Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Ninh Thuận: Đồng bào Chăm bảo tồn cây thuốc quý

Sơn Ngọc - 15:41, 31/03/2023

Từ hàng trăm nay nay, đồng bào Chăm ở tỉnh Ninh Thuận đã biết sử dụng các loại cây có hoạt tính cao để bào chế các loại thuốc Nam chữa bệnh rất hiệu nghiệm. Mỗi gia đình người Chăm đều có một bí quyết bốc thuốc riêng, tuyệt đối không truyền cho người ngoài.

Ông Tài Rài kiểm tra dược liệu chuẩn bị cung cấp cho các lương y làng Chăm Phước Nhơn mang đi bán ở các tỉnh, thành phố trong cả nước.
Ông Tài Rài kiểm tra dược liệu chuẩn bị cung cấp cho các lương y làng Chăm Phước Nhơn mang đi bán ở các tỉnh, thành phố trong cả nước.

Từ làng nghề truyền thống

Chúng tôi về các làng Chăm An Nhơn (Palei Pamblap Klak, làng Pamblap cũ), Phước Nhơn (Palei Pamblap Barau, làng Pamblap mới) thuộc xã Xuân Hải, huyện Ninh Hải. Thời điểm này, bà con đi bán thuốc Nam khắp cả nước trở về làng nhộn nhịp vui đón Ramưwan 2023, tháng tịnh chay của đồng bào Chăm tín ngưỡng Hồi giáo Bà-ni.

Dược sĩ Nguyễn Xuân Tuyển, Chủ tịch Hội Đông Y tỉnh Ninh Thuận cho biết, qua khảo sát ở một số thôn vùng bào Chăm cho thấy, có 15% số hộ hành nghề thuốc Nam phục vụ gia đình, tộc họ và bà con thôn xóm. Riêng 2 thôn An Nhơn và Phước Nhơn (xã Xuân Hải, huyện Ninh Hải) có gần 60% số hộ hành nghề thuốc Nam.

Điều đáng quý là trong hơn 30 năm qua, các cơ quan chức năng chưa nhận được bất kỳ một thông tin nào phản ánh tình trạng bị phản ứng hoặc tác hại không mong muốn do sử dụng nguồn thuốc Nam của đồng bào Chăm.

Đến thăm gia đình lương y Tài Rài - Phó Chủ tịch Hội Đông y xã Xuân Hải ở làng Chăm Phước Nhơn khi ông đang kiểm tra nguồn thuốc xuất bán cho các lương y. Lương y Tài Rài chia sẻ: “Bà con xã Xuân Hải xây được nhà ở khang trang, nuôi con cháu học hành tốt nghiệp đại học đều nhờ vào thu nhập của nghề thuốc Nam đem lại. Tuy nhiên, điều lo ngại hiện nay là nguồn thuốc Nam tại tỉnh Ninh Thuận đã cạn kiệt. Các đại lý thu mua thuốc Nam phải thuê người đi qua các tỉnh Lâm Đồng, Khánh Hòa, Bình Thuận thu hái dược liệu, nhưng rất hiếm hoi. Lương y còn nhưng hết cây thuốc thì nghề thuốc Nam cũng sẽ mai một dần”.

Lương y Kiều Anh trồng bảo vệ nguồn gen dược liệu tại nông trại ở xã Phước Trung, huyện Bác Ái.
Lương y Kiều Anh trồng bảo vệ nguồn gen dược liệu tại nông trại ở xã Phước Trung, huyện Bác Ái.

Đến bảo tồn cây thuốc quý

Đứng trước nguy cơ cây thuốc Nam quý hiếm đang ngày càng cạn kiệt, Hội Đông Y tỉnh Ninh Thuận đã huy động các nguồn lực xã hội và chung tay tuyên truyền, quảng bá, nâng cao nhận thức của người dân trong việc trồng, thu hái, chế biến, sử dụng cây thuốc Nam.

Năm 2009, Hội Đông y tỉnh Ninh Thuận được Quỹ Môi trường toàn cầu hỗ trợ thực hiện Dự án “Xây dựng mô hình trình diễn, bảo tồn nghề thuốc Nam truyền thống của đồng bào dân tộc Chăm tỉnh Ninh Thuận”. Mô hình được thực hiện tại xã Xuân Hải, với kinh phí hỗ trợ 50.000 USD, giúp địa phương xây dựng vườn thuốc Nam mẫu. Theo đó, nhiều cây thuốc quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng được bảo tồn, phát triển như: Cam thảo nam, chó đẻ răng cưa, bạch tật lê, đỗ trọng nam, thổ cao ly sâm, trắc bách diệp, huyết dụ, cây râu mèo, thổ phục linh, mạch môn, thiên môn, quýt rừng, ngũ da bì gai…

Theo giới thiệu của lương y Tài Rài, chúng tôi đến với nông trại của lương y Kiều Anh (dân tộc Chăm) tại thôn Rã Trên thuộc xã Phước Trung, huyện Bác Ái. Lương y Kiều Anh lặn lội từ làng Chăm Phước Nhơn lên xã Phước Trung tìm mua đất đồi núi để xây dựng nông trại rộng hơn 2ha với tên gọi “Rẫy Rag Chăm”.

Lương y Kiều Anh cho biết, từ tháng 1/2022, nhờ có nguồn vốn hỗ trợ 150 triệu đồng của Hội đồng Anh giúp gia đình anh có thêm điều kiện đầu tư mô hình bảo tồn cây thuốc Nam theo hướng bền vững. Trong nông trại, anh dành 3.000 m2 đất trồng hơn 100 cây thuốc với khoảng 50 loài quý hiếm. Hiện nay, nông trại đang cung cấp nguồn dược liệu quý cho đồng bào Chăm bào chế thuốc Nam.

Nghề thuốc Nam mang lại ấm no cho bà con người Chăm, tuy nhiên hiện nay, hầu hết các gia đình đều không có đất để trồng cây thuốc. Bởi vậy, để bảo tồn, phát triển nghề làm thuốc Nam, cần quy hoạch, xây dựng vùng trồng dược liệu để phát triển nghề thuốc Nam; cần có chính sách đầu tư xây dựng 2 làng An Xuân, Phước Nhơn trở thành làng nghề thuốc Nam truyền thống. Tăng cường quản lý, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kiến thức sử dụng thuốc Nam cho đội ngũ lương y hành nghề. Tăng cường quảng bá về cây thuốc và nghề thuốc Nam của đồng bào Chăm tỉnh Ninh Thuận…

Các lương y người Chăm sử dụng khoảng 300 cây thuốc với trên 600 bài thuốc chữa được rất nhiều chứng bệnh thông thường như xương khớp, đau nhức cơ thể (có 106 bài thuốc), đau thần kinh tọa (có 49 bài), các bệnh về phụ nữ (có 32 bài), đau bao tử (có 40 bài); chữa sốt rét (13 bài); chữa viêm gan (24 bài); chữa tiểu đường, viêm mũi dị ứng, viêm xoang (15 bài)...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Hội thảo khoa học quốc tế: Triển khai mô hình kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong đào tạo và thực hành y tế

Hội thảo khoa học quốc tế: Triển khai mô hình kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong đào tạo và thực hành y tế

Việc tiến hành nghiên cứu khoa học, học hỏi kinh nghiệm quốc tế và triển khai các mô hình kết hợp trong thực tiễn, xây dựng bộ tiêu chí chuẩn hóa năng lực bác sĩ y học cổ truyền là các bước quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong đào tạo và thực hành y tế tại Việt Nam.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Xây dựng Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia xứng tầm truyền thống văn hóa – lịch sử và sự phát triển của đất nước

Thủ tướng: Xây dựng Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia xứng tầm truyền thống văn hóa – lịch sử và sự phát triển của đất nước

Sáng 19/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã kiểm tra tiến độ xây dựng Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia tại huyện Đông Anh, TP. Hà Nội và có cuộc làm việc về chuẩn bị tổ chức tại đây Triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh.
Lào Cai tiếp tục triển khai, quán triệt thực hiện nghiêm túc, đầy đủ nội dung Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị

Lào Cai tiếp tục triển khai, quán triệt thực hiện nghiêm túc, đầy đủ nội dung Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị

Trang địa phương - Trọng Bảo - 1 giờ trước
Sáng 19/5, Tỉnh ủy Lào Cai đã tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị, về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025).
Rào cản thoát nghèo do tình trạng chồng lấn địa giới hành chính: Cái nghèo đu bám (Bài 1)

Rào cản thoát nghèo do tình trạng chồng lấn địa giới hành chính: Cái nghèo đu bám (Bài 1)

Xã hội - Huy Trường-Thanh Huyền - 1 giờ trước
Dưới cái nắng tháng 5, chúng tôi trở lại vùng chồng lấn địa giới hành chính (ĐGHC) xã Trà Vinh (huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam) và xã Đăk Nên (huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum). Hàng chục năm nay, người dân nơi đây bị cái nghèo đu bám do việc chồng lấn địa giới hành chính chưa được giải quyết.
Thanh Hóa: Nhiều hộ nuôi tôm trái phép tại khu vực ven biển

Thanh Hóa: Nhiều hộ nuôi tôm trái phép tại khu vực ven biển

Media - Quỳnh Trâm - CTV - 1 giờ trước
Theo thống kê của thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa, trên địa bàn hiện có khoảng 60 trường hợp nuôi tôm tự phát, trái phép trên đất nông nghiệp, đất dự án. Dù chính quyền địa phương đã có những giải pháp xử lý vi phạm, thế nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm tình trạng này, gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến môi trường trên địa bàn, hiện UBND thị xã Nghi Sơn đang triển khai các giải pháp để giải quyết dứt điểm, tình trạng này.
Người có uy tín phát huy vai trò trên nhiều lĩnh vực

Người có uy tín phát huy vai trò trên nhiều lĩnh vực

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Thu - 1 giờ trước
Trong những năm qua, được sự quan tâm hỗ trợ về vật chất, động viên tinh thần, bồi dưỡng kiến thức của các địa phương, đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào DTTS đã và đang phát huy mạnh mẽ vai trò trên nhiều lĩnh vực.
Bình Định: Lãnh đạo tỉnh dâng hoa tại Tượng đài Nguyễn Sinh Sắc - Nguyễn Tất Thành

Bình Định: Lãnh đạo tỉnh dâng hoa tại Tượng đài Nguyễn Sinh Sắc - Nguyễn Tất Thành

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 1 giờ trước
Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), sáng 19/5, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bình Định tổ chức Lễ dâng hoa tại Tượng đài Nguyễn Sinh Sắc - Nguyễn Tất Thành.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Trình Quốc hội xem xét Dự án đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku

Trình Quốc hội xem xét Dự án đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku

Thời sự - Hoàng Quý - 1 giờ trước
Ngày 19/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV họp phiên toàn thể tại hội trường, để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku.
Trình Quốc hội xem xét điều chỉnh Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu

Trình Quốc hội xem xét điều chỉnh Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu

Thời sự - Hoàng Quý - 1 giờ trước
Ngày 19/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV họp phiên toàn thể tại hội trường để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1.
Di sản văn hóa ở làng Chăm Bỉnh Nghĩa

Di sản văn hóa ở làng Chăm Bỉnh Nghĩa

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 1 giờ trước
Những ngày cuối tháng 4, đầu tháng 5 dương lịch, các làng Chăm trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận rộn ràng tổ chức đón mừng năm mới Chăm lịch 2025. Riêng làng Chăm Bỉnh Nghĩa tổ chức đón mừng năm mới với chuỗi hoạt động nghi lễ độc đáo, mang đậm sắc thái tâm linh cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, gia đình hạnh phúc. Nghi lễ đầu năm của người Chăm làng Bỉnh Nghĩa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2021.
Khắc ghi lời Bác dạy, thanh niên các DTTS nỗ lực dựng xây tương lai

Khắc ghi lời Bác dạy, thanh niên các DTTS nỗ lực dựng xây tương lai

Sự kiện - Bình luận - Hồng Phúc - 6 giờ trước
Những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn là kim chỉ nam, là nguồn cảm hứng bất tận cho thế hệ trẻ hôm nay, đặc biệt là thanh niên các dân tộc thiểu số (DTTS). Được sinh ra và lớn lên trong hòa bình, mang trong mình niềm tự hào dân tộc và lý tưởng cống hiến, nhiều bạn trẻ đã không ngừng học tập, rèn luyện để viết tiếp khát vọng mà Bác Hồ từng gửi gắm: "Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang... chính là nhờ công học tập của các cháu".
Thủ tướng phát lệnh khởi công cầu Tứ Liên (Hà Nội)

Thủ tướng phát lệnh khởi công cầu Tứ Liên (Hà Nội)

Thời sự - PV - 6 giờ trước
Sáng 19/5, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Lễ khởi công dự án đầu tư xây dựng cầu Tứ Liên và đường hai đầu cầu (từ nút giao với đường Nghi Tàm đến nút giao với đường Trường Sa) với tổng mức đầu tư gần 20.000 tỷ đồng.