Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Vũ điệu da dá của người Cơ Tu trong thời kỳ hội nhập

Hồng Phúc - Văn Sơn - 09:11, 15/11/2022

Về Quảng Nam, du khách sẽ được thưởng thức “đặc sản” văn hoá – điệu múa da dá của người Cơ Tu, được bà con gìn giữ trao truyền từ đời này sang đời khác. Vũ điệu da dá được xem như là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, gửi gắm khát vọng sống ngàn đời của những người con nơi đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ.

Về Quảng Nam xem vũ điệu dâng trời
Thanh niên nam nữ người Cơ Tu cùng uyển chuyển trong vũ điệu tân tung – da dá

Vũ điệu riêng có của người Cơ Tu

Từ lâu, múa là một trong những nghệ thuật không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng của dân tộc Cơ Tu. Múa da dá là vũ điệu của nữ giới, có nghĩa là thẳng hàng, nhịp đều. Điệu múa mang ý nghĩa tâm linh đội ơn trời đất. Bà Zơrâm Bằng (58 tuổi), một phụ nữ trong thôn Công Dồn, xã Zuôih, huyện Nam Giang cho biết, múa là một trong những hoạt động nghệ thuật được ưa thích nhất của người Cơ Tu. Nam hay nữ người Cơ Tu khi biết chạy nhảy thì đã biết múa. Ngay cả bà\ hồi còn nhỏ, hằng năm vào mùa lễ hội, thấy các mẹ, các chị trong làng múa da dá rất đẹp, là bà rất thích và tập múa theo.

Bà Bằng miêu tả, điệu múa da dá rất lung linh uyển chuyển, như cây lau trước gió, như dòng suối mượt mà uốn quanh. Khi múa, đôi chân của người phụ nữ đứng thẳng khoan thai, đôi tay vươn lên không quá đầu, bàn tay đưa theo hướng sau lưng như chống đỡ cả bầu trời giống như đôi sừng trâu - biểu tượng “đầu trâu móng nước". Như một cách để kết nối giữa thế giới thực với đấng thần linh, điệu da dá của người Cơ Tu còn thể hiện sự mừng rỡ đón đợi vật thiêng

Da dá còn được gọi là “Vũ điệu dâng trời”, thường được biểu diễn trong các lễ hội lớn của người Cơ Tu như: lễ hội đâm trâu, lễ hội mừng lúa mới, lễ hội dựng làng, dựng nhà Gươl,… Điệu múa da dá đã chứng kiến những người con Cơ Tu suốt cả một vòng đời từ khi sinh ra đến khi về với đất.

Điệu múa da dá còn là niềm kiêu hãnh dành cho phụ nữ Cơ Tu với những phẩm chất tốt đẹp, một mực chung thủy thương chồng yêu con, yêu núi rừng, vì sự sinh tồn và phát triển của cộng đồng. 

 1
Vào mùa lễ hội những em gái Cơ Tu cũng theo mẹ, chị hoà chung vào vòng da dá.

Những cô gái, phụ nữ Cơ Tu trong những chiếc váy thổ cẩm sặc sỡ, với đôi vai trần, cổ đeo mã não và những chuỗi cườm nhiều màu sắc với những nhịp uyển chuyển, nhẹ nhàng đã cuốn mọi người cùng hòa theo điệu múa. Qua điệu múa da dá, người phụ nữ đã gửi gắm biết bao vui buồn và hy vọng, truyền cho người thân, anh em sức mạnh để thích ứng với nắng gió đại ngàn.

Da dá vẫn luôn chảy như dòng sông Bung

Từ những động tác múa của người dân Cơ Tu, cố nghệ sĩ Nhân dân Thái Ly và Nghệ sĩ ưu tú Ngân Quý, đã biên đạo tác phẩm múa Cơ Tu đạt nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế. Vũ điệu ấy còn được mang đi biểu diễn trong các cuộc giao lưu nghệ thuật quốc tế, vượt biên giới Việt Nam đến với bạn bè trên thế giới. Điều đó chứng tỏ, múa dân gian dân tộc Cơ Tu nói chung và múa da dá nói riêng, đã khẳng định được giá trị nghệ thuật trong đời sống văn hóa.

 Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã có Quyết định số: 2684/QĐ-BVHTT ngày 25/8/2014 đưa điệu múa da dá của người Cơ Tu 3 huyện: Nam Giang, Đông Giang và Tây Giang (Quảng Nam) vào Danh mục di sản văn hóa vật thể - phi vật thể quốc gia. Đây là niềm tự hào không riêng gì với người Cơ Tu Quảng Nam mà còn với cả cộng đồng các dân tộc trên vùng Trường Sơn-Tây Nguyên nói chung.

Hiện nay, múa da dá của người Cơ Tu được bảo tồn, phát huy ở chính nơi đã khai sinh ra nó thuộc 3 huyện: Đông Giang, Nam Giang và Tây Giang (Quảng Nam). Điệu da dá không còn bó hẹp trong phạm vi thôn làng nữa. Thời gian qua, vũ điệu da dá ấy trở thành màn trình diễn ấn tượng ở các lễ hội, hội thi, hội diễn được tổ chức như: Lễ hội Quảng Nam - Hành trình di sản, các lễ hội Văn hóa - Thể thao các dân tộc miền núi tỉnh Quảng Nam và nhiều hội diễn văn nghệ quần chúng được tổ chức như liên hoan “Âm vang cồng chiêng”, đến liên hoan khu vực, toàn quốc mang lại nhiều cảm xúc.

Già làng Y Kông (91 tuổi) ở thôn Tống Coóih, xã Ba, huyện miền núi Đông Giang chia sẻ, nhiều năm nay, Nhà nước cũng đã dành nhiều sự quan tâm, hỗ trợ bằng các dự án, kế hoạch nhằm bảo tồn, phát huy giá trị bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các DTTS. Nhờ đó, nhiều nét văn hóa đặc sắc của người Cơ Tu đã được nâng niu, gìn giữ và phát triển như ngày nay. Thế hệ chúng tôi rất mừng, tuy nhiên, các cấp chính quyền và cơ quan chuyên môn xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị cũng cần chú ý  tư duy bảo tồn mới, kể cả việc “sân khấu hoá” điệu múa da dá thì vẫn phải giữ được hồn cốt, tinh thần nguyên bản của nó.

"Con cháu người Cơ Tu cần phải tiếp nối, giữ gìn mạch nguồn di sản của dân tộc mình. Trong cuộc sống có những điều có thể mất đi, nhưng vũ điệu da dá gửi gắm khát vọng vươn lên ngàn đời của cộng đồng người Cơ Tu, thì phải giữ cho nó luôn xanh mãi như tán rừng và chảy mãi như dòng sông Bung, A Vương của quê hương Quảng Nam", già làng Y Kông ví von. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Rực rỡ Đêm hội Raglay Ninh Thuận

Tối 16/5, tại xã Phước Đại, UBND huyện Bác Ái đã diễn ra Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Đêm hội Raglay”. Đây là chuỗi hoạt động nằm trong chương trình Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III- năm 2025. Chương trình có sự tham gia biểu diễn của trên 200 nghệ nhân, diễn viên đến từ các xã trên địa bàn huyện và diễn viên Trung tâm Văn hóa- Nghệ thuật tỉnh. Đến dự có ông Phạm Văn Hậu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy- Chủ tịch HĐND tỉnh; lãnh đạo các sở ngành và đông đảo người dân địa phương.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Chiều 17/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp triển khai kế hoạch rà soát các nhiệm vụ phân cấp, phân quyền thuộc phạm vi lĩnh vực của các bộ, cơ quan ngang bộ khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Bí thư Chi bộ Sán Chỉ học và làm theo Bác từ những việc giản dị nhất

Bí thư Chi bộ Sán Chỉ học và làm theo Bác từ những việc giản dị nhất

Gương sáng - Mỹ Dung - 1 giờ trước
Miệt mài, trách nhiệm với công việc từng ngày, Bí thư Chi bộ thôn Tân Tiến, xã Tân Bình, huyện Đầm Hà (Quảng Ninh) Nịnh Văn Toàn chọn cách gần dân để lắng nghe, tìm hiểu nguyện vọng của người dân để cùng chi bộ có giải pháp phù hợp và làm trước, làm thật. Bao năm qua, ở đâu có việc chung, ở đó có bóng dáng ông Toàn lặn lội. Gần 60 tuổi đời, ông vẫn giữ vững ngọn lửa nhiệt huyết của người cán bộ cơ sở – một tấm gương sáng về học và làm theo Bác bằng những hành động giản dị mà thiết thực.
Đồng bào Vân Kiều học tập Bác Hồ bằng những việc làm thiết thực

Đồng bào Vân Kiều học tập Bác Hồ bằng những việc làm thiết thực

Thời sự - Phạm Tiến - 1 giờ trước
Cho hàng xóm mượn đất canh tác, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, giúp nhau vốn để thoát nghèo, hiến đất để xây trường học…, là cách mà bà con Vân Kiều ở nhiều địa bàn vùng miền núi Quảng Trị học tập và làm theo Bác Hồ. Bằng những hành động cụ thể và lan tỏa tinh thần đoàn kết tương trợ lẫn nhau, đồng bào Vân Kiều đã xây dựng bản làng ngày càng giàu đẹp như sinh thời Bác Hồ hằng mong ước.
Đề án hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp ở Lạng Sơn: Thêm nguồn lực giúp hội viên làm giàu

Đề án hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp ở Lạng Sơn: Thêm nguồn lực giúp hội viên làm giàu

Dân tộc - Tôn giáo - Thúy Hồng - 1 giờ trước
Với nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả, giúp cho chị em có điều kiện khởi nghiệp, Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 - 2025” trên địa bàn Lạng Sơn đang tạo nên sức mạnh tổng hợp, giúp phụ nữ khởi nghiệp và kinh doanh, góp phần vào sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
Tìm nguyên nhân hàng ngàn ha lúa Xuân 2025 ở Nghệ An “mất trắng”

Tìm nguyên nhân hàng ngàn ha lúa Xuân 2025 ở Nghệ An “mất trắng”

Kinh tế - An Yên - 1 giờ trước
Thoái hóa đầu bông, gié, không kết hạt, lép lửng, lép xanh… đang là những hiện tượng xảy ra ở nhiều địa phương trên toàn tỉnh Nghệ An, gây ảnh hưởng đến hàng ngàn ha lúa Xuân 2025. Ngành Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An đang “mổ xẻ” nguyên nhân để có giải pháp khắc phục.
Quảng Ngãi: Đã xóa hơn 5.200 căn nhà tạm, nhà dột nát

Quảng Ngãi: Đã xóa hơn 5.200 căn nhà tạm, nhà dột nát

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 1 giờ trước
Theo Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Quảng Ngãi, qua gần 6 tháng phát động chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn, đến nay toàn tỉnh đã hỗ trợ xây dựng và sửa chữa được 5.222 trong tổng số 6.628 căn nhà, tương đương tỷ lệ thực hiện gần 79%.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Thổ cẩm kể chuyện “Sắc vóc non cao”

Thổ cẩm kể chuyện “Sắc vóc non cao”

Tin tức - Lê Hường - 1 giờ trước
Tối 17/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk phối hợp với các đơn vị tổ chức Chương trình thời trang thổ cẩm Việt Nam - Đắk Lắk 2025 với chủ đề “Sắc vóc non cao”. Chương trình nhằm tôn vinh và bảo tồn những giá trị của “Di sản thổ cẩm” các dân tộc thiểu số và Chào mừng kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/05/1890 - 19/05/2025).
Lần đầu tiên tổ chức Giải vô địch Ná cao su toàn quốc lần thứ nhất, năm 2025

Lần đầu tiên tổ chức Giải vô địch Ná cao su toàn quốc lần thứ nhất, năm 2025

Thể thao - Minh Nhật - 2 giờ trước
Diễn ra trong hai ngày 21 và 22/6, tại Thái Nguyên, Giải vô địch Ná cao su toàn quốc lần thứ nhất, năm 2025 quy tụ các tay ná kỳ cựu từ khắp các tỉnh thành trên cả nước tham dự.
Khắc ghi lời Bác dạy về tiết kiệm- PC Lào Cai hành động bằng hiệu quả thực tế

Khắc ghi lời Bác dạy về tiết kiệm- PC Lào Cai hành động bằng hiệu quả thực tế

Xã hội - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Cách đây tròn 67 năm (24/9/1958), Nhà máy điện Lào Cai được đón Bác Hồ tới thăm, đây là dấu son lịch sử thiêng liêng, trở thành động lực để các thế hệ cán bộ công nhân viên (CBCNV) Công ty Điện lực Lào Cai (PC Lào Cai) không ngừng phấn đấu, lan tỏa tinh thần tiết kiệm thành hành động cụ thể trong sản xuất, kinh doanh và trong phục vụ Nhân dân.
Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Nhịp cầu nhân ái - Văn Long - Tào Đạt - 21:00, 17/05/2025
Nhân dịp Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), Đồn Biên phòng Lai Hòa, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng, đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, chăm lo cho người nghèo trên địa bàn khu vực biên giới biển do đơn vị quản lý.
Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 17:23, 17/05/2025
Chiều ngày 17/5, các lực lượng chức năng đã tìm thấy 02 thi thể cuối cùng trong vụ sạt lở khi đang thi công tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.