Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Âm thanh đại ngàn trong ngôi nhà nhỏ bên dòng Đăk Bla

Ngọc Chí - 19:49, 10/10/2022

Bằng niềm đam mê với âm nhạc truyền thống, nhiều năm nay, vợ chồng ông A Nhum và bà Y Djer (dân tộc Ba Na) ở làng Kon Ktu, xã Đăk Rơ Wa, thành phố Kon Tum đã có nhiều việc làm thiết thực nhằm gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Việc làm ý nghĩa của vợ chồng ông A Nhum đã góp phần thục hiện hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước trong công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Nghệ nhân A Nhum thẩm âm đàn ting ning.
Nghệ nhân A Nhum thẩm âm đàn ting ning.

Mê âm thanh cồng chiêng, tiếng đàn t’rưng, ting ning và làn điệu dân ca của dân tộc Ba Na từ thuở ấu thơ, đến nay đã bước vào tuổi ngoài 60, ông A Nhum vẫn luôn trăn trở suy nghĩ tìm cách duy trì, bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Ông A Nhum chia sẻ, từ nhỏ ông đã theo cha mày mò học cách chế tác đàn t’rưng, ting ning và cách biểu diễn các loại nhạc cụ này. Vì vậy, lên 15 tuổi ông đã biểu diễn thành thạo nhạc cụ dân tộc như đàn t’ rưng, ting ning và chơi chiêng.

Đàn t’rưng, ting ning đều được làm bằng cây lồ ô. Để tạo nên chiếc đàn, ông A Nhum chọn những cây lồ ô già, có đốt dài, sau khi chặt về để nguyên cây, phơi trong chỗ mát cho thật khô, sau đó dùng dao cắt thành từng khúc theo kết cấu của chiếc đàn t’rưng, rồi vót chuốt lại cho cẩn thận trước khi nối vào giàn dây.

Với đàn ting ning, trên phần đầu ống lồ ô, ông cắm một số thanh tre nhỏ để mắc dây đàn. Đây cũng chính là những chốt dùng để lên dây, khi đàn sẽ cho âm thanh chuẩn hơn. Cuối ống trên thân đàn, ông gắn nửa quả bầu khô để âm thanh có được độ vang. “Để đàn t’rưng, ting ning cho âm thanh chuẩn, người làm đàn phải biết cách thẩm âm để điều chỉnh cho phù hợp”, ông A Nhum giải thích.

Ông A Nhum chế tác đàn ting ning
Ông A Nhum chế tác đàn ting ning

Trước đây, đồng bào Ba Na thường dùng đàn t’rưng, ting ning để vừa đàn vừa hát sau những giờ lao động mệt nhọc trên nương rẫy. Từ âm thanh của núi rừng đã giúp nhiều đôi bạn trẻ tìm đến với nhau, nên duyên vợ chồng.

Bà Y Djer, vợ ông A Nhum nói: "Ngày xưa cũng vì đam mê tiếng đàn t’rưng, ting ning mà chị yêu thương, lấy anh ấy. Bây giờ, mỗi lúc rảnh rỗi thì anh đánh đàn, chị hát dân ca. Đó là niềm vui của gia đình sau những giờ lao động mệt nhọc trên nương rẫy".

Những làn điệu dân ca bắt nguồn từ đời sống sinh hoạt, lao động sản xuất của người Ba Na. Âm thanh của cây đàn t’rưng, đàn ting ning hòa quyện cùng những giai điệu dân ca mượt mà, lắng đọng, tạo nên sức hút đặc biệt với mọi người. Qua những khúc hát dân ca, mọi người thêm gần gũi, hiểu nhau hơn và quên đi những mệt nhọc trong lao động.

Để văn hóa truyền thống của dân tộc Ba Na không bị mai một, vợ chồng A Nhum - Y Djer đã truyền dạy cho con gái Y Ngọc Khuê cách chơi đàn t’rưng và hát các bài dân ca từ khi cô bé lên 5 tuổi. Nhờ có “gien” di truyền của ba mẹ, lại được chỉ dạy tận tình, Y Ngọc Khuê nhanh tiếp nhận và biểu diễn đàn t’rưng một cách thuần thục. Y Ngọc Khuê đã giành giải Nhất trong hội thi văn nghệ tại trường với tiết mục biểu diễn đàn t’rưng. “Em biết đàn là nhờ có ba mẹ chỉ dạy tận tình. Em rất mê tiếng đàn t’rưng, vì đây là bản sắc văn hóa của dân tộc Ba Na và các dân tộc ở Tây Nguyên”, Y Ngọc Khuê chia sẻ.

Gia đình ông A Nhum biễu diễn các loại nhạc cụ truyền thống của dân tộc Ba Na.
Gia đình ông A Nhum biễu diễn các loại nhạc cụ truyền thống của dân tộc Ba Na.

Nằm nép mình bên dòng sông Đăk Bla hiền hòa, ngôi nhà nhỏ của vợ chồng ông A Nhum và bà Y Djer luôn rộn ràng âm thanh của đàn t’rưng, ting ning và những khúc hát dân ca. Gia đình của ông bà như một gia đình nghệ sĩ, ông A Nhum vừa giỏi làm đàn, chơi đàn, chỉnh chiêng, đánh chiêng. Còn bà Y Djer vừa hát dân ca hay, lại múa xoang rất dẻo. Hai vợ chồng không chỉ giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong gia đình, vợ chồng ông còn miệt mài truyền dạy lại cho người dân trong làng để mọi người cùng hiểu, cùng biết trân trọng, gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Bằng tinh thần trách nhiệm với văn hóa dân tộc, vợ chồng A Nhum và Y Djer đã cùng với các nghệ nhân ở làng Kon K’tu xây dựng được 2 đội cồng chiêng, múa xoang (một đội người lớn và đội trẻ em) để giữ gìn những làn điệu dân ca, nhạc cụ truyền thống của người Ba Na. Các nghệ nhân ở làng Kon K’tu thường xuyên đi giao lưu, biểu diễn trong và ngoài tỉnh Kon Tum để phục vụ du khách, qua đó góp phần quảng bá hình ảnh và những nét văn hóa độc đáo của người Ba Na đến với bạn bè trong và ngoài nước.

Nói về công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc tại địa phương, ông Đào Văn Hậu, Chủ tịch UBND xã Đăk Rơ Wa chia sẻ: Những năm qua, cấp ủy, chính quyền địa phương luôn quan tâm đến công tác bảo tồn văn hóa dân tộc, như hỗ trợ cồng chiêng, tuyên truyền, vận động các nghệ nhân tham gia truyền dạy cho thế hệ trẻ. Trong đó, vợ chồng A Nhum và Y Djer ở làng Kon K’tu là một trong những nghệ nhân tâm huyết, có trách nhiệm với văn hóa dân tộc và cộng đồng. Họ thường xuyên tham gia truyền dạy để thế hệ trẻ hiểu, biết trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Ba Na. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tái hiện Lễ hội Cúng thần núi, cúng thần rừng của đồng bào dân tộc Cơ Tu tại “Ngôi nhà chung”

Tái hiện Lễ hội Cúng thần núi, cúng thần rừng của đồng bào dân tộc Cơ Tu tại “Ngôi nhà chung”

Về tham gia hoạt động tháng 5 “Bác Hồ với cộng đồng các dân tộc Việt Nam”, sáng 18/5, tại Làng Văn hóa Du lịch các dân tộc Việt Nam, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội, đồng bào dân tộc Cơ Tu huyện A Lưới, TP. Huế đã tổ chức tái hiện Lễ hội Tác Giảng Ka Coong, Tấc Giàng Xứ (cúng thần núi, cúng thần rừng).
Tin nổi bật trang chủ
Tái hiện Lễ hội Cúng thần núi, cúng thần rừng của đồng bào dân tộc Cơ Tu tại “Ngôi nhà chung”

Tái hiện Lễ hội Cúng thần núi, cúng thần rừng của đồng bào dân tộc Cơ Tu tại “Ngôi nhà chung”

Sắc màu 54 - Minh Anh - 4 giờ trước
Về tham gia hoạt động tháng 5 “Bác Hồ với cộng đồng các dân tộc Việt Nam”, sáng 18/5, tại Làng Văn hóa Du lịch các dân tộc Việt Nam, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội, đồng bào dân tộc Cơ Tu huyện A Lưới, TP. Huế đã tổ chức tái hiện Lễ hội Tác Giảng Ka Coong, Tấc Giàng Xứ (cúng thần núi, cúng thần rừng).
Linh Trường (Quảng Trị): Nơi toàn dân lập bàn thờ Bác Hồ

Linh Trường (Quảng Trị): Nơi toàn dân lập bàn thờ Bác Hồ

Vấn đề - Sự kiện - Đức Việt - 23:56, 18/05/2025
Với lòng tôn kính và biết ơn, suốt hàng chục năm qua, hàng trăm gia đình người đồng bào dân tộc Vân Kiều ở xã Linh Trường, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị, đã lập bàn thờ Bác Hồ một cách trang trọng. Vào mỗi dịp Tết, lễ kỷ niệm của quê hương, đất nước, hay những sự kiện quan trọng trong gia đình, người dân nơi đây luôn chăm sóc, thắp hương trên bàn thờ Bác với tấm lòng thành kính.
Hội thảo khoa học quốc tế: Triển khai mô hình kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong đào tạo và thực hành y tế

Hội thảo khoa học quốc tế: Triển khai mô hình kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong đào tạo và thực hành y tế

Sức khỏe - Minh Nhật - 23:30, 18/05/2025
Việc tiến hành nghiên cứu khoa học, học hỏi kinh nghiệm quốc tế và triển khai các mô hình kết hợp trong thực tiễn, xây dựng bộ tiêu chí chuẩn hóa năng lực bác sĩ y học cổ truyền là các bước quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong đào tạo và thực hành y tế tại Việt Nam.
Sắc hoa thổ cẩm trên

Sắc hoa thổ cẩm trên "vùng đất khô" Cán Tỷ

Sắc màu 54 - Vũ Mừng - 18:46, 18/05/2025
Những năm qua, HTX Dệt lanh Cán Tỷ, xã Cán Tỷ, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang đã xây dựng và khẳng định thương hiệu trên thị trường bởi những sản phẩm độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Mông.
Khởi công tuyến đường bộ cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu

Khởi công tuyến đường bộ cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu

Tin tức - Minh Nhật - 18:43, 18/05/2025
Ngày 18/5, tại phường Vân Sơn, thị xã Mộc Châu, UBND tỉnh Sơn La đã tổ chức Lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu đoạn tuyến thuộc địa bàn tỉnh Sơn La.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Đặc sắc Lễ hội Hoa sim biên giới 2025

Đặc sắc Lễ hội Hoa sim biên giới 2025

Sắc màu 54 - Mỹ Dung - 18:39, 18/05/2025
Trong 2 ngày (17 - 18/5), tại xã Hải Sơn, Tp. Móng Cái (Quảng Ninh) đã diễn ra Lễ hội “Hoa sim biên giới năm 2025”, với chủ đề “Sắc tím biên cương - Kết nối di sản”. Đây là năm thứ 4 sự kiện được tổ chức, thu hút đông đảo người dân, du khách trong và ngoài tỉnh tham gia, trải nghiệm.
Thú vị trải nghiệm “Giữ màu di sản”

Thú vị trải nghiệm “Giữ màu di sản”

Tin tức - Minh Anh - 18:37, 18/05/2025
Hưởng ứng Ngày Quốc tế Bảo tàng 18/5, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam tổ chức hoạt động trải nghiệm “Giữ màu di sản”, nơi người tham gia có cơ hội tìm hiểu một kỹ thuật tạo hoa văn trên vải của phụ nữ dân tộc Mông ở Mù Cang Chải, Yên Bái, mang đến cơ hội khám phá và kết nối sâu sắc với di sản văn hóa địa phương.
Sau chùa Tam Chúc, dự kiến Xá lợi Đức Phật sẽ được tôn trí tại chùa Phúc Sơn (Bắc Giang) trong 2 ngày

Sau chùa Tam Chúc, dự kiến Xá lợi Đức Phật sẽ được tôn trí tại chùa Phúc Sơn (Bắc Giang) trong 2 ngày

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Tào Đạt - 18:33, 18/05/2025
Theo thông tin từ Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, sau chùa Tam Chúc (Hà Nam), dự kiến Xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni - Bảo vật quốc gia của Ấn Độ, sẽ được tôn trí tại chùa Phúc Sơn (huyện Tân Yên, Bắc Giang) trong 2 ngày (20, 21/5).
Nhiều hoạt động ý nghĩa tại Ngày hội “Thanh niên công nhân - Lan tỏa năng lượng tích cực”

Nhiều hoạt động ý nghĩa tại Ngày hội “Thanh niên công nhân - Lan tỏa năng lượng tích cực”

Xã hội - Văn Hoa - 18:29, 18/05/2025
Sáng 18/5, tại Công viên Biên Hùng Tp. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên (LHTN) Việt Nam, Tỉnh đoàn Đồng Nai phối hợp cùng Công ty TNHH TCP Việt Nam (Nhãn hàng Red Bull) và các đơn vị tổ chức Ngày hội “Thanh niên công nhân - Lan tỏa năng lượng tích cực” năm 2025.
Mưa lớn gây lũ quét ở Bắc Kạn, 4 người thiệt mạng, nhiều khu vực bị cô lập

Mưa lớn gây lũ quét ở Bắc Kạn, 4 người thiệt mạng, nhiều khu vực bị cô lập

Tin tức - Minh Nhật - 18:26, 18/05/2025
Theo thống kê từ Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai tỉnh Bắc Kạn, đã có 4 người thiệt mạng do lũ quét và sạt lở đất do mưa lũ xảy ra đêm 17 và sáng 18/5.