Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Mùa dâu da rừng

Thùy Giang - 11:59, 13/06/2024

Khi những cơn mưa nắng bất chợt dường như làm cho những trái dâu da rừng chín nhanh hơn. Mới ngày nào, những chùm quả còn xanh non mà chỉ vài ngày mưa không đi rừng, đã thấy chuyển sang trắng hồng như má sơn nữ son trẻ...

Dâu da rừng trù mật
Dâu da rừng trù mật

Phải đi cả nửa ngày rừng, chúng tôi mới đến khu có những cây dâu da cổ thụ này. Quần áo chàm, váy Mông của đứa nào đứa nấy đều lấm lem hết cả. Nhưng bù lại là quang cảnh diệu kì bỗng hiện ra trước mắt. Những chùm dâu da rừng đỏ ửng, sai lúc lỉu. Từng chùm quả, từng chùm quả mọc sát nhau dọc thân và cành cây, cảm giác chật ních, trù mật. Vậy mà quả nào quả nấy vẫn to, tròn đều, căng mọng.

“Ôi chao, thích con mắt quá!” – cả mấy đứa cùng reo lên. “Nếu cái cây này mà ở trước sân nhà, chắc chúng ta không hái đâu, để cho đẹp nhỉ?” – một đứa lại tiếc rẻ, không muốn vặt, không muốn làm mất đi vẻ đẹp diệu kì của tạo hoá. “Nhưng vì ở giữa rừng, không có người đến ngắm, nên mình hái về cho mọi người ăn chứ. Để lại thì mưa nhiều cũng hỏng, rụng đầy gốc thôi.”- tôi giải thích.

Rồi tôi bỏ áo khoác, đeo túi vải thổ cẩm chéo lên vai, thoăn thoắt trèo lên cây hái những chùm quả chín nhất, mọng nhất. Tôi hái đến khi túi đầy thì chuyển xuống cho thằng bạn ở dưới lấy. Nó đưa cho tôi cái túi của mình, nhờ hái hộ. Tôi vẫn được lũ bạn khen là đứa trèo cây giỏi nhất bản Sín Thầu này mà. Rồi tôi hái cho cả mấy đứa con gái, mỗi đứa một cái túi nhỏ. Tôi hái đầy sáu, bảy túi rồi mà chẳng thấy cái cây vơi quả đi là bao. Sao lại có loại cây giàu có thế, ưu ái người núi quê mình thế. Hái xong cả chục túi thổ cẩm đầy quả thì cũng là lúc mặt trời lên cao sau rặng núi. Mấy đứa lấy ra một chùm quả nhấm nháp. Ăn suốt mười mấy năm tuổi thơ mà mùa nào ăn lại cũng thấy ngon như mùa đầu tiên. Tôi và mấy đứa con trai đã ăn hết mấy quả thì mấy bạn gái mới tách từng miếng vỏ hồng, từ từ lấy từng múi quả mọng nước trong veo như ngọc, ngắm nhìn, rồi mới thích thú ăn. Mẩy Thanh lúc nào cũng thế, cũng cảm nhận thật chậm về mọi thứ xung quanh mình. Rồi thi thoảng bật lên thành lời, trầm trồ khen về mọi thứ ở xứ núi này: “Ngọt thật đấy! Như thể cây càng già, càng cổ thụ thì quả càng ngon hơn.”

Trái dâu da rừng
Trái dâu da rừng

Dâu da rừng thường vẫn có vị chua chua, ngọt ngọt, thanh mát. Chỉ là quả xanh thì chua hơn, quả chín mọng thì ngọt hơn. Người bản đi rừng, đi làm nương rẫy ngang qua cây dâu da, khi khát nước chỉ cần hái một chùm quả, ngồi dưới gốc cây mát nhâm nhi thì cơn khát, cơn nóng cũng qua đi. Người vùng cao là thế, gắn bó cuộc đời với núi, với rừng, với những con đường lặng yên. Nhưng núi rừng cũng nuôi dưỡng, ban tặng cho con người bao món quà quý. Tôi thầm nghĩ dâu da rừng cũng là một trong số những món quà quý đó.

Ăn xong, tôi đứng lên lấy dao cạo ít rêu bám quanh thân cây. “Cứ chịu khó làm thế này là sang năm tha hồ mà ăn các bạn ơi!”- Tôi vừa vui vẻ làm vừa gọi mấy đứa bạn làm cùng. Lũ bạn tôi hoài nghi, tò mò. Tôi chậm rãi kể lại lời ông dạy. Ông bảo năm nào cũng vậy, cứ hái quả xong nhớ cạo ít rêu bám quanh gốc cây đi thì năm sau cây sẽ lại ban cho nhiều quả to, ngon ngọt. Ông còn dặn hái đủ ăn thôi, để phần cho người khác. Hoặc nhà nào khó khăn thì để nhà đó hái nhiều về ra chợ bán cho người dưới phố.

Những trái dâu da chín hồng mọc thành chùm từ thân cây.
Những trái dâu da chín hồng mọc thành chùm từ thân cây.

Giờ nghĩ lại, tôi mới thấy đúng là như thế thật. Cây dâu da này, tôi đi hái với ông suốt từ ngày còn nhỏ. Từ hồi ấy, tôi đã thấy ông làm như vậy và sau này, mỗi năm trở lại khu rừng có cây dâu da đó, tôi đều thấy cây to cao lên thì quả cũng nhiều lên. Quả bao bọc lấy xung quanh thân cây, rồi lan tràn ra cả các cành to. Quả đậm đà, vị ngọt và thanh mát. Mấy đứa bạn thấy tôi làm, cũng đứng dậy vui vẻ làm cùng. Việc “làm đẹp, làm sạch” cho cây tinh tươm, cũng là lúc mặt trời chênh chếch xuống núi, chúng tôi rủ nhau ra về. Đứa nào đứa nấy mang về, chia cho hàng xóm gặp ngay ngõ một ít rồi mang về nhà cho ông bà, bố mẹ, anh chị em. Tôi thích cảm giác khi đem cho mấy đứa em nhỏ quanh bản, đứa nào cũng tít mắt, cười giòn tan, ăn mà chẳng kêu chua gì. Chia hết một lượt mà vẫn còn cả túi to nên mấy đứa lại rủ nhau sáng mai mang xuống chợ phiên bán.

Chợ phiên vùng cao là nơi có bán nhiều sản vật thức quà của núi rừng
Chợ phiên vùng cao là nơi có bán nhiều sản vật thức quà của núi rừng

Nói là làm, từ sáng sớm, lũ chúng tôi mặc đồ con trai Mông, mấy đứa con gái mặc váy thổ cẩm xoè, chân quấn xà cạp, đi chợ phiên. Chợ phiên vui lắm, khi những tia nắng đầu tiên chiếu xuống cũng là lúc chợ đông nghít những người qua lại, những sản vật núi rừng, những chiếc bánh giày, những bát phở nóng, những tiếng rèn dao đanh đanh góc chợ, cả tiếng những chú chim hót nơi góc chợ… Trong chợ phiên mùa này vẫn còn nhiều dưa mèo, lác đác mấy quả mận, đào còn sót lại từ cuối hè, có thêm mắc cọp, mắc ca… Dâu da nằm lặng lẽ khiêm nhường bên những loại hoa quả khác. Thế nhưng những cô bé, cậu bé dưới phố huyện được bà, được mẹ dắt đi chợ vẫn sà vào hàng dâu da của chúng tôi. Mấy đứa nhỏ hỏi bà, hỏi mẹ: Đây là quả gì? Các bà, các mẹ là người Tây Bắc thì đa số đều biết tên. Những ai không biết mà phải hỏi lại là chúng tôi biết ngay, họ ở miền xuôi lên rồi.

Những chùm dâu da rừng bày bán bên đường. Ảnh Hạ Đức
Những chùm dâu da rừng bày bán bên đường. Ảnh Hạ Đức

Mẩy Thanh được chúng tôi giao cho việc bán hàng chính. Mấy đứa con trai phụ giúp phía sau. Mẩy Thanh chầm chậm nói để các cô bác nghe rõ được tên quả mà ghi nhớ. Rồi Mẩy Thanh sẽ đưa cho mọi người nếm thử chùm quả mà không phải trả tiền. Ăn thử rồi thì ai mua hãy mua. Thanh hướng dẫn cách bóc vỏ, cách ăn: “Bác có thể nuốt cả hạt cũng không sao đâu. Quả này cho vào nấu canh chua, làm nộm cũng ngon lắm. À, nếu bị con gì đốt, còn có thể bôi vào da cho nhanh khỏi nữa bác ạ”. Chúng tôi liếc nhìn cô bạn gái, sao mà cái gì bạn ấy cũng biết thế nhỉ. Mẩy Thanh bán hàng giỏi, lại còn thảo. Bán được tiền hay không được tiền thì chúng tôi vẫn thấy vui lắm, vì giúp cho người vùng khác biết thêm về Tây Bắc. Ai mua, Mẩy Thanh cũng cho thêm một chùm nhỏ. Các cô, các bác ai nấy cũng vui, cũng khen Mẩy Thanh tốt bụng và cảm ơn ra về sau một phiên chợ rất vui.

Những trái dâu da rừng thanh mát là thức quà của miền núi
Những trái dâu da rừng thanh mát là thức quà của miền núi

Lúc nắng lên cao cũng là lúc cả nhóm bán hết cả gùi dâu da xoan. Mẩy Thanh trêu chúng tôi là không phải tốn sức gánh về nữa nhé. Mấy đứa rủ nhau vào quán ăn cây kem cho đỡ nóng, rồi mua ít vở, mấy cái bút bi, trở về chuẩn bị năm học mới. Cứ như thế, tuổi thơ của những đứa trẻ vùng cao có hương vị dâu da xoan. Những thứ thật bình dị, nhưng đi theo mỗi người hết cả một đời.

Một ngày, nếu ai đó vẫn thấy dâu da xoan đỏ hồng sẫm dưới chợ, đó là một ngày cõi núi vẫn bình yên, vẫn hoang sơ, vẫn còn những gốc dâu da xoan cổ thụ, vẫn những người qua lại hái ít quả, cạo đi một ít rêu, và có khi cũng đang nhân giống, để mọc lên những hàng dâu da xoan non mới, giữ đất, giữ rừng ở vùng biên cương của Tổ quốc.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.