Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người dành cả đời để "khai phá chính mình"

Quỳnh Trâm - 19:06, 27/03/2022

"Tìm hiểu văn hóa Thái, tôi như được khai phá chính mình và hiểu hơn những giá trị văn hóa hàng ngàn năm của cha ông". Ông Cao Bằng Nghĩa (dân tộc Thái) ở huyện Quan Hóa (Thanh Hóa), người đã có thời gian hơn 40 năm tìm tòi, nghiên cứu về văn hóa dân tộc Thái bộc bạch.

Tìm hiểu văn hóa Thái, đối với ông Cao Bằng Nghĩa như được khai phá chính mình và hiểu hơn những giá trị văn hóa hàng ngàn năm của ông cha
Tìm hiểu văn hóa Thái, đối với ông Cao Bằng Nghĩa như được khai phá chính mình và hiểu hơn những giá trị văn hóa hàng ngàn năm của ông cha

Có dịp đến thăm ông Cao Bằng Nghĩa ở khu Khằm, thị trấn Hồi Xuân, huyện Quan Hóa (Thanh Hóa), chúng tôi không khỏi ngạc nhiên và bị cuốn hút vào những câu chuyện mà ông kể về văn hóa của người Thái.

Với niềm đam mê văn hóa Thái, ông Nghĩa dành cả đời thu thập những hiện vật cổ, các loại nông cụ, nhạc cụ, trang phục của người Thái, biến ngôi nhà sàn của mình thành một bảo tàng thu nhỏ. Đặc biệt, ông còn có tài thổi khèn và rất am hiểu các loại nhạc cụ của người Mông như sáo Mông, khèn lá, khèn bè… Mỗi khi có khách, ông say sưa hàng giờ để giới thiệu về từng loại nhạc cụ và cách sử dụng.

Được biết, thời còn thanh niên, ông Nghĩa được điều từ ngành giao thông thủy lợi sang làm ở phòng Văn hóa huyện, cuối cùng là Trưởng Ban tuyên giáo huyện. Trong quá trình công tác ở địa phương, là những năm tháng ông Nghĩa gắn bó và sinh hoạt cùng cộng đồng người Thái. Với dòng máu Thái chảy trong huyết quản, nên ông ngày càng hun đúc và phát triển tình yêu với văn hóa dân tộc mình.

“Tìm hiểu văn hóa Thái, tôi như được khai phá chính mình và hiểu hơn những giá trị văn hóa hàng ngàn năm của cha ông”, ông Nghĩa chia sẻ.

Hơn 40 năm nghiên cứu, tìm tòi, điều ông trăn trở nhất, là  văn hóa truyền thống các dân tộc nói chung và văn hóa Thái đang dần bị mai một, quên lãng. Ông kể, giờ đây lớp trẻ không còn thích khặp, xường nữa, chỉ thích các dòng nhạc hiện đại... Thực ra, mỗi chúng ta ai cũng hiểu về quá trình tiếp biến văn hóa, và người trẻ cũng có nhu cầu tìm hiểu thế giới bên ngoài, với những điều mới mẻ, khác lạ. Có điều, ngôn ngữ và những mỹ tục là thứ cần thiết phải giữ gìn.

Hiện nay, điều ông lo lắng nhất là mất tiếng nói. “Giờ đây thế hệ trẻ đang xem nhẹ ngôn ngữ dân tộc mình. Không nhiều người quan tâm đến tiếng mẹ đẻ, trẻ con sinh ra không được dạy tiếng dân tộc mình. Đó là điều đáng lo ngại bởi mất đi văn hóa là mất đi cả một dân tộc”, ông Nghĩa nói.

Bảo tồn, lưu giữ văn hóa truyền thống là trách nhiệm của cả cộng đồng (Trong ảnh: Phụ nữ Thái giữ nghề duyệt truyền thống)
Bảo tồn, lưu giữ văn hóa truyền thống là trách nhiệm của cả cộng đồng (Trong ảnh: Phụ nữ Thái giữ nghề duyệt truyền thống)

Theo ông Nghĩa, gìn giữ văn hóa là công việc không chỉ cần trách nhiệm, mà còn cần có sự tự hào, niềm đam mê của những cán bộ văn hóa. 

“Nhìn vào lực lượng cán bộ văn hóa tại cơ sở mà tôi lo quá. Nhiều người thiếu kiến thức, thiếu tình yêu, sự say mê với những giá trị văn hóa. Vì thế mà ngoài những công việc hành chính thường ngày, họ chưa đáp ứng được hoạt động của ngành Văn hóa trong thời đại hiện nay”, ông nhận định.

Trong số những hiện vật văn hóa ông sưu tầm được, có nhiều món quý và có giá trị nhưng ông nói, những thứ đó không phải để bán, mà để gìn giữ dành cho con cháu sau này còn biết được hồn cốt dân tộc mình. Đơn cử như bộ chiêng đồng quý có từ xa xưa, ông mong muốn sau này huyện Quan Hóa có nhà truyền thống hay bảo tàng thì sẽ đem ra trưng bày.

Kể từ năm 2010, sau khi nghỉ chế độ, ông dành nhiều thời gian chuyên tâm sưu tầm, nghiên cứu về văn hóa của dân tộc mình. Ngoài ra, ông còn đứng ra thành lập Câu lạc bộ Khèn bè và Câu lạc bộ Văn hóa dân gian huyện Quan Hóa để thu hút những người yêu văn hóa Thái tham gia.

“Hoạt động của các câu lạc bộ này dẫu có nhiều khó khăn, nhưng vẫn có các hội viên tâm huyết đồng hành. Càng hiểu họ, tôi càng thấy giống hình ảnh một con thuyền lẻ loi chèo chống trên những dòng sông”, ông Nghĩa trăn trở.

Bà Lương Thị Hồng Nhung, Trưởng phòng Văn hoá thông tin huyện Quan Hoá chia sẻ, những năm gần đây, công tác bảo tồn văn hoá dân tộc Thái đã và đang được Huyện ủy, Ủy ban Nhân dân huyện chú trọng. Hằng năm, huyện tổ chức lễ hội Mường Ca Da nhằm tôn vinh bản sắc văn hoá của người Thái, giới thiệu những trò chơi, điệu múa, điệu khặp Thái đến bạn bè các dân tộc.

 Đặc biệt, ở địa phương có những người như ông Cao Bằng Nghĩa, đã đóng góp vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và giữ gìn văn hóa của người Thái ở huyện Quan Hóa. Mới đây, Huyện cũng đã hoàn tất hồ sơ, đề xuất với tỉnh công nhận danh hiệu nghệ nhân dân gian đối với ông Nghĩa.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lớp học "đặc biệt" ở Triêm Đông

Lớp học "đặc biệt" ở Triêm Đông

Mặc dù đã về hưu sau 40 năm đứng lớp, nhưng bằng tình yêu thương dành cho các học trò nghèo nơi vùng quê xứ Quảng, thầy Nguyễn Văn Lại và vợ là cô Võ Thị Yến (ngụ khối phố Triêm Đông, phường Điện Phương, thị xã Điện Bàn, Quảng Nam) vẫn ngày ngày tận tụy "gieo mầm" tri thức ở lớp học tình thương do chính thầy Lại mở.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.