Cầu xây xong đã lâu
Vào năm 1998, gia đình bà Nguyễn Thị Hồng được xã Quỳnh Phương (nay là phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An) vận động đổi đất, di dời nhà cửa để xây dựng cầu đền Cờn. Nghĩ đến lợi ích chung, vả lại nếu xây cầu thì gia đình cũng được hưởng lợi trong việc đi lại, nên gia đình bà đã đồng ý với chủ trương của chính quyền.
Bà Hồng cho biết, lẽ ra chúng tôi phải yêu cầu xã đền bù nhà và đất, nhưng một mặt xã cũng khó khăn, mặt khác khi có cầu, thì mình cũng thuận tiện đi lại nên đã đồng ý, chỉ nhận thửa đất được hoán đổi này, trong lúc chúng tôi cũng rất khó khăn, không có tiền xây nhà nên phải làm nhà tạm để ở.
Cũng giống như bà Hồng, đất đai bố mẹ anh Nguyễn Văn Thành cũng bị mất 16 mét mặt tiền do cầu đi ngang qua. Bố mẹ anh được cấp thửa đất khác rộng 190 m2, sau khi anh lấy vợ thì được bố mẹ cho lại và làm nhà ở từ bấy cho đến nay.
Anh Thành bức xúc: “Tôi đã nhiều lần đi làm bìa đỏ cho đất của mình nhưng họ không làm cho”.
Tìm hiểu, chúng tôi được biết, hiện đang có 34 hộ gia đình thuộc diện vận động đổi đất để xây dựng công trình công cộng chưa được cấp bìa đỏ. Theo báo cáo của UBND phường Quỳnh Phương, thì do trước đây chính sách thu hồi đất chưa quy định rõ ràng nên xã (trước đây là xã Quỳnh Phương), cứ vận động rồi cấp đất mới cho họ. Do thủ tục cấp đất ngày trước mới chỉ là văn bản giao đất của xã, nay được UBND phường Quỳnh Phương xác nhận.
Bìa đỏ đã được cấp đâu
Theo bà con, từ nhiều năm nay, các hộ gia đình thuộc diện đổi đất đã đôn đáo khắp nơi để làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho thửa đất mà lẽ ra họ được cấp sổ đỏ ngay từ đầu. Thế nhưng, cho đến nay họ vẫn đang sống cảnh ở đậu trên chính đất của mình. Lí do là cơ quan chức năng cho rằng, đất do UBND xã Quỳnh Phương cấp trái thẩm quyền.
Cho đến năm 2021, Chi nhánh Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thị xã Hoàng Mai mới tham vấn ngành thuế để giải quyết việc này. Cơ quan thuế đã có hướng dẫn áp dụng điểm C, khoản 1, điều 8, Nghị định 45/2014 của Chính phủ về thu tiền sử dụng đất. Theo đó, các hộ dân nói trên phải nộp 50% tiền sử dụng đất đối với diện tích trong hạn mức giao đất ở theo giá đất quy định, và nộp 100% tiền sử dụng đất đối với phần diện tích vượt hạn mức đất ở.
Nhận thông tin, bà con không khỏi sửng sốt vì số tiền phải đóng quá lớn, vượt quá khả năng của họ. Theo bảng giá do Chi nhánh Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thị xã Hoàng Mai dự tính, thì hộ có mức đóng thấp nhất là 625 triệu đồng và hộ có mức đóng cao nhất là 1,5 tỷ đồng.
Bà Nguyễn Thị Hồng, người tự nguyện đổi đất, nhường nhà nói trong rơm rớm: “Chúng tôi đã thiệt thòi đủ đường, ngày xưa vì việc chung mà tự nguyện đổi đất, nhường nhà, nay phải đóng số tiền như thế này thì phi lí quá”.
Trao đổi với chúng tôi, ông Phan Thế Huy, Phó Chủ tịch UBND phường Quỳnh Phương tỏ ra rất chia sẻ với bà con. Ông Huy cho biết, phường đã nhiều lần báo cáo với thị xã để xin ý kiến tháo gỡ, đảm bảo quyền lợi cho người dân. Và thị xã cũng đã xin ý kiến của các sở, ngành liên quan để có hướng xử lý thấu tình đạt lí. Tuy nhiên, vướng mắc là ở chỗ, hồ sơ lưu trữ lại không có phương án giải phóng mặt bằng được cấp có thẩm quyền phê duyệt; hồ sơ xây dựng và quyết toán các công trình thời điểm đó lại không thể hiện việc đổi đất lấy mặt bằng làm công trình.
Mới đây, qua trao đổi với ông Phó Chủ tịch phường, ông cho biết, Thị xã đang ráo riết chỉ đạo phường Quỳnh Phương tiếp tục rà soát, bổ sung hồ sơ, dữ liệu lưu trữ để trình UBND tỉnh xem xét, đảm bảo quyền lợi của bà con”.