Nhờ thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, nạn tảo hôn trong đồng bào các DTTS ở Quảng Ngãi đã có chiều hướng giảm. Song, điều trăn trở hiện nay là vẫn còn một bộ phận người dân miền núi xem tảo hôn là chuyện bình thường, nên đây vẫn là câu chuyện rất gian nan.
Thực hiện Đề án “giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2015-2025”, thời gian vừa qua, tỉnh Quảng Ninh đã tích cực triển khai thực hiện các mục tiêu, giải pháp được đặt ra trong đề án. Theo đó, bước đầu đã có sự chuyển biến.
Trong 2 năm trở lại đây, tỷ lệ tảo hôn ở xã Nà Khương, huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang tăng đáng kể. Năm 2016, xã có 5 cặp tảo hôn, đến 2017, con số này tăng lên 10 cặp trong tổng số 22 cặp kết hôn trong năm, chiếm tỷ lệ khoảng 45% và từ đầu năm 2018 đến nay có 2 cặp. Đây là con số đáng báo động về tình trạng tảo hôn ở địa phương này.
Thời gian qua, ở các xã vùng đồng bào Raglai tỉnh Ninh Thuận đã thành lập Câu lạc bộ (CLB) tuyên truyền giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai vừa ban hành Công văn số 972/UBND-NL chỉ đạo Ban Dân tộc tỉnh chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan, các địa phương triển khai kế hoạch thực hiện Đề án giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2016-2020.
Do thói quen, tập quán sinh hoạt và một phần do tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống nên rất nhiều trường hợp trẻ em ở Điện Biên sinh ra bị dị tật bẩm sinh. Vì điều kiện kinh tế khó khăn nên nhiều trường hợp không được điều trị.
Qua thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS giai đoạn 2015-2020”. Tình trạng tảo hôn trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đã giảm đáng kể, nhận thức của chính quyền cơ sở và người dân từng bước được nâng cao.
Mặc dù các cấp chính quyền địa phương đã có nhiều giải pháp can thiệp, giáo dục nhưng nhiều năm nay, nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại các thôn, bản vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Cao Bằng vẫn gia tăng.
Mỗi khi bình minh ló rạng, nhìn về phía những đứa bạn đang tung tăng đến lớp, Y Liễu (ở làng Kon Keng, xã Đăk Tơ Lung, Kon Rẫy, Kon Tum) lại lặng buồn ngồi mơ tưởng được quay về với sự hồn nhiên nhưng mơ tưởng giản đơn ấy như làn khói mong manh.
Xã Xốp, huyện Đăk Glei (Kon Tum) hiện có 487 hộ/1.800 khẩu, trong đó chủ yếu là người dân tộc Giẻ-triêng sinh sống. Nhiều năm qua, tình trạng tảo hôn ở đây vẫn diễn ra như chiếc vòng “kim cô” kẹp chặt người dân trong đói nghèo.
Để giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết, nhiều năm qua, tỉnh Lai Châu đã tích cực xây dựng các mô hình can thiệp, giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết tại các bản làng. Mô hình đã góp phần không nhỏ vào “cuộc chiến” chống lại vấn nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.
Những năm gần đây, các ngành chức năng tỉnh Đăk Lăk đã nỗ lực tuyên truyền, vận động người dân, thay đổi nhận thức, không để xảy ra tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận thuyết thống, nhưng tình trạng này vẫn không giảm, thậm chí con số thực tế còn cao hơn con số thống kê hiện nay.
Thực hiện, Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn-hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS giai đoạn 2015-2020”, tỉnh Hà Giang đã chọn xã Chí Cà, huyện Xín Mần và Trường nội trú THCS-THPT huyện Yên Minh thực hiện điểm. Đến nay, mô hình đã bước đầu phát huy tác dụng.
Đầu tháng 5 vừa qua, huyện Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai đã tổ chức Hội nghị gặp mặt các ông mai, bà mối bàn giải pháp giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống (HNCHT) trên địa bàn.
Huyện Quỳnh Nhai là một địa phương đặc biệt khó khăn của tỉnh Sơn La, tỷ lệ tảo hôn luôn ở mức cao và diễn biến phức tạp. Gần đây, do công tác quản lý, giáo dục chưa tốt, tại Quỳnh Nhai còn xuất hiện thêm hiện tượng tảo hôn ở học sinh tuổi vị thành niên.
Là một trong 10 tỉnh có tỷ lệ tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống cao, đặc biệt hai năm trở lại đây tình trạng tảo hôn trên địa bàn tỉnh Lào Cai có xu hướng gia tăng trở lại. Số vụ tảo hôn tập trung chủ yếu trong đồng bào dân tộc Mông (trên 70%) ở các huyện Bắc Hà, Si Ma Cai, Mường Khương, Sa Pa và Bát Xát.
Hùng Lợi là một trong những xã thuộc diện đặc biệt khó khăn của huyện Yên Sơn (Tuyên Quang) với 95% là đồng bào DTTS. Kinh tế khó khăn, trình độ dân trí còn hạn chế, cùng với phong tục, tập quán lạc hậu là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng tảo hôn ở đây.
Thời gian qua, ở các huyện miền núi tỉnh Quảng Ngãi, tình trạng tảo hôn trong đồng bào DTTS diễn biến khá phức tạp.
Nghèo đói, thiếu ăn, thiếu mặc, không có việc làm và tương lai mù mịt phía trước... tất cả những điều này đã trở thành một vòng luẩn quẩn ở các làng, bản, thôn, buôn có tỷ lệ tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cao tại vùng dân tộc thiểu số.
Hiện nay, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn tỉnh Điện Biên vẫn còn ở mức cao, công tác tuyên truyền, ngăn chặn vấn nạn này còn nhiều bất cập. Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trao đổi với bà Chu Thùy Liên, Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Điện Biên về một một số giải pháp phòng, chống nạn tảo hôn trên địa bàn tỉnh trong năm 2018 và những năm tiếp theo.
