Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phát triển du lịch gắn với bảo tồn di sản

PV - 16:08, 13/08/2018

Khi du lịch được xác định là ngành kinh tế chủ lực, đồng nghĩa với loại hình văn hóa vật thể, phi vật thể, hệ thống di tích thiên nhiên, lịch sử, văn hóa chính là nguồn tài nguyên du lịch lớn, góp phần quan trọng tạo nên sự hấp dẫn, độc đáo cho sản phẩm du lịch giữa các vùng miền, địa phương. Tuy nhiên, trên thực tế, đã có nhiều trường hợp di sản bị xâm hại khi đưa vào khai thác du lịch. Vậy làm thế nào để vừa có thể bảo tồn nguyên vẹn di sản mà vẫn kết hợp để phát triển du lịch?

du lịch Phố cổ Hội An (tỉnh Quảng nam) là một trong những địa phương làm tốt công tác bảo tồn di sản gắn với phát triển du lịch.

Cần nhìn nhận đúng hướng

Theo thống kê của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cả nước có gần 40.000 di tích (trong đó gần 10.000 di tích cấp tỉnh, thành phố, 3.463 di tích quốc gia, 95 di tích quốc gia đặc biệt); 61.669 di sản văn hóa phi vật thể (trong đó 249 di sản được đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia); 161 bảo tàng, 142 bảo vật quốc gia và trên 3 triệu tài liệu, hiện vật. Nổi bật trong số đó là 8 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, 12 di sản văn hóa phi vật thể và 7 di sản tư liệu được UNESCO công nhận.

Với kho tàng di sản thiên nhiên và văn hoá, vật thể và phi vật thể đồ sộ ấy, du lịch chính là cầu nối hữu hiệu giúp quảng bá, phát huy giá trị di sản, mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng, từ đó giới thiệu hình ảnh, văn hóa Việt Nam tới công chúng cả nước, bạn bè quốc tế.

Theo thống kê của Tổng cục Du lịch Việt Nam, năm 2017, quần thể di tích Cố đô Huế đón khoảng 3 triệu lượt khách, trong đó có hơn 1,8 triệu lượt khách quốc tế, thu hơn 320 tỷ đồng từ bán vé; Khu phố cổ Hội An (Quảng Nam) đón 1,96 triệu lượt khách, thu về 219 tỷ đồng từ bán vé… Như vậy, có thể thấy giữa hoạt động bảo tồn, phát huy di sản văn hóa với phát triển du lịch có mối quan hệ mật thiết. Nếu biết quản lý, sử dụng đúng hướng, di sản sẽ là nguồn lực lớn mang đến lợi nhuận lâu dài, bền vững cho du lịch nói riêng và nền kinh tế-xã hội nói chung.

Tuy nhiên, từ thực tiễn để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế, dựa trên khai thác di sản, phần lớn thua thiệt thường thuộc về di sản khi công tác bảo tồn chưa được coi trọng đúng mức. Bằng chứng là để đánh đổi cho những công trình hoành tráng như các khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, hệ thống cáp treo…; hàng trăm nghìn ha rừng đã biến mất, nhiều bãi biển đẹp bị biến dạng, nhiều dãy núi bị tàn phá và cùng với đó là sự biến đổi hệ sinh thái tự nhiên cũng như môi trường văn hóa của cộng đồng dân cư trong khu vực.

Mới đây, dư luận lại tiếp tục ngỡ ngàng, đau xót khi một “công trình du lịch đồ sộ” hàng ngàn bậc thang lên núi Cái Hạ “mọc ngay” giữa vùng lõi Khu di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Tràng An (Ninh Bình) mà không hề được cấp phép; tượng Bà Chúa Xứ thứ hai cũng được doanh nghiệp lén lút thi công trên núi Sam (An Giang). Dù các công trình này đã được tháo dỡ, nhưng những tổn thương gây ra đối với cảnh quan, hệ sinh thái di sản khó có thể khắc phục.

Như vậy, nếu phát huy di sản bằng con đường du lịch, đặt mục tiêu kinh tế lên trên thì chỉ mang đến những lợi ích ngắn hạn trước mắt mà để lại hậu quả lâu dài.

Hài hòa giữa phát triển với bảo tồn

Tại Hội nghị về “Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam vì sự phát triển bền vững” vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc kể lại câu chuyện trong buổi tiếp một vị hoàng thân của Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất năm 2017, vị khách này đã nói với Thủ tướng rằng: “Chúng tôi có thể tạo ra bãi biển hay quả núi mới, thậm chí tạo ra người máy, nhưng chúng tôi ghen tị vì Việt Nam may mắn có quá nhiều di sản thiên nhiên và văn hoá vật thể và phi vật thể” . Qua câu chuyện, Thủ tướng nhấn mạnh, “Vì thế, tuyệt đối không phá huỷ, làm hỏng hay hy sinh di sản vì bất kỳ lý do gì để phục vụ phát triển. Để mất di sản, dù chỉ là một phần cũng chính là bắn súng vào quá khứ, đánh mất bản sắc dân tộc” .

Cần gắn kết trách nhiệm giữa người làm du lịch và cơ quan quản lý di sản để làm tốt mục tiêu phát triển du lịch gắn với bảo tồn di sản. (Ảnh minh họa) Cần gắn kết trách nhiệm giữa người làm du lịch và cơ quan quản lý di sản để làm tốt mục tiêu phát triển du lịch gắn với bảo tồn di sản. (Ảnh minh họa)

Trước đó, một số địa phương đã làm tốt giữa việc hài hòa bảo tồn di sản kết hợp phát triển kinh tế, đơn cử như tỉnh Phú Thọ. Sau khi di sản hát Xoan chính thức được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào ngày 8/12/2017, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ đã tổ chức các chương trình giới thiệu về miền đất tổ, kết nối các doanh nghiệp du lịch để tìm ra các sản phẩm phù hợp phục vụ nhu cầu du khách. Đưa hát Xoan thành sản phẩm du lịch, đồng thời nhằm bảo tồn di sản này đang là mục tiêu của ngành Du lịch tỉnh Phú Thọ.

Ông Nguyễn Đắc Thủy, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ cho biết: “Chúng tôi có chương trình đào tạo bồi dưỡng cho các nghệ nhân vừa trình diễn cách hát thờ thần, vừa trình diễn phục vụ khách du lịch, tập huấn cho họ phương pháp đón tiếp khách, giới thiệu cho họ hiểu những giá trị của di sản hát Xoan với các đoàn khách tùy các đối tượng khác nhau” .

Như vậy, để giải quyết hài hòa câu chuyện phát triển du lịch gắn với bảo tồn nguyên vẹn di sản, cần có sự gắn kết trách nhiệm chặt chẽ hơn nữa giữa những người làm du lịch và những cơ quan quản lý di sản, để hạn chế các tác động của con người đến di sản ở mức độ cho phép.

HỒNG MINH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghe Ngo độc mộc trở lại, tạo khí thế mới cho Lễ hội Ooc Om Bok 2025

Ghe Ngo độc mộc trở lại, tạo khí thế mới cho Lễ hội Ooc Om Bok 2025

Sau nhiều thập kỷ vắng bóng, ghe Ngo độc mộc đã trở lại đường đua trong Lễ hội Ooc Om Bok khơi dậy niềm tự hào văn hóa của đồng bào Khmer. Sự hồi sinh này không chỉ góp phần bảo tồn nét đẹp truyền thống mà còn tiếp thêm sức sống mới cho các cuộc đua ghe Ngo ở Đồng bằng sông Cửu Long.
Tin nổi bật trang chủ
Phụ nữ Việt Nam: Khát vọng - Trí tuệ - Nhân ái - Sáng tạo - Bền vững - Hạnh phúc

Phụ nữ Việt Nam: Khát vọng - Trí tuệ - Nhân ái - Sáng tạo - Bền vững - Hạnh phúc

Đó là ý kiến đề nghị về chủ đề phát động phong trào thi đua trong nhiệm kỳ mới của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 95 năm thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam (1930 - 2025); đón nhận Huân chương Lao động Hạng Nhất; Đại hội Thi đua yêu nước Hội LHPN Việt Nam lần thứ V và trao Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam năm 2025, vào chiều 2/10, tại Thủ đô Hà Nội.
Thanh Hóa: Công an xã xông pha cùng người dân khắc phục hậu quả sau mưa bão

Thanh Hóa: Công an xã xông pha cùng người dân khắc phục hậu quả sau mưa bão

Xã hội - Quỳnh Trâm - 19:04, 02/10/2025
Ngoài tận tụy, trách nhiệm với công tác giữ gin, đảm bảo an ninh trật tự cơ sở, những năm qua, hình ảnh các cán bộ, chiến sĩ Công an xã "xông pha" cùng Nhân dân trên các mặt trận đời sống, kinh tế, phòng chống tai thiên đã trở nên quen thuộc, gần gũi với Nhân dân sở tại. Tại nhiều bản bản miền núi Thanh Hóa, sau mưa lũ, những ngày qua là hình ảnh cán bộ, chiến sĩ Công an xã cùng người dân dầm mình trong bùn đất dọn dẹp đường sá, trường lớp, sắp xếp lại nhà cửa.
Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam cứu trợ khẩn cấp cho đồng bào vùng lũ sau bão số 10

Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam cứu trợ khẩn cấp cho đồng bào vùng lũ sau bão số 10

Thời sự - PV - 17:08, 02/10/2025
Nhằm giúp đồng bào vùng lũ khắc phục hậu quả thiên tai do cơn bão số 10 (bão Bualoi) và hoàn lưu sau bão, ngày 2/10, Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã triển khai đợt cứu trợ khẩn cấp (lần 2) cho người dân các tỉnh miền núi phía Bắc và miền Trung với tổng trị giá trên 3,42 tỷ đồng.
Tập trung khắc phục cơ sở hạ tầng các trường học sau lũ

Tập trung khắc phục cơ sở hạ tầng các trường học sau lũ

Thời sự - Trọng Bảo - 16:51, 02/10/2025
Mưa lũ do ảnh hưởng cơn bão số 10 gây thiệt hại lớn về người và tài sản của Nhà nước và Nhân dân trên địa bàn tỉnh Lào Cai; trong đó có hệ thống các cơ sở giáo dục. Hiện nay, các trường học đang tập trung khắc phục thiệt hại do mưa lũ gây ra, sớm đón học sinh trở lại trường.
Ông Nguyễn Đức Trung tái đắc cử Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An

Ông Nguyễn Đức Trung tái đắc cử Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An

Thời sự - Phạm Tiến - 16:50, 02/10/2025
Tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An, ông Nguyễn Đức Trung đã tái đắc cử chức Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An khóa XX, nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Bốc thăm VCK U23 châu Á 2026: U23 Việt Nam chung bảng với chủ nhà Saudi Arabia

Bốc thăm VCK U23 châu Á 2026: U23 Việt Nam chung bảng với chủ nhà Saudi Arabia

Thể thao - Giải trí - Hoàng Minh - 16:49, 02/10/2025
Lễ bốc thăm Vòng chung kết U23 châu Á 2026 diễn ra ngày 2/10 tại trụ sở Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) ở Kuala Lumpur (Malaysia), với sự góp mặt của 16 đội tuyển xuất sắc nhất vượt qua vòng loại. Các đội được chia thành 4 bảng, mỗi bảng 4 đội, thi đấu tranh 8 suất vào tứ kết.
Những điển hình lan tỏa phòng trào sản xuất giỏi ở xã Kon Đào

Những điển hình lan tỏa phòng trào sản xuất giỏi ở xã Kon Đào

Kon Đào là xã miền núi, nằm phía Tây của tỉnh Quảng Ngãi. Toàn xã có 19 thôn, với hơn 13.500 nhân khẩu, đồng bào DTTS chiếm hơn 75%. Để giúp đồng bào DTTS phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo, chính quyền xã đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, đẩy mạnh xây dựng và nhân rộng những gương điển hình tiên tiến trong lao động, sản xuất để bà con học tập, noi theo.
Phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh An Giang lần thứ I: Thông qua nhiều nội dung

Phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh An Giang lần thứ I: Thông qua nhiều nội dung

Thời sự - Tào Đạt - Như Tâm - 16:48, 02/10/2025
Chiều 2/10, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh An Giang lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, tiến hành phiên trù bị.
“Đêm trăng Cao Ly”: Điểm hẹn mới trên vùng biên Hoành Mô

“Đêm trăng Cao Ly”: Điểm hẹn mới trên vùng biên Hoành Mô

Trang địa phương - Mỹ Dung - 16:40, 02/10/2025
Lần đầu tiên tổ chức trên đỉnh núi cao, “Đêm trăng Cao Ly” ở xã biên giới Hoành Mô (Quảng Ninh) hứa hẹn mang đến cho du khách một mùa trăng rực rỡ với nghệ thuật dân gian, chợ đêm, ẩm thực vùng cao và không gian văn hóa đặc sắc.
Quảng Ngãi: Cầu tràn, ngầm tràn và nỗi lo của người dân trong mùa mưa

Quảng Ngãi: Cầu tràn, ngầm tràn và nỗi lo của người dân trong mùa mưa

Xã hội - Ngọc Chí - 14:44, 02/10/2025
Với đặc thù địa hình đồi núi và nhiều sông suối nên trên địa bàn các xã phía Tây tỉnh Quảng Ngãi có nhiều cầu tràn, ngầm tràn qua các sông, suối. Thực trạng này không chỉ gây khó khăn, mà còn nguy hiểm cho người dân khi đi qua cầu tràn, ngầm tràn vào mùa mưa.
Bộ Y tế yêu cầu phòng khám phải công khai giá, danh sách bác sĩ hành nghề

Bộ Y tế yêu cầu phòng khám phải công khai giá, danh sách bác sĩ hành nghề

Sức khỏe - PV - 14:41, 02/10/2025
Bộ Y tế vừa ban hành Chỉ thị tăng cường công tác quản lý, nâng cao chất lượng hoạt động khám bệnh, chữa bệnh tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
Lào Cai tạm ngừng tổ chức Tour, tuyến du lịch đến khu vực chịu ảnh hưởng của bão

Lào Cai tạm ngừng tổ chức Tour, tuyến du lịch đến khu vực chịu ảnh hưởng của bão

Tin tức - Minh Nhật - 14:40, 02/10/2025
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai vừa có văn bản đề nghị các khu, điểm du lịch, cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch trên địa bàn tỉnh tạm ngừng tổ chức các Tour, tuyến du lịch đến những khu vực chịu ảnh hưởng của bão cho đến khi có thông báo chính thức về tình hình an toàn sau bão.