Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Những tộc người xăm mình ở Đông Nam Á

Tấn Vịnh - 16:58, 02/08/2021

Theo các nhà nghiên cứu, xăm mình có từ rất lâu, vào thời kỳ đồ đá. Xăm mình không chỉ là hình thức làm đẹp mà còn có ý nghĩa ma thuật. Theo quan niệm của nhiều tộc người, hình xăm ngoài tác dụng thẩm mỹ, gây ấn tượng với người xung quanh, nó còn mang ý nghĩa tín ngưỡng, bảo vệ sức khoẻ và là một trong những dấu hiệu để nhận biết người quen, họ hàng.

Cụ bà dân tộc Chin ở Myanmar với hình xăm trên gương mặt (Ảnh: Tấn Vịnh)
Cụ bà dân tộc Chin ở Myanmar với hình xăm trên gương mặt (Ảnh: Tấn Vịnh)

Trước đây, ở vùng Trường Sơn - Tây Nguyên, các dân tộc như Brâu, Xơ Đăng, Cơ Tu có tục xăm mình, tiêu biểu nhất là người Brâu ở làng Đăk Mế, xã Bờ Y, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum. Phụ nữ dân tộc Brâu có tục xăm mặt và cà răng căng tai. Người Cơ Tu ở miền núi Quảng Nam cũng nổi tiếng với tục xăm mình. Nghệ thuật xăm mình của đồng bào Cơ Tu được Le Pichon đề cập đến trong một công trình nghiên cứu dân tộc học: “Họ thường xăm những hình vẽ kỳ lạ; trên trán hình padil ya ýa (người đàn bà nhảy múa); ở hai mép xăm mặt trời; hai lông mày kéo dài ra bằng một loạt những chấm lớn màu đen ra đến phần trên lỗ tai; trên mình xăm sao và hình chữ thập”.

Phụ nữ dân tộc Chin ở Myanmar với hình xăm chữ Y trên trán (Ảnh: Tấn Vịnh)
Phụ nữ dân tộc Chin ở Myanmar với hình xăm chữ Y trên trán (Ảnh: Tấn Vịnh)

Các tộc người cư trú ở vùng Đông Nam Á lục địa từ thời xa xưa cũng đã phổ biến về tục xăm mặt và xăm mình. Những người phụ nữ dân tộc Chin ở tiểu bang Chin thuộc khu vực miền núi hẻo lánh phía tây Myanmar, từ lâu đã nổi tiếng với khuôn mặt xăm hình. Truyền thuyết của người Chin kể rằng một vị vua đi ngang qua ngôi làng, thấy phụ nữ ở đây xinh đẹp nên đã bắt về làm vợ. Từ đó, các gia đình người Chin, khi con gái lên 11-15 tuổi thì bắt đầu xăm lên mặt như là cách hủy hoại dung nhan xinh đẹp để chúng không bị bắt cóc bởi các ông vua ham sắc. Về sau, xăm mặt trở thành tập tục gắn với quan niệm thẩm mỹ của tộc người. Myanmar có đến 6 nhóm Chin khác nhau, mỗi nhóm bộ tộc lại có những hình xăm đặc trưng, có thể xăm toàn bộ khuôn mặt hay thậm chí là xuống tới cổ. Hình xăm phổ biến là chữ y, chấm tròn, đường kẻ theo hàng, hình mạng nhện hay những đường vằn lớn dữ tợn như mặt hổ nên các người ngoài tộc trong vùng gọi họ là “người mặt hổ”.

Phụ nữ dân tộc Butbut, làng Buscalan, vùng Kalinga, ở miền Bắc Philippines với hình xăm trên hai cánh tay (Ảnh: Tấn Vịnh)
Phụ nữ dân tộc Butbut, làng Buscalan, vùng Kalinga, ở miền Bắc Philippines với hình xăm trên hai cánh tay (Ảnh: Tấn Vịnh)

Vùng Đông Nam Á hải đảo cũng có nhiều tộc người giữ tập quán xăm mình. Bộ lạc Butbut, một nhóm dân tộc thiểu số sinh sống tại làng Buscalan, vùng Kalinga, ở miền Bắc Philippines cũng nổi tiếng không kém với nghệ thuật xăm mình. 

Theo truyền thống, những hình xăm bằng tay này chỉ dành cho những chiến binh Butbut bản xứ. Phụ nữ vùng Kalinga coi xăm mình là một cách làm đẹp. Hình xăm đại diện cho nhan sắc và địa vị của người phụ nữ. Còn đối với nam giới, họ xăm để thể hiện những việc dũng cảm mà họ đã làm, đặc biệt là những buổi săn bắn đầy mạo hiểm. 

Mỗi loại hình xăm và diện tích xăm trên da cũng thể hiện những thành tích mà người đó đạt được. Thanh niên tộc người Dayak sinh sống ở đảo Borneo, Malaysia, trước khi trở thành một chiến binh phải trải qua nghi lễ xăm mình. Nghi lễ này được tiến hành tại một ngôi nhà truyền thống trước sự chứng kiến của đông đảo các thành viên trong bộ tộc. Những người phụ nữ trong bộ tộc đảm nhiệm công việc xăm mình.

Đàn ông dân tộc Bubut, vùng Kalinga miền Bắc Philippines với hình xăm trên ngực (Ảnh: Tư liệu)
Đàn ông dân tộc Bubut, vùng Kalinga miền Bắc Philippines với hình xăm trên ngực (Ảnh: Tư liệu)

Hình xăm trên thân thể của các tộc người ở vùng Đông Nam Á là nét bí ẩn, độc đáo nhất trong tập quán trang điểm. Ngày nay, tục xăm mặt của các tộc người thiểu số ở Việt Nam hầu như không còn nữa. Ở Myanmar, tập tục này bị chính phủ xóa bỏ từ năm 1960, nhưng người Chin sinh sống ở các vùng rừng núi xa xôi, hẻo lánh vẫn chưa chịu từ bỏ tập tục, họ vẫn xăm hình cho một số người còn muốn lưu luyến với nghệ thuật trang trí trên thân thể. Còn tại đất nước Philippines, một bộ phận thanh niên trai trẻ muốn tiếp tục theo đuổi nghệ thuật xăm mình. Họ vẫn thích học kỹ thuật xăm mình từ những nghệ nhân lớn tuổi và tạo ra những hình xăm hiện đại.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 13 giờ trước
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 13 giờ trước
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 13 giờ trước
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 13 giờ trước
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 13 giờ trước
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 13 giờ trước
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 13 giờ trước
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 13 giờ trước
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 14 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 14 giờ trước
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.