Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Vũ điệu da dá của người Cơ Tu trong thời kỳ hội nhập

Hồng Phúc - Văn Sơn - 09:11, 15/11/2022

Về Quảng Nam, du khách sẽ được thưởng thức “đặc sản” văn hoá – điệu múa da dá của người Cơ Tu, được bà con gìn giữ trao truyền từ đời này sang đời khác. Vũ điệu da dá được xem như là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, gửi gắm khát vọng sống ngàn đời của những người con nơi đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ.

Về Quảng Nam xem vũ điệu dâng trời
Thanh niên nam nữ người Cơ Tu cùng uyển chuyển trong vũ điệu tân tung – da dá

Vũ điệu riêng có của người Cơ Tu

Từ lâu, múa là một trong những nghệ thuật không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng của dân tộc Cơ Tu. Múa da dá là vũ điệu của nữ giới, có nghĩa là thẳng hàng, nhịp đều. Điệu múa mang ý nghĩa tâm linh đội ơn trời đất. Bà Zơrâm Bằng (58 tuổi), một phụ nữ trong thôn Công Dồn, xã Zuôih, huyện Nam Giang cho biết, múa là một trong những hoạt động nghệ thuật được ưa thích nhất của người Cơ Tu. Nam hay nữ người Cơ Tu khi biết chạy nhảy thì đã biết múa. Ngay cả bà\ hồi còn nhỏ, hằng năm vào mùa lễ hội, thấy các mẹ, các chị trong làng múa da dá rất đẹp, là bà rất thích và tập múa theo.

Bà Bằng miêu tả, điệu múa da dá rất lung linh uyển chuyển, như cây lau trước gió, như dòng suối mượt mà uốn quanh. Khi múa, đôi chân của người phụ nữ đứng thẳng khoan thai, đôi tay vươn lên không quá đầu, bàn tay đưa theo hướng sau lưng như chống đỡ cả bầu trời giống như đôi sừng trâu - biểu tượng “đầu trâu móng nước". Như một cách để kết nối giữa thế giới thực với đấng thần linh, điệu da dá của người Cơ Tu còn thể hiện sự mừng rỡ đón đợi vật thiêng

Da dá còn được gọi là “Vũ điệu dâng trời”, thường được biểu diễn trong các lễ hội lớn của người Cơ Tu như: lễ hội đâm trâu, lễ hội mừng lúa mới, lễ hội dựng làng, dựng nhà Gươl,… Điệu múa da dá đã chứng kiến những người con Cơ Tu suốt cả một vòng đời từ khi sinh ra đến khi về với đất.

Điệu múa da dá còn là niềm kiêu hãnh dành cho phụ nữ Cơ Tu với những phẩm chất tốt đẹp, một mực chung thủy thương chồng yêu con, yêu núi rừng, vì sự sinh tồn và phát triển của cộng đồng. 

 1
Vào mùa lễ hội những em gái Cơ Tu cũng theo mẹ, chị hoà chung vào vòng da dá.

Những cô gái, phụ nữ Cơ Tu trong những chiếc váy thổ cẩm sặc sỡ, với đôi vai trần, cổ đeo mã não và những chuỗi cườm nhiều màu sắc với những nhịp uyển chuyển, nhẹ nhàng đã cuốn mọi người cùng hòa theo điệu múa. Qua điệu múa da dá, người phụ nữ đã gửi gắm biết bao vui buồn và hy vọng, truyền cho người thân, anh em sức mạnh để thích ứng với nắng gió đại ngàn.

Da dá vẫn luôn chảy như dòng sông Bung

Từ những động tác múa của người dân Cơ Tu, cố nghệ sĩ Nhân dân Thái Ly và Nghệ sĩ ưu tú Ngân Quý, đã biên đạo tác phẩm múa Cơ Tu đạt nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế. Vũ điệu ấy còn được mang đi biểu diễn trong các cuộc giao lưu nghệ thuật quốc tế, vượt biên giới Việt Nam đến với bạn bè trên thế giới. Điều đó chứng tỏ, múa dân gian dân tộc Cơ Tu nói chung và múa da dá nói riêng, đã khẳng định được giá trị nghệ thuật trong đời sống văn hóa.

 Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã có Quyết định số: 2684/QĐ-BVHTT ngày 25/8/2014 đưa điệu múa da dá của người Cơ Tu 3 huyện: Nam Giang, Đông Giang và Tây Giang (Quảng Nam) vào Danh mục di sản văn hóa vật thể - phi vật thể quốc gia. Đây là niềm tự hào không riêng gì với người Cơ Tu Quảng Nam mà còn với cả cộng đồng các dân tộc trên vùng Trường Sơn-Tây Nguyên nói chung.

Hiện nay, múa da dá của người Cơ Tu được bảo tồn, phát huy ở chính nơi đã khai sinh ra nó thuộc 3 huyện: Đông Giang, Nam Giang và Tây Giang (Quảng Nam). Điệu da dá không còn bó hẹp trong phạm vi thôn làng nữa. Thời gian qua, vũ điệu da dá ấy trở thành màn trình diễn ấn tượng ở các lễ hội, hội thi, hội diễn được tổ chức như: Lễ hội Quảng Nam - Hành trình di sản, các lễ hội Văn hóa - Thể thao các dân tộc miền núi tỉnh Quảng Nam và nhiều hội diễn văn nghệ quần chúng được tổ chức như liên hoan “Âm vang cồng chiêng”, đến liên hoan khu vực, toàn quốc mang lại nhiều cảm xúc.

Già làng Y Kông (91 tuổi) ở thôn Tống Coóih, xã Ba, huyện miền núi Đông Giang chia sẻ, nhiều năm nay, Nhà nước cũng đã dành nhiều sự quan tâm, hỗ trợ bằng các dự án, kế hoạch nhằm bảo tồn, phát huy giá trị bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các DTTS. Nhờ đó, nhiều nét văn hóa đặc sắc của người Cơ Tu đã được nâng niu, gìn giữ và phát triển như ngày nay. Thế hệ chúng tôi rất mừng, tuy nhiên, các cấp chính quyền và cơ quan chuyên môn xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị cũng cần chú ý  tư duy bảo tồn mới, kể cả việc “sân khấu hoá” điệu múa da dá thì vẫn phải giữ được hồn cốt, tinh thần nguyên bản của nó.

"Con cháu người Cơ Tu cần phải tiếp nối, giữ gìn mạch nguồn di sản của dân tộc mình. Trong cuộc sống có những điều có thể mất đi, nhưng vũ điệu da dá gửi gắm khát vọng vươn lên ngàn đời của cộng đồng người Cơ Tu, thì phải giữ cho nó luôn xanh mãi như tán rừng và chảy mãi như dòng sông Bung, A Vương của quê hương Quảng Nam", già làng Y Kông ví von. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.