Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Những trang giáo án nhòe sương...

Trương Hữu Thiêm - 09:45, 16/11/2022

Điều khiến chúng tôi không thể nào quên khi đến với vùng cao Điện Biên là những lớp học - những lớp học bám vào sườn núi như thể mọc ra từ lòng đất. Tre nứa đơn sơ, nắng mưa dầu dãi, những trang sách giáo khoa cũng bạc màu như đất và trên những gương mặt lấm láp của học trò, chúng tôi như đọc được những khát vọng lấp lánh, tinh khôi.

Lớp học vùng cao Điện Biên
Lớp học vùng cao Điện Biên

Nếu bạn lên vùng cao, biên giới, vùng đồng bào DTTS, xin hãy một lần ghé thăm các lớp học. Nơi có những cô giáo, mà theo chúng tôi, chỉ riêng việc họ đến đây và trụ lại đây, cũng đủ để chúng ta nói về họ như nói về những người anh hùng, như nói về những tấm lòng hy sinh cao cả.

Thông thường, như một cặp vận trù học, bên cạnh mỗi lớp học tre nứa đơn sơ bao giờ cũng có ít nhất một căn nhà đơn sơ tre nứa. Căn nhà ấy là nơi “an cư” của các cô giáo, trong suốt một năm học với những ngày dài vui buồn lẫn lộn, thương nhớ mênh mang. Ở đó, trên cái bàn ghép tạm bằng mảnh ván xù xì, có một cái đèn dầu lụi bấc, trang giáo án sương gieo ẩm mốc và mấy lá thư nhàu nhĩ vết thời gian. 

Đặc biệt, không có mùi phấn son như ta thường thấy trong các căn phòng thiếu nữ, mà thay vào đó là mùi nước mắm, mùi cá khô để lâu ngày và cả mùi hoai ngải của rau tàu bay vừa hái nhân một lần các cô vượt quãng đường rừng gần chục cây số đi tắm nhờ ở khe suối bản bên.

Ngày lại ngày, mấy cô giáo ở điểm trường lẻ thui thủi vào ra. Các cô không chờ kỳ phát lương, bởi tiền ở đây cũng chả để làm gì; mà các cô chờ bác bưu tá xã với cái túi thổ cẩm trong đựng cái công văn cho trường và, lạy giời, có cả dù chỉ là bức thư gửi cách đây một tháng giờ mới tới. Suốt mấy tháng mùa mưa, sáng sáng các cô ra đứng ngoài đầu dốc, dõi mắt về phía con đường mòn vắt hững hờ trên lưng chừng núi, lẩm nhẩm đếm từng cái bóng nhạt nhòa và bé xíu của các em học sinh đang cặm cụi đến lớp.

Đêm qua mưa nhiều, nước suối bản Hạ dâng cao, vậy là hôm nay có lớp vắng tới một nửa học sinh. Bàn ghế thừa ra, chỗ ngồi thừa ra, còn cô giáo thì cảm thấy lòng mình thiếu vắng - một nỗi thiếu vắng mà càng yêu nghề các cô càng cảm thấy rõ nhất, rõ như nỗi đau của kẻ bất lực, không biết làm gì hơn.

Đêm tháng Năm mà ở bản Hạ, gió rít từng hồi, mái lán run bần bật dưới những cơn mưa nguồn xối xả. Sóng điện thoại di động chỉ đến đầu bản, gặp ngọn núi cao rồi dừng lại như một trò “đùa dai”, thành thử mọi thông tin đều nhờ vào đường thư, nếu là việc cần kíp thì đi xe máy.

Bể nước ăn của cô giáo vùng cao
Bể nước ăn của cô giáo vùng cao

Vùng cao, nơi có các em tôi - một thế hệ nhà giáo mang trí tuệ, tâm huyết và tuổi trẻ cống hiến cho đời. Tôi đã gặp ở đây những cô giáo 5 - 6 năm không về phép thăm quê, những cô giáo gần 40 tuổi mới lần đầu tiên xây dựng gia đình, với một anh trai bản mà giả thử trong điều kiện khác, môi trường công tác khác thì vĩnh viễn không bao giờ có cuộc hôn nhân vui ít buồn nhiều ấy...

Cách đây hơn 20 năm, tại Trường Tiểu học Sa Dung (xã Sa Dung, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên), có một cô giáo dạy ở bản lẻ, đi bộ ra trường trung tâm để xin về thành phố Điện Biên Phủ nghỉ đẻ. Ban giám hiệu chưa kịp giải quyết, thì chuyến đi bộ hơn chục cây số đường rừng đã khiến cô giáo nọ trở dạ ngay tối hôm đó.

Trạm y tế xã không có người trực đêm, cô hiệu trưởng đề xuất một ý kiến táo bạo là lập biên bản rồi phá khoá trạm y tế, mượn bàn đẻ và một số dụng cụ phụ khoa. Ca đẻ tương đối khó, tuy nhiên cái khó hơn cả là hội đồng nhà trường không ai biết gì về kỹ thuật hộ sinh. Trong tình thế không còn cách lựa chọn nào khác, cô hiệu trưởng đã làm một việc hết sức mạo hiểm là tự tay đỡ đẻ cho cô giáo. Gần hai chục thầy, cô giáo quây xung quanh sản phụ, thay nhau làm hô hấp nhân tạo. Lúc đứa bé ra được thì toàn thân đã bắt đầu tím tái vì ngạt, được cắt rốn bằng dao cạo râu của các thầy.

Cuối cùng, cũng may là “mẹ tròn con vuông”, kể cả cái rốn cũng không bị nhiễm trùng. Có lẽ, tạo hoá công bằng đã sinh ra khó khăn này, thì cũng rộng lòng cho người ta nghị lực và sự may mắn để vượt qua khó khăn khác. Câu chuyện cô hiệu trưởng Trường Tiểu học Sa Dung đỡ đẻ, bây giờ nhiều người ở Sa Dung còn nhắc, chẳng biết có giống ở đâu không?

Trường THCS Nậm Kè, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên (Tư liệu)
Trường THCS Nậm Kè, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên (Tư liệu)

Cụm lớp bản Hạ có 2 phòng học hai ca, gồm một lớp 1, một lớp 2, một lớp 3 và một lớp 4, thuộc biên chế trường tiểu học số 1 của xã. Tại đây có 2 cô giáo đơn thân và một gia đình nhà giáo có chồng là thầy Vũ Khắc Ph. dạy lớp 1 và vợ là cô Phạm Thị T. dạy lớp 2. Họ đã có một con gái 9 tháng tuổi, sáng chồng lên lớp thì vợ ở nhà trông con và ngược lại.

Có thời, người ta thường nói: “Một mái nhà tranh, hai trái tim vàng”. Nhưng ở đây, không biết trái tim thầy Vũ Khắc Ph. và cô Phạm Thị T. đã hoá vàng chưa, chứ túp lều hạnh phúc của họ thì trông mà ái ngại. Hàng tháng, để có được ít bột cho con, thầy Vũ Khắc Ph. phải vượt chặng đường gần 40 cây số ra trung tâm huyện mới có chỗ xay thuê. So với anh chị em giáo viên độc thân, những gia đình nhà giáo vất vả gấp nhiều lần. Không có ti vi, không có sách báo và lắm khi, thèm có được ai đấy để nói chuyện, thậm chí, thèm cả nghe một tiếng còi ôtô...

Có một triết gia từng nói, rằng hạnh phúc là sự hi sinh, còn các cô giáo thì hi sinh hạnh phúc cho sự nghiệp chung. Các cô giáo vùng cao vĩ đại là ở chỗ ấy, ở chỗ mà nhiều người chúng ta không bao giờ làm được. Cho dù chúng ta có thể thuyết giảng rất hay, bằng cấp rất cao, được tặng thưởng rất nhiều những danh hiệu thi đua, được ngợi ca rất nhiều bởi những thành tích, mà chính ta cũng không biết mình có xứng đáng như thế thật hay không...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Quảng Ngãi gấp rút chuẩn bị các điều kiện xây dựng trường học ở các xã biên giới

Quảng Ngãi gấp rút chuẩn bị các điều kiện xây dựng trường học ở các xã biên giới

Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới, tỉnh Quảng Ngãi có kế hoạch xây dựng 5 trường phổ thông dân tộc nội trú liên cấp tại các xã biên giới và hoàn thành trước năm 2027. Đây được xem là “chìa khóa” để tháo gỡ những khó khăn về cơ sở vật chất, tạo điều kiện thuận lợi cho các trường ở vùng biên giới nâng cao chất lượng giáo dục.
Trang nghiêm Đại lễ Tự Tứ Tăng - Vu lan bồn tại Tịnh xá Ngọc Trung Tăng

Trang nghiêm Đại lễ Tự Tứ Tăng - Vu lan bồn tại Tịnh xá Ngọc Trung Tăng

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Tào Đạt - Như Tâm - 3 giờ trước
Ngày 4/9, Tịnh xá Ngọc Trung Tăng, hệ phái khất sĩ Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã tổ chức Đại lễ Tự Tứ Tăng - Vu lan bồn. Tham dự có Trưởng lão Hòa thượng Đào Như - Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo TP. Cần Thơ.
Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An chúc mừng Giáo hội Phật giáo tỉnh nhân dịp Lễ Vu Lan

Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An chúc mừng Giáo hội Phật giáo tỉnh nhân dịp Lễ Vu Lan

Dân tộc - Tôn giáo - Khánh Ngân - 3 giờ trước
Ngày 4/9, Đoàn công tác Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An đã đến thăm, chúc mừng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Nghệ An nhân dịp Lễ Vu Lan.
Các điểm trường ở vùng cao Đà Nẵng hoàn tất công tác chuẩn bị cho ngày tựu trường

Các điểm trường ở vùng cao Đà Nẵng hoàn tất công tác chuẩn bị cho ngày tựu trường

Giáo dục - T.Nhân - H.Trường - 5 giờ trước
Đến thời điểm này, các điểm trường ở vùng cao Đà Nẵng đang hoàn tất các chuẩn bị cho lễ khai giảng năm học 2025-2026.
Hơn 23 triệu học sinh trên cả nước sẽ cùng tham dự Lễ khai giảng năm học 2025 - 2026

Hơn 23 triệu học sinh trên cả nước sẽ cùng tham dự Lễ khai giảng năm học 2025 - 2026

Giáo dục - Hoàng Quý - 5 giờ trước
Ngày mai (5/9), hơn 23 triệu học sinh, sinh viên trên cả nước sẽ chính thức bước vào năm học mới 2025 - 2026. Lễ Khai giảng năm nay có ý nghĩa đặc biệt khi gắn với sự kiện kỷ niệm 80 năm thành lập ngành Giáo dục Việt Nam (1945 - 2025).
Tôn vinh tính đa dạng trong thống nhất của văn hóa Việt Nam

Tôn vinh tính đa dạng trong thống nhất của văn hóa Việt Nam

Sắc màu 54 - Minh Thu - 5 giờ trước
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có Quyết định số 3167/QĐ-BVHTTDL về việc tổ chức trưng bày “Di sản văn hóa Việt Nam - Sức sống từ truyền thống đến hiện đại” tại miền Bắc và miền Nam.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Giá xăng trong nước tiếp tục tăng, tiến sát mốc 20.500 đồng/lít

Giá xăng trong nước tiếp tục tăng, tiến sát mốc 20.500 đồng/lít

Kinh tế - Hoàng Minh - 5 giờ trước
Chiều 4/9, Liên Bộ Công Thương - Tài chính đã công bố kỳ điều chỉnh giá xăng dầu mới, theo đó các mặt hàng xăng trong nước tiếp tục tăng nhẹ. Đây là lần thứ ba liên tiếp giá xăng được điều chỉnh theo xu hướng đi lên, trong bối cảnh giá dầu thô thế giới biến động.
Quảng Trị tặng hàng chục xe đạp cho học sinh vùng biên trước thềm năm học mới

Quảng Trị tặng hàng chục xe đạp cho học sinh vùng biên trước thềm năm học mới

Nhịp cầu nhân ái - Khánh Ngân - 6 giờ trước
Ngày 4/9, Đồn Biên phòng Hải An (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị) phối hợp với các mạnh thường quân tổ chức tặng hàng chục xe đạp, dụng cụ học tập cho học sinh khu vực biên giới biển xã Mỹ Thủy (Quảng Trị).
Lan tỏa văn hóa truyền thống Gia Lai tại Hội chợ Du lịch Quốc tế TP. Hồ Chí Minh

Lan tỏa văn hóa truyền thống Gia Lai tại Hội chợ Du lịch Quốc tế TP. Hồ Chí Minh

Du lịch - Ngọc Thu - 6 giờ trước
Từ ngày 3 - 6/9, tỉnh Gia Lai tham gia Hội chợ Du lịch Quốc tế TP. Hồ Chí Minh (ITE HCMC) lần thứ 19. Tại đây, du khách sẽ được trải nghiệm trực tiếp các hoạt động văn hóa truyền thống, tìm hiểu di sản văn hóa đặc trưng của đại ngàn - biển xanh Gia Lai thông qua chương trình biểu diễn nghệ thuật với nhiều tiết mục đặc sắc.
Hồi Xuân (Thanh Hóa): Đổi vũ khí lấy quà, trao bình yên cho cộng đồng

Hồi Xuân (Thanh Hóa): Đổi vũ khí lấy quà, trao bình yên cho cộng đồng

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 8 giờ trước
Nhằm loại bỏ súng săn, súng tự chế ra khỏi đời sống, thời gian qua, Công an xã Hồi Xuân (Thanh Hóa) đã triển khai nhiều cách làm sáng tạo, hiệu quả, vận động người dân tự nguyện giao nộp vũ khí, góp phần giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn miền núi, trong đó có chương trình “Đổi vũ khí lấy quà”.
Ám ảnh hàng chục nghìn tấn rác phủ kín lòng hồ Bản Vẽ

Ám ảnh hàng chục nghìn tấn rác phủ kín lòng hồ Bản Vẽ

Xã hội - Thanh Hải - 8 giờ trước
Hàng chục nghìn tấn gỗ mục, rác nhựa đổ dồn về sau các đợt mưa lũ khiến mặt hồ thủy điện Bản Vẽ (Nghệ An) biến thành bãi phế liệu nổi khổng lồ. Điều này khiến cho tuyến giao thông đường thủy vào các xã lòng hồ trở nên khó khăn hơn và việc thu gom, xử lý rác thì hết sức nan giải.