Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Trọn đời với văn hóa Thái

Minh Hồng - 14:32, 23/10/2019

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống yêu nước ở xã Sốp Cộp, huyện Sốp Cộp (Sơn La). Nhà văn hóa Hoàng Trần Nghịch may mắn khi có bố là người am hiểu phong tục, tập quán, nghi lễ của người Thái vùng Tây Bắc; mẹ ông được sinh ra trong gia đình có truyền thống yêu nước. Vì thế, ông luôn được dạy bảo và tạo mọi điều kiện để học hành. Ông trở thành một trong số ít thanh niên dân tộc Thái lúc bấy giờ biết đọc thông, viết thạo chữ Thái và chữ quốc ngữ.

Nhà nghiên cứu văn hóa dân tộc Thái - Hoàng Trần Nghịch.
Nhà nghiên cứu văn hóa dân tộc Thái - Hoàng Trần Nghịch.

Năm 1952, giải phóng Sông Mã, Sốp Cộp, ông Nghịch tham gia phụ trách công tác thanh niên của xã và dạy bình dân học vụ cho Nhân dân. Từ 1954, ông được cử đi học ở Trường Sư phạm miền núi Trung ương, Trường Đại học Ngữ văn…

Ông đã trải qua nhiều vị trí công tác, như: Cán bộ của Viện Nghiên cứu Khoa học giáo dục Việt Nam, Viện Ngôn ngữ học Việt Nam; phụ trách Phòng Ngữ văn - Sở Giáo dục Tây Bắc; Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Sơn La… Những vị trí công tác trên đã giúp ông thực hiện đam mê với công tác sưu tầm, nghiên cứu văn hóa dân tộc Thái.

Một trong những công trình nghiên cứu lớn nhất trong sự nghiệp nghiên cứu của ông là cuốn Từ điển Thái - Việt.

Ông kể: Năm 1963, sau khi tốt nghiệp loại giỏi Trường Sư phạm miền núi Trung ương, ông được Bộ Giáo dục cử về công tác ở Tổ xây dựng chữ các dân tộc, Viện Nghiên cứu Giáo dục. Khi đó, Bộ Giáo dục yêu cầu Tổ nghiên cứu, xây dựng 5 cuốn từ điển, trong đó có cuốn Từ điển Thái - Việt. Ở Sơn La, khi đó người đọc, dịch được chữ Thái cổ âm vị chỉ còn vài chục người; trong đó, giải nghĩa được chữ tượng hình thì chỉ có ông.

Năm 1964, ông được Hội đồng Nhân dân Khu tự trị Tây Bắc nhất trí giao trách nhiệm xây dựng cuốn Từ điển Thái - Việt. Đến năm 1991, cuốn sách mới hoàn thành và xuất bản với gần 1vạn từ ngữ cơ bản, phổ biến trong tiếng Thái được dịch sang khoảng 2 vạn từ tiếng Việt. Cuốn sách hiện là di sản văn hóa của đồng bào Thái, và là tài liệu quan trọng trong việc giảng dạy, nghiên cứu, học tập tiếng Thái ở các trường đại học, cao đẳng...

Cả cuộc đời ông đau đáu trước những giá trị văn hóa cổ xưa của dân tộc đang dần bị mai một, quên lãng. Vì lẽ đó đã giúp ông nghiên cứu được 24 công trình văn hóa dân gian dân tộc Thái được xuất bản thành sách (được phiên âm chữ Thái, dịch ra tiếng Việt).

Với những công trình có giá trị của mình, năm 2017, ông Hoàng Trần Nghịch được nhận Giải thưởng Nhà nước trong lĩnh vực Văn học Nghệ thuật. 

Giờ đây, dù đã ở cái tuổi xưa nay hiếm, nhưng niềm đam mê chữ Thái cổ vẫn tiếp tục cháy trong ông. Mong mỏi được truyền lại chữ Thái cổ - nét văn hóa của dân tộc Thái cho lớp trẻ tiếp tục gìn giữ cho muôn đời sau nên ngoài việc nghiên cứu viết sách ông còn tham gia nhiều dự án phim truyền hình, đi diễn thuyết và dạy chữ Thái cổ... 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Xây dựng du lịch cộng đồng thành sản phẩm hoàn chỉnh, chủ đạo

Xây dựng du lịch cộng đồng thành sản phẩm hoàn chỉnh, chủ đạo

Theo Đề án phát triển du lịch cộng đồng tại Việt Nam (gọi tắt là Đề án), xây dựng du lịch cộng đồng trở thành một sản phẩm hoàn chỉnh, chủ đạo trong hệ thống sản phẩm của du lịch Việt Nam là mục tiêu trọng yếu; đáp ứng cơ bản các yêu cầu của quốc tế và khu vực ASEAN đối với hoạt động du lịch cộng đồng.
Tin nổi bật trang chủ
Lạng Sơn: Nhiều phần quà được trao cho các em nhỏ DTTS Trường PTDT Bán trú THCS Mẫu Sơn

Lạng Sơn: Nhiều phần quà được trao cho các em nhỏ DTTS Trường PTDT Bán trú THCS Mẫu Sơn

Nhịp cầu nhân ái - Thu Hà - Vàng Ni - 5 giờ trước
Vừa qua, nhóm học sinh của Dự án từ thiện “EVA Project” phối hợp cùng các nhà hảo tâm tổ chức chương trình thiện nguyện hướng tới các em nhỏ DTTS tại Trường PTDT Bán trú và THCS Mẫu Sơn, thôn Khuổi Tằng, xã Mẫu Sơn, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn.
Sử dụng thuốc lá gây ra trên 80 nghìn ca tử vong mỗi năm tại Việt Nam

Sử dụng thuốc lá gây ra trên 80 nghìn ca tử vong mỗi năm tại Việt Nam

Thời sự - Hương Trà - 5 giờ trước
Chiều 4/11 tại Hà Nội, Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) phối hợp Liên minh Kiểm soát Thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA) tổ chức hội thảo chia sẻ kinh nghiệm về kiểm soát thuốc lá của các nước trong khu vực ASEAN.
Thủ tướng chỉ đạo xử lý dứt điểm tàu cá

Thủ tướng chỉ đạo xử lý dứt điểm tàu cá "03 không"

Thời sự - Hương Trà - 5 giờ trước
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Công điện số 111/CĐ-TTg ngày 4/11/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), chuẩn bị đón và làm việc với Đoàn Thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban châu Âu.
Bình Thuận: Khu dân cư đầu tiên tổ chức “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” năm 2024

Bình Thuận: Khu dân cư đầu tiên tổ chức “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” năm 2024

Tin tức - Lâm Tấn Bình - 5 giờ trước
Vừa qua, khu dân cư thôn Bình Tiến, xã Phan Hiệp, huyện Bắc Bình, được chọn làm thôn điểm đầu tiên trong tỉnh Bình Thuận tổ chức “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” năm 2024. Tham dự Ngày hội có bà Thanh Thị Kỷ, Trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh Bình Thuận; lãnh đạo Ban Thường vụ Huyện uỷ Bắc Bình, Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc huyện Bắc Bình, cùng đại diện lãnh đạo xã Phan Hiệp và đông đảo cán bộ, Nhân dân cư trú trên địa bàn xã Phan Hiệp.
8WONDER hé lộ Siêu hội Giáng sinh quy mô cực khủng “đổ bộ” Sài Thành

8WONDER hé lộ Siêu hội Giáng sinh quy mô cực khủng “đổ bộ” Sài Thành

Thể thao - Giải trí - PV - 5 giờ trước
Bên cạnh đại nhạc hội có sự góp mặt của nhóm nhạc nổi tiếng bậc nhất thế giới Imagine Dragons và dàn sao V-Pop SOOBIN, Chi Pu, HIEUTHUHAI, MANBO và HURRYKNG, 8WONDER Winter 2024 còn thổi bùng cảm hứng vui chơi bất tận với Siêu hội Giáng sinh quy mô chưa từng có. Sự xuất hiện của VinWonders Grand Park, Fantasy On Ice sẽ mang đến không khí Giáng sinh từ Á đến Âu cùng hoạt động đường phố, hội chợ nhộn nhịp hứa hẹn tạo làn sóng đổ bộ, khuấy động đại đô thị đáng sống bậc nhất TP.HCM mùa cuối năm.
Vấn đề - Sự Kiện (Tuần 44): Giải quyết những vấn đề cấp bách và lâu dài sau thiên tai ở vùng đồng bào DTTS như thế nào?

Vấn đề - Sự Kiện (Tuần 44): Giải quyết những vấn đề cấp bách và lâu dài sau thiên tai ở vùng đồng bào DTTS như thế nào?

Bản trôi, nhà mất, nhiều phận đời chìm nổi, trắng tay sau cơn cuồng nộ của thiên tai. Cuộc sống của người dân vùng đồng bào DTTS và miền núi vốn dĩ đã chật vật, nay càng thêm khốn quẫn. Cần đánh giá kỹ lưỡng tình hình kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi sau thiên tai để có cái nhìn toàn diện, có giải pháp khả quan, sát thực tế đang được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm kiến nghị tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Chương trình Vấn đề - Sự kiện tuần này của Báo Dân tộc và Phát triển tuần này bàn về vấn đề: Giải quyết những vấn đề cấp bách và lâu dài sau thiên tai ở vùng đồng bào DTTS như thế nào?
Doanh nghiệp bứt phá kinh doanh với lãi suất cho vay ưu đãi từ BAC A BANK

Doanh nghiệp bứt phá kinh doanh với lãi suất cho vay ưu đãi từ BAC A BANK

Kinh tế - PV - 6 giờ trước
Ngân hàng TMCP Bắc Á (BAC A BANK) dành tặng Khách hàng doanh nghiệp mức lãi suất hấp dẫn trong khuôn khổ Chương trình "Tiếp vốn nhanh - Kinh doanh bứt phá”, hỗ trợ doanh nghiệp dễ dàng tận dụng nguồn tín dụng ưu đãi để kịp thời bổ sung vốn lưu động phục vụ sản xuất kinh doanh.
Thanh Hóa: Người có uy tín sát cánh cùng đồng bào DTTS miền núi phát triển kinh tế

Thanh Hóa: Người có uy tín sát cánh cùng đồng bào DTTS miền núi phát triển kinh tế

Công tác Dân tộc - Quỳnh Trâm - 6 giờ trước
Bao năm qua, Đội ngũ Người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS ở Thanh Hóa đã luôn khẳng định được là những tấm gương điển hình về sự chịu khó, sáng tạo, làm chủ các mô hình kinh tế, đặc biệt họ còn là những người sát cánh hỗ trợ trực tiếp được nhiều gia đình gặp khó khăn về vốn, giống, kỹ thuật và việc làm để vươn lên giảm nghèo và làm giàu chính đáng. Những hành động, việc làm của Người có uy tín cũng đang góp phần nâng cao nhận thức cho mỗi người dân, cộng đồng thay đổi tư duy trong sản xuất, chăn nuôi để nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống
Phiên thảo luận toàn thể của Quốc hội: Cần có giải pháp ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển bền vững kinh tế - xã hội

Phiên thảo luận toàn thể của Quốc hội: Cần có giải pháp ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển bền vững kinh tế - xã hội

Thời sự - Hoàng Quý - 6 giờ trước
Chiều 04/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Quốc hội tiến hành thảo luận phiên toàn thể tại hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) năm 2024; dự kiến kế hoạch phát triển KT-XH năm 2025 và nhiều nội dung quan trọng khác, trong đó các đại biểu Quốc hội rất chú trọng thảo luận về tình hình biến đổi khí hậu.
Phát huy vai trò Người có uy tín vùng đồng bào DTTS tại Giồng Riềng (Kiên Giang):

Phát huy vai trò Người có uy tín vùng đồng bào DTTS tại Giồng Riềng (Kiên Giang): "Điểm tựa" của đồng bào nơi phum sóc (Bài 1)

Người có uy tín - Tào Đạt - Như Tâm - 7 giờ trước
Thời gian qua, đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào DTTS của huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang là “cánh tay nối dài” của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp với Nhân dân. Tích cực tuyên truyền, vận động quần chúng, đi đầu trong các phong trào thi đua yêu nước và là nhân tố quan trọng góp phần vào sự phát triển của địa phương. Đặc biệt, nơi phum sóc, đồng bào xem đội ngũ Người có uy tín là "điểm tựa", bởi họ luôn gần gũi, tìm cách giúp đỡ khi đồng bào gặp khó khăn, vướng mắc trong cuộc sống.
Cà Mau: Linh hoạt, chủ động triển khai hiệu quả Chương trình MTTQ 1719

Cà Mau: Linh hoạt, chủ động triển khai hiệu quả Chương trình MTTQ 1719

Chính sách dân tộc - Như Tâm - 7 giờ trước
Gần 4 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719). Với sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành linh hoạt, hiệu quả của cấp ủy, chính quyền, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân, tỉnh Cà Mau đã đạt những kết quả quan trọng trên nhiều lĩnh vực.