nguyền
Bản Rào Tre lặng lẽ giữa bốn bề núi non trùng điệp. Bản Rào Tre lặng lẽ giữa bốn bề núi non trùng điệp.

 

Đến Rào Tre vào cuối buổi chiều ngày 26/2/2017. Bản vắng lặng, ít người qua lại. Hoạt động nhộn nhịp nhất của bản chỉ diễn ra ở 6 điểm dựng nhà mới mà các chiến sĩ Tổ công tác-Đồn Biên phòng 575 đang gấp rút thi công.

Chủ tịch UBND xã Hương Liên, ông Đinh Văn Sảnh, bảo, bản có 147 nhân khẩu thì hiện có 11 cháu đang học nội trú ở Trường PTTHDTNT huyện, 33 cháu độ tuổi mầm non và Tiểu học đang học tại trung tâm xã. Còn những người trong độ tuổi lao động thì đang đi rừng chưa về nên bản vắng người.

Đúng là không có gì lạ trước sự vắng vẻ của Rào Tre. Nhưng lạ ở chỗ, Chủ tịch UBND xã nhớ nằm lòng tên, tuổi của các thành viên trong bản. Thậm chí, ông còn đọc “vanh vách” số trẻ em ở bản Rào Tre được sinh ra trong từng năm.

“Năm 2014 và năm 2015, bản có 4 đứa trẻ chào đời. Năm 2016 là 3 trẻ. Riêng 2 tháng đầu năm 2017 thì đã có 2 bé chào đời”, ông Sảnh thông tin.

Dường như, đằng sau câu nói của ông Chủ tịch xã ẩn chứa sự lo lắng. Ông đếm từng đứa trẻ sinh ra ở bản không phải chỉ dừng lại ở việc quản lý nhân hộ khẩu mà quan trọng hơn, ông đang “đếm” sự phát triển của cộng đồng người Chứt. Sau 59 năm, cộng đồng người Chứt chỉ tăng từ khoảng 30 người lên thành 147 người như hiện nay.

Chủ tịch xã Hương Liên “nhớ nằm lòng” số trẻ sinh ra ở bản Rào Tre bởi ông cũng như các cấp, ngành, đoàn thể của xã, của huyện luôn đau đáu vấn đề hôn nhân cận huyết của cộng đồng người Chứt nơi đây. Tình trạng này đã, đang và sẽ làm suy kiệt nòi giống của cộng đồng người Chứt ở Hà Tĩnh.

Người Chứt định cư ở bản Rào Tre đã đến thế hệ thứ 3, nhưng việc bảo tồn nòi giống vẫn gặp rất nhiều khó khăn. Người Chứt định cư ở bản Rào Tre đã đến thế hệ thứ 3, nhưng việc bảo tồn nòi giống vẫn gặp rất nhiều khó khăn.

 

Ông Sảnh trầm ngâm nói: “Như năm 2015, trong 4 đứa trẻ được sinh ra thì có một cháu có bố mẹ là cậu-cháu. Đó là vợ chồng Hồ Viết Cương (38 tuổi), Hồ Thị Thành (35 tuổi). Xét về phả hệ, chị Thành phải gọi anh Cương bằng cậu ruột”.

Cưới nhau, Cương và Thành có 4 đứa con. Nhưng cô con gái đầu mới lọt lòng mẹ đã bị bại não rồi mất sau đó 2 tháng. Cậu con trai thứ ba cũng mất sau khi chào đời được 5 tháng vì mắc phải bệnh sưng phổi. Hai đứa con Hồ Viết Mạnh và Hồ Thị Thơm hiện đau ốm thường xuyên.

Theo thống kê của các cơ quan chức năng, cứ 4 đứa trẻ sinh ra ở Rào Tre thì có 1 cháu phải chịu cảnh tật nguyền như cụt tay, cụt chân, hở hàm ếch…, hoặc phát triển không bình thường. Nguyên nhân chính dẫn đến con số đau lòng này được xác định là do hôn nhân cận huyết.

Con đường tương lai

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến cộng đồng người Chứt chấp nhận hôn nhân cận huyết. Có thể là vì hủ tục, nhưng cũng có thể là do chẳng còn cách nào khác bởi sau bao năm rời hang đá, họ vẫn chưa hòa nhập với cuộc sống mới. Tâm lý “ngại tiếp xúc” với bên ngoài là một trong những nguyên nhân khiến cho các đôi trai gái cùng huyết thống đến với nhau.

Sau những nỗ lực của các cấp chính quyền và Bộ đội Biên phòng Hà Tĩnh cùng với những chính sách khuyến khích, động viên, hiện đã có 5 thanh niên người Chứt ở Rào Tre đã thoát khỏi cảnh hôn nhân cận huyết. Có người lấy chồng người Kinh, có người cưới vợ người Mã Liềng,… Dù ít nhưng đây là những “trái ngọt” đầu tiên sau bao năm chăm trồng.

Theo Trung tá Nguyễn Quốc Phú, Tổ trưởng Tổ công tác Rào Tre-Đồn Biên phòng 575, dù có rất nhiều chính sách động viên, hỗ trợ người dân tộc khác kết hôn với người Chứt, nhưng thực tế rất khó khăn. Rào Tre nằm lọt thỏm trong thung lũng bao bọc bởi ngọn núi Cà Đay và thượng nguồn dòng sông Ngàn Sâu. Việc giao lưu, hòa nhập với các cộng đồng dân cư khác là hết sức khó khăn bởi sự cách ngăn của trập trùng đồi núi.

“Cùng với tâm lý ngại tiếp xúc thì những khó khăn này cũng góp phần khiến người Chứt ở Rào Tre như sống giữa ốc đảo của chính mình”, Trung tá Phú chia sẻ.

Theo Chủ tịch UBND xã Hương Liên, ông Đinh Văn Sảnh, chính quyền địa phương cũng đã nhận thấy “nút thắt” này trong việc bảo tồn, phát triển cộng đồng người Chứt ở Rào Tre. “Việc mở một con đường từ Rào Tre sang các bản người Sách, người Mã Liềng ở Minh Hóa, Quảng Bình có thể là giải pháp gỡ nút thắt này. Chỉ có mở đường thì người Chứt ở Rào Tre mới có cơ hội giao lưu, hòa nhập với các dân tộc khác”.

Ông Sảnh tính nhẩm, khoảng cách từ Rào Tre sang bản gần nhất ở huyện Minh Hóa chỉ 15 km. Nhưng do địa hình đồi núi, sông suối nên kinh phí mở đường sơ sơ cũng khoảng 100 tỷ đồng.

Có lẽ vì kinh phí quá lớn nên ý tưởng mở đường ở Rào Tre dù đã được lập thành dự án nhưng đến nay vẫn nằm trên giấy. Chính ông Chủ tịch UBND xã Hương Liên cũng như Tổ trưởng Tổ công tác Rào Tre vẫn cứ chép miệng khi nói đến dự án mở đường này. Nếu như đường được mở thì chắc hẳn, việc bảo tồn, phát triển cộng đồng người Chứt ở Rào Tre sẽ bớt nhọc nhằn hơn.

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ngân vang tiếng trống nêm của đồng bào Dao đỏ

Ngân vang tiếng trống nêm của đồng bào Dao đỏ

Trống nêm là một nhạc cụ truyền thống, là “linh hồn” của đồng bào Dao đỏ ở xã Tả Phìn, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Vào những ngày tết, tiếng trống vang lên để xua đi những điều không may mắn, không tốt của năm cũ. Trong những lễ hội, tiếng trống tăng thêm sự vui vẻ, hạnh phúc khiến lòng người phơi phới, cả bản say mê nhảy múa theo nhịp trống…
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Đưa thêm 1.000 bác sĩ về cơ sở ngay trong năm nay

Thủ tướng: Đưa thêm 1.000 bác sĩ về cơ sở ngay trong năm nay

Thời sự - PV - 20:45, 25/03/2025
Chiều 25/3, đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy, Thủ tướng Chính phủ chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ và Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế về các dự thảo đề án quan trọng chuẩn bị trình Bộ Chính trị.
Sơn La: Huy động hơn 14 tỷ đồng tại Lễ phát động gửi tiết kiệm vì người nghèo

Sơn La: Huy động hơn 14 tỷ đồng tại Lễ phát động gửi tiết kiệm vì người nghèo

Giảm nghèo bền vững - Minh Nhật - 18:10, 25/03/2025
Ngày 25/3, Ban đại diện Hội đồng quản trị Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Sơn La đã tổ chức Lễ phát động tuần lễ gửi tiền tiết kiệm, chung tay vì người nghèo năm 2025.
Món ăn - bài thuốc hỗ trợ phòng ngừa và điều trị bệnh sởi

Món ăn - bài thuốc hỗ trợ phòng ngừa và điều trị bệnh sởi

Sức khỏe - Minh Nhật - 17:46, 25/03/2025
Hiện nay, bệnh sởi đang có diễn biến phức tạp trên thế giới. Tại Việt Nam, bệnh cũng có chiều hướng tăng. Theo các chuyên gia, thời tiết hiện nay là điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh phát triển. Khi mắc bệnh, ngoài việc tuân thủ theo các phương pháp điều trị của y học hiện đại, y học cổ truyền, có nhiều món ăn - bài thuốc giúp phòng và trị bệnh.
Vụ 28 học sinh và giáo viên Trường Marie Curie Bình Dương nhập viện cấp cứu sau cơm trưa: Phụ huynh không đồng tình với kết luận của Đoàn kiểm tra

Vụ 28 học sinh và giáo viên Trường Marie Curie Bình Dương nhập viện cấp cứu sau cơm trưa: Phụ huynh không đồng tình với kết luận của Đoàn kiểm tra

Tin tức - Duy Chí - 17:37, 25/03/2025
Sau khi Báo Dân tộc và Phát triển đăng thông tin “Ăn cơm trưa, 28 học sinh và giáo viên Trường Marie Curie Bình Dương nhập viện cấp cứu”. Nhiều phụ huynh có con em nhập viện cấp cứu đã liên hệ phóng viên bày tỏ, không đồng tình về nhà trường và kết luận của Đoàn kiểm tra vì có nhiều nghi vấn, thiếu khoa học.
Quảng Ngãi: Người dân góp tiền mở đường làm du lịch

Quảng Ngãi: Người dân góp tiền mở đường làm du lịch

Du lịch - Đinh Quang - Xuân Thịnh - 17:30, 25/03/2025
Sau khi Báo Dân tộc và Phát triển đăng loạt bài về các di tích lịch sử, văn hóa quanh vùng cửa biển Sa Kỳ, tỉnh Quảng Ngãi, nhiều du khách đã tìm về khám phá, thưởng ngoạn vùng biển đẹp này. Để tạo điều kiện cho du khách tham quan, chính quyền từ thôn, xã đến thành phố đã vận động người dân góp tiền mở đường đi lại, sau đó sẽ đầu tư bê tông hóa đường dẫn về các di tích.
Ngôi làng giữa miền ban trắng đẹp như cổ tích ở Điện Biên

Ngôi làng giữa miền ban trắng đẹp như cổ tích ở Điện Biên

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 24/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Tạm ngừng trình đề án sáp nhập huyện, xã theo tiêu chí cũ. Tạo điều kiện để đồng bào Khmer đón Tết cổ truyền Chôl Chnam Thmây đoàn kết, vui tươi, an toàn, tiết kiệm. Ngôi làng giữa miền ban trắng đẹp như cổ tích ở Điện Biên. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Bình Dương đồng loạt khởi công công trình xoá nhà tạm, nhà dột nát

Bình Dương đồng loạt khởi công công trình xoá nhà tạm, nhà dột nát

Tin tức - Duy Chí - 17:26, 25/03/2025
Qua rà soát, toàn tỉnh Bình Dương hiện có 455 căn nhà/9 huyện, thị, thành phố cần xây mới và sửa chữa. Theo đó, ngày 25/3, 9 huyện, thị, thành phố đã đồng loạt khởi công công trình xoá nhà tạm, xây dựng nhà kiên cố cho các hộ gia đình khó khăn về nhà ở. Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Dương đã triển khai các đoàn công tác đến các địa phương tham dự Lễ khởi công.
Khánh Hòa: Chủ tịch tỉnh đối thoại với thanh niên về vấn đề việc làm và chuyển đổi số

Khánh Hòa: Chủ tịch tỉnh đối thoại với thanh niên về vấn đề việc làm và chuyển đổi số

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 17:23, 25/03/2025
Ngày 25/3, UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức Hội nghị đối thoại giữa Chủ tịch UBND tỉnh với thanh niên năm 2025. Tham dự Hội nghị có đại diện lãnh đạo UBND tỉnh, đại diện các sở, ban, ngành, địa phương và đông đảo đoàn viên thanh niên trên địa bàn tỉnh.
Bà Chu Thị Ngọc Diệp, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Hà Giang:

Bà Chu Thị Ngọc Diệp, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Hà Giang: "Không vì lý do sáp nhập mà ngắt quãng, chậm tiến độ công việc..."

Dân tộc - Tôn giáo - Vũ Mừng - 17:00, 25/03/2025
Sau khi thành lập, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Hà Giang đã bắt tay ngay vào công việc, bảo đảm vận hành thông suốt, liên tục ngay từ những ngày đầu đi vào hoạt động, không vì lý do sáp nhập mà ngắt quãng, chậm tiến độ công việc. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trao đổi với bà Chu Thị Ngọc Diệp - Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Hà Giang xung quanh vấn đề này.
Dự án 3 Chương trình MTQG 1719 tạo tiền đề phát triển chăn nuôi đại gia súc

Dự án 3 Chương trình MTQG 1719 tạo tiền đề phát triển chăn nuôi đại gia súc

Công tác Dân tộc - Lê Hường - 16:54, 25/03/2025
Thực hiện Nội dung số 1, Tiểu dự án 2, Dự án 3, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719), huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk xây dựng các tổ nuôi bò, dê sinh sản tạo sinh kế giúp nhiều hộ nghèo vùng đặc biệt khó khăn phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo, nâng cao thu nhập.
Chùa Linh Ứng Bãi Bụt: Điểm du lịch tâm linh trên bán đảo Sơn Trà

Chùa Linh Ứng Bãi Bụt: Điểm du lịch tâm linh trên bán đảo Sơn Trà

Du lịch - Nguyễn Thế Lượng - 16:49, 25/03/2025
Với không gian thanh tịnh, xanh mát, khoáng đạt và kiến trúc độc đáo, ngôi chùa Linh Ứng Bãi Bụt đã và đang trở thành địa điểm vãn cảnh tâm linh nổi tiếng của du khách mọi miền.