Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người “kể chuyện” bằng tiếng chiêng Hrê

Đình Quang - Xuân Thịnh - 10:04, 21/03/2025

Qua ba đợt phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú ở Quảng Ngãi, tôi ấn tượng nhất với Nghệ nhân Phạm Văn Sây, dân tộc Hrê ở làng Teng, xã Ba Thành, huyện Ba Tơ. Dù năm nay mới bước sang tuổi 42, nhưng Phạm Văn Sây đã có ít nhất 27 năm gắn bó với việc bảo tồn, gìn giữ sắc màu văn hóa dân tộc Hrê của làng Teng.

Nghệ nhân Ưu tú Phạm Văn Sây bên chiếc chiêng Hrê
Nghệ nhân Ưu tú Phạm Văn Sây bên chiếc chiêng Hrê

Năm 15 tuổi, Phạm Văn Sây thường theo cha tham gia các lễ hội văn hóa của người Hrê làng Teng. Đến năm 20 tuổi, Sây bắt đầu tập đánh các bài chiêng ba và chiêng năm của người Hrê dưới sự hướng dẫn của cha. Những năm tháng ấy, Sây say mê tiếng chiêng đến mức chiều nào, khi đàn gà lên chuồng, anh cũng rủ bạn bè tập đánh chiêng và chơi nhạc cụ chinh kala - loại nhạc cụ do người Hrê chế tác thay thế cho tiếng chiêng. Mỗi khi địa phương tổ chức lễ hội cầu mưa hay cúng các thần sông, thần suối, Sây đều tham gia.

Không chỉ nắm vững nghệ thuật diễn tấu cồng chiêng, Sây còn am hiểu sâu sắc các làn điệu dân ca Hrê, biết chế tác và phục hồi nhiều nhạc cụ truyền thống như ching kala, đàn brook. Nhờ sự khéo léo và tâm huyết, anh đã góp phần khôi phục, giữ gìn những nét văn hóa độc đáo của người Hrê trước nguy cơ mai một.

Nghệ nhân Ưu tú Phạm Văn Sây giới thiệu chiêng ba
Nghệ nhân Ưu tú Phạm Văn Sây giới thiệu chiêng ba của người Hrê

Không chỉ dừng lại ở việc giữ gìn văn hóa, Phạm Văn Sây còn tích cực mang văn hóa Hrê giới thiệu tới cộng đồng. Trong các hội thi cồng chiêng, đàn và hát dân ca Hrê ở huyện, Sây luôn có mặt. Anh thường xuyên tham gia các lễ hội văn hóa cấp tỉnh, cấp quốc gia, mang theo tiếng chiêng, tiếng đàn brook và những bài dân ca Hrê đặc sắc. Mỗi lần biểu diễn, anh đều kể lại nguồn gốc, ý nghĩa của từng bài hát, từng nhịp chiêng, giúp người nghe hiểu thêm về đời sống văn hóa tinh thần của người Hrê. Bởi vậy, những tiết mục diễn tấu cồng chiêng và hát dân ca của làng Teng khi đi thi ở huyện, ở tỉnh năm nào cũng đạt giải nhất, nhì.

Ông Đinh Ngọc Vỹ, Bí thư Huyện ủy Ba Tơ luôn động viên Đội văn nghệ làng Teng và cá nhân Phạm Văn Sây trong những lần tham gia biểu diễn lễ hội. Không chỉ biểu diễn, Phạm Văn Sây còn cùng các thanh niên làng Teng đi giao lưu cồng chiêng ở các xã trong và ngoài huyện. Những chuyến đi ấy giúp Sây học được nhiều điều bổ ích.

Phạm Văn Sây cùng các nghệ nhân trong làng tìm hiểu cách chế đàn T'rưng
Phạm Văn Sây cùng các nghệ nhân trong làng tìm hiểu cách chế đàn T'rưng

Ngoài giỏi đánh chiêng, Phạm Văn Sây còn tìm đến các già làng, những Người có uy tín trong làng để học các làn điệu dân ca Hrê. Ban đầu hát chưa đúng, chưa hay, nhưng nhờ kiên trì luyện tập, Sây dần hát đúng điệu và ngày càng hay hơn. Năm 2022, Phạm Văn Sây vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú. Ngày anh nhận danh hiệu, cả làng Teng đều phấn khởi, tự hào vì quê hương có thêm một người con được ghi nhận tài năng và cống hiến.

Phạm Văn Sây chia sẻ: "Nhờ có danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú, vài năm gần đây, tôi luôn được Phòng Văn hóa - Thông tin huyện mời đi truyền dạy chiêng và luyện tập hát dân ca talêu, ca choi Hrê cho thanh niên các thôn, bản". Năm 2024, Nghệ nhân Ưu tú Phạm Văn Sây đã tham gia truyền dạy cho 5 lớp, mỗi lớp có từ 35 đến 40 học viên. "Mỗi năm có hơn 150 học trò theo học là tôi vui rồi!", Sây không giấu được niềm vui khi trò chuyện với chúng tôi.

Đội cồng chiêng làng Teng
Đội cồng chiêng làng Teng

Không chỉ ở làng Teng, tiếng vang của Nghệ nhân Ưu tú Phạm Văn Sây còn lan tỏa xa hơn. Các đoàn khách du lịch, các nhà nghiên cứu văn hóa khi đến với làng Teng đều mong muốn được gặp anh, nghe anh biểu diễn và kể chuyện về văn hóa Hrê. Nghệ nhân Phạm Văn Sây cũng được mời tham gia các chương trình giao lưu văn hóa trong và ngoài tỉnh, mang theo tiếng chiêng, lời hát Hrê vang xa hơn, giúp bạn bè các dân tộc khác thêm hiểu và yêu mến văn hóa Hrê.

Bằng sự tâm huyết và tình yêu mãnh liệt dành cho văn hóa dân tộc, Nghệ nhân Ưu tú Phạm Văn Sây không chỉ là người giữ hồn cho văn hóa Hrê mà còn là cầu nối giúp văn hóa Hrê được lan tỏa, trường tồn. Ở làng Teng, tiếng chiêng, tiếng đàn brook vẫn vang lên trong những ngày lễ hội, như lời nhắc nhở về cội nguồn, về bản sắc dân tộc mà các thế hệ cha ông đã dày công vun đắp và gìn giữ.

Nghệ nhân Ưu tú Phạm Văn Sây giới thiệu du khách cách đánh Chiêng Hrê
Nghệ nhân Ưu tú Phạm Văn Sây giới thiệu du khách cách đánh Chiêng Hrê
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lâm Đồng: Tái hiện Lễ báo hiếu của dân tộc Mnông

Lâm Đồng: Tái hiện Lễ báo hiếu của dân tộc Mnông

Vừa qua, tại Khu bảo tồn văn hóa xã Đạ Tông, UBND huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng tổ chức tái hiện Lễ báo hiếu (Lơh chờ hờp me bàp in) của dân tộc M’nông trên địa bàn. Ðây là nghi lễ thể hiện sự biết ơn đấng sinh thành đã nuôi dưỡng, giáo dục con cháu nên người. Đồng thời là dịp để bà con các dân tộc trên địa bàn huyện Đam Rông giao lưu, tìm hiểu nhằm giữ gìn và phát huy các nét đẹp về bản sắc văn hóa các dân tộc ở địa phương.
Tin nổi bật trang chủ
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước

Nhân kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), sáng 29/4, Đoàn đại biểu Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch nước, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã đặt vòng hoa, vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và dâng hương, tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ tại Đài Tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ trên đường Bắc Sơn.
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước

Thời sự - PV - 1 giờ trước
Nhân kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), sáng 29/4, Đoàn đại biểu Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch nước, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã đặt vòng hoa, vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và dâng hương, tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ tại Đài Tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ trên đường Bắc Sơn.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Nhật Bản thăm Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Nhật Bản thăm Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Thời sự - PV - 2 giờ trước
Trong chương trình Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Phu nhân thăm chính thức Việt Nam, sáng 29/4, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Phu nhân ăn sáng, thưởng thức hương vị cà phê Việt Nam và tham quan Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự Chương trình nghệ thuật đặc biệt

Tổng Bí thư Tô Lâm dự Chương trình nghệ thuật đặc biệt "Đảng trong mùa Xuân đại thắng"

Thời sự - PV - 6 giờ trước
Tối 28/4, Chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề “Đảng trong mùa Xuân đại thắng” diễn ra tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội). Chương trình do Bộ Công an tổ chức nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025); hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân Việt Nam (19/8/1945 - 19/8/2025), 20 năm Ngày hội Toàn dân bảo vệ An ninh Tổ quốc (19/8/2005 - 19/8/2025).
Nỗ lực để Việt Nam và Campuchia sớm đạt mục tiêu kim ngạch thương mại 20 tỷ USD thời gian tới

Nỗ lực để Việt Nam và Campuchia sớm đạt mục tiêu kim ngạch thương mại 20 tỷ USD thời gian tới

Thời sự - PV - 23:45, 28/04/2025
Chiều tối 28/4, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp bà Cham Nimul, Bộ trưởng Thương mại Campuchia và các cán bộ cấp cao của Bộ Thương mại Campuchia trong chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam.
Bế mạc Phiên họp thứ 44 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Bế mạc Phiên họp thứ 44 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Thời sự - PV - 20:30, 28/04/2025
Phiên họp thứ 44 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã hoàn thành khối lượng công việc rất lớn với 48 nhóm nội dung, trong đó có nội dung sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013, 24 dự án luật, 11 dự thảo nghị quyết và nhiều nội dung khác.
Trưng bày chuyên đề "Non sông liền một dải"

Trưng bày chuyên đề "Non sông liền một dải"

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 25/4, có những thông tin đáng chú ý sau: Trưng bày chuyên đề "Non sông liền một dải". Chùa Trăm Gian - Danh thắng của xứ Đoài. Tiếng khèn gọi bạn. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Tiếp tục nỗ lực xây dựng một ASEAN đoàn kết, thống nhất

Tiếp tục nỗ lực xây dựng một ASEAN đoàn kết, thống nhất

Thời sự - PV - 20:30, 28/04/2025
Chiều 28/4, theo đề nghị của phía Malaysia – nước hiện là Chủ tịch ASEAN, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim để trao đổi về hợp tác song phương và một số vấn đề khu vực, quốc tế.
Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith

Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith

Thời sự - PV - 20:25, 28/04/2025
Chiều 28/4, tại tỉnh Hà Tĩnh, Chủ tịch nước Lương Cường đã tiếp Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith nhân dịp đồng chí đến Việt Nam dự Lễ khánh thành bến số 3, Cảng Vũng Áng - một trong những công trình quan trọng kết nối kinh tế giữa hai nước Việt-Lào và dự Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Triển khai tốt nhận thức chung giữa Lãnh đạo cao nhất hai Đảng, hai nước Việt Nam-Trung Quốc

Triển khai tốt nhận thức chung giữa Lãnh đạo cao nhất hai Đảng, hai nước Việt Nam-Trung Quốc

Thời sự - PV - 20:25, 28/04/2025
Chiều 28/4, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp đồng chí Bùi Kim Giai, Bộ trưởng Bộ Công tác về quân nhân xuất ngũ Trung Quốc nhân dịp dẫn đầu Đoàn đại biểu của Chính phủ Trung Quốc sang dự Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước của Việt Nam (30/4/1975-30/4/2025).
Thông qua chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính tỉnh Bình Định và Gia Lai

Thông qua chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính tỉnh Bình Định và Gia Lai

Tin tức - T,Nhân - H.Trường - 19:43, 28/04/2025
Ngày 28/4, HĐND tỉnh Bình Định tổ chức Kỳ họp thứ 23 (kỳ họp chuyên đề). Tại kỳ họp, HĐND tỉnh đã thông qua Nghị quyết về chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính tỉnh Gia Lai và tỉnh Bình Định năm 2025.
Tỉnh có tỷ lệ đồng bào Khmer cao nhất nước hoàn thành Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát

Tỉnh có tỷ lệ đồng bào Khmer cao nhất nước hoàn thành Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát

Tin tức - Như Tâm - 19:42, 28/04/2025
Ngày 28/4, Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh Lê Văn Hẳn cho biết, Ban Chỉ đạo Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát tỉnh đã tổ chức Lễ công bố hoàn thành kế hoạch hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trong Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh Trà Vinh.