Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Âm thanh đại ngàn trong ngôi nhà nhỏ bên dòng Đăk Bla

Ngọc Chí - 19:49, 10/10/2022

Bằng niềm đam mê với âm nhạc truyền thống, nhiều năm nay, vợ chồng ông A Nhum và bà Y Djer (dân tộc Ba Na) ở làng Kon Ktu, xã Đăk Rơ Wa, thành phố Kon Tum đã có nhiều việc làm thiết thực nhằm gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Việc làm ý nghĩa của vợ chồng ông A Nhum đã góp phần thục hiện hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước trong công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Nghệ nhân A Nhum thẩm âm đàn ting ning.
Nghệ nhân A Nhum thẩm âm đàn ting ning.

Mê âm thanh cồng chiêng, tiếng đàn t’rưng, ting ning và làn điệu dân ca của dân tộc Ba Na từ thuở ấu thơ, đến nay đã bước vào tuổi ngoài 60, ông A Nhum vẫn luôn trăn trở suy nghĩ tìm cách duy trì, bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Ông A Nhum chia sẻ, từ nhỏ ông đã theo cha mày mò học cách chế tác đàn t’rưng, ting ning và cách biểu diễn các loại nhạc cụ này. Vì vậy, lên 15 tuổi ông đã biểu diễn thành thạo nhạc cụ dân tộc như đàn t’ rưng, ting ning và chơi chiêng.

Đàn t’rưng, ting ning đều được làm bằng cây lồ ô. Để tạo nên chiếc đàn, ông A Nhum chọn những cây lồ ô già, có đốt dài, sau khi chặt về để nguyên cây, phơi trong chỗ mát cho thật khô, sau đó dùng dao cắt thành từng khúc theo kết cấu của chiếc đàn t’rưng, rồi vót chuốt lại cho cẩn thận trước khi nối vào giàn dây.

Với đàn ting ning, trên phần đầu ống lồ ô, ông cắm một số thanh tre nhỏ để mắc dây đàn. Đây cũng chính là những chốt dùng để lên dây, khi đàn sẽ cho âm thanh chuẩn hơn. Cuối ống trên thân đàn, ông gắn nửa quả bầu khô để âm thanh có được độ vang. “Để đàn t’rưng, ting ning cho âm thanh chuẩn, người làm đàn phải biết cách thẩm âm để điều chỉnh cho phù hợp”, ông A Nhum giải thích.

Ông A Nhum chế tác đàn ting ning
Ông A Nhum chế tác đàn ting ning

Trước đây, đồng bào Ba Na thường dùng đàn t’rưng, ting ning để vừa đàn vừa hát sau những giờ lao động mệt nhọc trên nương rẫy. Từ âm thanh của núi rừng đã giúp nhiều đôi bạn trẻ tìm đến với nhau, nên duyên vợ chồng.

Bà Y Djer, vợ ông A Nhum nói: "Ngày xưa cũng vì đam mê tiếng đàn t’rưng, ting ning mà chị yêu thương, lấy anh ấy. Bây giờ, mỗi lúc rảnh rỗi thì anh đánh đàn, chị hát dân ca. Đó là niềm vui của gia đình sau những giờ lao động mệt nhọc trên nương rẫy".

Những làn điệu dân ca bắt nguồn từ đời sống sinh hoạt, lao động sản xuất của người Ba Na. Âm thanh của cây đàn t’rưng, đàn ting ning hòa quyện cùng những giai điệu dân ca mượt mà, lắng đọng, tạo nên sức hút đặc biệt với mọi người. Qua những khúc hát dân ca, mọi người thêm gần gũi, hiểu nhau hơn và quên đi những mệt nhọc trong lao động.

Để văn hóa truyền thống của dân tộc Ba Na không bị mai một, vợ chồng A Nhum - Y Djer đã truyền dạy cho con gái Y Ngọc Khuê cách chơi đàn t’rưng và hát các bài dân ca từ khi cô bé lên 5 tuổi. Nhờ có “gien” di truyền của ba mẹ, lại được chỉ dạy tận tình, Y Ngọc Khuê nhanh tiếp nhận và biểu diễn đàn t’rưng một cách thuần thục. Y Ngọc Khuê đã giành giải Nhất trong hội thi văn nghệ tại trường với tiết mục biểu diễn đàn t’rưng. “Em biết đàn là nhờ có ba mẹ chỉ dạy tận tình. Em rất mê tiếng đàn t’rưng, vì đây là bản sắc văn hóa của dân tộc Ba Na và các dân tộc ở Tây Nguyên”, Y Ngọc Khuê chia sẻ.

Gia đình ông A Nhum biễu diễn các loại nhạc cụ truyền thống của dân tộc Ba Na.
Gia đình ông A Nhum biễu diễn các loại nhạc cụ truyền thống của dân tộc Ba Na.

Nằm nép mình bên dòng sông Đăk Bla hiền hòa, ngôi nhà nhỏ của vợ chồng ông A Nhum và bà Y Djer luôn rộn ràng âm thanh của đàn t’rưng, ting ning và những khúc hát dân ca. Gia đình của ông bà như một gia đình nghệ sĩ, ông A Nhum vừa giỏi làm đàn, chơi đàn, chỉnh chiêng, đánh chiêng. Còn bà Y Djer vừa hát dân ca hay, lại múa xoang rất dẻo. Hai vợ chồng không chỉ giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong gia đình, vợ chồng ông còn miệt mài truyền dạy lại cho người dân trong làng để mọi người cùng hiểu, cùng biết trân trọng, gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Bằng tinh thần trách nhiệm với văn hóa dân tộc, vợ chồng A Nhum và Y Djer đã cùng với các nghệ nhân ở làng Kon K’tu xây dựng được 2 đội cồng chiêng, múa xoang (một đội người lớn và đội trẻ em) để giữ gìn những làn điệu dân ca, nhạc cụ truyền thống của người Ba Na. Các nghệ nhân ở làng Kon K’tu thường xuyên đi giao lưu, biểu diễn trong và ngoài tỉnh Kon Tum để phục vụ du khách, qua đó góp phần quảng bá hình ảnh và những nét văn hóa độc đáo của người Ba Na đến với bạn bè trong và ngoài nước.

Nói về công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc tại địa phương, ông Đào Văn Hậu, Chủ tịch UBND xã Đăk Rơ Wa chia sẻ: Những năm qua, cấp ủy, chính quyền địa phương luôn quan tâm đến công tác bảo tồn văn hóa dân tộc, như hỗ trợ cồng chiêng, tuyên truyền, vận động các nghệ nhân tham gia truyền dạy cho thế hệ trẻ. Trong đó, vợ chồng A Nhum và Y Djer ở làng Kon K’tu là một trong những nghệ nhân tâm huyết, có trách nhiệm với văn hóa dân tộc và cộng đồng. Họ thường xuyên tham gia truyền dạy để thế hệ trẻ hiểu, biết trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Ba Na. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.